Troa Xome La Ita Ne Thup Celë e 29 Nofeba Me Wiike Cili
Nyima 69 Me 51
“Drei La Atre Atre La Mekuana i Iehova?”
“ ‘Dei la ate ate la mekuana i Joxu [Iehova], mate tro angeic’ a ini nyidë?’ Ngo hetenyi hë shë la mekuana i Keriso.”—1 KOR. 2:16.
1, 2. (a) Nemene la ka nyi ejolene la mele së atr ngöne la itre xaa ijin? (b) Nemene la nyine tro pala hi sa atrehmekune hnyawa göne la aqane mekune së memine la aqane mekune i Iehova?
HANE kö epuni öhne la ejolene la troa itrotrohni memine la ketre atr? Maine jë ka xötrei faipoipo epun, nge thaa trotrohnine hnyawa kö epuni la mekuna ne la föi epun. Nyipici, isapengöne kö e itre xaa ijine la isa aqane mekun me isa aqane ithanata ne la lue trefën. Celë hi kepin matre, ame ngöne la itre xaa nöj, ngacama caasi ju hë la qene hlapa ne la lue trefën, ngo isapengöne kö la aqane tro nyidroti a qaja la ewekë ka caas! The qaja pala ha e isa aqane mele i nyidroti kö maine isa qene hlapa pena, ke, iananyi catre hë la itre aqane ithanata me itre aqane ujë i nyidro. Ngo maine tro sa thele troa atrepengöne hnyawa la mekuna i itre xan, tro hë sa nyiqane trotrohnine la aqane mekune i angatr.
2 Ka nanyi catre la aqane mekune së qa ngöne la aqane mekune i Iehova, ngo thaa sesëkötre kö së. Ase hë Iehova lo qaja koi angetre Isaraela jëne Isaia, perofeta i Nyidrë, ka hape: “Ame la ite mekuneng, te, tha ite mekune i nyipunie ; nge ame la ite jë i nyipunie, te, tha ite jëng.” Thupene lai, hnei Nyidrëti hna hamën la ketre ceitun me qaja, ka hape: “Ke draië qa la hnengödrai hune la fen, tune lai la ite jëng’ a draië qa hune la ite jë i nyipunie ; nge ite mekuneng’ a draië qa hune la ite mekune i nyipunie.”—Is. 55:8, 9.
3. Nemene la lue aqane tro sa kuca matre ijije tro sa hane “ithanatacone me Iehova”?
3 Hapeu, kolo jë kö lai a qaja ka hape, thatreine jë kö tro sa hane trotrohnine la aqane mekune i Iehova? Ohea. Ngacama thatreine kö tro sa trotrohnine asë la nöjei mekuna i Iehova, ngo ame pe, kola ithuecatre hnei Tusi Hmitrötr laka, loi e tro sa “ithanatacone me Iehova.” (E jë Salamo 25:14; Ite edomë 3:32.) Ame la ketre aqane tro sa easenyi catre koi Iehova, tre, ene la troa wangatrune me hane mekune hnyawa la itre huliwa i Nyidrë hna fejan e hnine la Wesi Ula i Nyidrë, ene la Tusi Hmitrötr. (Sal. 28:5) Ame la ketre, tre, ene la troa thele troa atre la “mekuana i Keriso” lo “hnaiji Akötesie ka tha mama kö.” (1 Kor. 2:16; Kol. 1:15) Maine tro sa ami traeme ne troa inine me sine thele la itre mekuna ne la Tusi Hmitrötr, haawe, tro hë sa nyiqaane trotrohnine la itre thiina i Iehova memine la aqane mekuna i Nyidrë.
Thupëne Kö La Ketre Thiina Ka Ngazo
4, 5. (a) Nemene la thiina ka ngazo nyine tro sa neën? Qaja jë la kepin. (b) Nemene la aqane mekune ka ngazo hna kei kow hnene la angetre Isaraela?
