Lucas
Jesús ʉ̃i põeteino
2 Dinʉmʉre ʉ̃i jabođaimarare corevaicõjenejameđa César Augusto. 2 No mamarʉmʉ ne ãmiáre toivaicõjeinʉmʉre Siria ãmicʉrijoborõcavʉre cõjeipõecʉ barejámeđa Cirenio. 3 Que baru caivʉ corevaimara márajivʉ ne bʉcʉva bácavʉ ne cʉe báquei copaidejaimađa. 4 Aru José máre Galileacarõ ĩmaro, Nazaret ãmicʉriĩmaroi cʉcʉ bácʉ, Judea ãmicʉrõi nʉrejameđa ʉ̃. Noi nʉri, Belén ãmicʉriĩmaro, ʉ̃i ñecu mácʉi cʉrõ mácarõi earejameđa José, David bácʉi pãramecʉ. Que baru nʉrejameđa José noi. 5 Nʉri, jímarepaco bacođóre nʉvarejameđa José. Ne ãmiáre toivarĩ ĩ́cõjenanʉrejaimađa na. Aru dinʉmʉre micacota barejácođa õ. 6 Noi earĩ, cʉrĩ, jʉeđocʉvarejacođa María, ʉ̃mʉ jʉeđojĩcʉ, mama jʉeđocʉre. 7 Cuipõeva ne cãiñami buidíñami marejávʉ̃ya. Que baru ne cʉ́jʉrorõ eabeni, oteiãimara ne cʉriñami cʉrĩ, jʉeđocʉvarejacođa María. Jʉeđocʉvarĩ, mamacʉre pavaicajeaque cũmari, oteiãimara ne ãitõcui tʉorejacođa ʉ̃́re María, ʉ̃i cãquiyepe ađo.
Ángeleva Jesúi põeteinore ne coyʉino ovejavare coreipõevare
8 Nore ovejavare coreipõeva cʉrejaimađa dáre ñami, ne oteiãimarare coreivʉ. 9 Cũiná, Jʉ̃menijicʉi daroimʉ, ángele, nore ẽmenejameđa ʉ̃nára. Cojié nʉrejavʉ̃ya. Jʉ̃menijicʉi cojino pare cojidejavʉ̃ya. Nára pẽorejavʉ̃ya. Ãmei jidʉrejaimađa ina oteiãimarare coreipõeva. 10 Ʉbenita ñai ángele arejameđa náre:
—Jidʉbejarã mʉja. Mʉjare yávaiye méne davayʉtamu yʉ. Mʉjare aru caivʉre mʉje torojʉrãjiyede davayʉbu yʉ. 11 Cari ñami David bácʉi cʉriĩmaro mácarõi põeteibi mʉje ãmeina téjʉroede meađacʉyʉ, Jʉ̃menijicʉi epeimʉ, Cristo, mʉje jabocʉ bacʉyʉ́. Jãvetamu. 12 Mʉjare ji coyʉimʉre noi earãjaramu mʉja, cũmaimʉre. Oteiãimara ne ãitõcui paraibi, arejameđa ñai ángele.
13 Coyʉrĩ bʉojarĩ, obedivʉ Jʉ̃menijicʉi daroimara, ángeleva, járorejaimađa ñai ángeleque. Jʉ̃menijicʉre torojʉrĩ mearore jídejaimađa ina ángeleva.
14 Mearore jínajarevʉ Jʉ̃menijicʉre, cavarõ mearocacʉre, caivʉ pʉeno parʉcʉre. Aru ijãravʉcavʉre, ijoborõcavʉre, Jʉ̃menijicʉre jʉ aivʉre, meaquiyebu, arejaimađa na.
15 Que arĩ bʉojarĩ, cavarõ mearo Jʉ̃menijicʉi cʉrõi copaidejaimađa ina ángeleva. Ne nʉriburu yóboita, ina oteiãimarare coreipõeva arejaimađa ne bajumia:
—Jã́rica, Belẽ́i nʉri, Jʉ̃menijicʉi cari coyʉiyede jã́ranʉrajarevʉ, arejaimađa na.
16 Que arĩ, cũiná nʉrejaimađa. Nʉri pʉ Joséde aru Maríare earejaimađa na. Aru Maríai mácʉre máre, parayʉre, oteiãimara ne ãitõcui earejaimađa na. 17 Que teni jʉeđojĩcʉre jã́ri, Jʉ̃menijicʉi coyʉiye báquede náre coyʉrejaimađa ina oteiãimarare coreipõeva. 18 Ne coyʉiyede jápiaivʉ bácavʉ cuecumari dápiarejaimađa na. 19 Aru Maríacapũravʉ die caiyede jápiarĩ, me dápiarejacođa õi ũmei. 20 Que teni ne cʉrõre copainʉrejaimađa ina oteiãimarare coreipõeva. Nópe ne jápiaiye báquepe, ñai ángele ʉ̃i coyʉiye báquepedeca, jã́rejaimađa na. Que baru torojʉrĩ arejaimađa ina oteiãimarare coreipõeva:
—¡Mʉ, Jʉ̃menijicʉ, meacʉ bajutamu mʉ! are nʉrejaimađa na.
