ˈWƆN ˗GƆ 10
ˈˈTAN 31 ˗Bhö ˈˈta ˈsü ˗Zlan ˈˈpiʋ̈!
Kwa ˗bha ˈwɔn yö ˗kɔ ˗yö kë ꞊dhɛ Zoova waa Yesu ˗an ˗bha ˈdhö
«꞊Dhɛ ˗kë ꞊nɛ Klito ˈyënng ˗yö ˗bhɔ ö bun ˈgü bhë, ka ˗de ˈpö ˗zotadhe do bhë ˗yö kë ka ˈgu.»—1 PIƐ. 4:1, NTBL.
˗A ˗GƆ
ˈWɔn ˗gɔ ˈö yö ˗a ˈgü, ˗gleŋ ˗nu ˈö bɔmɛn Piɛɛ ˗yö ˗an sü Yesu ˗bha ꞊klaŋwo ˗nu ˈgü waa ˗gleŋ ˗nu ˈö ˈkwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ˗an ˈsü ˈpö, kwa ˗dho ˗an yö.
1-2. Kwa ˗dho kwa ˗bha Zoova ˗dhɔ ˗zɔn ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˈYö Yesu ˗ya ˗zɔn ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ꞊dhɛ Zoova ˗dhɔ ˗yö ö ˗kë ö ˗zotakɔ ꞊gban ˈgü?
YESU ˗ya ˗pö: ‹Ü dua ˗mü kö Zoova ü ˗bha ˗Zlan ˗dhɔ ˗yö ü kë ü zuʋ̈ˈˈ ꞊gban ˈka, ü ˈniin˗ ꞊gban ˈka, ü ˗zota ˗kɔ ꞊gban ˈgü waa ü ꞊faan ꞊gban ˈka.› (Luk. 10:27) Yesu ˗ya ˗zɔn ˈˈpuu ˈka ꞊dhɛ pë ˈö˗ ˗wɔn ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ˗Zlan ˗bha ˈtɔŋ˗ ˈö Moizö ˗ya ˗bɛn zë ˗a ˈgü, ˈyö bhë. ˗Kwaa ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ kwa ˗bha Zoova ˗dhɔ ˗yö ˗gban kwa zuʋ̈ga ˗bha, ˈö kwa zuʋ̈ga ˈö ˈˈdhʋ̈ ö ˗gban ˈpö kwa dhɔɔbhaapë ˗nu waa ˗kɔ ˈkwa˗ ˈka kwa ˗de ˈgü ˗an ˗bha. ˗Ya ˗kë ˈö ˈkwa ˗klu Zoova ˗bha kwa zuʋ̈ga, kwa ꞊faan waa kwa ˗zotakɔ ꞊gban ˗an ˈka. ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈, kwa ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ꞊dhɛ ˈkwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˈkwa Zoova ˗bha ˈwɔn kë ˗kɔ ˈˈpɛpɛ ˈgüman. ˈˈKɛɛ kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa bɔ «ˈwɔndɔdhe ˈö Klisi ˗gɔ» bhë ˗a ˗ta ˈö ˈkwa ˗Zlan ˗bha ˈwɔn yö ˗kɔ ˈbha ˗nu dɔ.—1 Ko. 2:16.
2 Zoova ˗dhɔ ˗yö Yesu ˗kë ö ˗zotakɔ ꞊gban ˈgü. ˈPë Zoova kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˗ya kë bhë Yesu ˗ya ˗dɔ. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ Yesu ˗dho saanˈˈ ˈsü, ˗yö ö ˈgü ˗dɔ ˈˈgbɩɩ˗ kö ˈö Zoova dhɔɔbhaawɔn kë. ˈDhɛ ˗kë ꞊dhɛ Yesu ˗kun ö ˈˈɲan ˗klu ˗ni ˈgü Zoova dhɔɔbhaawɔn ˗bha bhë, yö ˈti pë ˈˈwɛɛ ˈbha ˗wɔn bɔ ˈˈdhiʋ̈ ö ˗bha ˗tosɛta ˈgü.