4 Ame la easa pane mekune la itre aqane huliwa i Iehova, hetre ketre thiina ka ngazo nyine tro sa neën, ene la troa goeë Nyidrë thenge la aqane waiewekë i atr. Hnei Iehova kö hna qejepengöne lai thiina cili nge kola mama la mekuna i Nyidrë ngöne Salamo 50:21, kola hape: “Mekunë hë eö laka nyipi cei tunge me eö.” Celë hi mekun hna hane qaja ekö hnene la ketre atr ka inamacan, laka 175 hë lao macatre thupen enehila; öni nyidrë: “Canga nyimenyime hi la atr goeë Akötresie thenge la sipu aqane waiewekë i angeice kö, nge ketre canga tro hi angeic a mekune laka, caasi hi la itre wathebo hna acil thatraqai Akötresie me thatraqai atr mina fe.”
5 Haawe, loi e tro sa thupëne hnyawa me hmekëne wanga tro pena ha la itre sipu mekuna së me itre aja së a ajojezine la aqane goeë Iehova hne së. Pine nemene matre nyipi ewekë catr e tro sa hmek ngöne lai götrane cili? Pane mekune ju së laka, easë inine la Tusi Hmitrötr ngöne la ketre ijin, ngo ame ju hi la easa e la ketre xötr, tre, kösë lo ka tria la thiina i Iehova; celë hi aqane mekune së lai, thenge la aqane waiewekë së hna nyifegon hnene la pengö së, atr ka ngazo nge ka thaa pexeje kö. Hnene la itre atre ne la nöje Isaraela ekö hna kei kowe la thiina cili, me jelengazone menun la aqane ujë i Iehova koi angatr. Matre drei pe la hnei Iehova hna qaja koi angatr, ka hape: “Tha ijije kö la thina i Joxu. Lapa i Isaraela fe, dengeju enehila ; Tha ijije kö la thinang, huni kö ? ngo tha tha ijije pe la ite thina i nyipunie ?”—Eze. 18:25.
6. Nemene la ini hnei Iobu hna kapa, nge nemene la hne së hna troa hane kapa qa ngöne la hna melëne hnei angeic ekö?
6 Ame la ka troa xatua së matre thaa tro kö sa goeë Iehova thenge la sipu aqane waiewekë së, tre, ene la troa atrehmekune laka, hna nyifegone hi la aqane waiewekë së nge ame itre xaa ijin, tre, ka tria catr. Nyipi ewekë catr tro Iobu ekö a trotrohnine hnyawa la mekune celë. Ame ngöne lo ijine angeic a akötr, hna pane kucakuca hnei Iobu, me sipu meku angeice kö. Ketre, kösë hajihaji hë koi angeice la itre nyipi kepin matre angeic a melën la itre akötre cili. Ngo hnei Iehova hna hnimi angeic me xatua angeic matre nualai pi la aqane waiewekë i angeic. A semitre jë kö lao hnyinge Iehova koi Iobu, ngo thatreine kö angeice sa; hnei Iehova hna pane hnying matre mama hnyawa pi koi Iobu laka, hna nyifegone hi la hnei angeic hna atreine troa trotrohnin. Qa ngöne lai, hnei Iobu hna hni ka ipië me wenë la aqane waiewekë i angeic.—E jë la Iobu 42:1-6.
Aqane Troa Hetrenyi La “Mekuna i Keriso”
7. Pine nemene matre ame la easa inine troa atrepengöne la itre huliwa i Iesu, tre, celë hi ketre jëne tro së lai a trotrohnine hnyawa la aqane mekune i Iehova?
7 Kola mama thei Iesu laka hnei nyidrëti hna xome hnyawa la thiina ne la Tretretro i nyidrë, ngöne la nöjei hnei nyidrëti hna qaja me kuca. (Ioane 14:9) Celë hi kepin matre, maine tro sa inine troa atrepengöne la itre huliwa i nyidrë, ketre, tro hë sa hane trotrohnine hnyawa la aqane mekune i Iehova. (Rom. 15:5; Fil. 2:5) Tro hë sa pane ce wange la itre hna cinyihane hnine la lue xaa Evangelia.
8, 9. Tune la hna cinyihane ngöne Ioane 6:1-5, nemene la ka upi Iesu troa hnyinge koi Filipo, nge pine nemen matre nyidrëti a hnying?
