Bann referans pour Kaye renyon Nou minister ek lavi Kretyen
5-11 MARS
BANN TREZOR DAN PAROL BONDYE | MATYE 20-21
“Sa ki anvi vin enportan parmi zot i devret vin zot serviter”
not ek portre dan nwtsty-E
Kot bazar
Serten bazar, parey sa enn ki dan portre, ti o bor semen. Souvandfwa, bann bazardye ti telman annan en kantite marsandiz lo semen ki zot ti blok trafik. Dimoun ti kapab aste bann zafer lakaz, bann po anter ek bann keksoz an ver ki ti byen ser, ensi ki manze. Vi ki sa letan ti napa frizider, dimoun ti bezwen al bazar toulezour pour aste zot konmisyon. Se la dan bazar kot dimoun ti tann nouvel ki bann marsan oubyen lezot viziter ti donnen, zanfan ti zwe e dimoun ki pa ti anploye ti espere pour ganny travay. Se dan bazar ki Zezi ti geri bann malad e ki Pol ti prese. (Akt 17:17) Par kont, bann profeser lalwa ek Farizyen orgeye, ti kontan ler dimoun ti vwar e salye zot dan sa bann landrwa piblik.
not letid dan nwtsty-E dan Mt 20:20, 21
madanm Zebede: Setadir, manman zapot Zak ek Zan. Dapre levanzil Mark, Zak ek Zan ki ti apros Zezi. Aparaman se zot ki ti fer sa demann atraver zot manman, Salome ki posibleman ti tantin Zezi.—Mt 27:55, 56; Mr 15:40, 41; Zan 19:25.
enn lo ou kote drwat e lot lo ou kote gos: Dan sa ka, tou le de pozisyon i montre ki en dimoun i annan lotorite ek loner. Me sa enn ki dan kote drwat ki toultan annan plis loner.—Ps 110:1; Akt 7:55, 56; Ro 8:34.
not letid dan nwtsty-E dan Mt 20:26, 28
serviter: Oubyen “ki servi lezot.” Labib i souvan servi sa mo Grek di·aʹko·nos pour koz lo en dimoun ki kontinyelman servi lezot. Sa mo i ganny servi pour dekrir Kris (Ro 15:8), bann serviter oubyen minis Kris (1Ko 3:5-7; Kol 1:23, not), serviter kongregasyon (Fil 1:1; 1Ti 3:8), servant oubyen serviter kot en lakour (Zan 2:5, 9) ek zofisye gouvernman (Ro 13:4).
Rod bann perl spirityel
not letid dan nwtsty-E dan Mt 21:9
Nou priye, sov: Literalman, “Ozana.” Sa mo Grek ki’n ganny tradwir “Ozana” i sorti dan en lekspresyon Ebre ki vedir “nou priye, sov” oubyen “silvouple, sov.” La sa mo i ganny servi pour demann Bondye pour sov Garson David oubyen pour donn li laviktwar. I kapab ganny tradwir: “silvouple, delivre li.” Pli tar, sa lekspresyon ti ganny servi dan lapriyer ek kantik. Sa lekspresyon Ebre “Ozana,” ki dan Ps 118:25 i form parti bann kantik ki ganny trouve dan Ps 113-118 (Psonm Alel) ki souvan ti ganny sante pandan letan Lapak. Se pour sa rezon ki zot ti fasilman kapab dir sa parol dan letan Lapak. Zeova ti reponn sa lapriyer pour sov Garson David ler i ti resisit Zezi. Dan Mt 21:42, Zezi i sit Ps 118:22, 23 e dir ki sa i aplik lo Mesi.
Garson David: Sa lekspresyon i montre ki Zezi ti en desandans David e ki i ti sa Mesi ki ti’n ganny promet.