3. ˗Gleŋ ˗mɛɛn ˈö bɔmɛn Piɛɛ ˗ya sü Yesu ˗bha, ˈyö ˗yö kletiɛn ˗nu ꞊faanmën ˗mën kë ˗sü ˗bha? (1 Piɛɛ 4:1)
3 Piɛɛ waa bɔmɛn ˗nu ˈwo to ˗wo ˈˈtʋ̈ŋ ꞊va ˗kë Yesu ˈˈpiʋ̈. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗wo pë ꞊vadhɛ ˗nu ˈwo ˗gban ˗a ˗zotakɔ ˗nu ˗bha ˗an ˗draan. ˈDhɛ Piɛɛ ˗yö ö ˗bha ˈsëëdhɛ ˗blɛɛsü ˗bɛnzë bhë, ˗yö kletiɛn ˗nu ꞊faanmën kö Yesu ˗zotakɔ ˗yö kë ˗an ˗gɔ. (1 Piɛɛ 4:1 ˗wo pö.) Eblö ˗wo ˈgü, ˗a pö ˈö Piɛɛ ˗ya wo «ka zuëˈˈ ˗yö ˈˈwɩ˗ ˗bha» bhë ˗yö ˗kë ꞊dhɛ ˈˈsodha ˗nu ˈö ˈwo wo ˗bha ˗gblü ˗gɔn ˗a ˈka ꞊kwɛɛ˗ ˗nu sü kö ˈwo ˈdho ˗gblü ˈˈpiʋ̈ ˗an ˈdhö. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, kletiɛn ˗nu ˗zotakɔ ˗ya kë ꞊dhɛ Yesu ˗bha ˈdhö, pë ˗nu ˈö ˗an ˗bhawɔn ˈdhö˗ ˗bha kö ˗wo ˈkozë zuʋ̈ˈˈ ˗bhɔ ˈwɔn yaa waa Sɔtraan ˗bha ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗an ˗bha ˗sü ˈka bhë, ˗wo ˗dho ˗an ꞊slɔɔ˗.—2 Ko. 10:3-5; Efɛ. 6:12.
4. ˈWɔn ˗gɔ ˈö yö ˗yö ˗dho kwa ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ kö ˈkwa ˈto Piɛɛ ˗bha ˗dhioo ˗nu ˈˈpiʋ̈?
4 Kwa ˗dho kwa ˈˈtʋ̈ŋ kë Yesu ˗zotakɔ ˈgü kë ˈˈdhʋ̈ kö ˗kɔ ˈö ˈkwa dho ˈto ˗a ˈka ˗a ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈, ˈkwa˗ dɔ. Kwa ˗dho bɔ ˗a ˗bha ˈwɔnzuan ˗ta kö (1) ˈkwa ˈto Zoova ˗zotakɔ ˈˈpiʋ̈, (2) ˈkwa kwa ˗de ˗sü ˈˈtɩtɩ, (3) ˈkwa bhɛɛˈˈ Zoova ˗dhɛ kë ˈˈdhʋ̈ kö kwa zuʋ̈piʋ̈dhɛ ˗yö kë ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈.
˗KWA ˈTO ZOOVA ˗ZOTAKƆ ˈˈPIƲ̈
5. Piɛɛ ˗zotakɔ ˈti kë ꞊dhɛ Zoova ˗bha ˈdhö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ˈwɔn do ˈbha ˈgü?
5 ˗Kɔ ˈö Piɛɛ ˈti ˈto ˗a ˈka Zoova ˗zotakɔ ˈˈpiʋ̈ bhë, ˗kwaa do ˗ga. Yesu ˗ya ˗pö ö ˗bha bɔmɛn ˗nu ˗dhɛ ꞊dhɛ ˈö ˗dho ˈdho Zedhizadhɛmö. ˗Dhɛ ˈö bhë ˗a ˈgü, ˗zlanwo ˗gɔdhiʋ̈mɛn ˗nu ˗dho ö ˈkun ˈö ˈwo ö saanˈˈ ˗kë wo, ˈwo ö zë. (Mat. 16:21) Piɛɛ ˗ya ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ Yesu ˈö bhë Mesi ˈö ˗Zlan ˗ya ˈˈplüün bho yö ˗mü. ˗A ˗wɔn ˈgü, Piɛɛ ˈyaa kun ˈdhaŋ˗ bho ˗ni ˈgü ꞊dhɛ Zoova ˗dho ö ꞊kwaa Yesu ˗zü kö ˗wa zë. (Mat. 16:16) ˈDhɛ ˗kë ˈˈdhʋ̈, Piɛɛ ˗ya ˗pö Yesu ˗dhɛ ꞊plɛ ˈgü: «ˈBha ˗dho dhiaŋ zë ü ˗de ˗bha ˈˈdhʋ̈ n Dëmɛn, ˈwɔn ꞊suu ˈö bhë yö ˈti ˗dho kë ü ˈka toŋtoŋdhö.» (Mat. 16:22) Yesu waa Piɛɛ ˗an ˗zotakɔ ˈti kë do ˈwɔn ˈö bhë ˗a ˈgü, ˈyö sü ꞊dhɛ Piɛɛ ˗zotakɔ ˈti kë ꞊dhɛ Zoova ˗bha ˈdhö.
