Ita Ne Thup göi 12 Semitrepa
Itre Hnepe Lapa Keresiano Ka Xötrethenge La Tulu i Iesu!
“Keriso . . . ha tulu thatraqai nyipunie, mate tro nyipunie a xöte thenge la ite thupa ca i nyidë.”—1 PET. 2:21.
1. (a) Nemene la hnëqa hna xom hnene la Hupuna i Akötresie, ngöne la kola xupe la nöjei ewekë? (b) Nemene la hnei Iesu hna mekun göne la nöjei atr asë?
AME lo Akötresieti a xupe la hnengödrai memine la ihnadro, tre, hna ce huliwa me Nyidrë hnene la neköne haetra i Nyidrë, ceitune me ketre “ate xup.” Ketre, hnene la Hupuna i Iehova, hna ce huliwa memine la Tretretro ngöne lo Nyidrëti a hnëkën, me xupe la nöjei pengöne öni, me sinöe e celë fen, me ngöne mina fe lo Nyidrëti a hnëkëne la Paradraiso thatraqane la itre ka mel hnei Nyidrëti hna xup hnaiji Nyidrëti kö. Kola mama hnyawa laka atraqatre la ihnimi ne la Hupuna i Akötresie, kowe la nöjei atr asë. “Hanyi [nyidrëti] la ite nekö i at.”—Ite edomë 8:27-31; Gen. 1:26, 27.
2. (a) Nemene la ixatua hnei Iehova hna hamëne kowe la nöjei atr asë ka thaa pexeje kö? (b) Tusi Hmitrötr a hamë ixatua mina fe ngöne nemen götrane ne la mel?
2 Thupene la hna eni wathebo hnene lo lue pane atr, mama pi hi laka, ketre götrane ka sisitria ngöne la aja i Iehova, la thupene mele kowe la nöjei atr asë ka ngazo. Celë hi matre, hnei Iehova hna hnëkëne la thupene mele i Keriso matre troa aijijëne la nöjei atr troa hetrenyi la mel. (Rom. 5:8) Ketre, hnei Iehova hna hamëne la Wesi Ula i Nyidrë, ene la Tusi Hmitrötr, matre troa xatuane la atr troa hetrenyi la mele ka lolo ngacama thaa ka pexeje kö angeic. (Sal. 119:105) Hnei Iehova mina fe hna hamëne ngöne la Wesi Ula i Nyidrë, la itre hna amekötin matre troa xatuane la itre atr troa hetre madrine hnine la hnepe lapa i angatr, me acatrene la aqane mele ne la itre atrene ej. Ame göi faipoipo, kola qaja ngöne la tusi Genese, ka hape, tro la trahmanyi a “fede kowe la fö’ i angeic; nge tro nyidoti a ca ngönetei.”—Gen. 2:24.
3. (a) Nemene la ini hnei Iesu hna hamën göne la faipoipo? (b) Nemene la hne së hna troa ce wang ngöne la hna cinyihane celë?
3 Hnei Iesu hna amamane hnyawa ngöne lo nyidrëti a cainöj e celë fen, laka, hna acile ekö la faipoipo matre troa cile hut. Hnei nyidrëti hna hamëne la itre trepene meköt, laka, maine hna xötrethenge hnyawa, tre, tro hë la itre atrene la hnepe lapa a thipetrije la itre aqane ujë ka troa angazone la faipoipo, maine pena ka troa thapa la madrine ne la hnepe lapa i angatr. (Mat. 5:27-37; 7:12) Tro sa ce ithanatane ngöne la hna cinyihane celë la aqane tro la itre ini i Iesu memine la tulu hnei nyidrëti hna amë e celë fen, a xatuane la itre trahmanyi me itre föe, me itre keme me thin, me itre nekönatr, matre tro angatr a hane hetrenyi la ketre mele ka lolo.