8 Pane mekune jë së la ewekë celë ka traqa, qëmekene lo Paseka 32 M.K. Kola bëeke hmaca hnene lo itre aposetolo qa hna cainöj e Galilaia. Nge pine laka nango kucakuca ha angatr, ene pe, tro sai angatre jë hi hnei Iesu kowe la ketre götran gaa pë atr, ngöne la götrane ailopi ne la Hneopegejë ne Galilaia. Ngo thaa hmiitre ju kö nge kolo ha xötrethenge angatr hnene la itre atr ka ala nyim. Thupene la hnei Iesu hna aloine la meci ne la ka ala nyim me ini angatr la nöjei ewekë, kolo pena ha fetra la ketre jol. Pine laka nanyi catre la traon hnë troa xomi xen, nemene jë la aqane troa ithuane la itre atr asë cili? Ame la kola öhne hnei Iesu la jole cili, nyidrëti a hnyinge koi Filipo ketre atre ne lai götrane hnei angatr hna mano ngön, ka hape: “Tro sha itö areto e ka, mate tro angat’ a xen ?”—Ioane 6:1-5.
9 Pine nemen matre Iesu a hnyinge tune lai koi Filipo? Hapeu, Iesu jë kö a hnehengazon la nyine tro nyidrëti a kuca? Ohea. Nemene la nyipi aliene la mekuna i nyidrë? Kola qaja hnei Ioane aposetolo, ka hape: “[Iesu] a ulatine lai troa tupathi angeic ; ke ate kö nyidëti la hnei nyidëti hna troa kuca.” (Ioane 6:6) Iesu hi a pane tupathe la itretre drei nyidrë me thele troa atrepengöne la aqane kökötre angatr ngöne la götrane la ua. Iesu a hnying matre tro angatr a nyipiine la hnei nyidrëti hna troa qaja, nge matre tro fe angatr a hane amamane laka angatr a lapaune kowe la huliwa hnei nyidrëti hna kuca. Ngo triane ju kö angatr la ijine tro angatr a amamane la lapaune i angatr ngöne la drai cili; nge celë hi hatren laka hna nyifegone hnyawa la aqane waiewekë i angatr. (E jë la Ioane 6:7-9.) Celë hi kepin matre hnei Iesu hna kuca la ketre ewekë, lo thaa hnei angatre kö hna mekune, ka hape, tro nyidrëti a kuca. Hnei nyidrëti hna kuca la ketre iamamanyikeu matre troa ithuane la itre atr ka ala nyimu ka mecijin.—Ioane 6:10-13.
10-12. (a) Nemene jë la itre kepin ka sewe Iesu troa canga kapa la sipo ne la föe ne Heleni? Qeje pengöne jë. (b) Nemene la itre mekune hne së hna troa ce wang?
10 Kola xatua së hnene la edromë celë troa trotrohnine la aqane mekune i Iesu ngöne la ketre ijine pena ha. Thupene la hnei Iesu hna ithuane la itre atr ka ala nyim, hnei nyidrëti memine la itre aposetolo i nyidrë hna tro kowe la götrane ailopi e tröne la lapa i Isaraela, matre traqa pi e Turo me Sidona. Traqa ju hi angatr e cili a öhne la ketre föe ne Heleni ka sipone iele Iesu troa aloine la meci ne la nekö i nyiidro jajiny. Ame lo xötrei, tre, hnei Iesu hna pane drei simine la sipo i nyiidro. Ngo pine laka, thaa cile kö nyiidro troa sipone iele Iesu, ene pe, qaja jë hi nyidrëti, ka hape: “Pane mejijë la ite nekön, ke tha loi kö troa xome la a i ite neköne me kuiëne koi ite vailai.”—Mar. 7:24-27.
