ARTIKULO KʼAWUAITA 28
Jeowa wawia ũdubibʉdeba nebiata ũduyi
«Yi kʼẽrẽpabʉbara Jeowaʼa wawia ũdubibʉ» (PROV. 14:2).
TRÃBI 122 ¡Mantengámonos firmes, inmovibles!
KʼÃRẼTA ŨDUDAITAa
1, 2. Abarika Lot kĩrãkʼa idi ewadebema kristianora, ¿kʼãrẽ bedʼea zromata ũdupanʉ?
NAɄ̃ drʉade kayiruata opanʉ baera dayirãsida Lot kĩrãkʼa sentipanʉ, iyira mejãcha sopʉabasi ẽbẽrarã ley neẽãbʉ kĩrãkʼabʉba obada kʼarea, ãya kʼawuapanʉne Jeowabara jipa jʉrata nekayirua oira (2 Ped. 2:7, 8). Lotba Jeowa wawia ũdubibʉba kʼarebasi wuabemaba nekayirua obʉta oẽ baita. Idi ewadebida dayirã audurabʉ ẽbẽrarã Jeowaba zokʼabʉ oda ẽãta, mawũãsidu dayirãra neneẽã baseapanʉ iyi nãã, iyita audre kãgapanʉbʉrʉ akʉza iyaʼa wawia ũdubipanʉbʉrʉ (Prov. 14:2).
2 Maʉ̃ kʼarea Jeowabara Proverbios librodeba dayirã so zarea diabʉ nekʼãrẽta okĩrã omarẽã. Yuwẽrãba, yumakẽrãba, warraraba akʉza zõrãrãba, jõmaʉ̃ba ũduseabʉ ũrãgʼa biata naʉ̃ Proverbios librodera.
JEOWAʼA WAWIA ŨDUBIBɄBA BIODE KʼAREBABɄ
Dayirã trajodera jʉra kʼawuabaibara neũdukʼawua kayiruabawara ãba ba ẽ baita akʉza ĩjãna ẽ baibara ãyibawara wãita jarabʉde. (Akʉra parrapo 3).
3. Proverbios 17:3de jarabʉdera, ¿kʼãrẽa bia akʉdaibara dayirã sora? (Akʉra potota).
3 Dayirã sora bia akʉdaibara Jeowaba akʉbʉ baera dayi sota. Naʉ̃ba jarakĩrãbʉ Jeowabara akʉ ẽãta wuabema ẽbẽraba akʉbʉ kĩrãkʼa, mawũã dayi sota bia akʉbʉ baera kʼawuabʉ kʼaita dayirã (akʉra Proverbios 17:3). Jeowabara mejãcha kãgayi dayirãra iyi buru biata jʉrʉpanʉbʉrʉ (Juan 4:14). Mawũã opanʉbʉrʉ ewari neẽbayi Diaruba naʉ̃ drʉade nekayirua omarẽãbʉta oẽ baita (1 Juan 5:18, 19). Dayirãba jʉrʉpanʉbʉrʉ ewariza audre Jeowa kʼawa bʼaita, audre kãga wãnañi akʉza audre wawia ũdubidayi iyaʼa. Jeowata sopʉabiamapanʉ baera jipa krĩchada ẽ bayi nemitia oita. Maʉ̃ba nemitia oita krĩchabʉrʉdera naʉ̃ta widibara dayirãkʉza: «¿Mʉ̃ara sãwũã krĩña sopʉabipe mʉ̃aʼa mejãcha kãga ũdubi zebʉrʉra?» (1 Juan 4:9, 10).
4. ¿Sãwũã kʼarebasi Martara Jeowa wawia ũdubibʉba nekayirua oẽ baita?
