Ita Ne Thup göi 11 MEI e Normandie
Nyima 13 me 26 Qene Drehu
Iehova A Drenge La Itre Nine Hë Së
“Eje la lue xajawa i Iehova hui ange ka meköt, nge ame la lue hnashama i nyidë, te, kola shamatine la nine hë i angat.”—SALAMO 34:15.
1, 2. (a) Nemene la hna mekune hnene la itre atr göne la itre ijine enehila? (b) Nge pine nemene matre thaa sesëkötre kö së?
Epuni fe kö a hane melëne la ketre ijine akötr? Thaa nyipunieti hmekuje kö. Nyimutre la itre atr ka jipa fë ngöne la nöjei drai la itre jol ka traqa ngöne la fene celë ka ngazo. Ame koi itre xan, tre, kösë ketre ewekë ka jole catre pala ha. Maine jë angatre fe a hane mekune tui Davita, atre cinyihane la salamo celë, ka qaja ka hape: “Tha dengë hë ni la iteing, ke atraqate la hna hutratulupi ni; ini a hoköte ke gomegomë hë la hning. Gejigeji manono hë la hning; nge patë hë la egöcateng; nge pate fe la lai ne la lue mekeng.”—Sal. 38:8, 10.
2 Ame pe së itre Keresiano, tre, thaa sesëkötre kö së la kola jole catre la mele enehila. Easa atrehmekune laka, ame “la nöjei aköt,” tre, celë hi lo itre hatrene la ‘hlepëti’ Iesu. (Mar. 13:8; Mat. 24:3) Ame lo qene hlapa hna xome qa ngöne la hnaewekë hna hape, “nöjei aköt,” tre, kolo hi lai a qaja la akötr ka tru ka eje ngöne lo kola hnaho. Drei la aqane ihmeku la hnaewekë celë memine la pengöne mel ka eje thene la itre atr, laka, itre ijine ka “aköt”, nge ka thaa hmaloi kö troa melën!—2 Tim. 3:1.
Trotrohnine hi Iehova la itre akötre së
3. Nemene la hna atrehmekune hnyawa hnene la itre hlue i Iehova?
3 Atrehmekune hnyawa hi la itrehlue i Iehova ka hape, tro fe a hane ketri angatr hnene la itre akötr, nge thaa tro jë kö a puj, ngo tro itre ej a kökötre catr elany. Hetre ketre ewekë mina fe hne së itre hlue i Akötresieti hna cile kow, ene la troa isi memine la ketre ‘ithupëjia, ene Diabolo’, lo atre thele troa ananazijëne la lapaune së. (1 Pet. 5:8) Celë hi matre thaa ka jole kö koi së troa trotrohnine la hna melëne hnei Davita: “Akötë hë la hninge ngöne la hna qaqa ni, nge ini a mec; nge ase hë ni teqene la ihnim, ngo pë pe; kete ase hë ni teqe angete iaupun, nge tha öhne kö ni”!—Sal. 69:20.
4. Nemene la mekune ka troa akeukawane la itre hni së ngöne la easa melëne la itre ijine akötr?
4 Hapeu, kolo kö lai a qaja, ka hape, pë pala ha mejiune i Davita? Ohea. Hanawange la hnei nyidrëti hna cinyihane thupen ngöne pala hi lai tusi Salamo: “Iehova a qatixenyëne la ange pë ewekë, nge tha hna methinëne hnei nyidëti la ite ate i nyidëti hna oth.” (Sal. 69:33.) Haawe, kola qaja ka hape, ame itre xaa ijin, tre, kösë kolo pena ha othi së hnene la itre akötre së. Ketre, kola mama thei itre xan, ka hape, maine jë thaa trotrohnine hnyawa kö angatr la akötre së. Ngo loi pe, tro sa tui Davita, ijije hi troa akeukawane la itre hni së ke, ame Iehova, tre, atre catre kö Nyidrëti la itre aliene hni së.—Sal. 34:15.
5. Nemene la hnei Solomona Joxu hna mejiune kow?
5 Ketre hnei Solomona fe, nekö i Davita hna amamane hnyawa la mekune cili ngöne lo ijine kola alö atr hnine la ene e Ierusalema. (E jë la 2 Aqane Lapa ite Joxu 6:29-31.) Hnei angeic hna xëwe koi Iehova me sipo Nyidrë troa qatixenyëne la itre thithi ne la itre atr asë ka hni ka menyik, nge jipa fë la itre “aköte me hace i angat.” Tro hë Akötresieti a ujë tune kaa göne la itre thithi ne la itre atr ka akötr? Hnei Solomona hna qaja amamane la mejiune i nyidrë koi Akötresie laka, thaa Nyidrëti hmekuje kö a troa qatixenyëne la thithi ne la itre atr, ngo tro mina fe Nyidrëti a xatua angatr. Pine nemen? Pine laka atre hnyawa hi Iehova la sipu aliene “la ite hni angat”.