Ne nʉvaino Jesúre Jʉ̃menijicʉi cʉ̃rami
(Lc 1.31)
21 Ocho paijãravʉa ʉ̃i põeteniburu yóboi, sacerdotevare Maríai mácʉi cajede buraicõjenejaimađa, judíova ne đarĩ cõmajiyepe. Aru ãmidorejaimađa ʉ̃́re Jesús, yópe ñai ángele ʉ̃i coyʉiye báquepe Jesúi põetequiye jipocai. 22 No yóboi náre đaiye jaʉéde nópe Jʉ̃menijicʉi đaicõjeiyede ʉ̃i coyʉiye báquepe Moisés bácʉre, ne meara marajiyépe ayʉ Jʉ̃menijicʉi jã́inore, Jesúi bʉcʉva, ʉ̃́re nʉvari, mʉri nʉrejaimađa Jerusalén ãmicʉriĩmaroi, jínajivʉ ʉ̃́re Jʉ̃menijicʉre. 23 Nópe đarĩ, đarejaimađa yópe Jʉ̃menijicʉi đaicõjeiyede ʉ̃i toivaicõjeiye báquepe: “Caivʉ ina ʉ̃mʉ jʉeđova népacore mamarʉmʉ põeteivʉ, Jʉ̃menijicʉi beoimara márajivʉbu. Que baru náre jíjarã Jʉ̃menijicʉre”. 24 Jʉ̃menijicʉi cʉ̃rami nʉrejaimađa. Aru míjinare jídejaimađa Jʉ̃menijicʉre, ne boarĩ́ juarãjiyepe aivʉ yópe Jʉ̃menijicʉi đaicõjeiyepe mamarʉmʉ põeteyʉ boje: “Pʉcarã jurevare o pʉcarã cõriájurevare jíjarã Jʉ̃menijicʉre”.
25 Dinʉmʉre cũinácʉ ʉ̃mʉ cʉrejameđa Jerusalén ãmicʉriĩmaroi, ʉ̃i ãmiá Simeón. Ñai Simeón meacʉ barejámeđa. Jʉ̃menijicʉre ʉrĩ, ʉ̃i đaicõjeiyepe đare nʉrejameđa cainʉmʉa. Napini coreni vore nʉrejameđa Israecavʉre cađatecʉyʉre. Aru ñai Espíritu Santo ʉ̃́que cʉrejameđa. 26 Ñai Espíritu Santo ʉ̃́re coreóvare đarejameđa yaibécʉyʉre jipocamia jã́mecʉva ñai Jʉ̃menijicʉi epeimʉ, Cristore. 27 2:27-28 Que baru ñai Espíritu Santo ecore đarejameđa ʉ̃́re Jʉ̃menijicʉi cʉ̃rami. Aru ina bʉcʉva ne nʉvaiyede diñami némacʉ Jesúre, ne đarãjiyepe ayʉ yópe Jʉ̃menijicʉi đaicõjeiyepe, ʉ̃́re dʉrʉrejameđa Simeón ʉ̃i ãmuveai. Aru torojʉrĩ mearore jíyʉ Jʉ̃menijicʉre arejameđa: 28 —
29 Mʉ, ji jabocʉ, caride yʉ, mi põecʉ, yaiquíjivʉ cãrijimecʉva, yópe mi coyʉiye báquepe. 30 Jã́ivʉ yʉ ji baju ñai mi daroimʉ mácʉre, caivʉre meađaipõecʉre. 31 Mʉ daroivʉ ʉ̃́re caivʉ põeva ne meatenajiyepe ayʉ abujuvai jabocʉi parʉéde jarʉvarĩ. 32 Ʉ̃ macʉyʉ́me pẽoinope caivʉre ina põeva judíova ãmevʉre, ne majinajiyepe ayʉ Jʉ̃menijicʉre. Aru davacʉyʉme mearore mi põevare, Israecavʉre, arejameđa Simeón.
33 Caiye iye ʉ̃i yávaiyede Jesúi borore jápiarĩ, Jesúi bʉcʉva cuecumari dápiarejaimađa. 34 Aru Simeón torojʉrĩ mearore jíyʉ Jʉ̃menijicʉre náre boje, yópe arejameđa Maríare, Jesúi pacore:
—Ñai jʉeđocʉ Jʉ̃menijicʉi epeimʉme. Obedivʉ Israecavʉ bíjarãjarama, ne ʉbe boje ʉ̃́re. Aru obedivʉ Israecavʉ meađaimara marajárama, ne ʉe boje ʉ̃́re. Ʉ̃ coreóvare đacʉyʉme obedivʉ põevare Jʉ̃menijicʉi dápiainore. Ʉbenita obedivʉ põeva ʉ̃́re jʉ abeni ʉbenajarama. 35 Caiye iye põeva ne đarãjiye mímacʉre ñájine đaquiyebu mʉre yópe cũináve tãuve mi ũmene burarĩ cotʉvaiyepe. Que teni caivʉ majinajarama obedivʉ põeva ne dápiainore ne ũmei, arejameđa Simeón Maríare.