6. Yesu ˗ya ˈwɔn ˗dɔ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ꞊dhɛ Zoova ˗zotakɔ ˗yö ˗kun ö ˗gɔ?
6 Yesu ˗kun ö ˗zota ˗ni ˈgü ꞊dedewo ꞊dhɛ ö Dë ˈdhö. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗ya ˗pö Piɛɛ ˗dhɛ: «˗Bhö bɔ n ꞊taabha Sɔtraan! ˈBha kë n ˗gɛn ˈˈdhiʋ̈ ˗zuö ˗a ˗bha ˗pë ˈka ˈbha wɔ n ˗gɔ ʒiaan˗, ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ ü ˗zota ˗kɔ ˈyaa ꞊dhɛ ˗Zlan ˗bha ˈdhö, ü ü ˗zota ꞊dhɛ mɛnbhɩɩdhe ˈdhö.» (Mat. 16:23) ˈKö ˗kë dhɛ ˈwɔn ˗së kë ˗sü ˗kun Piɛɛ ˈgü, Yesu ˈti ˈˈwɩ ˗a ˗bha ˗dhioo ˗bha. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ˗gleŋ sü ˗a ˈgü. Yesu ˗bha ö ˗de ˗dha ˈwɔn yaa ˗gɔ ˗sü ˈyaa ˈnën ˗tɔ Zoova dhɔɔbhaawɔn. ˈDhɛ bhë ˗a ˈgü, Piɛɛ ˗ya ˗yö ꞊dhɛ Zoova ˗zotakɔ ˗bha ˗kë ö ˗gɔ ˗sü ˗wɔn ˗yö ˈˈgbɩɩ˗.
7. ˗Kɔ ˗mɛɛn ˈö Piɛɛ ˗ya ˗zɔn ˗a ˈka ꞊taabha ꞊dhɛ ˈö˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈö ö ˗zotakɔ ˗bɛ Zoova ˗bha ˗bha? (Pe ˈˈbin bhë ˗a ˗ga.)
7 ꞊Taabha, Piɛɛ ˗ya ˗zɔn ꞊dhɛ ˈö˗ ˈˈpiʋ̈ kö ö ˗zotakɔ ˗yö kë ꞊dhɛ Zoova ˗bha ˈdhö. ˈˈTʋ̈ŋ ˈö bhë ˗a ˈgü, Zoova ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈˈsɛ ˈˈwɛɛ ˈgümɛn ˗nu ˗wo kë ö ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈka ˈpö. ˗Zlan ˗yö Piɛɛ ˗bɔ Kɔɔnɛi ˈö kun ˈˈsɛ ˈˈwɛɛ ˈgümɛn ˗blɛɛsü ˈö dho kë kletiɛn ˈka bhë, ˗a ˈˈpiʋ̈. Zuifö ˗nu ˈwaa kun ˈˈwɩ ˗ni ˈgü ˗a ˗bha kö waa ˈˈsɛ ˈˈwɛɛ ˈgümɛn ˗nu ˈwo kë wo ˈkwëë˗. ˗A ˗wɔn ˈgü, Piɛɛ ˗bhawɔn ˗kun ö ˗zotakɔ ˗bho ˈˈgblʋʋ ˗sü ˗bha kö ˈö ˗zlanwopö ˗an ˗dhɛ. ˗Kɔ ˈö Zoova ˗yö mɛn ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗an yö ˗a ˈka, ˈdhɛ Piɛɛ ˗ya dɔ bhë ˗yö ö ˗bha ˈwɔn yö ˗kɔ ˗nu ˗bɛ ˗a ˗bha. ˗Ya ˗kë ˈö dho Kɔɔnɛi ˗gɔ ˈkɔɔ ˈö ˗yö ˈti «꞊dhɛɛˈ gbɛ ˈkpɔ.» (Këw. 10:28, 29 NTBL.) ˗Yö ˗zlanwopö Kɔɔnɛi waa ö ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˗an ˗dhɛ, ˈwo bɔ ˈˈyi ꞊bhaa.—Këw. 10:21-23, 34, 35, 44-48.
