KOTOB 7
Mongunsikou Ko Toi’d Koposion Miagal Do Kinorohingan?
“Iya no o tadon do koposion.”—SINDING 36:10.
1, 2. Nunu nipuhawang dit tinahak di Yohuwah dati?
YOHUWAH no i minanahak dati’d nipuhawang dit kigatang kopio. Iti nopo nga koposion. (Kinawansayan 1:27) Manu Yau’d kikoposion toko dit osonong. I pogi nonuan toko Dau ponontudukan do Baibol, moi’d kaanu toko’d popisuai “honggo it osonong om honggo it araat.” (Ibrani 5:14) Nung mumboyo toko ponontudukan diti, papasaga toko di Yohuwah do popinsingubas dot pomumusorou toko. Kootuson, kikolumaagan indo o koposion toko om lobi’d mongunsikou do ponontudukan dilo.
2 Osusa kopio o koposion diti. Haro doti kaantakan dit aiso o toturan id Baibol. Sobaagi’d suntu momonsoi toko doti kootuson kokomoi pongubatan it kohompit o pomogunaan do raha. Poingkuro kootuson toko kapasanang di Yohuwah? Kisuang o Baibol do ponontudukan it monuduk dati’d pomusarahan di Yohuwah kokomoi koposion om raha. Nung karati toko’d ponontudukan diti, kitoilaan toko nondo momonsoi kootuson om momogompi kogiiginowoo dit osonong. (Boros dot Aralom 2:6-11) Kaino sorisido toko ponontudukan dilo.
POMUSARAHAN DO KINOROHINGAN KOKOMOI’D KOPOSION OM RAHA
3, 4. (a) Poingkuro toko koilo pomusarahan do Kinorohingan kokomoi raha? (b) Raha ponokolambang do nunu?
3 Minonuduk o Baibol dati dot raha nopo nga ponokolambang do koposion. Om koposion kigatang kopio montok di Yohuwah. Soira pinatai di Kain i tadi dau, ka’d Yohuwah: “Millohou Doho i raha di tadi nu do hilo’d tana.” (Kinawansayan 4:10) Raha di Habil ponokolambang do koposion dau dit pinatai di Kain.
4 Katalib Luyud id maso di Nuu, pinapasaga o Kinorohingan do tulun do mangakan dot daging. Ka Dau, “iso poo ot a dokoyu koino-ino dot akanon; iri po i tonsi di kiraha.” (Kinawansayan 9:4) Ponuhuan diti apatut dot tonudon do sinakagon di Nuu, kohompit toko nogi. Montok di Yohuwah, raha nopo nga ponokolambang do koposion om apatut toko do kipomusarahan miagal diti.—Sinding 36:10.
5, 6. Poingkuro Toturan di Musa popokito pomusarahan di Yohuwah kokomoi koposion om raha?
5 Id toturan di Musa, ka’d Yohuwah: ‘Ondung haro o tulun mangakan do tonsi do tayam-tayam dit a nakaawas o raha, om saapon Ku o tulun diri, om a no iyau kohompit do tulun di songonuon Ku. Tu ginawo nopo do koinsanai di songimpasi om hiri nod raha.’—Oturan 17:10, 11.
6 Tumanud Toturan di Musa, tontok do mamatai o sosongulun do tayam dot akanon, mositi’d paawason dau o raha diri id tana. Iti popokito dot koposion do tayam diri pinoguli kumaa di Yohuwah. (Ponugutan 12:16; Yohoskiol 18:4) Nga a i Yohuwah minonuhu’d tulun Israil do popoturu koinsanai raha id daging. Nung otopot o karalano papaawas do raha diri, milo no iyolo’d mangakan do daging miampai kogiiginowoo dit osonong. Iti kopokito diyolo dot mamantang iyolo di Yohuwah om koposion do tayam. Toturan di Musa nogi monuhu’d bansa Israil porundun do tayam moi’d kaanu pongompunan do dusa diyolo.—Intangai Sinuratan id Tohuri 19 om 20.