36 Aru diñamine máre cʉrejacođa cũináco Jʉ̃menijicʉi yávaiyede coyʉcaipõeco, õi ãmiá Ana, Fanuel bácʉi máco, Aser bácʉi yajubocaco. Pare bʉcʉco barejácođa õ. Bojʉyo cãreja, pʉrʉbʉođo báco siete paiʉjʉa cʉrejacođa jímarepacʉ bácʉque. 37 Aru nomiópeco barejácođa õ ochenta y cuatro paiʉjʉaita cãreja. Jʉ̃menijicʉi cʉ̃ramine etabeni, nore cʉrĩ cainʉmʉa jíyo mearore Jʉ̃menijicʉre, ãmecova ãiyede jẽniarejacođa ʉ̃́re jãravʉre aru ñamine máre. 38 Dinʉmʉmiareca Jesús yebai nʉri, jídejacođa mearore Jʉ̃menijicʉre. Aru Jesúi borore coyʉrejacođa caivʉ ina napini coreni vore cuivʉre Jʉ̃menijicʉi meađaquiyede Jerusalén ãmicʉriĩmarocavʉre.
Jesúi bʉcʉva Nazarei ne copaino
(Mt 2.23)
39 Jesúi bʉcʉva đaivʉ bácavʉ caiye iye Jʉ̃menijicʉi đaicõjeiyepe, copainʉrejaimađa Galileacarõ ĩmaro Nazaret ãmicʉriĩmaroi. 40 Aru némacʉ me bʉcʉrejameđa. Parʉcʉ barejámeđa. Ʉrarõ majidejameđa ʉ̃. Aru Jʉ̃menijicʉ me jã́rejameđa ʉ̃́re máre.
Jesús ʉ̃i majicaino majidipõevare
41 Ʉjʉá coapa Pascua ãmicʉrijãravʉre aru pã́ure bʉcʉre đaiye cʉbe ãiye torojʉve teinʉmʉre, Jesúi bʉcʉva mʉri nʉrejaimađa Jerusalén ãmicʉriĩmaroi. 42 Que baru Jesúi cʉvaede doce paiʉjʉa nʉvarejaimađa ʉ̃́re noi, đarãjivʉ yópe ne đaiyepe ʉjʉá coapa. 43 Torojʉve teniburu yóboi, obedivʉ ina põeva copainʉivʉ barejáimađa Jerusalén ãmicʉriĩmarore jocarĩ. Ʉbenita ñai jʉeđocʉ Jesús mautedejameđa noi. Aru ʉ̃i bʉcʉva coreóvabedejaimađa. Dápiarĩ arĩdurejaimađa ne baju yópe: 44 “Obedivʉ põeva mái nʉñama. Que baru Jesús nʉñʉme apevʉque”, arĩdurejaimađa na. Que dápiarĩ, nʉrejaimađa cũinájãravʉ baju. Aru yóboi vorĩdurejaimađa Jesúre névʉ jẽneboi. 45 Ʉbenita ʉ̃́re eabedejaimađa. Que baru Jerusalén ãmicʉriĩmaroi copaini vorãnʉrejaimađa ʉ̃́re.
46 Pare vore curejaimađa na. Yóbecʉrijãravʉa yóboita, ʉ̃́re earejaimađa Jʉ̃menijicʉi cʉ̃rami, dobacʉre bueipõeva majidivʉ jẽneboi. Náre jápiayʉ aru jẽniari jã́ñʉ marejámeđa ʉ̃, Jesús. 47 Caivʉ ina jápiaivʉ ʉ̃́re pare dápiarejaimađa, ʉ̃i majié boje aru ʉ̃i yávaiye boje máre. 48 Ʉ̃i bʉcʉva jã́ivʉ ʉ̃́re noi, pare dápiarejaimađa. Que teni jípaco arejacođa ʉ̃́re:
—Bʉcʉ, ¿aipe teni que đayʉrʉ̃ ñʉjare? Jã́jacʉ, mipacʉ aru yʉ máre chĩori voivʉbu ñʉja mʉre, arejacođa õ.
49 Jesús arejameđa náre:
—¿Aipe teni vođarãrʉ yʉre? ¿Majibenarʉ mʉja jaʉrõre yʉre memecayʉre jipacʉre? arejameđa Jesús.
50 Ʉbenita coreóvabedejaimađa na iye ʉ̃i aiyede náre.
51 Náre yóvarĩ ẽmenejameđa Nazaret ãmicʉriĩmaroi. Aru náre jʉ arĩ, yópe ne ʉrõpe đayʉ barejámeđa. Jípaco caiye iyede me dápiarĩ, ãrʉrejacođa ʉ̃i yávaiye báquede aru ʉ̃i đaiye báquede máre. 52 Jesús me bʉcʉrejameđa ʉ̃i baju aru Jʉ̃menijicʉi majiéque máre. Jʉ̃menijicʉ aru põeva máre ʉ̃́que torojʉrejaimađa.