Piɛɛ ˗yö ˗da ˗ni ˈgü Kɔɔnɛi ˗gɔ ˈkɔɔ (Kpɔɔˈˈ ˗wo ˗bhüöö kpö 7 ˈgü.)
8. Kwa ˗dho ˗a ˗zɔn ꞊dhɛ kwa kwa ˗zotakɔ ˗bɛ Zoova ˗bha ˗bha ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? (1 Piɛɛ 3:8)
8 ꞊Taabha kö ˗kwɛ ˗nu ˗wa ʒiö, Piɛɛ ˗yö kletiɛn ˗nu ꞊faanmën kö ˗an zuʋ̈piʋ̈wɔn ˗yö kë do. (1 Piɛɛ 3:8 ˗wo pö.) ˈKwa ˈto Zoova ˗zotakɔ ˈö˗ ˈˈDhiwo ˈgü ˗a ˈˈpiʋ̈, kwaa kwa ꞊dhegblü ˗nu kwa zuʋ̈piʋ̈wɔn ˗dho kë do. ˗A ˈwɔnzuan ꞊nɛn: Yesu ˗ya ˗pö ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dhɛ ꞊dhɛ ˗wo ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗wɔn bɔ ˈˈdhiʋ̈ wo ˗bha ˗tosɛta ˈgü. (Mat. 6:33) ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, mɛn ˈbha ˈö kwa ˗bha ˗zlanwokɔdhi ˈgü ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë ˗yödhiʋ̈ ˈka ɛɛnˈˈ ˈö Zoova ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈgü yö ˗kë. Kwa dua ˈyaa ˗mü kö ˈkwa˗ pö ˗a ˗dhɛ ꞊dhɛ ˈwëëga ꞊va mɛɛnˈˈ ˗sü ˈnën dho ˗a ˗bha ˗tosɛta kë ˗së. Kwa dua mü ꞊ʒiaan ˈkwa˗ ꞊faanmën Zoova ˗bha yö kë ˗sü ˗bha, ˈkwa˗ ˗takun.
˗KWA KWA ˗DESÜTƖTƖ
9-10. Yesu ˗ya ˗zɔn ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ꞊dhɛ ö ö ˗de ˗su ˈˈtɩtɩ ꞊dedewo?
9 Gbeŋ ˗totaabhasü ˈö Yesu ˗ya ˗kë kö ˗wo ꞊kun ˗a zë bhë ˗a ˈgü, ˗yö ˗desütɩtɩsü ˗gleŋ ˗së do ˗da Piɛɛ waa bɔmɛn ˗nu ˈwo to ˗an ˗bha. ˗Yö dɔ kö ˈˈtʋ̈ŋ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗yö ˗wo, Yesu ˗yö Piɛɛ waa Zan ˗an ˗bɔ kö ˗wo ˈdho ˗bhöpë ˈwo dho ˗a ˗bhö bhë ˗a ˗wɔn ˈˈɲan bhɔ. Pë do ˈbha ˈwo ˗wɔn ˈˈɲan bhɔ ˈzü ˈyö ˗tɔ tia ˈwo dho ˈˈyi yö ˗a ˈgü waa ˈˈzu ˗sɔ, kë ˈˈdhʋ̈ kö ˗wo ˗an ˗gɛn ˈˈzu kö wo ꞊kun ˗bhöpë ˗bhö. ˈˈKɛɛ ˗de ˈö dho ö ˗de kë ˈˈtɩtɩ kö yö ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗ya kë?