Aqane Tro La Keresiano Trahmanyi a Atrune La Föi Angeic
4. Nemene la ka ceitu ngöne la hnëqa i Iesu memine la hnëqa hna ahnithe kowe la itre Keresiano trahmany?
4 Hnei Akötresieti hna acile la trahmanyi matre troa hene ne la hnepe lapa, ceitu me Iesu laka, nyidrëti la He ne la ekalesia. Hnei Paulo aposetolo hna qaja, ka hape: “He i föe la trahmany, tui Keriso he ne la ekalesia; nyidëti la emelene la ngönetei. Ange trahmany, hnimeju la ite fö’ i nyipunie, tune lo hnei Keriso hna hnime la ekalesia, me hamë nyidëti kö thatraqan’ ej.” (Efe. 5:23, 25) Nyipici, ame la aqane ujë i Iesu kowe la itre hlue i nyidrë, tre, celë hi lai tulu kowe la itre Keresiano trahmanyi, ngöne la aqane troa ujë kowe la itre föi angatr. Pane ce wange jë së la itre xaa aqane huliwane Iesu la musi hnei Akötresie hna hamëne koi nyidrë.
5. Nemene la aqane musi Iesu hune la itretre dreng?
5 Ka “menyike [me] ipië la hni” Iesu. (Mat. 11:29) Ketre, hnei nyidrëti pala hi hna eatrëne la itre mekune hnei nyidrëti hna xom. Thaa hnei nyidrëti fe kö hna wanga acone la itre hnëqa i nyidrë. (Mar. 6:34; Ioane 2:14-17) Hnei nyidrëti hna hamë eamo kowe la itretre drei nyidrë cememine la ihnim, ngacama öhne hi nyidrëti e itre xaa ijin laka, nyipi ewekë hmaca troa anyimua amexeje itre ej. (Mat. 20:21-28; Mar. 9:33-37; Luka 22:24-27) Ngo ame pe, tre, thaa hnei Iesu kö hna catrën maine thaipiëne pena la itretre drei nyidrë; hnei nyidrëti pe hna kuca matre tro angatr a atre laka ka eje pala hi la ihnimi nyidrëti koi angatr, nge eje thei nyidrëti la mejiune laka ijiji angatre troa aejëne la itre hnei nyidrëti hna upi angatr troa kuca. Ngo hnei nyidrëti pe hna qaja aloine la itretre drei nyidrë me ithuecatre koi angatr troa thiina ka meköt. (Luka 10:17-21) Nge pine laka, hnei nyidrëti hna hnimi angatr me utipi angatr, ene pe angatre fe hë a hane metrötrë nyidrë!
6. (a) Nemene la ini hna xom hnene la itre trahmanyi qa ngöne la aqane ujë i Iesu kowe la itretre drei nyidrë? (b) Nemene la ithuecatre hnei Peteru hna hamëne kowe la itre trahmany?
6 Kola amamane hnene la tulu i Iesu kowe la itre trahmanyi ka hape, ame la hnëqa hna hamëne koi angeic, ene laka angeic la he ne la hnepe lapa, tre thaa kolo kö lai a qaja ka hape troa musi me iwajahuj. Ngo tro pe angeic a musi cememine la metrötr, me huujëne la mele i angeic pine la ihnim. Hnei aposetolo Peteru hna ithuecatre kowe la itre trahmanyi troa nyitipune la aqane ihnimi Iesu, hnene la hna “ce lapa” me “atrune” la itre föi angatr. (E jë la 1 Peteru 3:7.) Haawe, tune kaa la aqane tro la trahmanyi a mus kowe la föi angeic me ujë koi nyiidro mina fe, ceitu me ketre atr nyine troa atrun?
