ARTIKULO KʼAWUAITA 38
Warrara, ¿sãwũã bakĩrãpanʉ marara?
«Kʼawuabʉba saʉ̃ta yibiata akʉza saʉ̃ta zeri ẽãta, naʉ̃ba kʼarebayi» (PROV. 2:11).
TRÃBI 135 Wũãwũã mʉ̃ nemira ũrĩra
KʼÃRẼTA ŨDUDAITAa
1. ¿Kʼãrẽ bedʼea zromata ũdusida Jehoás, Uzías akʉza Josíasba?
KRĨCHARA bʉ waidide warraraena Daizeze pʉwʉrʉ nokʼo babidaita, bʉara ¿sãwũã zokʼai ba? Daizeze Bedʼeade jara ũrĩbibʉ warrara Judáde nokʼobadarata. Bari jaraita, Jehoásʼra 7 poagabasi, Uzíasta 16 akʉza Josíasta 8. Krĩchara ãyita maʉ̃ra kʼãrẽaba zarebasita, mamina ãyira Jeowaba kʼarebasi baera awuantaseabasi ãya bedʼea zroma ũdubʉra.
2. ¿Kʼãrẽa akʉibara Jehoás, Uzías akʉza Josías yizata?
2 Dayirãra nokʼora ẽ mina, nekʼãrẽ biata kʼawuaseapanʉ naʉ̃ra nokʼoraneba. Ãyara nebiata osida, mamina edaʉde nekayiruata osida. Ãyi yizadeba nekʼãrẽ ũbea kʼawuaseapanʉ, neũdukʼawua bia jʉrʉita, edabʉta ũdubita akʉza audre Jeowa kʼawa bʼaita.
JɄRɄDA NEŨDUKʼAWUA BIATA
Idi ewadera Jehoásde kĩrãkʼa oseapanʉ neũdukʼawuara biaba ũrãgʼa diabʉ ũrĩpanʉne. (Akʉra parrapo 3 akʉza 7).c
3. ¿Sãwũã kʼarebasi Jehoiadábara nokʼo Jehoásba bia jida kʼawuamarẽã?
3 Jehoásde kĩrãkʼa bia jida kʼawuara. Jehoás warrarabasidera bia jida kʼawuabasi, iyira zeze neẽbasi baera jʉrʉsi sumo saserdote Jehoiadá kʼarebata. Jehoásʼra Jehoiadá wũãwũã ẽ basimina Jehoiadábara biʼia jaradiasi iyara. Jehoiadába kʼãwũã jaradiadaba kʼarebasi Jehoásba Jeowaba kãgabʉta oita akʉza kʼarebaita pʉwʉrʉbida Jeowaba kãgabʉta omarẽã. Adewara Jehoásbara zokʼasi Jeowa templota ara odamarẽã (2 Crón. 24:1, 2, 4, 13, 14).
4. ¿Sãwũã kʼarebabʉ Jeowaba zokʼabʉ kãgaiba akʉza aripe oiba? (Proverbios 2:1, 10-12).
4 Bʉaʼa Jeowa ʉ̃rʉ jaradiasidabʉrʉ akʉza iya kʼãrẽta omarẽã kãgabʉ ʉ̃rʉ, nebiata diasida (akʉra Proverbios 2:1, 10-12). Yibarirabara nekʼãrẽ awuara zokʼaseapanʉ ãyi wũãwũãra jaradiaita. Akʉdaya sãwũã Katia zezeba kʼarebasita iya nekʼãrẽ bia jida kʼawuamarẽã. Yi zezeba iyi kolegioeda edebʉrʉde ewariza bedʼeabasi testo maʉ̃ ewaridebema ʉ̃rʉ. Iya jarabʉ: «Iya mawũã jaradiabʉba kʼarebasi mʉ̃a maʉ̃ ewaride bedʼea zroma ũdubʉrʉde awuantaita». Edaʉde bʉ yibariraba bʉaʼa jaraseapanʉ omarẽã Daizeze Bedʼeaba kʼãrẽ jarabʉta, mamina bʉa krĩchaseabʉ maʉ̃bara iduaribi ẽãta bʉa kãgabʉta oita, ¿kʼãrẽba kʼarebaseabʉ ãya jarabʉ oita? Mebẽã Anastasiaba jara ũrĩbibʉ sãwũã yibariraba ewari jʉrʉpanasita iyaʼa jara ũrĩbita kʼãrẽa nekʼãrẽ omarẽã zokʼapanasita. Iya naʉ̃ta jarabʉ: «Naʉ̃ba mʉ̃aʼa kʼawuabisi ãya mʉ̃aʼa mawũã zokʼabadabara kʼarebabasita mʉ̃ta akʉza krĩcha ẽ basi ãyara kãga ẽ basita mʉ̃a kãgabʉta omarẽã».