10 Yesu ˗yö ˗to mü ˈö ˗we ˗an ˗gɛn ˈˈzu ˗sü ˗bha, ˈö˗ ˗zɔn ꞊dhɛ ö ö ˗de ˗sü ˈˈtɩtɩ ꞊dedewo. ˈDhɛ Yesu ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗wo ˗kpan ˗a ˗bha kö yö ˈö ꞊dhuëŋ ˈnën˗ dua ˈdhö ˗mü ˗be kö ˗ya kë bhë kö yö ꞊dede ˗ya kë ˗ni ˈgü, ˗a ˈwɔn ˗yö ˗an ˗kun. Yesu ˗yö ö ˗bha ˈˈbhee ˈö sɔ ˗ta bhë ˗a bho ö ˗bha, ˈö ˈˈzu sɔ ˗klu ö vɛɛdhö ˈö ˈˈyi yö tia ˈˈgbɛɛ do ˈgü, ˈö ˗ya ö ˗bha bɔmɛn ˗nu ˗gɛn ˈˈzu ˗sü ˗bha. (Zan 13:4, 5) Yesu ˗yö ö ˗bha bɔmɛn ˗nu 12 ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗an ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗gɛn ˗zu. ˗A ˈbha ˗ya kë kö ˈˈtʋ̈ŋ ꞊va ˈnën ˗kë ˗a ˈgü ˈö dho ˗ʒianwo ˈö Zuda ˈö dho ˗a ˈˈdhoodɔ ꞊taabha bhë ˗a ˗bha ˗zu. Yesu ˗yö ö ˗de ˗kë ˈˈtɩtɩ ˈö pë ˗nu ˈwo bhë ˗an kë. ˈDhɛ ˈö ö bo ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈka, ˗yö ö zuʋ̈ˈˈ ˗kë ˗saa ˈö˗ pö: «ˈWɔn ˈa ˈgo ˗ni ˗a kë bhë, ka˗ ˗gɛn ˗dɔ ˗ee? Ka n ˗dhɛ ‹˗Gɔmɛn› ɛɛnˈˈ ‹Dëmɛn.› ˗A ˗pö ˈˈdhʋ̈ ˗dhɛ ˗mü ˈyö sü ꞊dhɛ a˗ ˈka ˈˈdhʋ̈ ꞊dedewo. ˈDhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈, man ˈö ˈa ˗kë ka Dëmɛn ɛɛnˈˈ ka ˗Gɔmɛn ka bhë, ˈman ka ˗gɛn ˈˈzu ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö bhë ˗a ˈdhö, kö ka dua ˗mü ˈpö ˈka ka ˈko ˗nu ˗gɛn ga ˈˈzu.»—Zan 13:12-14.
˗Desütɩtɩsü ˗yö ˗gban ˗kɔ ˈö ˈkwa kwa ˗de waa mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu yö ˗a ˈka bhë, ˗a ˗bha
11. Piɛɛ ˗ya ˗zɔn ꞊dhɛ ˗ya ˗desütɩtɩsü draanˈˈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? (1 Piɛɛ 5:5) (Kpɔɔˈˈ ˈzü pë ˈˈbin ˗bha.)
11 Piɛɛ ˗yö ˗gleŋ ˗sü Yesu ˗bha ˗desütɩtɩsü ˗bha. ˈDhɛ Yesu ˗yö dho dhaŋ˗ ˈgü, Piɛɛ ˗yö ˗dhidhaa ˗kë ˈö gɔndënën do ˈö bhɔ kö ˗a ˗gɛn ˗yö ˗lo ˗sü ˈka bhë, ˗a ˗dhɛ bo. (Këw. 1:8, 9; 3:2, 6-8) ˈDhɛ mɛn ꞊va ˗wa ˗dhɛ yö, ˗wo ˗nu ˈwo ꞊klëën Piɛɛ ˗zü. (Këw. 3:11) ˈˈKɛɛ Piɛɛ ˈyaa kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö mɛn ˗nu ˈˈɲan ˗yö bɔ ö ˗ta. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˗dhɛ ˈö ˗gla ˗a ˗bha bhë mɛn ˗nu ˗kun ˈtɔbhɔdhe mɛɛnˈˈ ˗ni ˈgü, ˗yö ö ˗de ˗sü ˈˈtɩtɩ ꞊ʒiaan ˈö Zoova waa Yesu ˗an ˈtɔ bhɔ. ˗Ya ˗pö: «˗Zoyödhe ˈö yi ˗gɔ Yesu ˈsaa˗ ˈgü bhë, yö ˈnën ˈö˗ ˗kë ˈö gɔndënën ˈö yö ˗a ˗dhɛ ˗ya bo ˈpapadhö mɛn ꞊gban ka ˈˈɲaan ˈka bhë.» (Këw. 3:12-16) Dhiaŋ ˈö Piɛɛ ˗ya zë kletiɛn ˗nu ˗dhɛ ˈö ˗gban ˗an ˗bha wo ˗de ˗sü ˈˈtɩtɩ ˗sü ˗bha bhë, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˗zo ˗buo Yesu ˗bha ˈˈzu ˗sɔ ˈsü ö˗ wo ˈö ˗klu ö vɛɛdhö ˈö ö ˗bha bɔmɛn ˗nu ˗gɛndhɛ ˗zu bhë ˗a ˈka.—1 Piɛɛ 5:5. ˗Wo pö, NTBL.
