Lucas
Abujuvai jabocʉ Jesúre ʉ̃i jʉjovarĩduino
4 Jesús, Espíritu Santoi đaicõjeimʉ, copaidejameđa Jordán ãmicʉriya jiare jocarĩ. Ñai Espíritu Santo nʉvarejameđa ʉ̃́re põecʉbenoi. 2 Jesús cʉrejameđa nore cuarenta paijãravʉa. Yéde ãmenejameđa noi ʉ̃i cʉrijãravʉare. Aru abujuvai jabocʉ, Satanás ãmicʉcʉ, jʉjovaiyʉrĩdurejameđa ʉ̃́re. Que baru no yóboi ãvʉé ijidejavʉ̃ya ʉ̃́re.
3 Que baru ñai abujuvai jabocʉ arejameđa Jesúre:
—Jãveneca Jʉ̃menijicʉi mácʉ baru, ãiye đajacʉ ibo cʉ̃rabore, arejameđa.
4 Jesús arejameđa ñai abujuvai jabocʉre:
—Mi aiyepe đabevʉ yʉ. Jʉ̃menijicʉi yávaiye ʉ̃i toivaicõjeiye báque coyʉivʉ yópe: “Põeva cʉbenama ne ãiye matʉiyeda. Quénora cʉrãjarama caiye Jʉ̃menijicʉi yávaiyeque máre”, arejameđa Jesús.
5 Que arĩburu yóboi, ñai abujuvai jabocʉ nʉvarejameđa Jesúre cʉ̃racũ ʉ̃mʉjʉricũ pʉenoi. Jã́đovarejameđa maumena caiye ijãravʉcarõa ĩmaroare. 6 Aru arejameđa ʉ̃́re:
—Yʉ jíquijivʉ mʉre ji jaboteinore aru caiye die cʉve méne máre, mi jabotequiyepe ayʉ diede ji parʉéque. Jíyebu caiye iye ijãravʉque. Que baru bʉojaivʉ jíyʉ ji ʉmʉre. 7 Jíquijivʉ mʉre caiye ijãravʉquede, mi ñʉatutarĩ mearore jídu yʉre, arejameđa ñai abujuvai jabocʉ Jesúre.
8 Aru Jesúcapũravʉ arejameđa ʉ̃́re:
—Mi aiyepe đabevʉ yʉ. Jʉ̃menijicʉi yávaiye ʉ̃i toivaicõjeiye báque coyʉivʉ yópe: “Mearore jíjacʉ mi jabocʉ Jʉ̃menijicʉre aru cũinácʉra memecajacʉ ʉ̃i ʉrõpe”, arejameđa Jesús.
9 Que teniburu yóboi, ñai abujuvai jabocʉcapũravʉ nʉvarejameđa Jesúre Jerusalén ãmicʉriĩmaroi. Ʉ̃́re mʉri nʉre đarejameđa Jʉ̃menijicʉi cʉ̃rami pʉenora. Aru arejameđa ʉ̃́re:
—Jãve Jʉ̃menijicʉi mácʉ baru, tʉrĩ nʉjacʉ yore jocarĩ pʉ joborõita. 10 Jʉ̃menijicʉi yávaiye ʉ̃i toivaicõjeiye báque coyʉivʉ mi borore yópe: “Jʉ̃menijicʉ jarocʉyʉme ʉ̃i ángelevare, ne corenajiyepe ayʉ mʉre. 11 Jãmʉórajarama mʉre ne pʉrʉáque, mi ijié tebequiyepe aivʉ mi cʉbobare ibo cʉ̃raboque”, arĩ toivarejaquemavʉ. Que baru mi tʉrĩ nʉru, yʉ jã́ñʉ bʉojacʉyʉmu Jʉ̃menijicʉ đayʉre yópe ʉ̃i aiye báquepedeca, arejameđa Jesúre ñai abujuvai jabocʉ.
12 Jesúcapũravʉ arejameđa ʉ̃́re:
—Mi aiyepe đabevʉ yʉ. Nopedeca Jʉ̃menijicʉi yávaiye ʉ̃i toivaicõjeiye báque coyʉivʉ yópe: “Jʉjovabejacʉ mi jabocʉ Jʉ̃menijicʉre. Jã́đovaicõjemejacʉ ʉ̃i parʉéde”, arĩ toivarejaquemavʉ. Que baru yéde đabevʉ yʉ, jã́đovaicõjejʉrocʉ ʉ̃i parʉéde. Majivʉ yʉ parʉcʉre, arejameđa Jesús.
13 Nópe đarĩduyʉ ñai abujuvai jabocʉ jʉjovarĩ majibedejameđa Jesúre. Que baru nʉrejameđa Jesúre jocarĩ apenʉmʉita.
Jesús Galileai ʉ̃i bueni bʉino
14 Jesús ʉ̃i copaiyede Galilea ãmicʉrijoborõi Espíritu Santoi đaicõjeiye parʉéde cʉvacʉ barejámeđa. Aru põeva yávarejaimađa ʉ̃i borore caino ijoborõcarõi. 15 Jesús buedejameđa ne judíovai cójijiñamiai ĩmaroa coapa. Aru caivʉ torojʉrejaimađa ʉ̃́re.