5. ¿Bʉa kʼãrẽ obʉba sãwũã sentibiseabʉ Jeowata akʉza bʉ yibarirata? (Proverbios 22:6; 23:15, 24, 25).
5 Bʉa Jeowaba zokʼabʉta ũrĩra bʉ yibarirata sobiabiyi akʉza Daizezeta, adewara Jeowaʉ̃me neũdukʼawua biabayi ewari jõmaʉ̃nẽ (akʉra Proverbios 22:6; 23:15, 24, 25). Naʉ̃ba kʼarebabʉ Jehoás warraraena bada kĩrãkʼa bʼaita.
6. ¿Jehoásbara kʼai ũrãgʼata ũrĩsi akʉza kʼãrẽta berabarisi? (2 Crónicas 24:17, 18).
6 Jehoásba aña jidadadeba kʼawuara. Jehoiadá beida tẽãra Jehoásbara jʉrʉsi neũdukʼawuara zeri ẽãta (akʉra 2 Crónicas 24:17, 18). Iyara jidasi ũrĩta nokʼora warrara Judádebemaba jarabʉta, naʉ̃rabara kãga ẽ basi Jeowara. Bʉara krĩchabasibaibara Jehoásʼra naʉ̃ra ẽbẽrarãnebara jĩga bʼaibarabasita, ãyara yi kayiruata opanasi baera (Prov. 1:10). Mamina, iyara ũrĩsi iyi neũdukʼawuara zeri ẽãba jarapanʉtrʉ akʉza Zacarías iyi mebẽrãnebemaba iyaʼa ũrãgʼa diasidera iyara bea zokʼasi (2 Crón. 24:20, 21; Mat. 23:35). Iyara biʼia krĩchabʉta ũdubi ẽ basi, nããrãra nekʼãrẽ jõma bia ojʉ̃drʉsi, mamina iyira tẽãra Jeowa ʉ̃rʉbasi akʉza miabeamiabasi. (2 Crón. 24:22-25). Iya Jeowaba jarabʉta ũrĩbasibʉrʉ akʉza ẽbẽrarã iyi kãgapanʉraba jarabʉta ũrĩbasibʉrʉ, iyi bebʉra awuarabakasi. ¿Bʉara kʼãrẽta kʼawuabʉ naʉ̃ nebʉradeba?
7. ¿Kʼaita jidaibara bʉ neũdukʼawua bamarẽãra? (Akʉra potota).
7 Jehoás yizadeba dayirãba kʼawuapanʉ jʉrʉibarata neũdukʼawua biarata, neũdukʼawuara Jeowa kãgapanʉrãta akʉza sobiabikĩrãpanʉrata. Dayirãba neũdukʼawua jʉrʉbʉrʉdera bari jʉrʉ ẽ baibara ẽbẽrarã dayirã dauchabemata. Kĩrãbeidua Jehoásʼra audre warrarabasi iyi neũdukʼawua Jehoiadáira. Bʉa neũdukʼawua jʉrʉbʉrʉde naʉ̃ta widira: «¿Kʼarebapanʉka mʉ̃a Jeowata audre ĩjãmarẽã? ¿Kʼarebapanʉka Jeowaba kãgabʉde bʼaita? ¿Jeowaba kʼãrẽ nebia erbʉ ʉ̃rʉ bedʼeapanʉka? ¿Daizezeba kʼãrẽ zokʼabʉa wawia ũdubipanʉka? ¿Mʉ̃a ũrĩkĩrãbʉtrʉ jara ũrĩbipanʉka, mawũã ẽ bʉrʉ mʉ̃a nei aña obʉrʉdera ũrãgʼa diapanʉka?» (Prov. 27:5, 6, 17). Bʉ neũdukʼawuaraba Jeowata kãga ẽ bʉrʉ bʉa maʉ̃rãra nesida ẽ, mamina ãya Jeowata kãgapanʉbʉrʉ ãyi kʼawa bara. Naʉ̃ra jipade yibiabayi bʉitara (Prov. 13:20).