11 Nemene jë la kepin matre hnei Iesu hna pane thipëne la sipo ne lo föe? Hapeu, nyidrëti a tupath la lapaune i nyiidro, tune lo aqane tupathi Filipo hnei nyidrë, matre öhne jë nyidrëti la aqane tro nyiidro a ujë? Ngacama thaa kolo kö a qejepengöne koi së hnene la xötr ngo easa goeëne laka, thaa hna ananazijë nyiidro kö hnene la aqane hamëne Iesu la hna ithanata celë. Hnei nyidrëti hna xom la hnëewekë hna hape, ‘neköi kuli’ matre thaa tro kö a catrehnine menu pala ha la hna ithanata i nyidrë. Maine jë Iesu a tune la ketre kem ka thaa amamane kö koi kuku ka hape, nyidrëti a troa kapa la aja i nyën, pine laka nyidrëti a ajane troa atre ka hape, hapeu, tro pala jë kö la nekö i nyidrëti a sipo hmaca? Ngo ame pe la hne së hna atre hnyawa, tre, ene laka, hnei Iesu hna kapa la sipo ne la föe thupene la nyiidro a amamane la lapaune i nyiidro.—E jë Mareko 7:28-30.
12 Kola aijijë së hnene la lue Evangelia celë troa trotrohnine hnyawa la “mekuana i Keriso.” Tro hë së enehila a ce wange la aqane tro la itre hna edromën celë a xatua së troa trotrohnine hnyawa la sipu mekuana i Iehova.
Aqane Ujë i Iehova koi Mose
13. Nemene la enyipiewekëne la troa atrepengöne hnyawa la aqane mekune i Iesu?
13 Maine tro sa atrepengöne hnyawa la aqane mekune i Iesu, tro ha hmaloi koi së troa trotrohnine hnyawa la itre xaa xötre ne la Tusi Hmitrötr. Pane mekune hmaca jë së la itre trenge ewekë i Iehova koi Mose, thupene la hnei angetre Isaraela hna kuca lo neköi kau gool nyine troa thili kow. Hnei Akötresieti hna qaja, ka hape: “Öhne hë ni la nöje celë, nge hanawang, nöje ka cate nyinawa; nge enehila nue ni pi mate palulu la elëhninge koi angat, mate tro ni a apatenyi angat; nge tro ni a celohmë eö pena nyine nöje atraqat.”—Eso. 32:9, 10.
14. Nemene la aqane sa hnei Mose kowe la trenge ewekë i Iehova?
14 Easa e ngöne la itre xötr e thupen, ka hape: “Hnei Mose hna xëwe koi Iehova Akötesi angeic, me hape, Iehova fe, ue laka palulu la elëhnatesi enëtilai kowe la nöje hnei enëtilai hna tro fë qa ngöne la nöje Aigupito hnene la mene atraqat me ime ka cat? Ngöne nemenëti laka tro ha qaja hnei angete Aigupito, ka hape, hnei nyidëti hna tro sai angate pi mate humuthi angate ngöne la ite wete, me apatenyi angate qa hune ihnadro? Epi juengëtinepi [hmaca pi] la elëhnatesi cilie ka palulu nge ietrane la ngazo a troa traqa kowe la nöje i cilie. Mekuatineju koi Aberahama, me Isaaka me Isaraela, itre hluewa i cilie, lo hnei cilieti hna sisinyi göi cilieti kö kow, me ulatin, ka hape, tro ni a amanane la ite matra i nyipunie tune la ite wëtesiji ne hnengödrai; nge ame la nöj asë ce lo hnenge hna qaja, tro ni a hamëne kowe la ite matra i nyipunie nyine zi angat epine palua.” ’ Ame hnei Iehova hna ietrane la ngazo hnei nyidëti hna ulatine troa kuca kowe la nöje i nyidë.”—Eso. 32:11-14.a
15, 16. (a) Nemene hë ekö la hna aijijë Mose troa kuca hnene la aqane ithanata i Iehova? (b) Nemene la aqane tro sa trotrohnine la hna hape Iehova a “ietra”?
