Kletiɛn ˗nu ˗wo we mü ˗sü ˗yö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

Mɛn ˗nu ˗bha ˈwɔnyökɔ ˈö ˗gban we mü ˗sü ˗bha ˈyaa do. Mɛn ˈbha ˗nu bhë, we ˈdɔɔni ˈdɔɔni mü ˗sü ˈö ö ˈˈtɛɛbɔ ˗nu ˈˈpiʋ̈ ꞊shiöŋ ꞊shiöŋ ˗yö ˗an ˗dhɛ ˗së. Mɛn ˈbha ˗nu ˗de ˈpö ˗wo wo ˈˈkian ˗ya we ˗bha ˈö ˈwaa˗ mü toŋtoŋdhö. ˈˈKɛɛ mɛn ˈbha ˗nu de ˈpö, ˗wo yɔ mü ˗sü ˗bha ꞊dhuëŋ ˈka. ˈYö mɛn ˈbha ˗nu ˗zë ˈpö ˗wa yɔ ˗mü yö ˈti ˗an ˈkun ˗an zuʋ̈ˈˈ ˈyaa ˈwaannu. ˗Mën ˈö Biblö ˗ya pö ˈö ˗gban yɔ ˗bha?

1. Yɔ mü ˗sü ˗yö ˈya˗ ˗ee?

Biblö yö ˈti˗ pö ꞊dhɛ yɔ mü ˗sü ˈyaa ˗së. ˗Ya ˗pö ꞊ʒiaan ꞊dhɛ pë ˗së ꞊va ˈö ˗Zlan ˗yö ˗an gbɔɔ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗gɔ bhë, ˗a do ˈnën ˈö ˈtɔ˗ «we ˈö mɛn zuʋ̈ˈˈ ꞊nii ˗da.» (Psaume 104:14, 15) ˗Zlan ˗dhɔkëmɛn ˈˈbhaa ˗nu ˈö Biblö ˗yö ˗an ˗wɔn ꞊blɛɛ ˗wo we ˗mü.—1 Timote 5:23.

2. ˗Dhioo ˗mɛɛn ˈö Biblö ˗ya dɔ mɛn ˗nu ˈwo˗ ˈˈpiʋ̈ ˈwo yɔ mü ˗an ˗ta?

Yɔ mü ˗sü ˈö mɛn kun ɛɛnˈˈ yɔ ˈˈgblʋ̈gblʋ̈ mü ˗sü ˗wo Zoova ˗dhɛ ˈya˗. (Gadhatö 5:21) ˗A ˗Wo ˗ya ˗pö: «ˈBha ˗dho kë we ˈˈdudu mü ˗mɛn ˗nu [...] ˈˈpiʋ̈.» (Proverbes 23:20) ˗Dhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈ ꞊ya kë ꞊dhɛ kwa˗ ˈˈpiʋ̈ ˈkwa yɔ mü, ˈkö ˗kë ꞊dhɛ kwa kwa do ˈka, ˗kwaa kë kwa ˈsuaan˗ ˈka kö ˈkwa ˗dho ˗a ʒiö ꞊gɔɔ ˈö kwa ˗zota ˗kɔ ˗nu waa kwa këwɔn ˗nu ˈwaa kë kpɛnŋdhö ɛɛnˈˈ ˈö ˈˈyua ˗ya kwa ˗bha. ꞊Ya kë ꞊dhɛ ˈkwaa ˗mɔn kwa ˗de ꞊sɔŋ ˗bha we mü ˗sü ˈgü, ˗yö ˗dho kë ˗së kö ˈkwa ˈˈkan ˗a ˗bha ˈpapadhö.

3. Mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗bha ˈwɔnyökɔ ˈö ˗gban we mü ˗sü ˗bha kwa ˗dho ˗a ꞊bhlëë ˗ya ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

Mɛn ˈö ˗dhi ˗a ˗dhɛ ˈyö we mü ɛɛnˈˈ ˈyö ˗kan ˗a ˗bha. ˗Dhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈, mɛn ˈö˗ pö ö ˗dho ö ˗bha we ˈdɔɔni ˈdɔɔni mü, kwa dua ˈyaa ˗mü kö ˈkwa za dɔ ˗a ˗bha. Mɛn ˈö˗ pö ˈpö ˈö ˈˈkan we ˗bha, kwa dua ˈyaa ˗mü kö ˈkwa ˗gban ˗a ˗bha kö ˗ya mü. (Wlɔmö 14:10) ˈˈKɛɛ ꞊ya kë ꞊dhɛ ˈkwa˗ mü, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë mɛn ˈbha ˗gɛndhiʋ̈zuöwɔn ˈka, kwa dua ˗mü kö ˈkwa ˈˈkan ˗a ˗bha. (Wlɔmö 14:21 ˗wo pö.) ‹˗Kwa ˗ya kwa ˈko ˗nu ˗wɔn zuën ˗ta. ˈKwa ˈdho ˗ya kwa ˗dɩ ˗wɔn zuën ˗ta doseng.›—1 Kodhɛngtö 10:23, 24 ˗wo pö.