8. ¿Bʉa internetʼta zokʼabʉbʉrʉ kʼãrẽ ʉ̃rʉ krĩchaibara?
8 Idi ewadera erpanʉ sãwũã bedʼeaita dayirã mebẽrãbawara akʉza neũdukʼawuarabawara internetʼneba, mamina ʉ̃kʉrʉbara bia zokʼada ẽ naʉ̃ra, ãyara zokʼapanʉ wuabemaraba ãyitrʉ akʉmarẽã. Bari jaraita, ũdubipanʉ potota mawũã ẽ bʉrʉ bideorata ãya kʼãrẽ obʉ ʉ̃rʉ akʉza kʼãrẽ edada ʉ̃rʉ. Bʉa internetʼta zokʼabʉbʉrʉ bʉyikʉza widira: «¿Mʉ̃ara maʉ̃ta obʉka wuabemaraba mʉ̃ta akʉmarẽã? ¿Mʉ̃a ũdubibʉdeba wuabemarata kʼarebakĩrãbʉka mawũã ẽ bʉrʉ mʉ̃trʉ bia akʉdamarẽãbʉ? ¿Iduaribibʉka ẽbẽrarãba internetʼne kʼãrẽ bʉebʉba mʉ̃aʼa jaramarẽã kʼãrẽta oibarata, kʼãrẽta jaraibarata akʉza kʼãrẽ ʉ̃rʉ krĩchaibarata?». Mebẽã Nathan Knorr, zõrãrã burubiadebemaba naʉ̃ ũrãgʼata diasi: «Jʉrʉrãra ẽbẽrarãta sãwũã sobiabita, bʉara mia abaʉta sobiabi ẽ bai baera. Jeowata sobiabira, mawũãra yi Jeowa kãgapanʉrasida sobiabiyi».
EDA KRĨCHABɄTA ŨDUBIPANAIBARA
9. ¿Jeowaba sãwũã kʼarebasi Uzíasʼra? (2 Crónicas 26:1-5).
9 Uzíasde kĩrãkʼa bia jida kʼawuara. Nokʼo Uzíasbara warrarainʉba ũdubisi eda krĩchabʉta akʉza iyara kʼawuasi wawia ũdubita Daizeze wãrĩnuara. Iyira 68 poagabasi akʉza iya nebia obasidera Jeowabara nebia mejãcha diasi (akʉra 2 Crónicas 26:1-5). Uzíasbara iyi nejʉrarãra jõma makenasi akʉza biʼia akʉsi pʉwʉrʉ Jerusalén neida berabari ẽ marẽã (2 Crón. 26:6-15). Uzíasʼra sobiabasibaibara Jeowaba iyi mejãcha kʼarebada kʼarea (Ecl. 3:12, 13).
10. ¿Kʼãrẽba sãwũãsi Uzíasʼra?
10 Uzíasba aña jidadadeba kʼawuara. Nokʼo Uzíasbara jʉ̃ãbasi wuabemaraba iyaʼa jarabʉta odamarẽã. Maʉ̃ba iya krĩchabisibaibara iya kãgabʉta oseabʉta. Nokʼo Uzíasʼra ewari aba jʉ̃ẽsi Daizeze temploeda insienso bade, mamina naʉ̃ra, nokʼoraba obe ẽ basi, awuarabʉrʉ saserdoterabʉrʉ oseabasi (2 Crón. 26:16-18). Sumo saderdote Azaríasba iyaʼa jarasi kʼãwũã oẽ marẽã, mamina Uzíasʼra kĩrʉsi, maʉ̃ba nokʼo Uzíasbara ũdubisi wua kʼẽrẽpabʉ ẽãta, maʉ̃ kʼarea Jeowaba iyira lepraba kayabisi (2 Crón. 26:19-21). Kʼãrẽaba kĩrã awuarabakasi iyita ariwia eda krĩchabʉta ũdubibasibʉrʉ.
