Ita Ne Thup göi 12 Eiperem
Nyima 22 me 28 Qene Drehu
Nue Pi La Itre Trenge Ewekë I Iesu Troa Ketr La Itre Aqane Ujë I Nyipunie
“Ame la ate hnei Akötesieti hna upe kola ulatine la wesi ula i Akötesie.”—IOANE 3:34.
1, 2. Hna aceitunëne la itre trenge ewekë i Iesu ngöne la Cainöj Hune La Wetr me nemen; nge pine nemene matre ijije troa qaja, ka hape, hna nyitrepene lai cainöje cili ngöne la “wesi ula i Akötesie”?
AME la samira ka tru catr hna atre enehila, lo hna ati ëjene ka hape “l’Étoile d’Afrique,” tre, 530 carats (= 53g) la ehacene ej. Drei la ketre etë ka tru alamekene catr! Ngo ka sisitria catre kö la itre ini hna hamëne hnei Iesu ngöne lo Cainöje Hune La Wetr. Thaa sesëkötre kö së, pine laka, ame lai itre trenge ewekë i Iesu, tre, qaathei Iehova hi! Kola qeje Iesu hnei Tusi Hmitrötr, ka hape: “Ame la ate hnei Akötesieti hna upe kola ulatine la wesi ula i Akötesie.”—Ioane 3:34-36.
2 Ngacama thaa thötre ju kö lao menetre ne cile fë nyidrëti la Cainöj Hune La Wetr, ngo 21 pe lao xötre hna amexeje hnine ej, nge hna xome itre ej qa ngöne lo eitre lao tusi hna cinyihane qene Heberu. Haawe, ketre cainöje lai hna nyi trepene hnene la “wesi ula i Akötresie.” Tro sa pane ce wange la aqane tro sa trongëne la itre trenge ewekë ka sisitria hna öhne ngöne lai cainöje ka lolo, lo hna cile fë hnene la Hupuna nge hnimina i Akötresie.
“Tro Jë Eö a Pane Iloi Me Tejine Me Eö”
3. Thupene la Iesu a hmekëne la itretre drei nyidrë pine la itre ethanyine la hna elëhni ahoeany, nemene la eamo hnei nyidrëti hna hamën?
3 Pine laka itre Keresiano së, easa madrine me tingeting, ke, hetrenyi së la uati hmitrötre i Akötresie; nge ej e hnine la wene ne la ua la itre götranen, tune la madrine me tingeting. (Gal. 5:22, 23) Thaa aja i Iesu kö troa paatre la tingetinge me madrine thene la itretre drei nyidrë, celë hi kepine matre hnei nyidrëti hna hmekë angatr göne la itre ethanyine la troa qea la hna wesitr, ke, hna mecine lai. (E jë la Mataio 5:21, 22.) Öni nyidrëti e thupene, ka hape: “Qa ngöne lai maine eö a tro fë pi la ahnahna i‘’ö kowe la ita ne huj, nge eö lai a hnine la tejine me eö a hete aköte göi ’ö; amëju pë hë e cili fene la ita ne huje la ahnahna i’ö, nge trojë eö a pane iloi me tejine me eö, ame hna tropi troa hujëne la ahnahna i‘’ö.”—Mat. 5:23, 24.
4, 5. (a) Nemene la “ahnahna” hnei Iesu hna qaja ngöne Mataio 5:23, 24? (b) Nemene la enyipiewekëne la troa iloi hmaca memine la trejine hne së hna akötrën?
4 Ame la “ahnahna” hnei Iesu hna qaja, tre, kolo hi lo huuj hna hamëne hnine la ēnē e Ierusalema. Ka tune la troa huujëne la itre öni, laka ka nyipi ewekë catr, ke, ketre hnëqa lai nyine troa xome hnene la itre hlue i Iehova ngöne la angatr a hmi koi Nyidrë. Ngo hetre ketre ewekë ka sisitria catre kö hnei Iesu hna qaja catrën, ene la troa iloi hmaca memine la trejine hne së hna akötrën, qëmekene tro sa hane hamëne la ketre ahnahna koi Akötresie.