ˈDhɛ Piɛɛ ˗yö ö bo ˗dhidhaa do kë ˗sü ˈka ˗yö ö ˗de ˗sü ˈˈtɩtɩ, ˈyö˗ pö ꞊dhɛ Zoova waa Yesu ˈnën ˈwo˗ kë ˗sü ˗faan ˗nu ö ˗dhɛ. Kwa ˗de ˈpö ˈkwa ˈwɔn ˗së kë, kwa dua ˈyaa ˗mü kö ˈkwa kwa ˈˈɲan ˈto kö mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗wo kwa ˗gbe ˈgü ˈˈgan ˗a ˗wɔn ˈgü (Kpɔɔˈˈ ˗wo ˗bhüöö kpö 11˗12 ˗bha, ˗an ˈgü.)
12. Kwa ˗dho ˗kë ꞊dhɛ Piɛɛ ˈdhö ˈö ˈkwa kwa ˗de sü ˈˈtɩtɩ ˗kplawo ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?
12 Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa to Piɛɛ ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈ ˈkwa ˗desütɩtɩsü ꞊draan ˈpö. Kwa ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ꞊dhɛ kwa ˈˈdhiwo dosɛnŋ ˈyaa ˈnën ˈkwa˗ ˗zɔn ˗a ˈgü ꞊dhɛ kwa kwa ˗de ˗sü ˈˈtɩtɩ. ˗Wo ˈö Piɛɛ ˗ya pö ˈö ˗kë «˗de ˗dho sia˗» ˗sü ˈka bhë, ˗yö ˗gban ˗kɔ ˈkwa kwa ˗de waa mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu yö ˗a ˈka ˗a ˗bha. Kwa ˈwɔn ˗së ˗kë ˗an ˗dhɛ, ˈyö sü ꞊dhɛ Zoova ˗dhɔ ˗yö kwa ˗kë ˈö go mü wo ꞊dede ˗an ˗dhɔ ˗yö kwa ˗kë. ˈˈKɛɛ kwa ˈti˗ kë ˈˈdhʋ̈ kö mɛn ˗nu ˗wo kwa ˗gɔn. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˈˈɲan ˈti ˗da kwa ˈgü, ˈkwa yökë Zoova waa kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɛ zuʋ̈gblüdhi ˈka, kö ˈkwa˗ ˗zɔn ꞊dhɛ kwa kwa ˗de ˗sü ˈˈtɩtɩ ꞊dedewo.—Mat. 6:1-4.
«ˈK[W]A ˈWUN ˗NU KË, ˗YÖ YÖ ˈKO ˈDHIÖ ˗SË ˈKA»
13. ˈMën ˗tɔ ‹ˈwun ˗nu kë ˗sü kö ˗yö yö ˈko ˈdhiö ˗së ˈka›?
13 ˈMën ˗tɔ «ˈk[w]a ˈwun ˗nu kë, ˗yö yö ˈko ˈdhiö ˗së ˈka?» (1 Piɛ. 4:7, NTBL.) Kletiɛn ˈö ˈwɔn ˗nu yökodhiʋ̈ ˗së ˈka, ˗yö pë ˈˈpɛpɛ ˗kë kö ˈwɔn ˗nu ˈö dho ˗da ˗an ˗ʒian ˗ta bhë, ˗wo ˗bɛ Zoova ˗zotakɔ ˗bha. ˗A kletiɛn ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗ya ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ pë ˗wɔngbɩɩsü ˈö ö ˗bha ˗tosɛta ˈgü ˈyö ˗tɔ waa Zoova wo ˗bha ˗mlɛɛn. ˗De yö ˗kɔ ˗së ˗yö ˗kë ˗a ˗mɛn ˗gɔ, ˈö ˈyaa pö ö ˗de ˗dhɛ ꞊dhɛ ö pë ˈˈpɛpɛ ˗dɔ. ˗Ya ˈgo mü, ˗yö ö ˗zoyö Zoova ˗dhɛ ˈö ꞊bhɛɛ ˗a ˗dhɛ zoodhö zoodhö kö ˗yö ˈˈdhiʋ̈sü ö ˈka.a
14. ˈˈTʋ̈ŋ ˗mɛɛn ˈgü ˈö Piɛɛ ˈti ö ˗zoyö Zoova ˗dhɛ?