7. Nemene la aqane tro la trahmanyi a atrune la föi angeic? Qeje pengöne jë.
7 Ame la ketre aqane tro la trahmanyi a atrune la föi angeic, tre, ene la troa wanga atrune la itre mekuna ne la föe me itre aliene hni nyiidro, qëmekene tro angeic a axeciëne la itre mekun ka troa ketr la hnepe lapa. Maine jë kola troa axecië mekun göi troa saze hnalapa maine saze huliwa, maine göi itre xaa mekune kö ngöne la nöjei drai, tune la troa iëne la götrane hnë troa mano, maine pena troa tuluthe la aqane troa itö ngöne la itre ijine kola elë la thupene mo. Pine laka tro hë la itre mekune cili a ketr la hnepe lapa, haawe, aqane ujë ka loi nge ka iwanga atrunyi fe la troa pane atre la mekuna ne la föe, ke, celë hi lai ka troa xatuane la trahmanyi troa tuluthe la aqane troa axecië mekun; nge ketre, tro ha hmaloi koi nyiidro troa ceme angeic, ke, mekune hi lai hnei nyidroti lue trefëne hna ce axeciën. (Ite edomë 15:22) Maine tro la itre Keresiano trahmanyi a atrune la itre föe i angatr, eje hi lai laka, tro ha hnim me metrötrë angatr hnene la itre föe, nge ame la ka sisitria catr, tre, ene laka tro ha kepe angatre hnyawa hnei Iehova.—Efe. 5:28, 29.
Aqane Tro La Föe a Metrötrëne Hnyawa La Föi Nyiidro
8. Pine nemene matre thaa ka loi kö la tulu i Eva?
8 Ketre tulu ka sisitria catre Iesu kowe la itre Keresiano föe, ngöne la aqane troa drengethenge la mus. Drei la eisapengönene la aqane waiewekë i nyidrë memine la aqane ujë ne la föe göne la mus! Thaa tulu ka lolo kö la hnei Eva hna amë pe kowe la itre föe. Hnei Iehova hna acile hune la föe la ketre mus, nge jëne la musi cili, Nyidrëti a qaja la itre nyine troa kuca. Ngo thaa hnei Eva kö hna metrötrëne la musi cili. Thaa hnei nyiidro kö hna kapa la itre hna amekötin hnei Adamu föi nyiidro. (Gen. 2:16, 17; 3:3; 1 Kor. 11:3) Ngacama nyipici laka hna iaö Eva, ngo maine ju ijije hi ekö tro nyiidro a pane wange la föi nyiidro, matre troa pane hane atre la mekuna ne la föi nyiidro göne la atre uune, ka hape, tro angeic a qaja koi nyiidro la hna “ate hmekune [hnei] Akötesie.” Ngo hnei Eva pena ha hna thapa la hnëqa i Adamu föi nyiidro.—Gen. 3:5, 6; 1 Tim. 2:14.
9. Nemene la tulu hnei Iesu hna amë pe, ngöne la aqane troa idrengethenge?
9 Ame pena ha Iesu, tre, hnei nyidrëti hna amamai tulu ka pexej, göne la troa drengethenge la He i nyidrë. Kola mama qa ngöne la aqane ujë i nyidrë me mele i nyidrë, laka, “tha mekune kö nyidëti laka kola ënö la kola cei tune me Akötesie.” Ngo “hnei nyidëti hna aipië nyidëti kö, me xome la pengö i hlu.” (Fil. 2:5-7) Joxu hë Iesu enehila, nge caasi pala hi la aqane ujë i nyidrë. Nyipici, hnei Iesu pala hi hna hni ka ipië, me drengethenge la Tretretro i nyidrë ngöne la nöjei ewekë asë, me catre sajuëne la musi Iehova.—Mat. 20:23; Ioane 5:30; 1 Kor. 15:28.