4 Mebẽã Marta Croaciadebemaba jarabʉ iyara bera nekayirua osita, iya bʉsi: «Mʉ̃itara jipa zareabasi bia krĩchaita akʉza mawũã nemitia oita krĩchabʉ idubʉita, mamina Jeowa wawia ũdubibʉba kʼarebasi».b ¿Jeowa wawia ũdubibʉbara sãwũã kʼarebasi? Martabara jarasi iyara bia krĩchabasita iya nemitia ora kʼãrẽ bedʼea zroma ũduita. Dayirãbida abarika oseabʉ nemitiata odara Jeowata sopʉabiseabʉ akʉza Daizeze Jeowa yiwidʼipanʉrabawara ba ẽ bayi (Gén. 6:5, 6).
5. ¿Kʼãrẽta kʼawuaseapanʉ mebẽã Leo yizadebara?
5 Jeowa wawia ũdubibʉbara nekayirua oda tẽã jaranʉmʉ ẽ maʉ̃ra jipa kayirua ẽ basita, awuarabʉrʉ nemitiata oẽ. Mebẽã Leo Congodebʉba iya kʼawua jidadadeba nekʼawuasi. Iyi buru kʼoedata poaga kimare babʉrʉde neũdukʼawua kayiruabawara besi, krĩchabasi iya nekayirua oẽã nããra, Jeowa nãã biabʉta, mamina iyi neũdukʼawuarabara itua dobisida akʉza nekayiruata ojʉ̃drʉsi maʉ̃neba ʉ̃ta. Tẽã iya bia krĩchasi yibariba iyaʼa jaradiadata akʉza iyi sobiabada aduada ʉ̃rʉ. Aramaʉ̃ta, ¿kʼãrẽta osi iyara? Jẽda krĩchasi iya oda wua oẽ baita. Zõrãrã kongregasionebema kʼarebadeba akʉza jẽda Jeowa neũdukʼawuabasi. Idi ewadera iyira zõrãrã kongregasionebema akʉza yi nãã edebari 100 ora diabari.
6. ¿Kʼãrẽ wẽrãra ũme wãrĩnubʉ kĩrãkʼabʉ ʉ̃rʉ bedʼeadayi atiara?
6 Atia kʼawuadayi kʼãrẽta jarabʉta Proverbios kapitulo 9ba, naʉ̃nera bedʼeabʉ buru bia ʉ̃rʉ akʉza yi bia krĩchabʉ ẽã ʉ̃rʉ, namara yuwẽrã ũmebʉ ʉ̃rʉ bedʼeabʉ kĩrãkʼabʉ (naʉ̃ testoʉ̃me akʉra Romanos 5:14; Gálatas 4:24). Mawũã obʉrʉde krĩchara naʉ̃ drʉara Diaruba zokʼabʉ baera ẽbẽrabara ãyi kakuara bia zokʼa ẽãta akʉza ẽbẽra ãkadabʉta akʉkĩrãta (Efes. 4:19). Maʉ̃ kʼarea jipade yibiabayi dayirãbara audre wawia ũdubidaita Jeowa akʉza nekayiruadeba jĩgara bʼaita (Prov. 16:6). Yumakẽrãta akʉza yuwẽrãta, jõmaʉ̃ta kʼarebaseabʉ naʉ̃ Proverbios nejʉacha zroma 9bara. Naʉ̃ra wẽrã ũmebara trʉ̃panʉ ãyima zemarẽã yi kʼãrẽ kʼawua ẽ panʉrata akʉza yi krĩcha neẽ kĩrãkʼa berata, naʉ̃ra aba abakaʉba jarabʉ zera mʉ̃ deda, mõbe nekora (Prov. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17). Mamina maʉ̃ra ũmenebemane nekʼãrẽ awuara ũduyi.
WÃRÃRA YI KʼÃRẼ KʼAWUA Ẽ PANɄRA ODERA
Yuwẽrã bia krĩchabʉ ẽãbara trʉ̃bʉ iyima wãmarẽã, mamina mama wãra beiyi. (Akʉra parrapo 7).