7. Poingkuro i Daud mamantang do raha?
7 Pinointalang di Daud pomusarahan do Kinorohingan kokomoi koposion soira suminagod yau do tulun Pilistin. Tontok dit tuuhan i Daud, minongoi o tulun dau’d waig id kinoiyonon do sangod. Nga soira nowit diyolo o waig dii, a i Daud minonginum do waig diri. Nga ‘pinotuntug dau do maan do porsombahan dot id di Yohuwah.’ Ka’d Daud: ‘Oi Yohuwah, poingkuro piya nga a ku i inumon iti waig! Ondung inumon ku, miagal nod monginum do raha do tongokusai dit a no minomusorou do tinan diyolo do minongoi’dti.’ Karati i Daud dot kigatang kopio koposion om raha montok do Kinorohingan.—2 Somuil 23:15-17.
8, 9. Nunu pomusarahan do tulun Kristian kokomoi raha?
8 Di tabad koiso, tulun Kristian a no tagal do porundun do tayam. Nga minoboros i Yohuwah diyolo, “kada kou pangakan do raha.” Oponting o ponuhuan diti miagal do ponuhuan dot minsodu mantad di sosomu om tingolig.—Winonsoi 15:28, 29.
Poingkuro oku popointalang do kootuson ku kokomoi pomogunaan do raha id boogian dit ongokoro?
9 Miagal nogi dii do baino. Tulun do Kristian apatut do mumboyo’d ponuhuan diti, tu i Yohuwah no tadon do koposion om Iyau no sanganu’d koposion. Koilo toko nogi’d raha nopo nga ponokolambang do koposion. I pogi, momoguno toko ponontudukan do Baibol soira’d momonsoi kootuson id pongubatan i kohompit pomogunaan do raha.
POMOGUNAAN DO RAHA ID PONGUBATAN
10, 11. (a) Nunu pomusarahan do Sasi-Sasi’d Yohuwah kokomoi kopoundalihan do raha om apat boogian tagayo’d raha? (b) Nunu kootuson dandau dit apatut wonsoion do monikid tulun Kristian?
10 Karati o Sasi-Sasi’d Yohuwah komoyon dot “kada pangakan do raha.” Iti kohompit a mangakan toi monginum, a mamaramit do kopoundalihan do raha, a manahak do raha, om a momogompi raha sondiri dot gunoon id suai tadau. Komoyon nogi dot a mamaramit apat o boogian do tagayo do raha, it sel raha taragang, sel raha topurak, platelet, om plasma.
11 Apat boogian tagayo’d raha, abahagi kumaa’d boogian raha dit ongokoro. Koinsanai tulun Kristian mositi momili do mamaramit toi amu o boogian raha tongokoro diti. Momili nogi yau dot momoguno raha dau toi amu id pongubatan. Monikid toko oporlu’d momonsoi kootuson, poingkuro’d gunoon o raha sondiri id pamayayakan, ponorisidan do makmal, toi rawatan pongubatan.—Intangai Sinuratan id Tohuri 21.
12. (a) Nokuro tu oponting montok di Yohuwah kootuson dit tumanud do kogiiginowoo toko? (b) Poingkuro toko’d kitoilaan do momonsoi kootuson id rawatan pongubatan?
12 Sorisidon di Yohuwah o pomusarahan om kogiiginowoo toko. Manu Iyau momonsoi toko’d kootuson dit osonong. (Basao Boros dot Aralom 17:3; 24:12.) I pogi, soira momonsoi kootuson it kohompit o rawatan pongubatan, mositi’d sumambayang toko kumaa di Yohuwah do mokianu’d ponontudukan om momonsoi ponorisidan. Momoguno toko nogi kogiiginowoo dit nopinsingubas do Baibol dot momonsoi kootuson. A toko apatut do muhot tulun suai nunu ot wonsoion om iyolo nga a apatut do mononsog dati’d tumanud kootuson diyolo. Ka’d Baibol, “mositi nod sompori-pori o tulun do mamabo di dau’d binabo.”—Galatia 6:5; Rum 14:12.