10. Tune kaa la aqane tro la föe a sajuëne la musi ne la föi eahlo?
10 Loi e tro la Keresiano föe a nyitipu Iesu, hnene la hna sajuëne la musi ne la föi eahlo. (E jë la 1 Peteru 2:21; 3:1, 2.) Tro sa pane ce wange la ketre aqane tro eahlo a ujë tune lai. Kola ajane hnene la ketre neköi eahlo troa kuca la ketre ewekë, ngo qëmekene troa kuca la huliwa cili, nyipi ewekë troa pane sipone koi keme me thin. Pine laka thaa hna ithanatane pala kö la ewekë cili hnene la keme me thin, haawe, loi e tro la thin a pane hnyingë nyën, ka hape, “Hapeu, ase kö eö sipone kowe la keme i’ ö?” Maine thaa hnei nekönatre kö hna sipon, haawe, loi e tro la thine a pane ce ithanatan memine la föi eahlo qëmekene troa axecië mekun. Ketre, loi e thaa tro kö la Keresiano föe a iönine memine la föi eahlo, maine isi mekune pena me nyidrë qëmekene la itre neköi nyidro. Maine jole koi föe troa kapa la mekuna ne la trahmanyi göne la ketre ewekë, tre, loi e tro nyidroti a ce ithanatane lai ngöne la gaa sihngödr.—Efe. 6:4.
Tulu i Iesu Kowe La Itre Keme Me Thin
11. Nemene la tulu hnei Iesu hna amë kowe la itre keme me thin?
11 Ngacama thaa ka faipoipo kö Iesu nge pëkö nekö i nyidrë, ngo ame pe, tre, ketre tulu ka lolo catre la hnei nyidrëti hna amë kowe la itre keme me thine Keresiano. Kola mama tune kaa lai? Hnei nyidrëti hna inine la itretre drei nyidrë cememine la ihnim me xomihni ahoean, jëne la itre trenge ewekë me tulu i nyidrë. Hnei nyidrëti fe hna amamai angatr la aqane troa xome la hnëqa hnei nyidrëti hna troa hamë angatr. (Luka 8:1) Pine laka lolo la aqane ujë i Iesu kowe la itretre drei nyidrë, ene pe kola ini angatre mina fe troa hane ujë tune lai kowe la itre xan.—E jë la Ioane 13:14-17.
12, 13. Nemene la nyine tro la itre keme me thin a kuca, e angatr a ajane troa akökötrene thene la itre neköi angatr la xoue Akötresie?
12 Canga saqe hi nyitipune la itre keme me thin hnene la itre nekönatr, ewekë ka loi ju hë maine ka ngazo la hna kuca. Qa ngöne lai, loi e tro nyipunie itre keme me thin a isa hnying, ka hape: ‘Nemene la tulu hnei nyiho hna amamane kowe la itre nekö i nyiho, göne la etrun la traeme hna xome göi troa goeë televizio me itre nyine iamadrinë, me traeme hna amë matre troa inine la Tusi Hmitrötr me cainöje trootro? Nemene la itre nyipi aja hna pane thele troa eatrëne hnene la hnepe lapa i nyiho? Hapeu, easë kö a amamai tulu ka lolo jëne la hna amë panëne la nyipi hmi ngöne la mele së me ngöne la itre mekun hne së hna axeciën?’ Maine kola ajane hnene la keme me thin troa akökötrene thene la itre neköi nyidro la xoue Akötresie, nyipi ewekë troa pane ej e kuhu hni nyidro la wathebo i Akötresie.—Deu. 6:6.
13 Maine tro pala hi a catre hnene la itre keme me thin troa trongëne la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr ngöne la nöjei götranene la mele i angatr, haawe, thaa tro ha sihngödri kowe la itre nekönatr la trenge catre hnei angatre hna kuca. Tro ha hetre thangane la itre trenge ewekë me itre ini ne la itre keme me thin, thene la itre neköi angatr. Ngo maine kola atrehmekune hnene la itre nekönatr, laka, thaa trongëne hnyawa kö la itre trepene meköti cili hnei keme me thin, haawe, tro hë angatr a wange sixane itre ej. Nge eje hi laka, canga tro hi angatr a kei ngöne la itre itupathi ne la fen.
14, 15. Nemene la itre trepene meköti nyine tro la itre keme me thin a akökötrene e kuhu hni ne la itre neköi angatr, nge nemene la ketre aqane tro angatr a kuca tune lai?