Jesús Nazarei ʉ̃i nʉino
(Mt 13.53-58; Mr 6.1-6; Jn 4.44)
16 Jesús nʉrejameđa Nazaret ãmicʉriĩmaroi, ʉ̃i bʉcʉiĩmaro mácarõi. Ecorejameđa judíovai cójijiñami ne jabʉóvaijãravʉ sábadoi, yópe ʉ̃i đaiyepe cainʉmʉa. Aru nacajari jã́ri borotedejameđa Jʉ̃menijicʉi yávaiyede. 17 Jídejaimađa ʉ̃́re Jʉ̃menijicʉi yávaiyede coyʉcaipõecʉ Isaías bácʉi toivaiye báquede. Aru voarĩ jã́ñʉ earejameđa yópe arĩ toivaino mácarõre:
18 Ji jabocʉ Jʉ̃menijicʉ ʉ̃i Espíritu cʉbi yʉ́que. Que baru ʉ̃i epeimʉmu yʉ, coyʉcʉyʉ ʉ̃i yávaiye méne ina cõmaje ãrojarivʉre. Daroibi yʉre, ji meađaquiyepe ayʉ ina chĩoivʉre ne ũmei. Aru coyʉicõjeimi yʉre, ji jođequiyepe ayʉ ina bʉoimarape paivʉre ne ãmeina teiye boje. Jã́re đacʉyʉmu ina jã́ri eabevʉre. Jođede đacʉyʉmu ina ãmeina đaimarare máre. 19 Coyʉcʉyʉmu ne coreóvaino eainore ne jabocʉi meađaquinore náre, jã́ri borotedejameđa Jesús.
20 Jã́ri boroteni bʉojarĩ, Jesús iye toivaiye báquede bieni, jídejameđa judíovai cójijiñami cađateipõecʉre. Aru dobacʉnʉrejameđa, buecʉyʉ ina põevare. Que teiyede jã́rejaimađa ʉ̃́re pare caivʉ ina cʉrivʉ judíovai cójijiñami jívʉi. 21 Jesús yávarĩ bʉ́yʉ, arejameđa yópe:
—Caride yʉ đayʉbu mʉje jẽneboi yópe iye Isaías bácʉi toivaiye báquepe javede, arejameđa Jesús.
22 Caivʉ coyʉrejaimađa mearo Jesúi borore. Aru pare dápiarejaimađa mearo ʉ̃i coyʉiyede jápiarĩ. Aru jẽniari jã́rejaimađa ne baju:
—¿Joséi mácʉ ãmeni ñai? arejaimađa.
23 Náre arejameđa Jesús:
—Jãveneca arãjaramu mʉja yópe: “Mʉ, jʉoipõecʉ, jʉojacʉ mi bajuma, jã́đovacʉyʉ põevare jʉorĩ majicʉre”. Aru arãjaramu mʉja yʉre: “Ñʉje jápiaiyede mi đaiye báquede Capernaui, nopedeca đajacʉ yore, mi joborõ bajure”, arejameđa.
24 Aru yávare nʉrejameđa:
—Jãve coyʉyʉbu mʉjare: Ácʉ Jʉ̃menijicʉi yávaiyede coyʉcaipõecʉ cʉbebi ne me copʉ etaimʉ ʉ̃i joborõre. 25 Que baru jãve coyʉyʉbu mʉjare: Cʉrejaquemavʉ obedivʉ nomiópeva Israecavʉ bácavʉ Elíai cʉrijãravʉa báquede. (Ñai Elíare Jʉ̃menijicʉ nʉvarejaquemavʉ Paraíso ãmicʉrõi apʉcʉra.) Aru ocabedejaquemavʉ yóbecʉriʉjʉa corica baji. Que baru ãvʉéne ñájinejaquemavʉ caino joborõre. 26 Ʉbenita Elías cađatecʉnʉmenejaquemavʉ ina nomiópeva bácavʉ yebai. Quénora nʉrejaquemavʉ cũináco nomiópeco báco yebai, Sarepta ãmicʉriĩmaroi, Sidón ãmicʉriĩmaro joabenoi cʉco bácore. 27 Nopedeca cʉrejaquemavʉ obedivʉ pojeivʉ Israecavʉ bácavʉ Eliseo bácʉi cʉrijãravʉa báquede. Ʉbenita Eliseo bácʉ meađabedejaquemavʉ ina caivʉre. Cũinácʉrata meađarejaquemavʉ, Naamán ãmicʉcʉre, Siria ãmicʉrijoborõcacʉ bácʉre. Aru ina pʉcarã, ico nomiópeco báco aru Naamán mácʉ máre, judíova ãmenejaquemavʉ na, arejameđa Jesús.