6. Tune kaa la aqane tro sa cile kowe la itre jol, nge pine nemen?
6 Ijiji së mina fe troa thithi fë koi Iehova la itre ‘akötre me hace së,’ ene la itre sipu akötre së isa ala caas. Tro ha keukawa la itre hni së, ngöne la easa atrehmekune laka, atrepengöne hnyawa hi Iehova la itre akötre së, nge ketre Nyidrëti fe a kukehni së. Hnei Peteru aposetolo hna jele nyipicine lai, ngöne la nyidrëti a qaja, ka hape: “Nuepi koi nyidëti la kuke hnine asëjëihë i nyipunie, ke nyidëti a meku nyipunie.” (1 Pet. 5:7) Nyipici laka hna ketri Iehova fe hnene la itre ewekë ka traqa koi së. Hnei Iesu hna ketre amamane la aqane hnehengazo së hnei Iehova, jëne la itre hnei nyidrëti hna qaja, kola hape: “Tha hna itöne kö la lue sisi thupene la asari? Nge tha mala kö kete hune la hnadro e tha musi kö la Tetetro i nyipunie. Ngo asesë hë e la ite pene he i nyipunie. Celë hi mate the qou kö, ke nyipunieti e koho hune la nöjei sisi ka kösau.”—Mat. 10:29-31.
Loi e tro sa mejiune kowe la ixatua i Iehova
7. Qa thei drei la ixatua hne së hna mejiune kow?
7 Loi e xecie hnyawa koi së ka hape, hetrenyi Iehova la aja me atreine troa xatua së ngöne la itre akötr me jole së. “Akötesieti la hnapo shë me tenge cate shë, mama ha laka nyidëti la ate nyipi ixatua ngöne la aköt.” (Sal. 34:15-18; 46:1) Kola hamë ixatua koi së tune kaa hnei Iehova? Hanawange la hna qaja ngöne 1 Korinito 10:13, kola hape: “Ngo nyipici Akötesie, ate tha nue nyipunie kowe la itupathi hune la hnei nyipunie hna atein ; ngo loi pe tro nyidëti a nyi jëne köte e kola tupath, mate ateine nyipunie xomi hnin.” Ijiji Iehova hi troa kuca matre troa apaatrene la itre jole ka traqa koi së, maine pena tro Nyidrëti a hamë së la trenge catr matre troa xomihnine itre ej. Celë hi matre, traqa ju hë la itre jol, ngo tro pala hi Iehova a xatua së.
8. Tro sa kepe thangane tune kaa qa ngöne la ixatua i Akötresie?
8 Tro sa kepe thangane tune kaa qa ngöne la ixatua i Iehova? Hanawange la eamo celë hna hamëne koi së, ka hape: “Nuepi koi nyidëti la kuke hnine asëjëihë i nyipunie.” Kösë kolo hi lai a hape, easë a nue asë koi Iehova troa thele nyin la itre ewekë hne së hna kukehnin. Easë a thele thaa tro hmaca kö a hnehengazo, ngo loi pe troa xomihni ahoeany me mejiune laka, tro kö Iehova a xatua së elany. (Mat. 6:25-32) Qa ngöne laka easa lapaune koi Iehova, haawe, kola upi së troa hetre hni ka ipië, nge thaa tro kö sa mejiune kowe la sipu trenge catre së me sipu inamacane së. Ame la easa ipië “fene la ime ka mene i Akötesie,” easë hi lai a atrehmekun ka hape, ka draië catre kö Nyidrëti hu së. (E jë la 1 Peteru 5:6.) Celë hi la mekune ka troa xatua së matre tro sa atreine cile kowe la itre ejolene la mel, lo itre hnei Iehova hna nue tro sa melën. Maine jë hetrenyi the së la aja ka tru troa canga nyinyin la jole ka eje the së, ngo loi e tro sa mejiune ka hape, atrepengöne hnyawa kö Iehova la nyipi ijine memine la aqane troa thepe së.—Sal. 54:7; Is. 41:10.
