Mekene Fifitrin
Drenge Ju La Eamo, Kapa Ju La Ihaji
1. (a) Pine nemen matre nyipi ewekë troa hamë eamo koi së me haji së? (b) Nemene la nyine tro sa hnyingëne thel?
KOLA qaja ngöne la tusi Iakobo 3:2 ka hape: “Menu hë shë asë ngöne la ite ewekë ka nyimute.” Mekune ju së lo nyimu ijin easë a tria, ngacama kola ithuecatre pala hi hnene la Wesi Ula i Akötresie. Haawe, easë a wangatrehmekune hnyawa la enyipicine la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr kola hape: “Denge ju la hna eamo, nge kapa ju la hna inin, mate inamacan’ eö ngöne la pun.” (Ite Edomë 19:20) Eje hi laka saze hë la aqane mele së, ke easë a trongëne thenge la itre ini hna hamën hnene la Tusi Hmitrötr. Ngo e traqa ju la ketre keresiano, trejine me easë hamëne koi së la ketre eamo hmekune la ketre ewekë hnei angeice hna öhne the së, tre, hapeu, tro kö së a kapa?
2. Nemene la aqane tro sa ujë ngöne la kola hamëne koi së la ketre eamo?
2 Ame itre xan, tre angatr a thele troa sei kepin la ngazo i angatr, me wangacon la etrun la ngazo cili, maine tro pena ha a upe zöne la itre xaa atr. Ngo ka nyipi ewekë catre la troa kapa hnyawa la eamo me trongëne ej. (Heberu 12:11) Eje hi lai laka, thaa ka loi kö la troa thele thei ketre la pexeje ngöne la aqane ujë i angeic, maine tro pena a eamo lapa e nango tria ju kö la hna kuca hnei ketre, maine tro pena eamon la ketre atr ngöne lo itre ewekë hna isa nue së hnei Tusi Hmitrötr troa isa wai emekötin. Ketre, e maine öhne hi së laka thatre pengöne hnyawa kö la jol hnene lai ka hamë eamo, haawe qejepengöne hnyawa jë koi angeic cememine la hni ka menyik. Haawe tune la itre ewekë hne së hna troa ce wang, loi e tro sa mekune hnyawa laka ame la eamo memine la ihaji ka ijij hna troa hamën, tre, loi e hna nyitrepene itre ej ngöne la Tusi Hmitrötr. Haawe, nemene hë la aqane tro sa kapa itre ej?
Itre Ceitun Nyine Troa Hmekë Së
3, 4. (a) Nemene hnine la Tusi Hmitrötr la ka troa xatua së troa hetrenyi la aqane mekune ka loi ngöne la itre eamo memine la ihaji? (b) Tune kaa la aqane ujë i Saulo Joxu ngöne la kola hamë angeic la itre eamo, nge nemene hë la pune lai?
3 Hna qatrenge hnine la Wesi Ula i Akötresie la itre tulu ne la itre atr ka mele ekö, hnei angatr hna kapa la itre eamo ka nyipi ewekë kowe la mele i angatr, nge nyine tro fe hi a sipu haji angatr. Ame la ketre atr hna hajin tun, tre Saulo Joxu ne Isaraela. Thaa hnei angeice kö hna drengethenge la trenge ewekë i Iehova göne la nöje Amaleka. Hnei angetre Amaleka hna icilekeu memine la itre hlue i Akötresie, ene pe Iehova a amekötine jë troa apaatrenyi angatr asë me itre öni i angatr. Ngo hnei Saulo pe kö hna nue troa mel la joxu i angatr memine la itre öni i angatr ka sisitria.—1 Samuela 15:1-11.
4 Ame hnei Iehova hna upi Samuela perofeta troa haji Saulo. Hna kapa kö hnei Saulo la ihaji? Hnei angeic hna thele kepin matre troa he la aqane ujë i angeic, pine laka, hnei angeice hi hna apaatrenyi angetre amaleka, ngo nue amelene ju pë hë la joxu i angatr. Ngo eje hi lai laka, triane kö angeic la hna amekötin hnei Iehova. (1 Samuela 15:20) Hnei angeice pena ha hna nyi zöne la nöj, celë hi kepin matre thaa humuthe ju kö la itre öni, kola qaja hnei angeic ka hape: “Hnenge hna qouene la nöjei at, me denge la tenge ewekë i nyuden.” (1 Samuela 15:24) Ame la ka tru koi angeic, tre, ene la troa sipu adraië angeic, ke hnei angeice fe hna sipone koi Samuela troa atrunyi angeic qëmekene la nöj. (1 Samuela 15:30) Ame hë la pune koi Saulo, tre hnei Iehova hna xome qaathei angeic la hnëqa matre thaa joxu hmaca kö angeic.—1 Samuela 16:1.
5. Nemene hë la ka traqa koi Uzia joxu ngöne la angeice a thaa trongëne hnyawa la eamo?
5 Hnei Uzia joxu ne Iudra hna “thina ka ngazo koi Iehova Akötesi nyidë, kola tro kowe la ēnē i Iehova troa deu sinöe ka pui loi hune la ita ne deu ka pui loi.” (2 Aqane lapa ite joxu 26:16) Ngo itretre huuje hmekuje hi la hna acile troa dreu ka pui loi. Hnene la tane i angetre huuj hna tupath troa sewe Uzia, ngo Uzia hmaca pena ha a elëhni. Nemene hë la ewekë ka traqa? Kola qaja hnei Tusi Hmitrötr ka hape: “Hna xulu la lepera ngöne la göpadi nyidë . . . ke hna lepi nyidë hnei Iehova. Nge lepera pala kö Uzia joxu uti hë la drai ne meci nyidë.”—2 Aqane lapa ite joxu 26:19-21.
6. (a) Pine nemen matre hna xele ma kapa hnei Saulo me Uzia la itre eamo? (b) Pine nemen matre ka ngazo catr e troa xelen la itre eamo enehila?
6 Nemene la ka ajolë Saulo me Uzia troa kapa la itre eamo? Hnei pi tru hi me pi draië. Hnei nyidro hna isa mekun ka hape nyidroti hi nge pë ju hë. Tru hnei atr enehila ka hleuhleu qa ngöne la aqane mekune celë. Angatr a mekune ka hape ame la kola hamë eamo koi angatr, tre kösë nyine athipi angatr qëmeke i itre atr matre troa thaipië angatr. Ngo ame la pi draië tre celë hi ewekë ka iathixötrë. Eje a axetine la mekune ne la ketre atr, matre kola uku angeic troa xelen la ixatua hna hamën hnei Iehova jëne la Wesi Ula memine la organizasio i Nyidrë. Qa ngöne lai, Iehova a hmekë së ka hape: “Pane la pi tru nge pine pe troa pat ; nge pane la hni tru nge pine pe la troa kei.”—Ite Edomë 16:18; Roma 12:3.
Loi e Tro Sa Kapa La Itre Eamo
7. Nemene la itre ini ka lolo hne së hna xome qa ngöne la aqane kapa Mose la eamo?
7 Eje mina fe hnine la Tusi Hmitrötr la itre tulu ka lolo hna amë pe hnene la itre atr ka kapa la eamo, celë hi itre tulu lai nyine tro sa xötrethenge. Hanawang la tulu i Mose, hnene la kemen la föi angeic hna eamo koi angeic göi aqane troa xome la huliwa ka hace catr hna hamëne koi angeic. Hna canga kapa hnei Mose la eamo me trongëne ej. (Esodo 18:13-24) Ngacama ka draië catr la hnëqa hna cilën hnei Mose, ngo nemene kepine matre angeic a kapa la eamo? Pine laka hetrenyi angeic la hni ka ipië. “Ka nyipi menyike Mose hune la nöjei ate asë e celë fen.” (Numera 12:3) Nemene la enyipiewekën la troa ipië? Kola amamane ngöne Zefania 2:3 ka hape, jëne mele hi lai koi së.
8. (a) Nemene la itre ethan la ngazo hna kuca hnei Davita? (b) Tune kaa la aqane ujë i Davita ngöne la kola haji angeic hnei Nathana? (c) Nemene la itre ethane la ngazo hna kuca hnei Davita?
8 Hnei Davita joxu hna nyixetë me Batheseba, nge hnei angeic hna thele troa juetrën la ngazo cili me iupi troa humuthe la trahmanyi nyiidro, ene Uria. Ame hnei Iehova hna upi Nathana perofeta troa haji Davita. Hnei angeic hna ietra me canga kapa me hape: “Ase hë ni kuca la ngazo koi Iehova.” (2 Samuela 12:13) Maine hnei Akötresieti hna kapa la ietra i Davita, ngo ame kö koi itre ethan la ngazo i Davita tre, hnei angeice kö hna xeni pune itre ej. Hnei Iehova hna qaja koi angeic ka hape, “tha tro kö a pate la taua ngöne la hnalapa i [angeic],” nge ame koi itre föe i angeic tre troa hamën “koi kete ate kö,” nge troa “meci” la neköne nyi xetë i angeic.—2 Samuela 12:10, 11, 14.
9. Nemene la ewekë thaa nyine tro pi kö së a thëthëhmin ngöne la kola eamo së me haji së?
9 Atre hnyawa hi Davita la eloine la troa drengethenge la itre eamo ka lolo. Ame ngöne la itre xaa ijin, tre angeic a olene koi Akötresie la hna tro fë koi angeice la eamo hnene la ketre atr. (1 Samuela 25:32-35) Hapeu, easë kö a hane ujë tune lai? Maine eje hi, tre, tro ha sewe së troa qaja me kuca la itre ewekë hne së hna troa xeni pun e thupen. Ngo tune kaa e hane jë eamo së me haji së elany qa ngöne laka hne së hna kuca la ngazo? Epi thaa tro pi kö së a thëthëhmine laka hatrene hi la ihnimi Iehova lai koi së, nge ame la aja i Nyidrëti tre ene la tro sa hetre mele ka loi elany, me mele ka pë pun.—Ite Edomë 3:11, 12; 4:13.
Itre Thiina Ka Sisitria Catr Nyine Troa Eënyin
10. Tune la hna amamane hnei Iesu, nemene la thiina nyine troa eën hnene la itre ka thele troa atrene la Baselaia?
10 Maine easë a ajan troa lolo la aqane imelekeu së me Iehova memine la itre trejine me easë Keresiano, nyipi ewekë tro sa eën la itre thiina ka loi. Hnei Iesu hna qaja atrune la ketre e itre ej ngöne lo nyidrëti ekö a amë e nyipine la itretre dreng la ketre nekönatr, öni nyidrëti ka hape: “Nyipici ini a qaja koi nyipunie, maine tha ujë kö nyipunieti, mate tune la nekönate, te, tha tro kö nyipunieti a lö kowe la baselaia ne hnengödrai. Qa ngöne lai ame la ate aconyi angeice kö tune la nekönate celë, te, tro angeic’ a tru ngöne la baselaia ne hnengödrai.” (Mataio 18:3, 4) Nyipi ewekë troa eën hnene la itretre drei Iesu la hni ka ipië, matre loi ju hë hnei angatr hna ithepe ka tru.—Luka 22:24-27.
11. (a) Tro sa ipië qëmeke i drei, nge pine nemen? (b) Maine ka hni ka ipië së tre nemene la aqane tro sa ujë ngöne la kola hamë eamo koi së?
11 Hna cinyihane hnei Peteru ka hape: “Nyipunie asëjëihë oteëneju la thina ka ipië hnei kete me kete ; ke Akötesie a thipe tije la itete pi tru, me hamëne la ihnimi gufa koi angete ipië.” (1 Peteru 5:5) Atre hi së laka nyipi ewekë tro sa ipië xajawa i Akötresie, ngo kolo mina fe a amamane hnene la xötre celë ka hape, loi e tro mina fe së a ipië ngöne la aqane ce mele së memine la itre ka ce hmi me easë. Maine eje the së la thiina cili kowe la itre trejine me easë, eje hi lai laka thaa tro jë kö së a drenge akötrën la itre mekune nyine ixatua hnei angatr hna hamën koi së, ngo tro hë së a hane atre angatre hnyawa.—Ite Edomë 12:15.
12. (a) Nemene la ketre thiina ka nyipi ewekë ka itretrengekeu catr memine la ipië? (b) Pine nemen matre loi e tro pala hi së a thupën wanga troa athixötrëne la itre xan hnene la aqane ujë së?
12 Maine eje the së la hni ka ipië, eje hi lai laka, troa nyipi ewekë koi së la mele ne la itre xaa atr. Hna cinyihan hnei Paulo aposetolo ka hape: “The tro kö kete a thele la loi i angeice kö, loi pe la loi i kete ate kö. . . . Qa ngöne lai, e tro nyipunie a xen, me ij, me kuca kete ewekë kö ; kuca asë jë nyine atrunyi Akötesie. The nyi nyine athixötë angete Iuda kö me angete Heleni, memine la ekalesia i Akötesie.” (1 Korinito 10:24-33) Thaa öni Paulo kö ka hape thaa nyipi ewekë ju pë hë la itre aja së, ngo kolo pe a qaja ka hape, thaa tro kö a kuca la ketre ewekë nyine troa angazon la mekuthethewe ne la ketre atr.
13. Nemene la ceitun ka amamane ka hape easë a trongën la itre eamo hna hamëne hnei Tusi Hmitrötr?
13 Hapeu, hnei epuni kö hna hane nue panën la aja ne la itre xan, nge tro pine ju pë hë la itre sipu aja i epun? Loi e tro sa inin troa mele tune lai. Nyimu aqane tro sa amamane lai. Ame la nyine tro sa pane ce wang, tre ene la pengö së göi aqane heetr me isej. Nyipici laka, ame göne la götrane cili isa qanyi së kö isa iën thenge la mekune së, ngo ngazo hi e sasaithe pi la itre ifego hna hamën hnei Tusi Hmitrötr göi troa heetre hnyawa, me qahmihmi, me porop. Ngo hapeu e drenge jë epun ka hape hna athixötrën la itre atr, matre thaa drenge hë angatr la maca ne Baselaia, hnene la aqane heetre me iseji epun; nemen la ka sisitria koi epuni? Eje hi lai laka nyipi ewekë catre kö tro sa xatuane la ketre atr troa hetrenyi la mele ka thaa ase palua kö, hune la catre fë mekun.
14. Pine nemen matre nyipi ewekë troa eënyine la thiina ka ipië me atreine hane wangatrune hnyawa la itre xaa atr?
14 Iesu la tulu göi troa amaman la aqane troa ipië me iwangatrunyi itre xan, uti fe hë lo hnea nyidrëti la itre lue ca ne la itretre drei nyidrë. (Ioane 13:12-15) Kola qeje nyidrëti hnene la Wesi Ula i Akötresie ka hape: “Loi e ej’ e kuhu ite hni nyipunie la mekune celë, lo ka eje thei Keriso Iesu ; ca pengö i nyidëti me Akötesie, ngo tha mekune kö nyidëti laka kola ënö la kola cei tune me Akötesie ; ngo hnei nyidëti hna aipië nyidëti kö, me xome la pengö i hlu, nge hna longëtine mate ate ; nge mama ha laka pengöne atë hë nyidë, ame hnei nyidëti hna aipië nyidëti kö, me denge thenge uti hë la mec.”—Filipi 2:5-8; Roma 15:2, 3.
The Trije Kö La Ihaji i Iehova
15. (a) Nemene la itre ewekë nyine tro sa saze matre troa hane aqane ujë ne atr hna kapa hnei Akötresie, ene la atr ka hnyipixe? (b) Nemene la itre jëne hnei Iehova hna hnëkën, matre troa hamëne koi së la itre eamo memine la itre ihaji?
15 Pine laka itre atr ka ngazo asë hi së, nyipi ewekë tro sa saze la aqane mekune së me aqane ujë së, nyipici, tro së lai a traqa kow e tro sa hane eëne la itre thiina ka ijiji Akötresie. Nyipi ewekë tro sa xetrën la “ate ka hnyipixe.” (Kolose 3:5-14) Kola xatua së hnene la itre eamo memine la itre ihaji troa atrehmekune la itre götrane nyine troa saze, nge thupene lai, troa wange la aqane troa trongëne itre ej. Eje e hnine la Tusi Hmitrötr la ini ka nyipi ewekë koi së. (2 Timoteo 3:16, 17) Kola xatua së hnene la itre itus, me itre icasikeu hna hnëkën hnene la organizasio i Iehova troa trongën la Wesi Ula i Nyidrë. Ngacama hne së hë hna drenge la eamo, ngo hapeu, tro kö së a atrehmekune laka easë a hane aja eamo, me hane thele troa kökötr ngöne la ua?
16. Nemene la ixatua hne së hna kapa isa ala caas qaathei Iehova?
16 Hnene la etrune la ihnimi Iehova matre Nyidrëti a xatua së troa cile kowe la itre jol ka eje the së. Hetre thangane ka loi qa ngöne la ixatua cili kowe la itre atr, itre milio la etrun, qa ngöne laka hnei angatr hna inine la Tusi Hmitrötr. Kola eamo me hajin la itre nekönatr hnene la itre keme me thine i angatr, matre thaa tro kö angatr a xom la ketre aqane ujë ka troa hetre ethane ka ngazo kowe la mele i angatr. (Ite Edomë 6:20-23) Ame hnine la ekalesia tre hetrenyi la itre xaa ijin, kola sipone hnene la itre Keresiano kowe la itre trejine ka maca troa hamë eamo me ixatua matre troa kökötr hnei angatre ngöne la huliwa ne cainöje trootro. Ame itre xaa ijin, tre, itre xaa qatre thup a thele eamo hmaca kö thene la itre xaa qatre thup, maine pena troa hane hnyinge fe kowe la itre xan ka maca hnyawa troa cainöjën la maca ka loi. Kola xome la Tusi Hmitrötr hnene lo itre trejin ka maca ngöne la götrane la ua, matre troa xatuan la itre ka aja ixatua, ngo cememine pala hi la hni ka menyik. Maine epuni a hamë eamo, loi e tro mina fe epuni a “wange hnyawa epuni kö, ke tupathi epuni pi fe.” (Galatia 6:1, 2) Eje hi lai laka, nyipi ewekë catr koi së asë troa kapa la eamo memine la ihaji, matre thaa tro kö a isazikeu hne së ngöne la easë a thili kowe la Akötresie ka caas.
Revizio
• Tune kaa la aqane hnimi së hnei Iehova me xatua së hnei Nyidrë troa atrehmekune la itre götrane nyine tro sa saze?
• Pine nemene matre jole kowe la ka ala nyimu troa kapa la itre eamo ka lolo, nge nemene la engazone lai?
• Nemene la itre thiina ka sisitria ka troa xatua së troa kapa la itre eamo, nge nemene la tulu hna hamën hnei Iesu ngöne la götrane cili?
[Iatr ne la götran 142]
Hna lepi Uzia hnei lepera pine la hnei angeic hna xele ma drenge la eamo
[Iatr ne la götran 142]
Hetre thangane ka loi koi Mose la hna kapa la eamo i Iethero