12-18 MARS
BANN TREZOR DAN PAROL BONDYE | MATYE 22-23
“Obeir sa de komannman pli enportan”
not letid dan nwtsty-E dan Mt 22:37
leker: Ler sa mo i ganny servi dan en sans senbolik, an zeneral, sa mo i refer avek sa ki en dimoun i ete anndan. Par kont, ler “leker” i ganny mansyonnen ansanm avek “nanm” ek “lespri,” i paret ki i pli spesifik e i refer avek lemosyon, dezir ek santiman en dimoun. Sa trwa mo (leker, nanm ek lespri) ki ganny servi dan sa verse pa pe koz lo trwa keksoz konpletman diferan, me tou le trwa mo pe refer avek sa dimoun ki nou ete anndan. Dan sa fason, Zezi ti met en kantite lanfaz lo lenportans pour vreman kontan Bondye avek tou sa ki nou ete.
nanm: Oubyen “lavi en dimoun.”
lespri: Oubyen “lentelizans.” En dimoun i devret servi son lentelizans pour aprann konn Bondye e devlop lanmour pour li. (Zan 17:3, not; Ro 12:1) Sa verse i en sitasyon De 6:5. Dan sa verse dan De 6:5 dan langaz Ebre, i servi trwa mo, ‘leker, nanm ek lafors.’ Par kont, dan liv Matye ki’n ganny ekrir dan langaz Grek, sa mo “lespri” in ganny servi dan plas “lafors.” I kapab annan diferan rezon akoz zot in servi de diferan mo. Premyerman, menm si an Ebre zot ti napa en mo spesifik pour “lespri,” sa nide ti souvan ganny eksprimen par servi sa mo Ebre pour “leker.” Ler sa mo “leker” i ganny servi dan en sans senbolik, i kapab vedir sa ki en dimoun i ete anndan, enkli son panse, santiman, latitid ek motivasyon. (De 29:4; Ps 26:2; 64:6; vwar not letid lo sa mo leker dan sa verse.) Se pour sa rezon ki dan teks kot sa mo “leker” i ganny servi dan langaz Ebre, Septant an Grek i souvan servi “lespri.” (Ze 8:21; 17:17; Pr 2:10; Iza 14:13) En dezyenm rezon akoz Matye in servi sa mo Grek pour “lespri” dan plas “lafors,” ler i pe sit De 6:5 i parski sa mo Ebre ki ganny tradwir konman “lafors” i kapab vedir lafors fizik, mantal oubyen lentelizans. Lefet ki sa mo Ebre ki’n ganny tradwir konman leker ek sa mo Grek ki’n ganny tradwir konman lespri i annan preski menm sinifikasyon i kapab rezon akoz bann ki’n ekri Levanzil pa’n servi sa menm mo ler zot ti pe sit Deterononm.
not letid dan nwtsty-E dan Mt 22:39
Sa dezyenm: Zezi in fini reponn kestyon sa Farizyen dan Mt 22:37. Me la Zezi pe koz lo en dezyenm komannman. (Le 19:18) Dan sa fason, i montre ki tou le de komannman i mars ansanm e ki Lalwa antye ek lansennyman bann Profet i baze lo sa de komannman.—Mt 22:40.
prosen: Sa mo Grek ki’n ganny tradwir konman “prosen” (literalman, “sa enn ki o bor”) i pa vedir zis bann ki reste pros o bor nou. I kapab refer avek nenport dimoun ki nou zwenn.—Li 10:29-37; Ro 13:8-10.
not letid dan nwtsty-E dan Mt 22:40
Lalwa antye ek lansennyman bann Profet: “Lalwa” i refer avek bann liv Labib, depi Zenez ziska Deterononm. “Lansennyman bann Profet” i refer avek bann liv profetik dan Lekritir Ebre. Par kont, ler sa de lekspresyon i ganny servi ansanm i kapab pe refer avek Lekritir Ebre antye.—Mt 7:12; 22:40; Li 16:16.
baze lo: Literalman: “anpandan lo.” Zezi ti pe montre ki pa zis Lalwa avek sa Dis Komannman ki baze lo lanmour, me plito tou Lekritir Ebre ki baze lo lanmour.—Ro 13:9.