14 Kola atrehmekune hnene la itre keme me thin Keresiano, laka, ame la troa hiane la nekönatr, tre, thaa ene hmekuje kö la troa hamëne koi nyëne la itre ewekë ngöne la götrane la ngönetrei; ngo hetre ketre ewekë kö nyine troa kuca. Qa ngöne lai, thaa aqane ujë ka inamacane kö la troa inine la nekönatr troa nyinyape thele la itre sipu aja i nyën ka iupi troa thele mo ne ngönetrei. (Ate cai. 7:12) Hnei Iesu hna inine la itretre drei nyidrë troa amë panëne la Baselaia memine la thiina ka meköti nyidrë ngöne la mele i angatr. (Mat. 6:33) Haawe, loi e tro mina fe la itre keme me thin Keresiano a nyitipu Iesu, hnene la hna catr akökötrene e kuhu hni ne la itre neköi angatr la aja troa nyinyape thele la itre ewekë ngöne la götrane la ua.
15 Ame la ketre aqane tro la itre keme me thin a kuca tune lai, tre, ene la troa thele ijine tro la itre neköi angatr a imajemikeu memine la itre pionie. Drei la ithuecatr hna troa kapa hnene la itre thöth, qa ngöne la hna thele troa atre la itre pionie maine pena lo atre thupëne la sirkoskripsio me föi nyidrë. Ijije tro la itre mesinare, me itre ka huliwa ngöne Bethela memine lo itre ka kuca la huliwa ne xupi uma e cailo fen, a qaja cememine la madrin la itre manathithi hnei angatr hna kapa qa ngöne la hna nyihlue i Iehova. Nyipici, nyimutre la itre ewekë hnei angatre hna melën ka lolo catr, hna troa hane ithawakeune koi itre xan. Ijije tro la itre tulu i angatr a xatuane hnyawa la itre neköi nyipunie troa axeciëne la itre mekun cememine la inamacan, me nyinyape thele la itre aja ngöne la götrane la ua; nge ketre, tro mina fe lai a xatua nyudren troa iëne hnyawa la pengöne ini ka troa aijijë nyudren troa xome la huliwa ne pionie.
Itre Nekönatre Fe—Nemene La Ka Troa Xatua Epuni Troa Nyitipu Iesu?
16. Hnei Iesu hna metrötrëne tune kaa la keme me thine i nyidrë e celë fen, memine la Tretretro i nyidrë e koho hnengödrai?
16 Ange nekönatre fe, Iesu la ketre tulu ka sisitria koi epun. Hna ahnithi Iesu koi Iosefa me Maria, nge hnei nyidrëti pala hi hna drengethenge nyidro. (E jë la Luka 2:51.) Hnei nyidrëti hna atrehmekun, laka, ngacama lue atr ka thaa pexeje kö nyidro ngo hnei Akötresie hna ahnithe koi nyidro la hnëqa ne troa thupë nyidrë. Celë hi matre, nyipi ewekë tro Iesu a metrötrë nyidro. (Deu. 5:16; Mat. 15:4) Ame la Iesu a tru trootro, hnei nyidrëti pala hi hna kuca la itre ewekë ka amadrinëne la Tretretro i nyidrë e koho hnengödrai. Tune la troa cile kowe la itre itupath. (Mat. 4:1-10) Ame ngöne la itre xaa ijin, maine jë tro epuni itre thöth a pane xele ma drengethenge la itre keme me thine i epun. Matre nemene la ka troa xatua epuni troa xötrethengene la tulu i Iesu?
17, 18. (a) Nemene la pengöne itupath hna qëmeke kow hnene la itre thöth ngöne la hnë ini? (b) Nemene la nyine troa mekune hnyawa hnene la itre thöth, matre troa xatua angatr troa cile kowe la itre itupath cili?