7. Proverbios 9:13-18de jarabʉdebara, ¿sama wã naʉ̃ ẽbẽra wẽrãba trʉ̃bʉra? (Akʉra potota).
7 Krĩchara yuwẽrã bia krĩchabʉ ẽãbʉ ʉ̃rʉ (akʉra Proverbios 9:13-18). Iyara jʉra trʉ̃bʉ yi kʼãrẽ kʼawua ẽ panʉrata, zeidʉa nama ãba sobiadadrʉ, ¿kʼãrẽta ũdui? Mama bʉ beidarata. Bʉa jẽda kĩrãbeseabʉ naweda Proverbios librode yiza kĩrãkʼabʉ jaradata. Jarabʉ jʉra kʼawuapanamarẽã yuwẽrã bia krĩchabʉ ẽã kʼawua ẽ bʉdeba akʉza maʉ̃ wẽrãba jarabʉta obʉra beieda wãta (Prov. 2:11-19). Proverbios 5:3-10 bayeda jarabʉ jʉra kʼawua bamarẽã awuru ẽbẽra wẽrã yi kʼãrẽ kʼawua ẽ bʉdeba, maʉ̃bara edebʉ beieda.
8. ¿Kʼãrẽta kʼawua jidadaibara?
8 Jari ẽbẽra yuwẽrã bia krĩchabʉ ẽãbʉ bedʼea ũrĩbʉra, maʉ̃bara kʼawua jidaibara: ¿Ĩjãika naʉ̃ ẽbẽra wẽrãba trʉ̃bʉta mawũã ẽ bʉrʉ ĩjã ẽ baika? Dayirãbida kʼawua jidaseabʉ, telebisorde, internetʼne nemitiata, mawũã ẽ bʉrʉ ẽbẽra ãkadabeta ʉ̃tʉ zera, ¿kʼãrẽta odaibara?
9, 10. ¿Kʼãrẽa juwa jida ẽ nããra mia erkʼãĩ ẽ baibara?
9 Bʉ kʼãrẽa dayi kakua bia zokʼaibarata. Yuwẽrã bia krĩchabʉ ẽãbara naʉ̃ta jarabʉ: «Bania zrʉgadapeadara kũabʉ». ¿Kʼãrẽta jarakĩrãbʉ bania zrʉgadapeadabara? Daizeze Bedʼeabara jarabʉ juwa jidapanʉrata ãba kʼãĩbʉta, maʉ̃ra jʉ̃wʉrʉabʉde bania kʉrãza dobʉ kĩrãkʼabʉta (Prov. 5:15-18). Juwa jidapanʉrata ãba yi erkʼãĩpanʉnera mejãchade sobiapanʉ, mamina kʼãrẽaba awuarabʉ bania zrʉgadapeadara, maʉ̃ba jarakĩrãbʉ juwa jidapanʉ ẽãta ãba yi erkʼãĩpanʉta. Maʉ̃ra miõba kʼawua ẽ nãã obʉ, abarika nezrʉgamiaba obʉ kĩrãkʼa. Bania zrʉgadara kũabʉ kĩrãkʼabʉ, yi nemitia obʉba krĩchabʉbʉrʉ miõba kʼawua ẽãta ãyi nemitia obʉra akʉza maʉ̃ba neida berabari ẽãta, mamina ãyikʉza sewabʉ Jeowaba jõma akʉbʉ baera. Jeowaba dayirãta bia akʉ ẽãnera daya obʉ kʼarea, bania soata dobʉ kĩrãkʼa bayi (1 Cor. 6:9, 10). Mamina bari maʉ̃ awa ũdu ẽ maʉ̃ nemitia obʉ kʼarea.