5 Haawe, nemene hë la ini hne së hna xome qa ngöne la itre trenge ewekë i Iesu? Nyipici laka, tro la aqane ujë së kowe la itre xan, a hetre thangane catre ngöne la aqane imelekeu së me Iehova. (1 Ioane 4:20) Ame la itre huuj hna hamëne koi Akötresieti ekö, tre, ka gufa itre ej e thaa loi kö la aqane ujë ne la atre huuj kowe la itre xaa atr.—E jë la Mika 6:6-8.
Nyipi Ewekë Tro Sa Hetrenyi La Hni Ka Ipië
6, 7. Pine nemene matre nyipi ewekë troa hetrenyi la hni ka ipië ngöne la easa thele troa iloi hmaca memine la trejine hne së hna akötrën?
6 Ame la troa iloi hmaca memine la ketre trejine hne së hna akötrën, tre, celë hi lai ka tupathi së troa hetrenyi la hni ka ipië. Ame la atr ka hetre hni ka ipië, tre, thaa angeice kö a thele troa iwesitrë memine la ketre trejin, maine isi ithanata pena matre troa thele troa atre, ka hape, drei e nyidroti la ka nyipici. Celë hi lai ka troa ajolëne catrëne la aqane mele i nyidro, nge tro ha tune lo ewekë ka traqa kowe lo itre Keresiano ne Korinito ekö. Hnei Paulo hna qaja la mekune celë ka sisitria, ka hape: “Celë hi menu i nyipunie laka iuti sai nyipunie. Ue laka tha xomi hnine kö la ngazo? Ue laka tha nue kö la ewekë i nyipunie hna thapa?”—1 Kor. 6:7.
7 Thaa hnei Iesu kö lo hna qaja, ka hape, tro sa wange lai trejine me easë matre iele angeic me jele nyipicine laka, ka meköti së nge ka tria angeic. Ame la hne së hna thel, tre, ene la troa loi hmaca la aqane imelekeu së me angeic. Ame la aqane troa iloi hmaca, tre, ene la troa fe amamane hnyawa la itre hni së. Loi e tro fe sa atrehmekune laka, hne së hna akötrëne la hni ne la ketre atr. Nge maine tria la hne së hna kuca, tre, loi e tro sa qeje menu cememine la hni ka ipië.
‘Maine Nyi Zö Eö Hnene La Alameke Maca i ’ö’
8. Pane qeje pengöne jë la itre trenge ewekë i Iesu, lo itre hna cinyihane ngöne Mataio 5:29, 30.
8 Ame ngöne lo Cainöj hune la Wetr, tre, hnei Iesu hna hamëne la itre eamo ka catr göne la aqane tro sa ujë. Atre hi nyidrëti ekö laka, ame la itre aja ne la ngönetrei së, tre, ka hetre ethanyine koi së. Qa ngöne lai, öni Iesu ka hape: “Nge maine nyi zö eö hnene la alameke maca i‘’ö, shea tije pi ej; ke loi koi ’ö troa pate la kete hnepe ngönetei i ‘ö, wanga kuiën’asë pi la ngönetei i ’ö, e gena. Nge maine nyi zö eö hnene la ime maca i ’ö, thupa tije pi ej; ke loi koi ‘ö troa pate la kete hnepe ngönetei i ’ö, wanga kuiën’asë pi la ngönetei i ’ö e gena.”—Mat. 5:29, 30.