9. Nemene lo ehnefe hnei Davita hna nue koi Iehova?
9 Mekune hmaca jë së lo itre hna cinyihane hnei Davita, ngöne Salamo 55:22, ka hape: “Nuepi koi Iehova la hnei nyidëti hna hamë eö, nge tro nyidëti a sajuë eö; tha tro palua kö nyidëti a nue la ka meköti wanga enijën.“ Ame la Davita a cinyihane la itre trenge ewekë celë, tre, atraqatre la akötre i nyidrë. (Sal. 55: 4) Easa trotrohnine laka, hnei Davita hna cinyihane la Salamo celë, ngöne lo Abasaloma nekö i nyidrë, a thele jëne troa thapa qaathei nyidrë la hna nyi joxu. Ketre, hnei Ahithofela ketre sine huliwa i Davita, lo hnei nyidrëti hna mejiune hnyawa kow, hna hane sine la icilekeu i Abasaloma. Hnei Davita hna kötre mel qa Ierusalema. (2 Sam. 15:12-14) Ketre ceitune mina fe ngöne la itre ijine ka akötre cili, hnei Davita pala hi hna amë la mejiune i angeic koi Akötresie, nge thaa gufa kö la aqane ujë i angeic.
10. Nemene hë la nyine tro sa kuca ngöne la easa cile kowe la itre itupath?
10 Celë hi matre tui Davita, ketre nyipi ewekë catr fe tro sa easenyi koi Iehova jëne la thith, ngöne la easa melëne la itre akötr. Hanawange la ithuecatr hnei Paulo aposetolo hna hamëne koi së, ngöne la götrane celë. (E jë la Filipi 4:6, 7.) Nemene hë la thupene la hne së hna catre thith? “Tro ha thupëne la ite hni [së] me ite mekune [së] göi Keriso Iesu, hnene la tingeting ka sisitia qa thei Akötesie hune la nöjei mekun’ asë.”
11. Tro “la tingetinge i Akötesie” a thupëne tune kaa la itre hni me mekuna së?
11 Ngo hapeu tro kö a saze la mele së, pine laka, hne së hna thith? Nyipici, ijije hi. Loi pe, tro sa mekune hnyawa ka hape, thaa hnei Iehova kö hna sa pala hi la itre thithi së thenge la hne së hna ajan. Ngo jëne la thith, ijiji së troa tuluth la aqane waiewekë së, matre thaa tro kö a athixötrë së hnene la itre itupath ka traqa koi së. Ijije hi tro “la tingetinge i Akötresie” a thupë së, matre thaa tro kö a hnehengazo menu së hnene la itre mekune ka akötr. Tune la itre sooci ka alanyim, angatr a thupëne la traon, matre thaa tro kö a thapa hnene la itre ithupëjia, tro “la tingetinge i Akötesie” a thupëne la itre hni së memine la itre mekuna së. Ketre tro mina fe lai a aijijë së troa cile catre kowe la itre mekune ka alueluë së, maine ka axounyi së pena, maine itre xaa mekune ka ajolë së hmaca kö, nge troa ahmacanyi së troa canga xomi mekune menu.—Sal. 145:18.
12. Amamane jë jëne la ketre ceitune ka hape, ijije hi troa tingetinge la hni ne la ketre atr.
12 Troa tingetinge tune kaa la itre hni së nge easë pe cile kowe la itre itupath? Tro sa ce wange la ketre ceitun laka, ame ngöne la itre xaa götran, tre, ka ihmeku hnyawa memine la pengö së. Kola ce huliwa hnene la ketre atr memine la ketre tane huliwa i angeic. Ijije hi tro lai ka huliwa a qaja la itre aliene hni angeic kowe la maseta ka tru i angeic ka loi thiina. Kola ahnithe xeciëne koi angeic hnei nyidrë ka hape, atrepengöne hi nyidrë la ewekë ka traqa koi angeic, nge tro fe nyidrë a upe trije la tane huliwa cili ka iakötrë. Tune kaa hë la mekuna ne lai ka huliwa? Atre hë angeic la nyine tro la maseta i angeic a kuca, nge angeice fe a mejiune ka hape, tro ha traqa la ewekë celë; haawe, celë hi ka thue trenge catre i angeic troa sisedrëne la huliwa i angeic, ngacama hetre hnepe ijine pala kö tro angeic a xomihnine la itre xaa jol. Ketre atre fe së laka, atrepengöne hi Iehova la aqane mele së, nge Nyidrëti mina fe a ahnithe xeciëne koi së laka, “troa helëne enehila la tane celë fen.” (Ioane 12:31) Drei la ketre ewekë ka akeukawane la itre hni së!