TOTURAN DI YOHUWAH POPOINTALANG DO TUPUS DAU MONTOK DATI
13. Nunu opinsingilaan toko kokomoi di Yohuwah mantad toturan om ponontudukan kokomoi raha?
13 Koinsanai’d ponuhuan di Yohuwah nga montok kasanangan dati om popokito’d tupus Dau. (Sinding 19:8-12) Mumboyo toko Dau okon ko sabap do toturan Dau kapasanang dati, nga sabap do mupus toko Dau. Om tupus diti koudsuur dati do magada’d kopoundalihan raha. (Winonsoi 15:20) Iti kointirung do kolidasan toko. Kogumuan tulun do baino koilo’d kikobolingkangan soira’d mamaramit kopoundalihan do raha, om ogumu dokutur otumbayaan dot pamayayakan dit a momoguno raha lobi osonong montok kolidasan tulun dit kitoruol. Atalang kopio’d i Yohuwah no i kitoilaan om obingupus.—Basao Yosaya 55:9; Yohanis 14:21, 23.
14, 15. (a) Nunu toturan dit pinatahak di Yohuwah dot mongintirung do tulun Dau? (b) Poingkuro toko’d koomit pomusarahan di Yohuwah kokomoi koposion?
14 Toturan do Kinorohingan kopogowit do kasanangan do tulun Dau. Nonuan di Yohuwah o tulun Israil di pogulu po’d toturan dot mongintirung diyolo mantad koligaganan. Sobaagi’d suntu, minonuhu i Yohuwah dot momonsoi tolig id posorili do taap dot walai diyolo moi’d kopongilag do koligaganan. (Ponugutan 22:8) Kitoturan nogi montok dot sapi moi’d a kapanahak do koligaganan kumaa tulun. (Kinosoliwanan 21:28, 29) Nung a mumboyo o tulun Israil do toturan dilo om haro tulun suai dot apatai, mositi’d iyolo it mananggung tutang do raha.
15 Toturan diti popokito’d mongunsikou kopio i Yohuwah do koposion. I pogi, apatut toko’d mongunsikou do koposion miampai’d momogompi walai om korita toko, papapanau tosonong-sonong, om momili pomomoinan dit osonong. Piipiro tulun, lolobi po i tongomulok a momogompi katampasian om popoligogon do koposion diyolo. Nga a i Yohuwah orohian do kowoyo-woyoon miagal dilo. Manu Iyau mamantang toko’d koposion sondiri om nogi koposion tulun suai.—Gomponuduk 11:9, 10.
16. Nunu pomusarahan di Yohuwah kokomoi mongidu tanak id ponontianon?
16 Koinsanai koposion kigatang kopio montok di Yohuwah. Kohompit nogi baragang dit a po nosusu. Tumanud Toturan di Musa, nung kopokoruol o sosongulun do tondu dit monontian gisom dot apatai toi oiduan, mulong piya’d a tinomod nga bagi’d Yohuwah kakal iyau do kasala om mositi hukumon do kapataion. (Basao Kinosoliwanan 21:22, 23.) Soroho pogi topurimanan di Yohuwah soira’d kokito Iyau riniangan o baragang dit a po nosusu dot nidu maso’d ponontianon monikid toun.
17. Nunu it koinsasamod do ginawo songulun tondu it nokopongidu tanak id ponontianon pogului’d nokopinsingilo yau’d Baibol?
17 Poingkuro nung songulun tondu minongidu tanak id ponontianon pogului’d nokopinsingilo yau’d Baibol? Otumbayaan yau dot ompunon di Yohuwah o dusa dau maya rundun tobusan di Yesus. (Lukas 5:32; Iposus 1:7) Nung otopot do ruminologo iyau, a i tagal dau dot tumilombus do momurimon do kasala. Ka’d Baibol, ‘Yohuwah nopo om obinsianan i om obinglisiu. Songkuro nopo o kosoduwo do koulayon do mantad id kotonobon, om iyo noddi o kosoduwo do pataaman do Kinorohingan do dusa toko do mantad id dati.’—Sinding 103:8-14.
PATAAMO TOPURIMANAN DOT ARAATAN
18. Nokuro tu pataamon o topurimanan dot araatan id ginawo toko?
18 Ondung mamantang toko’d koposion, pataamon no o topurimanan dit araatan id ginawo toko. Minonurat i Yohanis dot, “Tulun nopo dit araatan do tobpinai dau om gampamatai i.” (1 Yohanis 3:15) Topurimanan dot a orohian milo’d osiliu dot topurimanan do araatan. Soira araatan toko’d sosongulun, mongindaraat toko dau, a mamantang dau, om alansan daa dot apatai iyau. (Oturan 19:16; Ponugutan 19:18-21; Matius 5:22) Kokito i Yohuwah do ginawo toko, i pogi pataamon no o topurimanan dot araatan id ginawo toko.—Yakub 1:14, 15; 4:1-3.