9. Tune kaa la aqane tro la “alamek” maine “ime” së a “nyizö së”?
9 Ame la “alameke” hnei Iesu hna qaja e celë, tre, ene la troa mekune catrëne la ketre ewekë; nge ame la “ime” së, tre, kola qaja la itre hne së hna atreine kuca memine la lue wanakoime së. Maine thaa hmeke kö së, ijije tro la lue götrane ngönetrei së cili a ‘nyizö’ së, nge tro hë sa hmaca troa ‘ce tro me Akötresie.’ (Gen. 5:22; 6:9) Qa ngöne lai, maine kola tupathi së matre thaa tro kö sa drengethenge Akötresie, nyipi ewekë tro sa canga isi memine lai mekune cili, kösë easë hi lai a sea trije la alameke së maine thupa trije pena la iwanakoime së.
10, 11. Nemene la ka troa xatua së troa neëne la kuci ngazo?
10 Tune kaa la aqane tro sa thupëne la lue meke së matre thaa tro kö sa mekune la itre ewekë ka sis? Önine la ketre atr ka xoue Akötresieti ekö, Iobu la ëjen, ka hape: “Hnenge hna isisinyikeu me lue mekeng, nge tro ni a mekune tune ka kowe la jajiny?” (Iobu 31:31) Ka faipoipo hë Iobu nge xecie hnyawa e kuhu hni nyidrëti laka, thaa tro kö a ena la ketre wathebo i Akötresie ngöne la götrane la aqane troa ujë. Loi e tro fe sa hane mekune tune lai, itre ka faipoipo ju hë së maine itre ka mele caasi pena. Maine easë a ajane troa neëne la kuci ngazo, tre, nyipi ewekë troa nue la uati hmitrötre i Akötresie troa eatrongë së, ke, eje hi lai ka xatuane la itretre hnimi Akötresie troa hetrenyi la xomihni.—Gal. 5:22-25.
11 Ame la aqane troa neëne la kuci ngazo, tre, ene la troa isa hnying, ka hape, ‘Eni kö a nue la lue mekeng troa goëene la itre iatr ngöne la itre itus maine ngöne televizio, maine ëternet pena, matre troa ahlëne la itre aja ka ngazo e kuhu hning?’ Pane mekune hmaca jë së la itre trenge ewekë i Iakobo, kola hape: “Ngo hna isa tupathe la nöjei ate e hna huli angate hnene la ite aja i angate kö, me hnihnin. Nge e upune hë la aja, ame hnen’ eje hna hnahonepi la ngazo ; nge e macajë hë la ngazo ame hnen’ eje hna hnahonepi la mec.” (Iako. 1:14, 15) Nyipici laka, maine tro la ketre hlue i Akötresieti a “goeëne” la föe maine trahmanyi pena, nge hetrenyi thei angeice la aja ne troa kuci ngazo, loi e tro angeic a catre thele troa ujë, tune lo kola thele hnei ketre atr troa sea trije la alameke i angeic maine thupa trije la ime i angeice pena.—E jë la Mataio 5:27, 28.
12. Nemene la eamo i Paulo ka troa xatua së troa isi memine la itre aja së ka ngazo?
12 Pine laka canga tro hi sa ena la itre trepene meköti Iehova ngöne la götrane la itre thiina hnene la hna huliwane menune la lue wanakoime së, haawe, loi e tro sa thele troa wië la itre mekuna së. Qa ngöne lai, loi e tro sa nyipine la eamo qaathei Paulo, kola hape: “Humutheju hnei nyipunie la ite hnepe ngönetei nyipunie e celë fen; ene la kuci ngazo, me thina ka sis, me qene tratraij, me aja ka ngazo, me meciun, celë hi kola thithi kowe la idola.” (Kol. 3:5) Ame la hnaewekë hna hape, “humutheju,” tre, kola qaja catrëne la mekune troa catre isi memine la itre aja ne ngönetrei ka ngazo.
13, 14. Pine nemene matre nyipi ewekë tro sa thipëne la itre mekune memine la itre aqane ujë ka ngazo?