˗KAA ˈˈPIƲ̈ ˈPƆN

4. Ü ˗dho yɔ mü ˗ee?

Yesu ˗yö we mü ˗sü ˗yö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˈKa˗ pö ˈka ˗a ˗yɔ dɔ, ˗a ˗bha ˗dhidha ˗blɛɛsü ˈö˗ ˗kë bhë, ˗kaa ˗ga. ˗Ka Zan 2:1-11 ˗an ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

• Yesu ˗bha ˗dhidha ˈö bhë ˗ya ˗zɔn ꞊dhɛ we waa mɛn ˗nu ˈwo˗ mü ˗wo ˗a ˗dhɛ ˈya˗ ˗ee? ˈMën ˗kë ˈü˗ pö ˈˈdhʋ̈?

• ˗Dhɛ ˈö ˗kë ꞊dhɛ Yesu ˗yö ˈti˗ pö ꞊dhɛ we mü ˗sü ˗yö ˈya˗ bhë, mɛn ˈö˗ pö ö ˗dho we mü, kletiɛn dua ˗mü kö ˗ya yö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

ˈKö ˗kë ꞊dhɛ kletiɛn ˈö ˗dhi ˗a ˗dhɛ ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö we mü, ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˗nu ˈka ˗a dua ˗mü kö ˗yö ö ˗de ˈkun ˗a ˗gɔ. ˗Ka Proverbes 22:3 ˗wo pö, kö ˗kɔ ˈö ˈkwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ˗an ˗ya ꞊bhlëëgü ˈwɔn ˗nu ˈwo yö ˗an ˈgü, kö ˈka ˗a ˈˈdoodɔ:

• Kö kwa ˈdho˗ gɔ, ˗piö ꞊soo ɛɛnˈˈ ꞊manŋzi ˈbhaa ʒiö.

• Kö kwa dhegwüzë ˈka.

• Kö ˗dhɔtrɔɔmi ˗ya pö kwa ˗dhɛ ꞊dhɛ ˈkwa ˈˈkan we ˗bha.

• Kö kwa ˗kɔ ˈyaa ꞊mɔn kwa ˗de ꞊sɔŋ ˗bha we mü ˗sü ˈgü.

• Kö ˈˈsɛgɔdhiʋ̈mɛn ˗nu ˗wa pö ˈkwa ˗dho we mü.

• Kö mɛn ˈbha ˈö we mü ˗sü ˗ya ꞊sëëbho ˈˈdhiʋ̈ ˗be ˈö ˗ya ˈˈkan ˗a ˗bha, ˗yö kwa ˈˈpiʋ̈.

Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa we nu mɛn ˗nu ˗dhɛ ˈwlaan˗ ˗nu ˈwo ˗kë ꞊dhɛ dhesü ˈwlaan˗ ˗nu ˈdhö bhë ˗an ˗ta ˗ee? Dhɛɛˈˈ ˈö bhë ˈka˗ pö ˈka˗ ˗yɔ dɔ, ˗kaa VIDEO ˗ga.

VIDEO: N dua ˗mü kö ˈa we nu mɛn ˗nu ˗dhɛ ˗ee? (2:41)

˗Ka Wlɔmö 13:13 waa 1 Kodhɛngtö 10:31, 32 ˗an ˗wo pö. ˈKa Biblö ˈˈɲan ˗dhɛ ˈö ˈdhö ˗a ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

• Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˈö yö, ˗yö ˗dho ü ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ kö ˈwɔn ˈö Zoova ˗dhɛ ˗së ˈü˗ kë?

5. Ü we mü ˗ni ˈgü, ˗naan ˈö ˈbhaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈü ʒiö˗ ˗ta ˗a ˗ya.

ˈBha˗ pö ˈü we mü, ˗yö kë ü ˈˈɲaan ꞊dhɛ ˈkö ˗kë ꞊dhɛ Zoova ˗yö ˗we ˗a ˗bha kö ˈkwa we mü, ˗a mü ˗sü ˈö ˈgbɛ ˈyaa˗ ˗dhɛ ˗së. ˈMën ˗kë? ˗Ka Osée 4:11, 18 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

• Mɛn ˈö we ꞊va mü, ˗mën ˈö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö˗ ꞊slɔɔ ˗a ˈgü?

Kwa ˗dho ˗a kë ꞊dhɛ kö ˈkwa ˗dho we mü ˈgbɛ? Kwa dua ˗mü kö ˈkwa kwa ˗de ˗naan dɔ ɛɛnˈˈ kö kwa we mü ˗ni ˈgü, ˗naan ˈö kwa dua ˈyaa ˗mü kö ˈkwa ʒiö ˗a ˗ta, kö ˈkwa˗ dɔ. ˗Ka Proverbes 11:2 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

• Kwa we mü ˗ni ˈgü, ˈmën ˗kë ˈö ˗së kö ˗naan ˈö kwa dua ˈyaa ˗mü kö ˈkwa ʒiö ˗a ˗ta, ˈkwa˗ ˗ya?