Dayirãba obʉ ʉ̃rʉ aukʼara jarai kaude, Jeowa biga diaibara. (Akʉra parrapo 11).d
11. ¿Kʼãrẽba ũdubibʉ dayirãra eda krĩchabʉta? (Akʉra potota).
11 Uzíasba iya nekʼãrẽ obʉ audre bia owãside akʉza zarea erbasidera kĩrãduasi iya maʉ̃ra erbasita Jeowaba zarea diasi baera. ¿Kʼãrẽta kʼawuapanʉ? Bia opanʉ krĩchapanʉbʉrʉ dayirãba nebia erbʉra akʉza pribilegio erbʉra Jeowaba diasita, dayirãba krĩchai kaude nekʼãrẽ dayirãba obʉra bia obʉta, dayirãba jõma bia okʼawuabʉ baera, krĩchaibara maʉ̃ra mawũã opanʉta, Jeowaba kʼarebabʉ baerab (1 Cor. 4:7). Kʼawuapanaibara dayirãra nemitia omiata, maʉ̃ kʼarea nesidapanʉta ũrãgʼata diadamarẽã. Mebẽã 60 poagabʉba naʉ̃ta jarasi: «Mʉ̃a kʼawuabʉrʉ aukʼara mʉ̃ ʉ̃rʉ krĩcha ẽ baibarata akʉza mesera kĩrʉ ẽ baibarata wuabemaraba mʉ̃a kʼãrẽ kayirua obʉ jarabʉdade. Zarea obʉ maʉ̃ kʼarea mejãcha krĩcha oẽ baita akʉza kʼẽrẽpa takeraita». Dayirãba Jeowaba jarabʉta ũrĩpanʉbʉrʉ akʉza eda krĩchabʉta ũdubipanʉbʉrʉ sobiapanañi (Prov. 22:4).
JEOWA KʼAWA BARA
12. ¿Kʼãrẽta osi Josíasba iyi warraraenaʉba Jeowa kʼawa bʼaita? (2 Crónicas 34:1-3).
12 Josíasde kĩrãkʼa bia jida kʼawuara. Nokʼo Josíasbara 16 poagabʉde ojʉ̃drʉsi Jeowaba zokʼabʉra, mamina iyita naʉ̃ oira zarebasi iyira waidide warrarabasi baera. Maʉ̃ ewaridera ẽbẽra mejãchaʉba daizeze zeri ẽã yiwidʼipanasi. Maʉ̃ kʼarea Josíasbara zowaĩnĩgʉabʉta ũdubibarabasi Jeoware bʼaita akʉza ẽbẽrarã jaraita idubʉdamarẽã daizeze zeri ẽã yiwidʼibʉta. Iya maʉ̃ra oũdubisi iyi 20 poaga bʼai nãã daizeze zeri ẽãra jõbi jʉ̃drʉside (akʉra 2 Crónicas 34:1-3).
13. ¿Bʉ bebʉ Jeowa diabʉrʉdera sãwũã awuara baseabʉ?
13 Bʉ warraramina Josíasde kĩrãkʼa kʼawuaseabʉ Jeowa ʉ̃rʉ akʉza iya nebia erbʉ ʉ̃rʉ. Bʉa maʉ̃ta obʉbʉrʉ naʉ̃ba kʼarebayi bʉ bebʉta Jeowaʼa diamarẽã, ¿bʉ bebʉ Jeowaʼa diaibara sãwũã kʼarebabʉ? Luke poaga 14bʉde buru kʼoedaba jarabʉ: «Naʉ̃neba ʉ̃ta zarea oyi Jeowaba jarabʉta nããra bʉeita akʉza zarea oyi iyita sobiabita» (Mar. 12:30). Kʼãrẽ nebia bʼai bʉabida abarika ora.
