TRO KÖ A PATR LA IHNADRO?
TIM
MAINE pëkö tim ke, pëkö mel e celë fen. Ka hetre timin asë la itre ka mel. Itre qeqe ne tim, me itre hneopegejë me itre götran gaa hmuhmu la ka hamë tim kowe la itre atr, me itre öni me itre feja.
Itre Jol Ka Traqa
Tru catr la tim ngöne la ihnadro. Ngo önine la Organisation météorologique mondiale ka hape, “ame hi la tim hne së hna ij ke, ka co hi.” Ngacama tha tru kö, ngo ijije hi kowe la nöjei ka mel e celë fen. Hnene laka, tru la itre ka sipo tim, nge kolo fe a saze la hnedrai, matre kola adrone la tim, nge tha ijiji easë asë hë. Önine la itre ka inamacan, ame e 2053, troa traqa koi 5 miliar lao atr, ka pë tim.
Hna Xup La Ihnadro Troa Cile Palua
Hna xup la ihnadro matre tro palahi a hetre tim. Ketre, hetre isa huliwan ne la ihnadro, me itre öni e kuhu hnagejë, memin la jö matre tro palahi a porop la tim. Tro sa ce wang la itre ewekë ka troa amamane ka hape, tro kö a cile palua la ihnadro.
Hna amamane ka hape, atreine hi la ihnadro troa xometrij qa ngöne la tim la itre ewekë ka adrone ej. Ame ngöne la itre xaa götran gaa tru hnei tim, hetrenyi la itre xaa feja ka apatrene la azote, me phosphore me pesticides qa ngöne la tim.
Hnene la itre ka ithel hna öhne la aqane kuca la tim matre tro ej a sipu aporopëne ej. Ame la kola mala la ketre ewekë (tune la sinöe) ngöne la tim ka enij, ke eje hi lai a nyiqetr me isaije. Nge itre bactérie pë hë a xen la itre mutin ka lapa.
Atreine hi la itre palutr me itre fizi ne tim troa huletrij qa ngöne la tim la itre poizin (produits chimiques) ngöne hi la hnepe ijin. Ka lolo catre ju kö la huliwa i itre ej, hune lo itre station d’épuration (hnë wasin la itre tim ka puingazo).
Ihnadro a cilexome la tim jëne la aqane trongene la tim (le cycle de l’eau). Jëne lai aqane trongene cili me itre xaa ewekë, matre tha hnene kö la tim hna sasaith la atmosphère me nyape menu e caha, wanga tro ej a patre palua.
Kola Thel Troa Nyinyine La Jol
Ame la easa nyihnyawan la loto së, me trij hnyawan la itre poizin, easë hi lai a thupëne la tim
Itre ka inamacan a upi easë ka hape, tha tro kö a aluzin menune la tim. Ketre, angatr a upi easë troa thupën matre tha tro kö a neni la oel qa ngöne la loto së, tha tro kö a trij la itre drösinöe maine xaa poizin e hnine la kabine maine lavabo, wanga troa adrone la tim.
Itre ka inamacan a hamë së la itre xaa aqane troa huletrij la sotr qa ngöne la hnagejë. Matre troa hetre tim nyine tro sa ij.
Ngo ijije kö lai? Ame la troa huletrij la sotr qa ngöne la hnagejë, ke ka tru thupen, nge ka tru huliwan. Önine la ketre rapor ne 2021 qaathene la ONU göi aqane huliwan la tim, ka hape: “Ngacama tru catr la hna kuca ngöne la fen, ngo tha ijije palahi.”
The Xou Kö—Mekuna i Tusi Hmitrötr
“Akötesie . . . a acasine la itre wene mani; Ame hna nyi iaw la xaxapo, me nyi mani; Nge kola trotro la mani qa ngöne la itre iaw; Matre maniëne la itre nekö i atr.”—Iobu 36:26-28, NWT.
Hnei Akötresie hna xup la itre ewekë (des cycles) matre troa thupën la tim ngöne la ihnadro.—Ate Cainöj 1:7.
Pane mekune jë la: Maine hnei Nyidrë hna xup la itre ewekë ka aporopëne la tim, haawe, nga ijiji Nyidrëti fe troa nyinyine la itre jol hna axulun hnene la itre atr. Wange ju la tane mekun “Ase Hë Akötresie Qaja Ka Hape Tha Tro Kö a Patr La Ihnadro,” götrane 15.