Rod bann perl spirityel
not letid dan nwtsty-E dan Mt 22:21
sa ki pour Sezar avek Sezar: Larepons Zezi dan sa verse e dan Mr 12:17 ek Li 20:25, i sa sel fwa dan Labib kot Zezi i koz lo lanperer Romen. “Sa ki pour Sezar” i enkli pey gouvernman pour sa ki i fer pour lepep, ensi ki donn li loner e soumet avek lotorite.—Ro 13:1-7.
sa ki pour Bondye avek Bondye: Sa i enkli ador Bondye avek tou nou leker, kontan li avek tou nou nanm e fidelman obei li.—Mt 4:10; 22:37, 38; Akt 5:29; Ro 14:8.
not letid dan nwtsty-E dan Mt 23:24
zot paste zot bwar pour tir bigay me zot anval samo: Bigay ti parmi bann pli pti zensek ki ti enpir pour bann Izraelit tandis ki samo ti parmi bann pli gro zannimo ki ti enpir. (Le 11:4, 21-24) Dan sa legzanp, Zezi ti egzazere e koz dan en fason en pe ironik ler i ti dir ki zot paste zot bwar pour zot pa vin enpir akoz bigay me ki dan en sans, zot anval samo akoz zot negliz bann keksoz pli enportan dan Lalwa.
19-25 MARS
BANN TREZOR DAN PAROL BONDYE | MATYE 24
“Reste eveye spirityelman dan bann dernyen zour”
it-2-E 279 ¶6
Lanmour
Lanmour dimoun pou diminyen. Ler Zezi Kri ti pe dir son bann disip sa ki ti pou arive a lavenir, i ti dir ki lanmour (a·gaʹpe) lamazorite dimoun ki swadizan krwar dan Bondye ti pou diminyen. (Mt 24:3, 12) Zapot Pol ti dir ki dan sa letan vreman difisil, dimoun ti pou “kontan larzan.” (2Ti 3:1, 2) I pa drol alor, ki en dimoun i kapab pa vwar lenportans pour fer sa ki byen e i kapab perdi sa lanmour ki i ti annan. Sa i met lanfaz lo lenportans pour kontinyelman devlop e demontre lanmour par medit lo Parol Bondye e par viv nou lavi dapre Son bann prensip.—Efe 4:15, 22-24.
w99-E 15/11 19 ¶5
Eski ou pe ranpli ou devwar anver Bondye?
5 Zezi ti dir konsernan sa letan vreman difisil ki nou pe viv ladan: “Parski ler Garson zonm pou la, i pou parey dan letan Noe. Parski parey dan letan avan Deliz, dimoun ti pe manze e bwar, bann zonm ti pe marye e bann madanm ti pe ganny donnen an maryaz, ziska zour ki Noe ti antre dan lars e zot pa ti pran kont nanryen ziska ki Deliz ti vini e balye zot tou. I pou parey ler Garson zonm pou la.” (Matye 24:37-39) Napa nanryen mal avek manze ek bwar dan en fason rezonnab e maryaz i en keksoz ki Bondye li menm in etabli. (Zenez 2:20-24) Me si nou remarke ki bann keksoz dan lavi toulezour pe vin pli enportan dan nou lavi, alor i ti pou byen ki nou priy lo la. Zeova i kapab ed nou pour met lentere Rwayonm premye, fer sa ki byen e ranpli nou devwar anver li.—Matye 6:33; Romen 12:12; 2 Korentyen 13:7.
Rod bann perl spirityel
not letid dan nwtsty-E dan Mt 24:8
konmansman bann soufrans: Sa mo Grek ki’n ganny tradwir konman “soufrans” i literalman refer avek sa gro douler ki en madanm i santi pandan lakousman. Menm si dan sa konteks, i pe refer avek soufrans ek douler an zeneral, i kapab ki parey douler avan lakousman, bann problenm ek soufrans ki’n ganny predir pou kontinyen ogmante. Petet i pou ariv pli souvan, i pou pli entans e i pou dir pli lontan pandan sa letan avan sa gran ladetres ki ganny mansyonnen dan Mt 24:21.
not letid dan nwtsty-E dan Mt 24:20
pandan liver: Gro lapli, linondasyon ek lafreser pandan sa letan pou fer li difisil pour vwayaze, rod manze ek landrwa reste.—Ezr 10:9, 13.
zour Saba: Dan bann landrwa parey Zide, bann restriksyon ki ti annan pour fer avek lalwa Saba ti pou fer li difisil pour en dimoun fer bann gran vwayaz e anmenn bann gro pake. Deplis, bann baro lavil ti reste fermen zour Saba.—Vwar Akt 1:12, not ek Seksyon 16A dan En led pour etidye Parol Bondye oubyen App. B12 an Angle.