15 Hapeu, nyipi ewekë jë kö ekö tro Mose a wenë la aqane mekuna i Iehova? Ohea! Ngacama hnei Iehova hna qaja la ewekë hnei Nyidrëti hna mekun troa kuca, ngo ame pe, thaa celë kö mekune lai hnei Nyidrëti hna troa aeatren. Iehova hi ekö a pane tupathi Mose, tune lo aqane tupathe pëhë e thupene hnei Iesu lo föe ne Heleni me Filipo. Hnei Iehova hna nue Mose troa pane qeje mekun.b Ase hë Iehova ië Mose troa nyi trenge ewekë i Nyidrë koi angetre Isaraela, nge hnei Iehova hna metrötrëne la hnëqa cili hnei Nyidrëti hna nue koi Mose troa cilën. Haawe! nemene jë la aqane tro Mose a ujë, tro jë kö angeic a nue la elëhni troa musinë angeic? Hapeu, tro jë kö Mose a upi Iehova troa nue Isaraela, me kuca matre tro pena ha xulu la ketre nöj atraqatr qa ngöne la sipu matra i angeice kö?
16 Kola mama ngöne la aqane sa hnei Mose laka ka lapaune, me mejiune angeic kowe la meköti Iehova. Kola amamane hnene la aqane ujë i angeic, laka, pëkö pi tru thei angeic ngo ëje i Iehova pe la hnei angeic hna wanga atrun. Thaa aja i Mose kö troa qaja angazone la ëje i Nyidrë. Hnei Mose hna amamane e cili laka, trotrohnine hi angeic la “mekuana i Iehova” ngöne la götrane cili. (1 Kor. 2:16) Nemene hë la thangane lai? Thaa hnei Iehova ju kö hna kei thenge la mekuna i Nyidrë, ngo kola qaja hnene la ketre xötr, ka hape, hnei Nyidrëti pe hna “ietra.” Ame la aliene la trenge ewekë celë ngöne la qene Heberu, tre, kolo hi a qaja ka hape, thaa axulune ju kö Iehova lo pune ka ngazo hnei Nyidrëti hna mekune troa kuca kowe la nöje cili.
Aqane Ujë i Iehova koi Aberahama
17. Kola mama tune kaa la xomihni ahoeanyi Iehova kowe la itre ewekë hna hnehengazone hnei Aberahama?
17 Easa öhne la aqane nue hnei Iehova la itre hlue i Nyidrëti troa amamane la mejiune me lapaune i angatr ngöne lo ijine Nyidrëti a pane ithanatane me Aberahama la pengöi Sodoma. Kola mama ngöne lo lai ijine cili la aqane xomihni ahoeanyi Iehova, ke, hnei Nyidrëti hna pane nue Aberahama troa a eitr lao hnyinge koi Nyidrë. Hnei Aberahama hna sipo iele Iehova, ka hape: “Ma the jötëti kö cilieti a Iongëtine la ewëkë axajanëti lai, jötëti a ce aelelengëtine la ka meköti me ka ngazo; nge mate jötëti a cei xajanëtine la ka meköti me ka ngazo, ma the jötëti kö cilieti a axajanë. Ölongati u, tha jötëti kö la ate amekötine la fene hnengödrai asë a longëtine la ka meköt?”—Gen. 18:22-33.
18. Nemene la ini hne së hna kapa qa ngöne la aqane ujë i Iehova koi Aberahama?
18 Nemene la hna ini së hnene la hna edromën celë göne la mekuana i Iehova? Hapeu, nyipi ewekë kö ekö tro Iehova a pane ce ithanatane me Aberahama matre atreine Nyidrë troa axecië mekune hnyawa? Ohea. Nyipici laka maine ju, ijije hi tro Iehova a canga qaja la itre kepine matre Nyidrëti a xom la mekune cili. Ngo hnei Iehova hna pane hnyinge matre nue ijine koi Aberahama troa kapa la mekune hna axeciën, me trotrohnine la aqane mekune i Nyidrë. Itre hnyinge mina fe lai ka aijijë Aberahama troa trotrohnine la ejuine la ihnimi Iehova memine la meköti Nyidrë. Nyipici, Iehova a ce mele me Aberahama ceitu me ketre enehmu i Nyidrë.—Is. 41:8; Iako. 2:23.