6. ˗Mën ˈö mɛn ˗takun ˈö mɛn ˗kan we ꞊va mü ˗sü ˗bha?

VIDEO: ‹N ˗man ˗tosɛta kë ˗kɔ ˗yö n ˈgü ˗ga› (6:32)

• Video ˈö bhë ˗a ˈgü, we ˗yö Dimitri ˗bha ˗tosɛta ˗shiʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

• ˗A ˗kɔ ˗yö ˗mɔn ˗kan we ˗bha ˗sü ˗bha ˈˈvaandhö ˗ee?

• ˗Mën ˈö˗ ˗takun ˈö ˗kan we ꞊va mü ˗sü ˗bha ˈpapadhö?

˗Ka 1 Kodhɛngtö 6:10, 11 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

• ˈWɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗mɛɛn ˈö we ꞊va mü ˗sü ˈgü?

• ˗Mën ˈö ˗zɔn ꞊dhɛ mɛn ˈö we ˈˈdudu mü ˗mɛn ˈka ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kan ˗a ˗bha?

˗Ka Matiö 5:30 NWT ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

• ˗Wo kpö ˈö ˗kë ö ˗kɔdhɛ ˈˈklu bho ˗sü ˈka bhë, ˗a ˗gɛn ˈnën ˗tɔ kwa ˈgü ˗dɔ ˈˈgbɩɩ˗ ˗sü kö ˈkwa Zoova ˗dhidhɛwɔn kë. ꞊Ya kë ꞊dhɛ ü we ˗gɔ ꞊dhuëŋdhɛ ˈgü, ˗mën ˈü ˗dho ˗a kë kö ˈü ˈˈkan ˗a ˗bha?a

˗Ka 1 Kodhɛngtö 15:33 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

• Ü ˈˈtɔŋdë ˗nu ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo ü ˈˈtakɔ shiʋ̈ˈˈ ɛɛnˈˈ ˈwo˗ ˗kë ˗së ˈwɔn ˈö ˗gban we mü ˗sü ˗bha ˗a ˈgü ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

˗A ˈDHƐ TO KWA ˈˈƝAAN

Zoova ˗yö we ˗da kö ˗yö kwa zuʋ̈ˈˈ ꞊nii ˗da. ˈˈKɛɛ ˈyaa˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈkwaa mü ꞊va ɛɛnˈˈ ˈkwa kë ˗a ˗gɔ ꞊dhuëŋdhɛ ˈgü.

˗Zobuödhe

• ˗Mën ˈö Biblö ˗ya pö ˈö ˗gban we ˗bha?

• ˗Mën ˗wɔn yaa ˗nu ˈwo we ꞊va mü ˗sü ˈgü?

• Mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ꞊waa˗ pö ꞊dhɛ wo ˗dho we mü ɛɛnˈˈ ˈˈwii ˗dho ˗a mü, kwa ˗dho ˗an ˗bha ˈwɔnyökɔ ꞊bhlëë ˗ya ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

˗AN ˗GA ˈPÖ

Pë ˈö ˗së kö wlüünën ˗nu ˗wa kë ˈö ˗gban we mü ˗sü ˗bha, ˗a ˗ga.

ˈÜ- ˈˈpiʋ̈ ˈü yɔ mü, ü -zota -a ˈgüwɔn yaa ˈgü (2:31)

˗Gleŋ ˗nu ˈwo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo mɛn ˗takun kö ˗yö go we ˗gɔ ꞊dhuëŋdhɛ ˈgü, ˗an ˗ga.

«ˈÜ ˗bha ˈwɔnyökɔ ˈö ˗gban we ˗bha ˗yö kë kpɛnŋdhö» (˗Kwɛ 2010 Zanvie 1 ˗bha ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn)

Kletiɛn ˗nu ˗wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo ˈˈvɛdhɛ ˗man ˈkwëë˗ ˗ee? ˗A ˗yɔ ˗ga.

«Dhɛɛˈˈ ˗nu ˈö mɛn ˗nu ˗wa kpɔ» (˗Kwɛ 2007 Fevlie 15 ˗bha ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn)

Pë ˈö gɔndë do ˗takun ˈö go we ˗gɔ ꞊dhuëŋdhɛ ˈgü, ˗a ˗ga ˗a ˗bha ˗kwɛzlan ˈö˗ ˗gɔ ˗kë «˗A kun ꞊dhɛ ꞊barigloo züʒiösü ˈdhö» ˈka bhë, ˗a ˈgü.

«Biblö ˗yö mɛn ˗bha ˗tosɛta ˗bho ˈˈgbʋʋ» (˗Kwɛ 2012 ˈMɛn 1 ˗bha ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn)