Watchtower ONLINE LIBRARY
Ita Ne Thup
ONLINE LIBRARY
Drehu
  • TUSI HMITRÖTR
  • ITRE ITUS
  • ITRE ICASIKEU
  • bt mek. 25 götrane 196-202
  • “Eni a Hë Koi Kaisara!”

Aucune vidéo disponible pour cette sélection.

Désolé, il y a eu une erreur lors du chargement de la vidéo.

  • “Eni a Hë Koi Kaisara!”
  • “Qejepengöne Hnyawa Jë” La Baselaia i Akötresie
  • Sous-titres
  • Ka Ihmeku
  • “Qëmekene La Ita Ne Iameköti Kaisara” (Itre Huliwa 25:1-12)
  • “Tha Hnenge Kö Hna Tha Idrei” (Itre Huliwa 25:13–26:23)
  • “Tha Hmitre Kö Matre Keresiano Jë Fe Ni Hnei Eö” (Itre Huliwa 26:24-32)
  • The Xou Kö Ke Iehova a Xatua Eö
    Ita Ne Thup (Nyne Inin)—2020
  • “Kolo Pala Hi A Hlemu Trootro La Trengewekë Iehova”
    “Qejepengöne Hnyawa Jë” La Baselaia i Akötresie
“Qejepengöne Hnyawa Jë” La Baselaia i Akötresie
bt mek. 25 götrane 196-202

MEKENE 25

“Eni a Hë Koi Kaisara!”

Ketre tulu la aqane isigöline Paulo la maca ka loi

Itre Huliwa 25:1–26:32

1, 2. (a) Nemene la itre ewekë ka traqa koi Paulo? (b) Nemene la hnying hna amejën qa ngöne la hnei Paulo hna hë koi Kaisara?

HNA thupë Paulo hnyawa hnene la itre soc e Kaisaria. Ke lue macatre qëmeken, hnene la angetre Iudra hna akönia thele troa humuthi angeic lo angeic a bëeke hmaca a tro Iudra. (Itre hu. 21:27-36; 23:10, 12-15, 27) Nge uti hë la ijine celë, thatreine pala hi angatr humuthi Paulo, ngo tha cile kö angatr. Matre ame hë la Paulo a öhne laka, ka catre pala hi la aja i angatr, öni angeice jë hi koi Gavena Feso: “Eni a hë koi Kaisara!”—Itre hu. 25:11.

2 Hapeu, hnei Iehova kö hna kapa la sipo i Paulo troa tro koi Kaisara e Roma? Ame la aqane sa la hnyinge celë, ke ka nyipiewekë catr koi së, itre ka cainöjëne la Baselaia i Akötresie ngöne la ijine la pun. Ka loi e tro sa atre ka hape, nyine tulu fe koi së la aqane “cilëgölin me isigöline [Paulo] la maca ka loi qëmekene la itre mus.”—Fil. 1:7.

“Qëmekene La Ita Ne Iameköti Kaisara” (Itre Huliwa 25:1-12)

3, 4. (a) Nemene la hna juetrën hnene la sipo i angetre Iudra, ngo hnauëne laka, mele ju kö Paulo? (b) Tune kaa la aqane xatua së enehila hnei Iehova tui Paulo ekö?

3 Köni drai thupene lo kola acili Feso troa Gavena ne la provës ne Iudra, hnei angeic hna tro Ierusalema.a Hnei angeic hna drenge la kola upezö Paulo hnene la tan ne la itretre huuj me itre qatr ne Iudra ka hape, ka ngazo catre la itre hnei Paulo hna kuca. Atre hi angatr ka hape, hna amekötin kowe la Gavena troa tingeting e Iudra. Matre hetre sipo i angatr koi Feso, ene la troa tro sai Paulo a tro Ierusalema me kootrë angeic e cili. Ngo tha nyipi sipo kö, angatre pe a ajan troa humuthi Paulo ngöne la gojeny ne tro Ierusalema. Ngazo pe xele kö Feso, nge öni angeic: “Maine nyipici hi laka, hna kuca la ngazo hnene la atr cili, haawe, loi e tro la itre ka mus thei nyipunie a ce uti me eni [koi Kaisara], me utisai angeic.” (Itre hu. 25:5) Haawe, mele hmaca ju kö Paulo e cili.

4 Hnei Iehova pala hi jëne Iesu Keriso hna xatua Paulo ngöne lo itre ijine kola kootrë angeic, ke öni Iesu lo kowe la aposetolo ka hape: “Catre pi!” (Itre hu. 23:11) Nge enehila mina fe, itre hlue i Akötresie a ixelë memine la itre jol me itre iakötrë. Tha Iehova kö a apatren asë la itre jol, ngo Nyidrëti pe a hamë së la inamacan me trengecatr troa xomihnin. Ngo eje hi laka, tro pala hi la Akötresi së ka tru ihnim a hamën koi së “la men atraqatr.”—2 Kor. 4:7.

5. Nemene la hna pane kuca hnei Feso qëmeken troa ithanata koi Paulo?

5 Itre drai thupen, hnei Feso hna “të [. . .] hune la ita ne iameköti” e Kaisaria.b Nge qëmeke i angeic, kola cil hnei Paulo me itre ka upezö angeic. Hnei Paulo hna lepetrij la hna upezö angeic, me hape: “Tha ase fe kö ni ena la Wathebo i angetre Iudra, me tha metrötrëne la uma ne hmi, nge pë fe kö ngazo hnenge hna kuca koi Kaisara.” Pëkö ngazo i angeic, matre ijije hi troa nue angeic hmaca. Ngo nemene hë la mekuna i Feso? Aja i angeic troa amadrinëne la angetre Iudra, matre öni angeic koi Paulo: “Eö kö a hane pi tro Ierusalema matre tro ni a kotrë eö pine la itre ewekë hna upe zö eö?” (Itre hu. 25:6-9) Ketre mekune hmo la! Maine tro Paulo a tro Ierusalema, ke tro hë la itre ka upezö angeic a amekötin troa humuthi angeic. Ame ngöne la ijine cili, hnei Feso hna amekötin tune la atre kuci politik, ngo tha tune kö la atre cilë wathebo. Angeic a tui Pilato ekö, lo kola kootrëne la ketre atr ka tru. (Ioane 19:12-16) Nge ka tune fe hi enehila, itre ka iameköti a kei thenge la politik. Matre tha sesëkötre kö së la aqane amekötin la itre Temoë Iehova ngöne la itre xa hnakootr.

6, 7. Hnauëne la Paulo a hë koi Kaisara, nge nemene la itre ini kowe la itre nyipi Keresiano enehila?

6 Ame la aja i Feso troa amadrinëne la angetre Iudra, ke hna mecin koi Paulo. Ngo pine laka, ketre citoyen romain Paulo, matre öni angeice jë hi koi Feso ka hape: “Eni hi la a cil qëmekene la ita ne iameköti i Kaisara, hnë kootrë ni, ngacama öhne hnyawa hi nyipëti laka, pëkö ngazo hnenge hna kuca kowe la angetre Iudra. . . . Eni a hë koi Kaisara!” Nge e troa hë koi Kaisara, thatreine hmaca kö troa bëek. Matre öni Feso jë hi: “Hnei eö hna hë koi Kaisara, tro ha tro sai eö koi Kaisara.” (Itre hu. 25:10-12) Haawe, ame la Paulo a hë kowe la hnakootr ka tru, ke ketre tulu kowe la itre Temoë Iehova enehila. E tro la itre ithupëjia a tupath troa ‘ajolë së hnei wathebo,’ ijiji së hi troa hane uti fë kowe la itre musi ka tru catre kö, matre isigöline la maca ka loi.c—Sal. 94:20.

7 Thupene la lue macatre ne akalabusi Paulo ngo pëkö kepin, hna tro sai angeic a tro Roma troa isigölin la meköti angeic. Ngo qëmeken tro angeic a tro, hna pane pi iöhnyi me angeic hnene la ketre he ne ka tru.

Ngöne la hnakootr, ketre trejin memine la avocat i angeic, me itre xa Temoë a itreqe hnyawa. Nge kola olen hnene la itre ka icilekeu kowe la avocat i angatr.

Easa hë e tha meköti kö la hna axeciën ngöne la hnakootr

“Tha Hnenge Kö Hna Tha Idrei” (Itre Huliwa 25:13–26:23)

8, 9. Hnauëne laka, traqa pi Ageripa e Kaisaria?

8 Itre drai thupen lo Paulo a hë koi Kaisara, hna traqa hnei Ageripa Joxu me Berenike, xa i nyidrë troa “wai Feso,” lo Gavena hna hnyipi acil.d Hna majemine kuca lai e Roma, ene la troa wange la itre Gavena hna hnyipi acil, hnene la itre he ne ka tru. Nge ame la Ageripa a traqa troa wai Feso, ke nyidrëti hi lai a thel tro nyidroti a imelekeu me cas ngöne la politik.—Itre hu. 25:13.

IHË TROA ISIGÖLINE LA NYIPI HMI ENEHILA

Ame itre xa ijin, itre Temoë Iehova a ihë kowe la itre hnakootr ka tru, matre troa isigölin la huliwa ne cainöj. Hane hi la lue ceitun.

Ame lo 28 Maac 1938, hnene la Hnakootr Ka Tru Ne Etazini hna apën la itre hna amekötin kowe la ketre gurup ne Temoë Iehova, ke hnei angatr hna tro fë zonal trootro e Griffin e Géorgie. Celë hi pane ihë hna tro fë kowe la hnakootr ka tru, matre isin troa meköt kowe la itre Temoë Iehova troa cainöjëne la maca ka loi.g

Hane hi la ka traqa koi trejin Minos Kokkinakis, ketre Temoë ne Geres. Ngöne la 48 lao macatre, hna a 60 lao xolouthi angeic “pi hmi,” nge a 18 jë kö lao utisai angeic. Nyimu macatre ne angeic a lapa kalabus, nge hna umë angeic fe ngöne la itre hnapet ne la Hnagejë Égée. Nge ame hë lo 1986, hnene la hnakootr ka tru e Geres hna amekötin troa umë angeic. Celë hi matre hnei angeic hna hë kowe la Hnakootr Ka Tru Ne Europe (CEDH). Ame lo 25 Mei 1993, hnene la CEDH hna amekötin ka hape, ka tria la aqane ameköti trejin Kokkinakis hnene la nöje Geres.

Tru catr hnei Temoë ka hë kowe la CEDH, nge anyimua hun angatr. Haawe, pëkö ketre organizasio maine ketre hmi, ka atreine isin la meköti angatr qëmekene la CEDH, tune la itre Temoë Iehova.

Hapeu, hnene kö la itre xan hna hane kepe thangan la huliwa ne la itre Temoë Iehova? Öni Charles Haynes, ketre porofesör ka hape: “Itre ka gufa së kowe la itre Temoë. Ke ngacama qaqa angatre ju hë, me helë angatr, me lepi angatr, ngo angatre pala hi a isigöline la hmi angatr. Nge easë fe a kepe thangan qa ngöne lai. Matre ame la angatr a hun, ke easë fe hi lai a hun.”

g Wange ju la hna axeciëne hnene la Hnakootr Ka Tru Ne Etazini göi troa isa qeje mekun, ngöne la Hmeke jë! ne 8 Januare 2003, götrane 3-11, qene wiwi.

9 Hnei Feso hna qeje Paulo koi Ageripa, matre nyidrëti a sesëkötr. Celë hi matre ngöne la drai thupen, hnei nyidroti hna të hune la ita ne iameköti. Ngo ka pë pengön la edraië i nyidro, hune la itre trenge ithanata i Paulo.—Itre hu. 25:22-27.

10, 11. Hnei Paulo hna metrötrë Ageripa tune kaa, nge nemene la pengöi angeic ekö hna qaja kowe la Joxu?

10 Hnei Paulo hna olen kowe la joxu, la hnei nyidrëti hna nue angeic troa isigöli angeic qëmekei nyidrë, ke atrepengöne hnyawa nyidrë la qenenöj ne la angetre Iudra, me itre iwesitrë i angatr. Thupene lai, hnei angeic hna qaja la pengöi angeic ekö: “Faresaio ni ekö. [. . .] Pëkö xa hmi thei angetre Iudra ka hnöthi atr, tune la hmi cili.” (Itre hu. 26:5) Ame lo Faresaio pala kö Paulo, ke hnei angeic hna lapa treqen lo Mesia hna thingehnaean. Ngo ame enehila, pine laka, Keresiano hë angeic, angeice hë a cainöjën laka, Iesu hi lo hnei angatr hna lapa treqen. Matre hnei Paulo hna qaja koi Ageripa ka hape, kola kootrë angeic, ke angeic a cainöjën ka hape, eatre hë lo hna thingehnaean hnei Akötresie göne la Mesia. Nge celë fe hi hna mejiune kow hnene la itre ka iutisai. Nge hnene la itre trengewekë i Paulo hna thue aja i Ageripa troa drei angeic hmaca.e

11 Thupen lai, hnei Paulo hna qeje pengön koi Ageripa la aqane axösisin angeic ekö la itre Keresiano. Öni Paulo: “Nyipiewekë [koi ni ekö troa] catre icilekeu memine la ëje Iesu, atre Nazareta. . . . nge pine laka, elëhni catre ni koi angatr [ene la itretre drei Keriso], hnenge fe hna tro kowe la itre traone gaa nanyi troa axösisi angatr.” (Itre hu. 26:9-11) Tha angeic kö e celë a atrun, ke ala nyimu la itre atr ka atre la itre ewekë ka ngazo hnei angeic hna kuca kowe la itre Keresiano. (Gal. 1:13, 23) Ma hnei Ageripa jë hna hnying ka hape, ‘Hnauëne laka, saze pi la trahmany celë?’

12, 13. (a) Nemene la aqane qejepengöne Paulo la angeic a saze hmi? (b) Nemene la aliene la kola hape, Paulo a “pene trongën la usis”?

12 Maine jë, hna sa la hnyinge i nyidrë hnene la itre ithanata i Paulo e thupen: “Ame hë la ketre ijin, hnenge hna tro Damaseko, ke hnene la itre tane i angetre huuj hna upi ni troa axösisi angatr e cili. Nge Joxu, e hnaipajö ngöne la gojeny, hnenge hna öhne la ketre lai qaa hnengödrai nge kola hudrum xötreithi ni me itre sinatrongeng. Matre ame ju hi la eahuni asë a kei e kuhu hnadro, hnenge hna drenge la ketre aqane ithanata kola hape koi ni qene Heberu: ‘Saulo, Saulo, hnauëne la eö a axösisi ni? Eö kö lai a sipu akötrë eö, tune la kau ka tha idrei a pene trongëne la usisi ne la atre engën.’ Öninge jë hi: ‘Drei nyipë Joxu?’ Sa jë hi nyidrë ka hape: ‘Iesu, lo hnei eö hna axösisin.’ ”f—Itre hu. 26:12-15.

13 Qëmekene troa mama hnei Iesu, kösë Paulo “a pene trongëne la usis.” Tune la ketre öni ka eatr hna pene trongën la usis, Paulo hi lai a sipu akötrën la imelekeu i angeic me Akötresie, la angeic a icilekeu memine la aja i Nyidrë. Ame la Iesu a mama koi Paulo, ke nyidrëti hi lai a xatuan la atr hna engën angazon, troa saze la aqane waiewekë i angeic.—Ioane 16:1, 2.

14, 15. Nemene la aqane qejepengöne Paulo la aqane saze la mele i angeic?

14 Ame hnei Paulo hna qaja koi Ageripa la aqane saze i angeic. Öni angeic: “Tha hnenge kö hna tha idrei kowe la maca ne hnengödrai. Qa ngöne lai, hnenge hna pane tro koi angetre Damaseko, me koi angetre Ierusalema, me ngöne la nöje Iudra asë, me kowe la itre atre ne fen, matre qaja trongëne koi angatre ka hape, nyipiewekë tro angatr a ietra me ujë koi Akötresie, jëne la itre huliwa ne ietra.” (Itre hu. 26:19, 20) Ame enehila, nyimu macatre ne tro fë hë Paulo la huliwa hna ahnith koi angeic hnei Iesu. Nemene hë la thangane lai? Ame la itre ka kapa la maca ka loi hnei angeic hna cainöjën, ke hnei angatr hna ietra, me nuetrij la itre huliwa ka ngazo me ka sis, matre kuca la aja i Akötresie. Nge lolo hë thiina i angatr, angatr a trongën la wathebo, me mele tingeting.

15 Ngo tha hna nyipiewekën kö la itre ewekë cili hnene la angetre Iudra. Matre öni Paulo: “Celë hi kepin matre angetre Iudra a xolouthi ni hnine la uma ne hmi me thele troa humuthi ni. Ngo pine laka, ase hë ni melëne la ixatua i Akötresie, uti hë enehila, eni pala hi a catre [cainöj] kowe la itre ka tru me ka co.”—Itre hu. 26:21, 22.

16. Tune kaa la aqane tro sa nyitipu Paulo la easa ithanatane la mejiune së kowe la itre ka iameköti me ka cilë mus?

16 Ame la itre nyipi Keresiano, nyipiewekë tro angatr a “hnëkë [. . . ] matre tro pala hi a atreine sa kowe la itre ka hnyingëne la kepine la lapaune [i angatr].” (1 Pet. 3:15) Nge ame la easa ithanatan la mejiune së kowe la itre ka iameköti me itre ka cilëne la mus, loi e tro sa xötrethenge la tulu i Paulo. Maine tro sa qejepengöne la aqane saze la mele së hnene la nyipici, memine la mele ne la itre atr ka kapa la maca, ke ijije fe hi troa hane ketr la hni angatr.

“Tha Hmitre Kö Matre Keresiano Jë Fe Ni Hnei Eö” (Itre Huliwa 26:24-32)

17. Nemene la hna qaja hnei Feso la kola ase ithanata hnei Paulo, nge tune kaa fe la itre atr enehila?

17 Hna ketr la lue he ne ka tru cili hnene la itre ithanata i Paulo. Ke thupen la Paulo a qaja lai, “ithanata catre jë hi Feso ka hape: ‘Hmo hë eö Paulo! Kola ahmone la he i eö hnene la inamacane ka tru!’ ” (Itre hu. 26:24) Ame la aqane ithanata i Feso ekö, ke ka tune fe hi la itre atr enehila. Ala nyimu la itre ka qaja ka hape, ka hmo la itre ka inine la Tusi Hmitrötr. Tha kapa kö hnene la itre ka “inamacan,” la itre ini qa hnine la Tusi Hmitrötr göi mele hmaca.

18. Nemene la hna sa hnei Paulo koi Feso, nge nemene la hna sa hnei Ageripa?

18 Ngo öni Paulo kowe la Gavena: “Tha hmo kö ni Gavena Feso, ngo eni pe a qaja la nyipici nge ka hetre alien la hnenge hna qaja. Nge atre hnyawa hi la itre ewekë cili hnene la Joxu hnenge hna ithanata kow [. . . ] Joxu Ageripa, ka lapaune kö nyipë kowe la itre perofeta? Atre hi ni laka, ka lapaune fe nyipë.” Matre öni Ageripa jë hi: “Tha hmitre kö, matre Keresiano jë fe ni hnei eö.” (Itre hu. 26:25-28) Maine tha Joxu kö a nyipi ithanata, ngo mama hi laka, hna ketr la hni nyidrë hnene la itre ithanata i Paulo.

19. Nemene la mekuna i Feso me Ageripa göi Paulo?

19 Ame hna cil hnei Ageripa me Feso troa afenesine la icasikeu, nge “angatre [. . .] a iqajakeune ka hape: ‘Pëkö ngazo hna kuca hnene la atre ce matre troa humuthi angeic, maine akalabusine pena.’ Öni Ageripa jë hi koi Feso: ‘Maine tha hë Kaisara ju hnei angeic, tro ha nue angeic.’ ” (Itre hu. 26:31, 32) Atre hi nyidro laka, pëkö ngazo i Paulo. Nge maine jë, tro la ewekë cili a uku nyidroti elany troa metrötrëne la itre xa Keresiano.

20. Nemene la thangane la itre ithanata i Paulo kowe la itre he ne ka tru?

20 Kola mekune laka, pëkö ala cas e nyidro ka lö kowe la hmi Keresiano thupen la hnei Paulo hna cainöj koi nyidro. Matre hapeu, ka nyipiewekë kö la kola kootrë Paulo hnei nyidro? Eje hi, ke jëne la hna ‘xomi angeic kowe la itre joxu me itre gavena’ ne Iudra, hna hane aijijë angatre fe troa drenge la maca. (Luka 21:12, 13) Nge ame fe la hnei Paulo hna kuca, me aqane mele nyipici angeic ngöne la itupath, ke ithuecatr ka tru kowe la itre trejin.—Fil. 1:12-14.

21. Ame la easa catr cainöj, nemene jë la itre ewekë ka lolo ka traqa koi së?

21 Ka tune fe enehila, ame la easa catre cainöj, ngacama kola icilekeu me easë, maine kola traqa la itre jol koi së, ke tro pala hi së a kapa la itre ewekë ka loi. Ame la ketre ewekë ka loi, ke kola aijijë së troa cainöj kowe la itre ka cilën la mus, lo itre atr ka jole troa öhn. Nge ketre, tro la aqane catr së a thuecatre kowe la itre trejin, me nyi tulu koi angatr troa catre tro fë la maca ne la Baselaia.

POKIO FESO GAVENA NE ROMA

Ame la itre ithuemacany göi Pokio Feso, itre ej hmekuje hi ngöne la tusi Itre Huliwa, me itre itus i Flavius Josèphe. Hna acili Feso troa Gavena thupei Filiki lo 58 M.K., nge hnei angeic hna mec, thupen la luetre maine köni macatre ne mus.

Pokio Feso.

Hna atre Feso ceitu me ketre gavena ka inamacan, nge ka atreine kö huliwa hui Filiki, lo ka mus qëmeke i angeic, me Albinus thupei angeic. Ame lo kola xötrei acili angeic, ka tiqa hnei atrekënö e Iudra, matre öni Josèphe: “Hnei Feso hna thel agön la itre atrekënö, matre troa hetre tingeting ngöne la nöj. Nge ala nyimu la itre hnei angeic hna ea me humuth.” Ame ngöne la ijine musi angeic, hnene la angetre Iudra hna xupe la ketre ihag ka tru, matre tha tro kö Ageripa Joxu a goeëne la itre huliwa hna kuca e hnine la uma ne hmi. Ame la xötrei, hnei angeic hna upi angatr troa thë la ihag, ngo e thupen, thenge la aja i angatr hnei angeic hna nue koi Kaisara Néron troa amekötin.

Kola mama ka hape, hnei Feso hna isi memine la itre ka ihumuth me ka tha idrei. Ngo pine laka, ka tru koi angeic troa amadrinën la angetre Iudra, matre hnei angeic e itre xa ijin hna atriane la meköt, nge hna mama lai lo angeic a ameköti Paulo.

JOXU HERODRA AGERIPA 2

Ame la Ageripa hna qaja ngöne Itre Huliwa mekene 25, ke kolo Joxu Herodra Ageripa 2, lo api Herodra Ka Tru, nge nekö i Herodra, lo ka axösisin la ekalesia ne Ierusalema a 14 lao macatre qëmeken. (Itre hu. 12:1) Angeice hi la joxu tixenuë ngöne la fami Herodra.

Joxu Herodra Ageripa 2.

Ame lo keme i Ageripa a mec lo 44 M.K, ke 17 lao macatre i angeic, nge angeic e Roma troa ini ngöne la uma ne ini i Kaisara Kalaudio. Hnene la itre atresi Kaisara hna mekun ka hape, co catr pala kö angeic troa cilën la hnanyijoxu. Celë hi matre, acile jë la ketre gavena troa nyihnai angeic. Ngo öni Flavius Josèphe ka hape, ame lo itre ijine Ageripa e Roma, ke hnei angeic pala hi hna xatuan la angetre Iudra, me nyi trengewekë i angatr.

Ame lo 50 M.K., hnei Kalaudio hna acili Ageripa troa mus e Chalcis. Nge ame hë lo 53 M.K., ke hna acili angeic e Iturée, me Trachonitide, me Abilène. Hna nue fe koi angeic troa thupëne la uma ne hmi e Ierusalema, me acile la atre huuj ka sisitria i angetre Iudra. Nge hnei Néron ka nyihnai Kalaudio, hna nue fe koi angeic la ketre hnepe götran e Galilaia me Pérée. Hnei Ageripa hna xötrei öhnyi Paulo e Kaisaria, lo angeic me Berenike xa i angeic, ka itrij memine la joxu ne Kilikia.—Itre hu. 25:13.

Ame lo 66 M.K., hnei Ageripa hna thel troa apëne la icilekeu ne la angetre Iudra kowe la musi Roma. Ngo xele kö la angetre Iudra ma drei angeic, nge angatre pe a pi lepi angeic. Celë hi ka upi Ageripa troa ce xöl me angetre Roma. Thupene la hna ngaane la angetre Iudra, hnei Vespasien, lo Kaisara hna hnyipi acil, hna hamë Ageripa la itre xa nöj nyine olene koi angeic.

a Wange ju la hna eköhagen, “Pokio Feso Gavena Ne Roma.”

b Ame la “ita ne iameköti,” ke ketre icea hna amë hune la gaa draië. Kola amë la icea cili ngöne la gaa draië, nyine amaman kowe la itre atr ka traqa ka hape, ame la mekun hna axeciën, ke tha nyine tro kö a saze. E cili hi lo hnei Pilato hna të lo kola kootrë Iesu.

c Wange ju la hna eköhagen, “Ihë Troa Isigöline La Nyipi Hmi Enehila.”

d Wange ju la hna eköhagen, “Joxu Herodra Ageripa 2.”

e Pine laka, Keresiano hë Paulo, angeic a mejiun laka, Iesu la Mesia. Ame kowe la angetre Iudra ka xele Iesu, ke Paulo la ketre ka iamenumenu.—Itre hu. 21:21, 27, 28.

f Ame la Paulo a qaja ka hape, angeic e kuhu gojeny “e hnaipajö,” önine la ketre ka qejepengöne la Tusi Hmitrötr ka hape: “Ame la hna majemin, ke tro la itre atr ka tro ngöne la gojeny a mano ngöne la kola catrehnine catr la hedredrei, ngazo hi e hetre huliwa nyine tro angeic a canga kuca. Matre ame la Paulo a thupa la hedredrei, ke nyine amamane la etrun la aja i angeic troa akötrëne la itre atr.”

    Itre Itus Qene Drehu (1997-2025)
    Tha Connecter
    Connecter
    • Drehu
    • Iupi fë
    • Hna ajan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Itre Hna Amekötin
    • Pengöne La Ka Thele Ithuemacany
    • Hna amekötin
    • JW.ORG
    • Connecter
    Iupi fë