10 Juwa jida ẽ nãã mia erkʼãĩbʉbara ũduseabʉ bedʼea zroma daya jʉ̃ã ẽ badata. Bari jaraita, dayi perata ũduseabʉ, ewarade biogoseabʉ, kʼãrẽ ẽ kĩrãkʼa sentiseabʉ akʉza yi mebẽrãʉ̃me sobia bʼaita aduaseabʉ. Buru biata ũdubiseapanʉ maʉ̃ ẽbẽra wẽrã deda wã ẽ bʉrʉ akʉza maʉ̃ yikota koda ẽ bʉrʉ. Daizezedeba jĩga wãna awuara akʉza ãya ũduseabʉ kayata, maʉ̃ba beieda edeseabʉ wabida ẽ nãã (Prov. 7:23, 26). Proverbios kapitulo 9 yi 18de naʉ̃ bedʼeata jarabʉ: «Iya mama eda trʉ̃bʉra bewãrã dedebʉta». Mawũẽra, ¿kʼãrẽa mejãchaʉba ĩjãpanʉ iya trʉ̃bʉra? (Prov. 9:13-18).
11. ¿Kʼãrẽa kayirua ẽbẽra ãkadabʉ akʉira?
11 Jipa akʉda ẽ baibara telebisorde, internetʼne ẽbẽra ãkadabʉ ũdubipanʉra. Ʉ̃kʉrʉbara krĩchapanʉ maʉ̃ akʉira kayirua ẽãta. Ẽbẽra maʉ̃ akʉbʉra iyikʉza zʉbʉriabʉ, wuabemara wawia ũdubi ẽ, iyikʉza wawia ẽ akʉza maʉ̃ akʉbʉ idubʉita zare. Ẽbẽra ãkadabe akʉbʉra dayi buru morredebara waña ãĩ wã ẽ. Ẽbẽra ãkadabʉ akʉbʉbara krĩcha mitiata taʉbi ẽ, awuarabʉrʉ maʉ̃ta audre obikĩrãbʉ (Col. 3:5; Sant. 1:14, 15). Ẽbẽra ãkadabe akʉbʉbara mia erkʼãĩena edebʉ.
12. ¿Sãwũã ũdubipanʉ jʉra kʼawuapanʉta ẽbẽra iyiʉ̃me ãba kʼãĩmarẽã trʉ̃bʉkĩrãbʉdeba?
12 ¿Kʼãrẽta oseabʉ kristianorabara ẽbẽra ãkadabʉta ʉ̃tʉ zera selularde mawũã ẽ bʉrʉ tablede? Mawũã ʉ̃tʉ zera jipa akʉ ẽ baibara. Dayirãbara krĩcha biata jidaseabʉ kĩrãbepanʉbʉrʉ dayirãitara audre yibiata Jeowa neũdukʼawua bʼaira. Ẽbẽra ãkadabeta ũdubida ẽ bʉrʉ, bʉ ẽbẽra iyiʉ̃me ãba kʼãĩmarẽã trʉ̃bʉ kĩrãkʼabʉta, ¿kʼãrẽa jipa akʉda ẽ baibara maʉ̃ra? Maʉ̃ kayirua akʉbʉdeba dayi sode nemitiata oamapanʉ baera (Mat. 5:28, 29). Zõrãrã abaʉba Tailandiadebemaba yi trʉ̃ Davidba jarabʉ: «Mʉ̃yikʉza widibʉ: ‹¿Mʉ̃a ẽbẽra ãkadabʉta akʉbʉ ẽ mina, Jeowara sobia bʼaika mʉ̃a akʉbʉ kʼarea?›. Mawũã krĩchaiba mʉ̃ra kʼarebabʉ krĩcha bia jidaita».
13. ¿Kʼãrẽba kʼarebai bia krĩchaita?
13 Dayirã jaradiapanʉ sãwũã Jeowa wawia ũdubibarata, mawũã iyi sopʉabi ẽ baita, «Jeowaʼa wawia ũdubibʉdeba zebʉ buru biara» (Prov. 9:10). Maʉ̃ta ũdubibʉ Proverbios yi zroma 9 yi jʉ̃drʉbʉrʉde, mama jarabʉ yuwẽrã wãrĩnubʉ kĩrãkʼabʉ ʉ̃rʉ, maʉ̃ra trʉ̃gapanʉ buru bia wãrĩnuara.
BURU BIA WÃRĨNUARABA TRɄ̃BɄTA ĨJÃRA
14. ¿Kʼãrẽ yizata ũdubibʉ Proverbios 9:1-6 bayedara?