13. Nemene fe la nyine tro sa kuca thupene la easa thith?
13 Ngo tro kö sa thithi fë koi Iehova me fe koi Nyidrë la itre jole hne së hna cile kow? Ohea. Hetre ketre ewekë kö nyine tro sa kuca. Loi e tro sa ujë thenge la itre hne së hna sipone koi Iehova ngöne la itre thithi së. Ame la Saulo joxu a upe la itre atre i nyidrë matre troa humuthi Davita, öni Davita e thithi ka hape: “ Akötesingöti fe, amele ni pi qaathene la ite ithupëjiang; tro cilieti a adraië ni hui angete cile koi ni. Amele ni pi qa thei angete kuca la ngazo, nge amele ni jë qa thei angete kuci madra.” (Sal. 59:1, 2) Nge ketre hnei Davita hna drenge la fö i angeic me thele troa kötr. (1 Sam. 19:11, 12) Ketre tu së mina fe, loi e tro sa thithi me sipone la inamacane matre troa xatua së troa cile me nyi nyine la itre jol ka traqa koi së.—Iako. 1:5.
Tro sa hetre trenge catre tune kaa matre xomihni ahoean
14. Nemene la ka troa xatua së troa xomihni ahoeane ngöne la itre jol?
14 Maine jë, thaa tro kö a canga paatre la itre jol hne së hna melën. Ketre, maine jë nango qea fe la hnepe ijine ne xomi akötre së. Haawe, maine eje hi, nemene la ka troa xatua së matre troa xomihni ahoean? Ame la hnapan, tre, loi e tro sa mekune ka hape, ame la easë a catre nyi hlue i Iehova, tre, easë hi lai a amamane la ihnimi së koi Nyidrë. (Ite Huliwa 14: 22) Loi e pala hi sa mekune lo aqane jele ngazo Iobu hnei Satana, ka hape: “Hape u, gufa kö la qou i Iobu e Akötesie? Hape u, tha hnei cilieti hna ekö hage xöteithi angeic, me xöteithe la hnalapa i angeic, me xöteithe la nöjei ewekë i angeic’ asë? Nge hnei cilieti hna amanathithine la huliwa i angeic, me amamane la ite si angeice ngöne la nöj. Ngo loi pe xejëjë enehila la ime i cilie, me lepe la nöjei ewekë asë i angeic, nge tro angeic a jele ngazo cilie xajawa i cilie.” (Iobu 1:9-11) Ngöne laka hnei Iobu hna mele nyipici, celë hi ka amamane ka hape, ame la aqane jelengazo angeic hnei Satana, tre, trenga thoi. Ame la easa xomihnine ahoeane la itre jole ka traqa koi së, tre, cili hi itre ijine tro sa amamane ka hape, atre thoi Satana. Nge, tro fe hë catr la lapaune me mejiune së.—Iako. 1:4.
15. Nemene la itre hna melëne ka troa hamë ithuecatre koi së?
15 Ame la hnaaluen, tre, thaa tro kö a thëthëhmin laka, “eatë hë ngöne la ite tejine me nyipunie e celë fene la ite aköte ka tune lai.” (1 Pet. 5:9) Ngo, “tha hna traqa kö koi nyipunie la kete itupath, lo ka tha ijije koi ate.” (1 Kor. 10:13) Qa ngöne lai, ijiji nyipunie troa hane hetre trenge catre jëne la hna lapa mekune la itre ceitune ne la itre xaa trejin, hune la troa lapa fë la itre sipu jole i nyipunie. (1 Thes. 1:5-7; Heb. 12:1) Ketre, loi e troa mekune hnyawa la itre ceitune ne la itre xan, lo itre hnei nyipunieti hna atre, ka xomihnin’ ahoean la itre iakötrë. Hane fe kö nyipunieti thele ngöne la itre itusi, la itre aqane cile la itre xaa trejin kowe la itre jol ka troa ihmeku memine la hnei nyipunieti hna melën? Eje hi lai laka tro hë nyipunieti a hetre trenge catr.
16. Tune kaa la aqane hamë ithuecatre koi së hnei Iehova ngöne la easa melëne la hnënge pengöne jol?
16 Ame la hnaakönin, tre, loi e tro sa mekune hnyawa ka hape, ame Iehova, tre, “Akötesieti ate akeukawan’ asë ; Lo ate akeukawa huni ngöne la aköte huni asë, mate ateine huni troa akeukawa angat’ angete aköt, hnene la keukawa hna akeukawa huni hnei Akötesie.” (2 Kor. 1:3, 4) Kösë Akötresieti hi la a cile ezi së matre troa hamë ithuecatre me trenge catre koi së, thaa ngöne hmekuje kö la hne së hna melëne enehila, ngo “ngöne la aköte [së] asë.” Qa ngöne lai, ijiji së hë troa hane akeukawane la itre xaa atr, ene lo “angete aköt.” Hnei Paulo hna sipu öhne hnyawa la enyipicine la itre hnaewekë celë.—2 Kor. 4:8, 9; 11:23-27.