17 Nyipici laka nyimutre thene la itre sine ce ini epun, la itre ka wanga acone maine pena ka xele ma wange la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr. Maine jë angatr a uku epuni troa kuca la itre huliwa ka ngazo, maine kolo pena ha jele hmo epun, e thaa kapa kö epuni la itre aja i angatr. Hapeu, hna hane kö jelë epuni hnene la itre sine ce ini epun, pine laka epuni a thipëne troa ce kuca me angatr la itre xaa huliwa? Maine eje hi lai, haawe, tune kaa la aqane tro epuni a ujë? Atre hi epuni laka maine tro epuni a xou me nue la itre sine ce ini epuni troa kei thenge la itre aja i angatr, haawe, tro hë epuni a akötrëne la keme me thine i epun, nge Iehova mina fe. Nemene hë la ewekë ka troa traqa koi epun, e tro epuni a xötrethenge la itre sine ce ini epun? Maine jë epuni a thele troa eatrëne la itre xaa aja i epun, tune la troa pionie maine troa drikona, maine troa huliwa ngöne la ketre götrane gaa aja atr ka cainöjëne la Baselaia, maine pena troa huliwa ngöne la ketre Bethela. Hapeu, tro kö a xatua epun troa eatrëne la itre aja cili hnene hna ce tro pala hi memine la itre sine ce ini epun?
18 Hapeu epuni itre thöth, hna hane kö traqa ngöne la mele i epuni la itre ewekë ka troa tupath la lapaune i epun? Tune kaa la aqane tro epuni a ujë? Meku Iesu ju lo tulu i epun. Thaa hnei nyidrëti kö hna kei ngöne la itupath, ngo hnei nyidrëti pe hna cile hut ngöne la itre ewekë hnei nyidrëti hna atre laka ka meköt. Maine tro epuni a hnehene la mekun celë, tro ha hetre trenge catre i epuni troa qaja hnyawa kowe la itre sine ce ini epun, ka hape, thaa ajane kö epuni troa ce kuca me angatr la ketre ewekë ka ngazo. Ceitui epuni me Iesu, laka, loi e tro pala hi epuni a wanga atrune la itre manathithi hna troa kapa qa ngöne la hna kuca la ketre huliwa ka hamë madrin, memine fe la hna drengethenge Iehova.—Heb. 12:2.
Ketre Jëne Ka Sisitria Troa Mele Madrine La Hnepe Lapa
19. Nemene la pengöne mel ka troa hamë së la nyipi manathith?
19 Iehova Akötresie me Iesu Keriso a ajane troa mele ka loi la nöjei atr asë. Ngacama itre atr ka thaa pexeje kö së, ngo ijije hi tro sa mele madrin. (Is. 48:17, 18; Mat. 5:3) Hnei Iesu hna inine la itre trenge nyipici ka troa nyitrepene la madrin ne la nöjei atr asë; ngo thaa celë hmekuje kö la hnei Iesu hna hamëne kowe la itre hlue i nyidrë. Eje hi, hnei nyidrëti mina fe hna ini angatr la aqane troa hetrenyi la ketre mele ka lolo. Ketre, hnei nyidrëti fe hna amamai tulu ka loi, ngöne la troa atreine eköthe hnyawa la mel me tuluthe fe la aqane ujë. Ngacama isapengöne ju hë la hnëqa së e hnine la hnepe lapa, ngo ijiji së asë hi troa kepe thangane ka loi qa ngöne la hna xötrethenge la tulu i nyidrë. Qa ngöne lai, nyipunieti itre trahmany me itre föe, itre keme me thin, me itre nekönatr, ange xötrethenge jë nyipunie la tulu i Iesu! Maine tro nyipunieti a trotrohnine hnyawa la itre ini hna hamëne hnei Iesu me catre troa nyitipu nyidrë, haawe, celë hnyawa hi lai ka troa hamë mele ka loi me madrin hnine la hnepe lapa.
Tro Nyipunieti a Sa Tune Kaa?
• Tro la itre trahmanyi a huliwane tune kaa la mus hna hamë angatr hnei Akötresie?
• Tune kaa la aqane tro la föe a nyitipu Iesu?
• Tro la itre keme me thin a xomi ini tune kaa qa ngöne la aqane ujë i Iesu kowe la itretre dreng?
• Tune kaa la aqane tro la itre thöthi a xomi ini qa ngöne la tulu i Iesu?