14 (Akʉra Proverbios 9:1-6). Nama jarabʉ trʉ̃bʉta buru bia wãrĩnuaraba, dayirã parãnaba maʉ̃bara jõma kʼawuabʉ (Prov. 2:6; Rom. 16:27). Nama eda yiza jarabʉdera ũdubibʉ de zromata, drʉ̃daʉra 7bʉta, naʉ̃ba ũdubibʉ Jeowabara diakĩrã diabʉta ẽbẽra iyi pʉwʉrʉ bia jʉrʉbʉara akʉza maʉ̃ta oũdubikĩrãbʉara.
15. ¿Kʼãrẽta omarẽã kãgabʉ Jeowabara?
15 Jeowabara nekʼãrẽ mejãcha diakĩrã. Wãrĩnu buru biara ũdubibʉ yuwẽrã wãrĩnubʉ kĩrãkʼabʉdeba maʉ̃ra bedʼeabʉ Proverbios yi zroma 9de. Daizeze Bedʼeabara jarabʉ naʉ̃ ẽbẽra wẽrãbara ara obʉta iyi chichita, bia pʉerabʉta iyi binota, iyi deta akʉza mesasida ara bia obʉta (Prov. 9:2 nota). Adewara yi wikakirʉ 4 akʉza 5de jarabʉ: «Iya [nama bedʼeabʉ buru biara ẽbẽra kĩrãkʼa] naʉ̃ta jarabʉ yi krĩcha neẽ kĩrãkʼa bera: ‹Zeidua koidua mʉ̃ panta›». ¿Kʼãrẽa wãibara wãrĩnu buru bia dedara akʉza koibara iya yiko diabʉta? Jeowabara kãgabʉ iyi wũãwũãrãra buru bia bamarẽã akʉza bia wãmarẽã. Iyara kãga ẽ dayirã zʉbʉria berabaridadeba nekʼãrẽ kʼawuamarẽã, maʉ̃ kʼarea jʉrʉda buru biata (Prov. 2:7). Jeowa wawia ũdubipanʉnera iya kãgabʉta okĩrãpanʉ, ũrĩpanʉ iya ũrãgʼa bia diabʉta akʉza sobiade obʉ iya jarabʉra (Sant. 1:25).
16. ¿Sãwũã Jeowa wawia ũdubibʉba kʼarebasi Alainʼra bia jida kʼawuaita, maʉ̃neba kʼãrẽ nebiata ũdusi iyara?
16 Akʉdaya mebẽã Alainta sãwũã Jeowaʼa wawia ũdubibʉba kʼarebasita iya nekʼãrẽ jidabʉrʉra bia jida kʼawuaita. Iyira zõrãrã kongregasionebema akʉza eskuelade jaradiabʉ warrara, iya jarabʉ: «Ẽbẽrarã mʉ̃bawara jaradiabadarabara jarapanasi yibiata akʉita pelikula ẽbẽra ãkadaberãra, mawũã jaradiaita warrara eskueladebemara ãba mia erkʼãĩ ʉ̃rʉ». Mamina Alainʼra maʉ̃ʼa yi edebi ẽ basi, iya Jeowa wãrĩnu wawia ũdubibasi baera, iya jarasi: «Mʉ̃a jarasi jipa akʉ ẽ baita akʉza mʉ̃ kopaerora jara ũrĩbisi kʼãrẽa akʉ ẽãta». Iyara ũdubisi iyira buru biata akʉza iyira wãta «audre bia kʼawuabʉ ode» (Prov. 9:6). Alainʼʉ̃me trajapanʉraba ũdusidade iyi sãwũã kʼẽrẽpabadata, audre kʼawuakĩrãsida Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ, mõbe ãba yi jʉrebarima wãsida.
Buru bia wãrĩnuara bedʼeata ĩjãpanʉbʉrʉ ewari jõmaʉ̃nẽ baseapanʉ. (Akʉra parrapo 17 akʉza 18).