17. Tro hë la Tusi Hmitrötr a xatua së tune kaa matre troa cile kowe la itre jol hne së hna melën?
17 Ame la hnaafoane götran, tre, hetrenyi së la Wesi Ula i Akötresie, ene la Tusi Hmitrötr ka “nyipi ewekë troa inin, me nyine amekötin me nyine eamo, me nyine ihajine ngöne la thina ka meköt ; mate nyipi meköti la ate i Akötesie, mate hnëkënejë angeice thatraqane la nöjei huliwa ka loi asëjëihë.” (2 Tim. 3:16, 17) Ame la Wesi Ula i Akötresie, tre, thaa kolo caasi kö a kuca matre “meköti” së me troa ‘hnëkë së thatraqane la nöjei huliwa ka loi asëjëihë.’ Loi pe, kola aijijë së troa cile kowe la itre itupath. Ene “nyipi meköti” pi së me “hnëkë” hnyawa. Ame la hnaewekë qene Heleni hna hape, “hnëkëne jë,” tre, kola hape, ‘ka ihmeku memine la hna hnëkë kow.’ Maine jë hna majemine qaja lai göne lo itre bootr laka, hetrenyi asë hi itre ej la itre ewekë ka sisitria matre troa ngenu, maine ketre masiine pena ka atreine troa kuca asë la itre ewekë la hne së hna ajane tro ej a kuca. Ketre tune mina fe göne la Wesi Ula i Iehova, laka ej a hamë së la itre ka nyipi ewekë koi së matre ijije troa cile kowe la itre jol ka troa traqa koi së. Qa ngöne lai, ijije hë tro sa qaja ka hape, “Maine hna nue hnei Akötresie, ijije tro ni a xomihnine ce memine la i xatua i Nyidrë.”
Iamele qa ngöne la itre jole asë
18. Nemene la hne së hna troa mekune hnyawa matre xatua së troa xomihni ahoeane me mele nyipici?
18 Iamele la hnaafaifine götran, tre, loi e troa mama cile hnyawa ngöne la itre hni së la ketre mekune ka sisitria, ene la tro Iehova a amele së qa ngöne la itre akötre asë ne la fen. (Sal. 34:19; 37:9-11; 2 Pet. 2:9) Nge e traqa hë la ijine cili, thaa kolo caasi kö lai a qaja la troa thepe së qa ngöne la itre jole së enehila, ngo Nyidrëti fe a aijijë së troa hetrenyi la mele ka thaa ase palua kö, e koho hnengödrai me Iesu maine e celë fen hna troa aparadraisone hmaca.
19. Tune kaa la aqane tro sa xomihni ahoean me mele nyipici?
19 Maine thaa traqa pala kö la ijine cili, ngo easë pala hi a catre xomihnine ahoeane enehila la itre jole ka eje ngöne la fene ka ngazo celë. Drei kö la aja së troa paatre palua elanyi la itre ijine akötre celë! (Sal. 55:6-8) Loi e tro sa mekune pala hi, ka hape, ame la aqane xomihni ahoeane së me aqane mele nyipici së, tre, kolo hi lai a jele thoi Satana. Loi e tro sa xomi trenge catr qa ngöne la itre thithi së, me qa thene la itre trejine me easë, nge thaa tro kö sa thëthëhmine ka hape, itre trejine me easë mina fe a hane xomihnine tu së la itre akötr. Loi e tro fe sa thele troa nyipi meköti me hnëkë hnyawa, matre ijiji së fe troa hane huliwane hnyawa la Wesi Ula i Akötresie. Thaa tro pi kö a nanazije la mejiune së kowe la “Akötesie ate akeukawan’ asë” nge ka meku së pala hi. Loi e mekune hnyawa pala hi së, laka, “Eje la xajawa i Iehova hui ange ka meköt, nge ame la lue hnashama i nyidë, te, kola shamatine la nine hë i angat.”—Sal. 34:15.
Atreine Hë Epuni Sa?
• Nemene la hnei Davita hna mekune ngöne lo nyidrëti a qëmeke kowe la itre jole i nyidrë?
• Nemene mejiune la hnei Solomona joxu hna qaja amaman?
• Nemene la ka troa xatua së troa cile kowe la itre jol hnei Iehova hna nu?