13 Ame la atr ka ajane troa mel, tre, loi e tro angeic a nue la droketre troa xöje la ketre hnepe götrane la ngönetrei angeic. Nyipi ewekë catr troa ‘xome trije’ la alameke me wanakoime ngöne la ua, matre troa neëne la itre mekune me itre aqane ujë ka ngazo nge ka troa angazone la aqane imelekeu së me Iehova. Maine easë pala hi a thupëne troa wië la itre mekun me aqane ujë së, memine la mele së ngöne la ua, haawe, tro hë së lai a kötrene la iameköti hna nyi hatrene hnene la Gena.
14 Pine laka edrö së la ngazo nge thaa ka pexeje kö së, haawe, loi e tro sa catre thele troa wië la aqane ujë së. Öni Paulo, ka hape: “Ini a xom’ acone la ngöneteing, me tha hluën’ ej ; wanga asejë ni cainöje koi ite xan, ene pe tiji ni pi.” (1 Kor. 9:27) Epi tro sa catre trongëne la eamo i Iesu ngöne la götrane la aqane ujë së, me thupëne hnyawa wanga qajaqaja jë hnene la itre aqane ujë së, ka hape, pëkö hni ne ole së kowe la thupene mel.—Mat. 20:28; Heb. 6:4-6.
“Hamënejë”
15, 16. (a) Nemene la tulu hnei Iesu hna amamane göne la troa ham? (b) Nemene la aliene la itre trenge ewekë i Iesu, lo hna cinyihane ngöne Luka 638?
15 Ame la itre trenge ewekë i Iesu memine la aqane ujë i nyidrë ka lolo, tre, itre eje a upi së mina fe troa ham. Kola mama hnyawa laka, atre hame nyidrë hnene laka hnei nyidrëti hna uti kowe la fen, nge nyine loi kowe la itre atr. (E jë la 2 Korinito 8:9.) Hnei Iesu hna nue la ketre aqane mel ka loi e hnengödrai matre troa mel ceitu me ketre atr ka troa nue la mele i nyidrë kowe la itre atr ka ngazo; nge kola aijijëne la itre xan e cili troa kapa la itre trenga mo e hnengödrai, ene la troa ce musi me nyidrë ngöne la Baselaia. (Rom. 8:16, 17) Nge nyipici laka, hnei Iesu hna ithuecatre koi së troa ham, ngöne lo nyidrëti a qaja, ka hape:
16 “Hamënejë, nge tro pena a hamë nyipunie; nge tro hë la nöjei ate a hamëne kowe la imano i nyipunie la tulu ka loi, hna hujan, me ijumejumekeun, me kola malamala. Nge ame la aqane tuluthe hnei nyipunie, te, tro pena tuluthe koi nyipunie.” (Luka 6:38) Ame lai hna ithanata hna hape, troa “hamëne kowe la imano,” tre, kola amexeje la hna majemine kuca hnene la itre ka trene setroa; angatr a nyi aliene la sine imano ne la atre itö, lo hna hnöthe ngöne la göi angeic, nge eje hi lai ka qatrenge la itre ewekë hna itön. Maine ketre atr ka hame catre së, ketre tro fe itre xan a hane hamëne koi së la itre ewekë, laka, ame ngöne la itre xaa ijin, tre, kolo hi lo hne së hna ajane catrën.—Ate cai. 11:2.
17. Hnei Iehova hna amamai tulu tune kaa ngöne la götrane la troa ham, nge nemene ahnahna la ka troa thue madrine së?
17 Iehova a hnime me nyi thupene kowe la itre ka ham cememine la hni ka madrin. Nyidrëti hi la pane tulu ka sisitria ngöne la götrane celë, ke, hnei Nyidrëti hna nue la Hupuna i Nyidrë “mate tha tro kö a meci la kete e angete lapaune koi nyidë, ngo tro ha hetenyi la mele ka tha ase palua kö.” (Ioane 3:16) Hnei Paulo hna cinyihane, ka hape: “Ame la ate tran’ atrun, tru fe la hnei angeice hna menue. Loi e isa hamëne thenge la hna axeciëne e kuhu hni; tha ngöne la hace hnin, me hna musinëne pena ; ke aja i Akötesie la ate hamëne madin.” (2 Kor. 9:6, 7) Maine tro sa nue la traeme së me trenge catre së, me xome mina fe la itre mo hne së hna hetrenyi matre troa hane sajuëne la nyipi hmi, tre, tro hë a trianyi së hnene la madrine memine la itre manathithi ka tru.—E jë la Ite Edomë 19:17; Luka 16:9.
“The Ufi Trutru Kö Qëmeke i’ö”
18. Eu la kola thaa “nyi thupene” koi së hnene la Tretretro së e koho hnengödrai?
18 “Wange kö, the kuca kö la thina ka meköti nyipunie qëmeke ne la nöjei ate nyine nyi waina i angat; wanga pë pi thupe i nyipunie qa thei Tetetro i nyipunie e hnengödrai.” (Mat. 6:1) Ame la aliene la hnaewekë i Iesu hna hape, “meköt,” tre, kola qaja la aqane ujë ka ihmeku memine la aja i Akötresie. Thaa nyidrëti kö lo lai a qaja, ka hape, thaa tro kö a loi la aqane ujë ngöne la gaa tru atr, ke, ase hë nyidrëti lo qaja koi angatr ka hape, “ahudumenejë la lai nyipunie qëmeke ne la nöjei at.” (Mat. 5:14-16) Ngo kolo pe a qaja, ka hape, thaa tro kö a hetre ‘thupe’ së qaathene la Tretretro e koho hnengödrai, e tro sa kuca la itre ewekë “nyine nyi waina i [at],” me atrunyi së, tune la itre ka elo ngöne la itre film. Maine itre aliene hni së lai, tre, thaa tro ha lolo la aqane imelekeu së me Akötresie, maine thaa tro hë sa kapa la itre manathithi ka epine palua ne la musi ne la Baselaia.
19, 20. (a) Nemene la aliene la hna ithanata i Iesu, ngöne lo ijine nyidrëti a jele ngazone la troa “ufi trutru” e tro sa “ihnim”? (b) Nemene la nyine tro sa kuca matre thaa tro kö la wanakoime mi së a atre la hna kuca hnene la wanakoime maca?
19 Maine lolo la aqane ujë së, tre, tro hë sa trongëne la eamo qaathei Iesu, kola qaja, ka hape: “Qa ngöne lai e tro eö a ihnim, the ufi trutru kö qëmeke i ’ö, tune la angete thoi ngöne la nöjei sunago me nöjei gojeny, mate atrunyi angate hnei at. Nyipici ini a qaja koi nyipunie, Hetenyi hë angate la thupe i angat.” (Mat. 6:2) Ame la hna ithanata hna hape, “ihnim,” tre, kola qaja la itre ahnahna hna hamëne nyine xatuane la itre ka pë ewekë. (E jë la Isaia 58:6, 7.) Ame Iesu memine lo itre aposetolo ekö, tre, hetrenyi angatr la ketre watreng thatraqane la itre ka pë ewekë. (Ioane 12:5-8; 13:29.) Ame ngöne la mele së, tre, thaa easë kö a pane “ufi trutru” matre “hnime” jë së la atr e thupen; ngo ketre aqane ithanata lai hnei Iesu hna xome nyine troa hmekë së matre thaa tro kö sa amamane koi nöjei atr, ka hape, itre ka ihnimi së, tune lo aqane ujë ne lo itre Faresaio qa Iudra. Hnei Iesu hna jele thoi angatr, ke, kolo pala hi a uune fë la itre ahnahna hnei angatr hna hamëne “ngöne la nöjei sunago me nöjei gojeny.” Ame la itretre thoi cili, tre, “hetenyi hë angate la thupe i angat.” Ame la troa hai angatr hnei atr me pi mama ngöne la itre göhnë ne la angetre ini e hnine la sunago, tre, eje hi lai thupe i angatr, ngo pë fe kö thupe i angatr qaathei Iehova. (Mat. 23:6) Qa ngöne lai, tune kaa la aqane tro la itretre drei Iesu a ujë? Öni Iesu e sa koi angat, me easë mina fe, ka hape:
20 “Ngo e tro eö a ihnim, tha tro kö la iwanakoime mi ’ö a öhne la hna kuca hnene la iwanakoime maca i ’ö mate sihngödi la eö a ihnim; nge ame la Tetetro i ’ö ate xajawatine ngöne la ga sihngöd, tro anganyidëti a nyi thupene koi ’ö.” (Mat. 6:3, 4) Ka majemi kö së ce huliwane la lue iwanakoime së. Qa ngöne lai, ame la kola hape, thaa tro kö a nue la iwanakoime mi troa atre la hna kuca hnene la iwanakoime maca, haawe, kolo hi lai a hape, thaa tro kö sa qaja trongëne la itre ewekë ka loi hne së hna kuca, ngacama ka imajemikeu ju hë së memine la ketre atr tune la aqane imajemikeu ne la lue iwanakoime së.
21. Nemene la thupene qaathene la “ate xajawatine ngöne la ga sihngöd”?
21 Maine thaa hne së kö hna selëne la itre ahnahna hne së hna hamëne kowe la itre xan, haawe, kola qaja hnei Tusi Hmitrötr, ka hape, “sihngödri la [easë] a ihnim.” Nge tro hë la Tretretro së, “ate xajawatine ngöne la ga sihngöd,” a nyi thupene koi së. Pine laka ka mele Nyidrë e koho hnengödrai nge thaa ka mama kö Nyidrë koi lue meke i atr, haawe, ka lapa Nyidrë ngöne la “ga sihngöd.” (Ioane 1:18) Ame la thupen hna troa hamën hnene la atre “xajawatine ngöne la ga sihngöd,” tre, ene la troa acatrene la aqane imelekeu së me Nyidrë, memine fe la troa senge trije la itre ngazo së, nge troa aijijë së troa mele epine palua. (Ite edomë 3:32; Ioane 17:3; Efe. 1:7) Ka sisitria catre ju kö la itre manathithi cili hune la troa kapa la itre iatrunyi qaathei atr!
Loi e Troa Hnine La Itre Trenge Ewekë Celë Ka Tru Alameken
22, 23. Pine nemene matre loi e tro sa hnine la itre trenge ewekë i Iesu?
22 Nyipici laka ame la itre trenge ewekë ka ej e hnine la Cainöje Hune La Wetr, tre, itre ka tru alameken nge ka thue madrine koi së ngöne la fene celë ka ngazo. Maine easa ajane troa madrin, haawe, nyipi ewekë tro sa hnine la itre trenge ewekë i Iesu me nue itre ej troa ketr la aqane ujë memine la aqane mele së.
23 Ame la “ate dreng” me “kuca” la itre hnei Iesu hna inin, tre, tro hë angeic a manathith. (E jë la Mataio 7:24, 25.) Qa ngöne lai, epi tro sa catre troa trongëne la itre eamo qaathei Iesu. Tro pë hë sa ce wange la itre xaa aliene la itre trenge ewekë ne la Cainöj Hune La Wetr ngöne la hna cinyihane ka troa xulu.
Tro Epuni a Sa Tune Kaa?
• Pine nemene matre nyipi ewekë troa iloi hmaca memine la trejin hne së hna akötrën?
• Tune kaa la aqane tro sa kuca matre thaa tro kö a nyizö së hnene la “alameke maca së”?
• Nemene la aqane tro sa ujë ngöne la götrane troa ham?