14 Gbeŋ ˗totaabhasü ˈö Yesu ˗ya ˗kë kö ˗yö ꞊kun ga bhë ˗a ˈgü, ˗yö ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗kpɔɔ ˈö˗ pö: «Mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ka ˗dho n ˈto ˈö ˈka ꞊duëë gbeŋ ˈö yö ˗a ˈgü.» Piɛɛ ˗ya ˗daakë ˗zogbandhe ˈka ˈö˗ pö: «ˈKö ˗kë ꞊dhɛ mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwo to ˗wo ˗dho ꞊duëë ˈwɔn ˈö ˗dho kë ü ˈka bhë ˗a ˗wɔn ˈgü, man ˗zë n ˈti ˗dho ü ˈto toŋtoŋdhö.» Gbeŋ ꞊dede ˈö bhë ˗a ˈka, Yesü ˗yö ˗dhioo ˗dɔ ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗ta ˈö˗ pö: «˗Ka ˗ya ka ˈˈɲaan ˈka bhɛɛˈˈ ˗kplawo.» (Mat. 26:31, 33, 41) Piɛɛ ˈti ˈto ˗dhioo ˈö bhë ˗a ˈˈpiʋ̈ ˈyö sü ꞊dhɛ ˗yö ˗to ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗be, ꞊faan ˗dho kë ˗a ˗gɔ kö ˗ya pö ꞊taabha ꞊dhɛ ö Yesu ˗dɔ. ˈˈKɛɛ Piɛɛ ˗ya ˗pö ꞊dhɛ ˈyaa Yesu dɔ, ˗a ˗wɔn ˈgü ˗yö mën ˗a ˈka ꞊dedewo.—Mat. 26:69-75.
15. ˗Kɔ ˗mɛɛn ˈö Yesu ˈwɔn kë ˗kɔ ˗yö yö ˗a ˈka ö ˈko ˈˈdhiʋ̈ ˗së ˈka?
15 Yesu ˗yö ö ˗zo ˗yö ꞊dedewo Zoova ˗dhɛ. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˈwɔn yaa kë ˗dhii ˈyaa kun Yesu ˗bha, ˗yö ˗bhɛɛ Zoova ˗dhɛ ˗gɛnɲan ˈka ꞊va gbeŋ ˗totaabhasü ˈö˗ ˗kë kö ˗yö ꞊kun ga bhë ˗a ˈgü. ˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗ya ˗kë ˈö ˗mɔn Zoova dhɔɔbhaawɔn ˗kë ˗sü ˗bha. (Mat. 26:39, 42, 44; Zan 18:4, 5) ˈYaa za ˈgü ꞊dhɛ ˈdhɛ Piɛɛ ˗yö Yesu yö kö ˗yö bhɛɛˈˈ ˗ni ˈgu, ˗yö ˗pa ˗a zuʋ̈ˈˈ ˈka ꞊dedewo.
16. Piɛɛ ˗ya ˗zɔn ꞊dhɛ ö ˈwɔn ˗nu ˗yökodhiʋ̈ ˗së ˈka ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? (1 Piɛɛ 4:7)
16 ˈDhɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˗yö ˗ʒiö, Piɛɛ ˗yö ˗ya ö ˗zo ˗yö Zoova ˗dhɛ ˗sü ˗bha ꞊dedewo ˗bhɛɛ ˗a ˗dhɛ ˗sü ˈka. Kö Yesu ˗ya ˈgo ga ˈgü, ˗ya ˗pö Piɛɛ waa bɔmɛn ˗nu ˈwo to ˗an ˗dhɛ ꞊dhɛ ˗wo ˗dho ˗zuu ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ ꞊slɔɔ kë ˈˈdhʋ̈ kö ˗wo ˗mɔn nɔɔn˗ ˗së pö ˗sü ˗bha. ˈˈKɛɛ Yesu ˗ya ˗pö ˈzü ꞊dhɛ ˗wo ˗dhɛ ˈˈdhiʋ̈ ˈˈgan Zedhizadhɛmö kö ˗wo ꞊kun ˗a ꞊slɔɔ˗. (Luk. 24:49; Këw. 1:4, 5) ˈˈTʋ̈ŋ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈgü, ˈmën Piɛɛ ˗ya ˗kë? Waa ö ꞊dhegblü ˗nu «˗wo [˗]kun bhɛɛˈˈ ˗ni ˈgü ˗kplawo.» (Këw. 1:13, 14) ꞊Taabha, Piɛɛ ˗bha ˈsëëdhɛ ˗blɛɛsü ˈö˗ bɔ ˗a ˈgü, ˗yö ˗an ꞊faanmën ˈkö ˗wo ˈwɔn ˗nu kë ˗yö yö ˈko ˈˈdhiʋ̈, ˗ya ˈgo mü kö ˗wo wo ˗zoyö Zoova ˗dhɛ ˗bhɛɛ ˗a ˗dhɛ ˗sü ˈka. (1 Piɛɛ 4:7 ˗wo pö.) Piɛɛ ˗yö ö ˗zoyö Zoova ˗dhɛ ˈö ˗kë kletiɛn ˗kiansü ˈka, ˈö˗ ˗kɔ ˗yö ˗mɔn ö ꞊dhegblü ˗nu ꞊faanmën ˗sü ˗bha.—Ga. 2:9.
17. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ kwa ˗dɔ ˈwɔn ˈbha ˗nu kë ˗dhɛ ˈka, ˈmën ˈkwa dho ˗a kë ˗kplawo? (Kpɔɔˈˈ ˈzü pë ˈˈbin ˗bha.)
17 ˈKwa˗ pö ˈkwa ˈwɔn ˗nu kë ˗së ˈka, kwa dua ˗mü kö ˈkwa bhɛɛˈˈ Zoova ˗dhɛ ˗kplawo. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ kwa ˗dɔ ˈwɔn ˈbha ˗nu kë ˗dhɛ ˈka, kwa dua ˗mü kö ˈkwa˗ ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ kwa ˗bhawɔn ˗yö ˗bhɛɛ Zoova ˗dhɛ ˗sü ˗bha. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˈkwa˗ pö ˈkwa pë ˗wɔngbɩɩsü ˗nu kë, kwa ˗bhɛɛ Zoova ˗dhɛ kö ˗yö ˈˈdhiʋ̈sü kwa ˈka, ˈö ga kwa ˈgü ꞊dhɛ yö dosɛnŋ ˈnën kwa ˗bha ˈwɔn ˗së dɔ.
Piɛɛ ˗yö ˗zoyö Zoova ˗dhɛ ˗sü ˈwo ꞊bhɛɛ ˗a ˗dhɛ bhë, ˗a ˗draan. ˈKwa˗ pö ˈkwa ˗da ˈwɔn ˈˈgblʋ̈gblʋ̈ ˗nu ˗ʒian ˗ta, kwa ˗de ˈpö kwa dua ˗mü kö ˈkwa ˈwɔn ˗nu yökodhiʋ̈ ˗së ˈka ˗bhɛɛ Zoova ˗dhɛ ˗sü ˈö ˈkwa ˗takundhe ˗dhɛ ˗a ˗gɔ ˗a ˈka (Kpɔɔˈˈ ˗wo ˗bhüöö kpö 17 ˈgü.)b
18. Kwa ˗dho kwa ˗zotakɔ ˗bɛ Zoova ˗bha ˗bha ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?
18 Zoova ˗bha kwa ˗da ˈö wo kö ˈkwa ˈto ö ˗bha ˈˈklʋʋsë ˗nu ˈˈpiʋ̈ bhë, kwa˗ ˈˈnuɛ ˗bho ˗a ˗bha ꞊dedewo. (ˈWun. 1:26) ˈˈKɛɛ ˈkwa˗ ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ ˈkwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˈkwa ˈto Zoova ˗bha ˈˈklʋʋsë ˗nu ˈˈpiʋ̈ ˈkpakpadhö. (Is. 55:9) ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ꞊dhɛ Piɛɛ ˈdhö kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa Zoova ˗zotakɔ dɔ, ˗kwa kwa ˗desütɩtɩ ˈö ˈkwa ˈwɔn ˗nu yökodhiʋ̈ ˗së ˈka.
ˈˈTAN 30 N Dë, n ˗bha ˗Zlan, n ˈˈTɔŋdë
a ˈPë ˗gban ˈwɔn ˗nu yökodhiʋ̈ ˗së ˈka ˗sü ˗bha ka˗ pö ˈka˗ ˈbha dɔ, ˗ka kpɔɔˈˈ ˈsëëdhɛ ˗be ˈnën « Que veulent dire ces versets ? «ˈö jw,org ɛɛnˈˈ JW Library ˗ta bhë ˗a ˗bha 2 Tim. 1:7 ˈgü, ˗a ˈˈpian ˈö ˗kë « Dieu ne nous a pas donné un esprit de crainte » ˈka ˗wo ˗wo ˈö ˗kë « Bon sens « ˈka bhë, ˗a ˗bha.
b PË ˈˈBIN ˗NU ˈKLƆƆ˗: Kwa ꞊dhegblüdhe do ˈö yö mɛɛnˈˈ ˗ni ˈgü, ˗yö bhɛɛˈˈ ˗ni ˈgü ö zuʋ̈ˈˈ ˈˈpiʋ̈.