14. Yizata jarada sãwũã ʉ̃kʉrʉ warraraba Josíasde kĩrãkʼa osidata.
14 ¿Warrara Jeowa odepanʉrabara kʼãrẽ bedʼea zromata ũduseapanʉ? Johanʼra buru kʼoesi 12 poagabʉde, iya jarabʉ iyiʉ̃me ãba estudiapanʉraba iyaʼa jarapanasita sigarriyo nekʼãrẽ awurudeba domarẽã. Johanbara kĩrãbebʉ iya naʉ̃ta ora iyi kakua kayaseabʉta akʉza Jeowaʉ̃me yi neũdukʼawuata ãrĩseabʉta. Rachel, 14 poagabʉde buru kʼoedaba jara ũrĩbibʉ iyi kʼãrẽba kʼarebabʉta kolegiode bedʼea zroma ũdubʉrʉde awuantaita. Iya jarabʉ: «Mʉ̃ara zarea obʉ jʉrʉita nekʼãrẽ Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ kĩrãbebibʉta akʉza Jeowa ʉ̃rʉ. Bari jaraita, nebʉra badu librodebemaba mʉ̃aʼa kĩrãbebibʉ propesiarata akʉza nebʉra Daizeze Bedʼeadebemata, mawũã ẽ bʉrʉ edaʉde mʉ̃ wuabemabawara bedʼeanʉmʉne kĩrãbebʉ testo aba ãyaʼa jara ũrĩbiseabʉta». Bʉa bedʼea zroma ũdubʉra nokʼo Josíasba ũdudaʉ̃mera awuara baseabʉ, mamina bʉra iyi kĩrãkʼa buru bia baseabʉ akʉza Jeoware kʼẽrẽpa baseabʉ. Bʉ warraraenaʉba bedʼea zromata awuanta kʼawuabʉbʉrʉ, ewari tẽã juneanebida abarika awuantaseabʉ.
15. ¿Kʼãrẽba kʼarebasi Josíasba Jeowaba zokʼabʉ kʼẽrẽpa oita? (2 Crónicas 34:14, 18-21).
15 Josías 26 poagabaside Daizeze templota ara ojʉ̃drʉsi, maʉ̃ne ũdusi Jeowaba Moisésʼa Ley diadata, nokʼoba ũrĩside maʉ̃ Leyba kʼãrẽ jarabʉta, zarea osi maʉ̃ta wãña ojʉ̃drʉita (akʉra 2 Crónicas 34:14, 18-21). ¿Bʉara Daizeze Bedʼeara ewariza lekĩrãbʉka? Bʉa maʉ̃ta ojʉ̃drʉsibʉrʉ, ¿sãwũã wã bʉra?, ¿akʉbʉka bʉ kʼãrẽ testoba kʼarebaseabʉta? Lukebara Daizeze Bedʼea lebʉrʉdera testo iyi kʼarebaseabʉra bʉbari iyi kuadernone. Bʉa naʉ̃ne kĩrãkʼa ora naʉ̃ba kʼarebayi kĩrãbeita testora bʉ kʼarebaseabʉta. Daizeze Bedʼea audre kʼawua wãne audre kãgayi, maʉ̃ba audre okĩrãñi Jeowaba zokʼabʉta. Abarika Daizeze Bedʼeaba Josíasba nekʼãrẽ aripe omarẽã kʼarebada kĩrãkʼa, bʉsida kʼarebayi.
16. ¿Kʼãrẽa nemitia zroma osi Josíasʼra akʉza kʼãrẽta kʼawuapanʉ maʉ̃neba?
16 Josíasba aña jidadadeba kʼawuara. Josías 39 poagabaside osi nekʼãrẽ iyi bebʉ aduabita. Aukʼara ĩjãsi iyi ʉ̃rʉ Jeowa ʉ̃rʉ ĩjãi kaude (2 Crón. 35:20-25). Naʉ̃neba kʼawuapanʉ dayirã sõbe poagabʉ krĩcha ẽã akʉza Daizeze Bedʼea kʼawuabʉ sõbe poaga ba krĩcha ẽã, zarea odaibara Jeowa kʼawa bʼaita. Maʉ̃ oira Daizezeʼa yiwidʼibara, Daizeze Bedʼeata akʉibara akʉza mebẽrã ũrãgʼa widibara. Mawũã opanʉbʉrʉ kayirua mejãcha oẽ bayi akʉza sobiapanañi (Sant. 1:25).