28 Ne jápiaiyede iye ʉ̃i coyʉiyede, caivʉ ina judíovai cójijiñami cʉrivʉ jorojĩnejaimađa pare Jesúre. 29 Nacajari jabʉborĩ nʉvarejaimađa Jesúre ĩmarore jocarĩ. Ʉ̃́re nʉvarejaimađa cʉ̃racũ pʉenoi, jarʉvarãjivʉ dicũ tʉ̃robʉ cãchinoi. 30 Ʉbenita Jesús vaicʉ́nʉrejameđa ne jẽneboi, náre jocarĩ.
Abujucʉ ʉ̃i ĩmamʉ Jesúre ʉ̃i copʉino
31 Jesús ẽmeni nʉrejameđa Galileacarõ ĩmaroi, Capernaum ãmicʉriĩmaroi. Aru noi buedejameđa põevare judíovai jabʉóvaijãravʉ sábadoi. 32 Ina jápiaivʉ ʉ̃i bueiyede, torojʉrĩ cuecumarejaimađa ʉ̃i bueiyede, ʉ̃i yávaiye boje parʉéque. 33 Aru cʉrejameđa judíovai cójijiñami cũinácʉ ʉ̃mʉ, abujucʉ ʉ̃i ĩmamʉ. Cođoboborĩ arejameđa Jesúre:
34 —Mʉ, Jesús Nazarecacʉ, cãrijovamejacʉ ñʉjare. ¿Yéde ʉcʉrʉ̃ mʉ ñʉjaque? ¿Jarʉvacʉdayʉ dacʉrʉ̃ mʉ ñʉjare? Coreóvaivʉ yʉ mʉre. Jʉ̃menijicʉi mácʉ meacʉ bajubu mʉ, arĩ cođoboborejameđa.
35 Ʉbenita Jesús bi aicõjenejameđa ʉ̃́re:
—Mʉ, bída, etajacʉ ñai ʉ̃mʉre jocarĩ, arejameđa Jesús.
Que baru ñai abujucʉ tʉre đarejameđa ʉ̃i ĩmamʉre joborõi ne jẽneboi. Etarejameđa ʉ̃́re jocarĩ, ãmeno đabecʉva ñai ʉ̃mʉre. 36 Aru cuecumari jã́ivʉ ina põeva, arejaimađa ne baju:
—Parʉéque yávaibi ñai ʉ̃mʉ. Ʉ̃i yávaiye parʉéque jarʉvaibi abujuvare. Aru etađama ména, arejaimađa.
37 Que baru yávarejaimađa Jesúi borore caino Galilea ãmicʉrijoborõi.
Jesús ʉ̃i meađaino Simón Pedroi vácore
38 Dinʉmʉ Jesús etarejameđa judíovai cójijiñamine jocarĩ. Aru ecorejameđa Simón Pedroi cʉ̃rami. Ico Simón Pedroi váco moimo marejácođa pare. Coyʉrejaimađa Jesúre õi borore. 39 Que baru Jesús õi yebai nacachini, dajocaicõjenejameđa moinore ṍre jocarĩ. Maumejiena dajocarejavʉ̃ya moino ṍre. Dinʉmʉmia nacajari, ãiyede meađarĩ jídejacođa náre.
Jesús ʉ̃i meađaino obedivʉ ijimarare
40 Dinainumica ñamijie baji aviá ʉ̃i dorĩburu yóboi, jabʉóvaijãravʉ vaiyede, nʉvarejaimađa Jesús yebai obedivʉ ijimarare. Aru tʉorejameđa Jesús ʉ̃i pʉrʉque náre coapa. Que đarĩ meađarejameđa náre. 41 Aru etarejaimađa ijimarare jocarĩ abujuva, cođoboborĩ arejaimađa Jesúre:
—Mʉrecabu Jʉ̃menijicʉi mácʉ, arejaimađa Jesúre.
Ʉbenita Jesús bi aicõjenejameđa náre, ne majié boje Jʉ̃menijicʉi daroimʉ mácʉ Cristore.
Jesús Galileai ʉ̃i bueino
42 Miađáe tʉiyede Jesús nʉrejameđa põecʉbenoi. Ʉbenita põeva vorĩ earejaimađa ʉ̃́re. Ʉ̃i yebai earĩ, jẽniarejaimađa ʉ̃́re, ʉ̃i nʉmequiyepe aivʉ náre jocarĩ. 43 Ʉbenita Jesús arejameđa náre:
—Nʉiye jaʉvʉ yʉre, coyʉcʉyʉ apenoa ĩmaroare máre Jʉ̃menijicʉi jaboteiyede põevare. Que baru daivʉ yʉ, coyʉcʉdayʉ diede, arejameđa Jesús.
44 Que arĩ, coyʉre nʉrejameđa judíovai cójijiñamiai caino Galilea ãmicʉrijoborõi.