17, 18. ¿Kʼãrẽ nebiata ũdupanʉ ẽbẽrarã buru bia wãrĩnuara bedʼea ĩjãpanʉra? (Akʉra potota).
17 Jeowara bedʼeabʉ wẽrãra ũmebʉ kĩrãkʼabʉ ʉ̃rʉ, maʉ̃neba ũdubibʉ kʼãrẽta oibarata sobia bʼaita. Yuwẽrã bia krĩchabʉ ẽãinʉ wãbʉra, ãyira sobiapanʉ nekayirua obʉdeba, maʉ̃ra ẽbẽrarãbara krĩchabʉ idibematrʉ, krĩcha ẽ nekʼãrẽ ʉ̃ra zeira. Yi maʉ̃ opanʉrãra beiyi (Prov. 9:13, 17, 18).
18 Yi yuwẽrã buru biaidu wãbʉra awuara wãni. Yi ẽbẽra mama wãbʉra mejãcha sobiabʉ, erbʉ baera ãya nekʼãrẽ jõma nesidabʉta Jeowa kʼawa bʼaita (Is. 65:13). Propeta Isaíasdeba Jeowabara jarasi: «Kĩrãkita ũrĩdua mʉ̃ bedʼeata mõbe koidua nekʼãrẽ biata mawũã sobia bʼaita yiko bia kobʉdeba» (Is. 55:1, 2). Dayirãbara kãga wã Jeowaba kãgabʉta akʉza jʉrabʉ Jeowaba jʉrabʉta (Sal. 97:10). Akʉza mejãcha sobiapanʉ wuabemara jarapanʉne ãyabida ũdumarẽã buru bia wãrĩnuba kʼãrẽ nebia erbʉta. Mawũã obʉrʉdera pʉwʉrʉ ʉ̃tʉabʉdeba jʉrabʉrʉ kĩrãkʼabʉ: «Yi kʼãrẽ kʼawua ẽ panʉrata, mʉ̃ma zeidua». Nebia dayirãba ũduita akʉza yi Daizeze Bedʼea ũrĩbʉrʉba, ũduyi idi akʉza ʉ̃ra zeidebida. Naʉ̃ba kʼarebayi dayirã ewari jõmaʉ̃nẽ bʼaita audre bia kʼawuapanʉ odepanʉ baera (Prov. 9:3, 4, 6).
19. Eclesiastés 12:13, 14de jarabʉdera, ¿kʼãrẽta odaita krĩchadaibara? (Akʉra rekuadro «Jeowa wawia ũdubibʉdeba nebiata ũdupanʉ»).
19 (Akʉra Eclesiastés 12:13, 14). Jeowa wawia ũdubibʉbara kʼarebabʉ dayi sota Jeowa nãã neneẽã baita akʉza Jeowa kʼawa bʼaita naʉ̃ ewari jõbodoare. Ẽbẽra mejãchaʉa jaradayi jʉrʉdamarẽã buru bia Daizezedeba zebʉta, Jeowata mejãcha kãgapanʉ baera akʉza iyaʼa wawia ũdubipanʉ baera.
TRÃBI 127 La clase de persona que debo ser
a Kristianorabara Jeowa wawia ũdubikĩrãpanʉ. Mawũã wawia ũdubibʉba kʼarebaseabʉ dayirã sota, mawũã ẽbẽra ãkadabʉ akʉ ẽ baita akʉza dayi kakua bia zokʼaita. Naʉ̃ artikulodera akʉdayi Proverbios kapitulo 9de jarabʉta, nama ũdubiyi kʼãrẽne awuarabʉta buru biata akʉza bia krĩchabʉ ẽãʉ̃mera. Mamina nama zokʼadayi wẽrã ũme, aba trʉ̃gadayi buru biata, ababemata yi bia krĩchabʉ ẽãbʉta. Maʉ̃ ʉ̃rʉ kʼawuabʉrʉdeba dayirãra biode bia wãseabʉ.
b Ʉ̃kʉrʉ trʉ̃ra awuara jarabʉ.