WARRARA: MARARA SOBIA BASEAPANɄ
17. ¿Kʼãrẽ nebiata kʼawuapanʉ naʉ̃ra nokʼo Judádebema ũbeadeba?
17 Bʉ warraraenara nekʼãrẽ bio oseabʉ. Jehoás, Uzías akʉza Josías nebʉraba ũdubibʉ warrarabida bia jida kʼawuaseabʉta akʉza Jeowaba kãgabʉta oseabʉta. Wãrĩnu naʉ̃ra nokʼorabara kayirua osida, mamina bʉa kʼawuabʉbʉrʉ ãya nebia odadeba akʉza zarea obʉbʉrʉ ãya kayirua odata oẽ baita sobiabayi.
Davidbara Jeowara sobiabisi akʉza iyira bia wãsi. (Akʉra parrapo 18).
18. ¿Kʼãrẽ yizara Daizeze Bedʼeadebemaba ũdubibʉ bʉra sobia baseabʉta? (Akʉra potota).
18 Daizeze Bedʼeadebʉ nebʉra warrara kʼẽrẽpabada ʉ̃rʉ bedʼeabʉta, ãyira Jeowabara bia akʉsi akʉza bia wãsi ãyira. Maʉ̃rane edabasi Davidta. Iyara warrarainʉba jidasi Jeowaba zokʼabʉta oita akʉza tẽã iyira nokʼobasi akʉza kʼẽrẽpabasi. Wãrĩnu iyara edaʉde kayirua osi, mamina iya jẽda krĩchabʉ ũdubisidera Jeowabara bia akʉsi (1 Rey. 3:6; 9:4, 5; 14:8). Bʉa David ʉ̃rʉ estudiabʉrʉdera iyi yizaba kʼarebayi Jeowaba zokʼabʉta kʼẽrẽpa oita akʉza kʼawuaseabʉ Marcos, adewara Timoteo ʉ̃rʉ. Ãyara warrarainʉba jidasida Jeowaba zokʼabʉta oita akʉza kʼẽrẽpapanʉta ũdubisida ãyi beiyeda, ãya kʼãwũã oi jidadaba Jeowata sobiabisi akʉza ãyisida.
19. ¿Bʉ bebʉra sãwũã baseabʉ?
19 Bʉ bebʉ idi sãwũã zokʼabʉba ũdubibʉ bʉ sãwũã bʼaita ʉ̃ra zebʉrʉde. Bʉyikʉza ĩjãi kaude Jeowa ʉ̃rʉ ĩjãbʉbʉrʉ iya kʼarebayi bʉa nekʼãrẽ bia jida kʼawuaita. (Prov. 20:24). Kĩrãbera Jeowabara biʼia akʉbʉta bʉa iyi kʼarea kʼãrẽ obʉta, audre yibiabayi bʉ bebʉta zokʼara Jeowaba kãgabʉ oita.
TRÃBI 144 Bʉa ĩjãra maʉ̃ta ũduyi
a Warrara, Jeowabara kʼawuabʉ maraba ũduseabʉta bedʼea zroma iyideba jĩga babiseabʉta. ¿Marabara sãwũã bia jida kʼawuaseabʉ mawũã Jeowa sobiabita? Akʉdaya yiza warrara ũbea Judáde nokʼobadaraneta. Akʉra ãyideba kʼãrẽta kʼawuaseabʉta.
b Jw.org de artikulo «¿De verdad es tan importante ser popular en las redes sociales?» abʉmae akʉra rekuadro «Cuidado con la falsa modestia».
c POTORABA ŨDUBIBɄTA: Mebẽã wẽrã yõdrakiruba ũrãgʼa diabʉ mebẽã warrarabʉa.
d POTORABA ŨDUBIBɄTA: Mebẽã wẽrã asambleade asignasion diadaba Jeowaʼa biga diabʉ.