Itre Ini Koi Së
19. Tro sa nyitipu Iobu tune kaa?
19 Nemene hë la hne së hna atre göne la “mekuna i Iehova”? Nyipici laka, nyipi ewekë tro sa nue la Tusi Hmitrötr troa amamane koi së la aqane tro sa trotrohnine la mekuna i Iehova. Thaa tro pi kö sa xome la itre aqane waiewekë së atr, matre troa isenyin me Iehova. Hnei Iobu hna qaja, ka hape: “Tha ate kö [Akötresie] tung, mate tro ni a sa koi nyidë, me ce tro kowe la ishenyin.” (Iobu 9:32) Ceitu së me Iobu, pine laka, ame la easa nyiqaane trotrohnine la mekuna i Iehova, tre, kola upi së troa qaja, ka hape: “Hana wang, celë hi ite ëzine la nöjei kala i nyidë ; ngo hnepe ka co hi lo hne shë hna ate göi nyidë, nge tro dei a trotrohnine la ume hedenge ne la mene i nyidë?”—Iobu 26:14.
20. Nemene la nyine tro sa kuca e traqa ju së e la ketre xötre ne la Tusi Hmitrötr ka jole troa trotrohnin?
20 Ame ngöne la easa e la Tusi Hmitrötr me traqa kowe la ketre xötr ka qaja la aqane mekuna i Iehova ngo jole troa trotrohnin, nemene la nyine tro sa kuca? Maine hne së hna thele troa sine thele ej, ngo thaa nyipi mama pala kö koi së la mekune, loi e tro sa wange lai ceitu me kola tupath la mejiune së koi Iehova. The tro kö sa thëthëhmine laka, ame itre xaa ijin, tre, kola aijijë së hnene la itre xaa trenge ewekë ne la itre xötr troa amamane la lapaune së kowe la itre thiina ka lolo i Iehova. Loi e tro pala hi sa atrehmekune cememine la hni ka ipië laka, thatreine kö tro sa trotrohnine la nöjei huliwa i Nyidrëti asë. (Ate cai. 11:5) Maine tro sa hetrenyi la aqane waiewekë celë, canga tro hi sa ce mekune me Paulo aposetolo, lo atre qaja ka hape: “Ekölö hi ni la ejuine la inamacane ka sisitia memine la ate pengöne i Akötesie ! sihngödi atraqate la iameköti nyidë, nge tha nune öhne kö la ite kala i nyidë ! Qa ngöne lai dei la ate trotrohnine la aja i Joxu ? nge dei la ate ce ithanatane me nyidë ? nge dei la ate hna pane hamë ewekë koi nyidë, mate troa të hmaca koi angeic ? Qa ngöne la qa thei anganyidë, nge hnei anganyidë, nge thatraqai anganyidë la nöjei ewekë asëjëihë ; loi e atrunyi anganyidëti epine palua. Amen.”—Rom. 11:33-36.
[Ithueamacany]
a Hetre ketre edromë fe ka ceitu memine la hna edromëne celë, nge hna fejane ngöne la tusi Numera 14:11-20.
b Hna qaja hnene la itre xaa ka inamacan, ka hape, ame la hna ithanata hna hape, “nue ni pi” qene Heberu hna qaja hnei Iehova ngöne Esodo 32:10, tre, kösë lo ketre aqane nue Mose hnei Iehova troa pane qeje mekun, matre tro angeic a ‘cile ngöne la ga kaqa’ akawai Iehova memine la nöj. (Sal. 106:23; Ezek. 22:30) Celë hi kepin matre, thaa cile hnö ju kö Mose troa qaja amamane hnyawa la mekuna i angeice koi Iehova.
Hapeu, Mekune Pala Hi Nyipunie?
• Nemene la ka troa xatua së troa neëne la ketre thiina, ene la troa thele troa isenyin me Iehova thenge la aqane waiewekë së atr?
• Tro la aqane trotrohnine së la itre aqane ujë i Iesu a xatua së tune kaa troa “ithanatacone me Iehova”?
• Nemene la itre ini hnei nyipunie hna kapa qa ngöne la aqane ithanata Iehova me Mose, me aqane ithanata Iehova me Aberahama?