19. Poingkuro pomusarahan di Yohuwah kokomoi kororongit apatut do kounsub dati’d momit Dau?
19 Nung mongunsikou toko’d koposion, ilagon toko nunu nopo i kororongit, kohompit nogi pomomoinan dit kikorongitan. Ka’d Sinding 11:5, “Aayi-ayi no kopio o ginawo Dau dot araatan do tulun dit orohian do kororongit.” A toko manu poposuang id pomusarahan, koboros-boroso dit araat om kowoyoon dit orongit. Nga, manu toko’d momonu’d pomusarahan toko do hal-hal dit olidang om i kopogowit do piuludan—Basao Pilipi 4:8, 9.
INSODU NO’D MANTAD ORGANISASI DIT A MONGUNSIKOU DO KOPOSION
20-22. (a) Poingkuro pomusarahan di Yohuwah kokomoi pomogunan do Rogon? (b) Poingkuro susumamba do Kinorohingan popokito’d okon ko “posokodung di tulun do hiti’d pomogunan”?
20 Pomogunan do Rogon a mongunsikou koposion om kitutang do raha id mato di Yohuwah. Mantad di gulu po, tongokuasa do pulitik minamatai riniangan o tulun, kohompit nogi susumamba do Kinorohingan. Pinointalang do Baibol dot tongokuasa diti sobaagi’d nintorusan dit araat om orongit. (Daniol 8:3, 4, 20-22; Pinointalang 13:1, 2, 7, 8) Baino, ogumu tulun kaanu’d kountungan miampai papadagang toi momoli do rapo-rapo’d pisangadan. Otopot kopio dot “id suang ngai do pomorintaan di Yaraat o pointongkop diti pomogunan”—1 Yohanis 5:19.
21 Nga tulun Kristian dit otopot okon ko “posokodung di tulun do hiti’d pomogunan.” I pogi, neutral iyolo id hal do pulitik om pisangadan. A iyolo mamatai om a monokodung honggo nopo organisasi dit kitutang do raha. (Yohanis 15:19; 17:16) Soira indaraaton, a iyolo sumuli miampai’d korongitan. Minonuduk i Yesus dati do mupus do tulun om kohompit nogi o sangod toko.—Matius 5:44; Rum 12:17-21.
22 Minsodu toko nogi mantad Babil dit Agayo, it tinimungan do tugama dit a otopot do sompomogunan, i lobi kitutang do raha. Ka’d Baibol, “Id suang no do bandar diri, i raha di piro-piro o nabi om i raha di tulun di songonuon do Kinorohingan—om i raha do koinsanai’d tulun di pinatai do hiti’d pomogunan.” I pogi, ka’d Yohuwah, “Soliwan no, oi tulun di songonuon Ku!”—Pinointalang 17:6; 18:2, 4, 24.
23. Nunu wonsoion toko moi’d ‘kosoliwan’ mantad Babil dit Agayo?
23 Komoyon nopo’d “sumoliwan” mantad Babil dit Agayo nga tumongkiad mantad tugama dit a otopot. Sobaagi’d suntu, apatut do iduon ot ngaran toko mantad nuludan surupu id gorija. Suai ko iri, mositi do araatan toko om magada nunu nopo it araat i koubasanan do tugama dit a otopot, miagal ko seks dit sosomu, pulitik, om i tamaha, it nakapamatai riniangan o tulun mantad di gulu po.—Basao Sinding 97:10; Pinointalang 18:7, 9, 11-17.
24, 25. Poingkuro kinotutunan di Yohuwah kopogowit dati do kosimbayanan om kogiiginowoo dit osonong?
24 Pogului’d kotutun di Yohuwah, minonokodung toko doti pomogunan do Rogon, nga baino nokosimban toko no. Nakaramit toko’d tobusan di Yesus om minambakti toko kumaa Kinorohingan. ‘Tonuson i Dau o koinsanai’d dusa toko,’ i pogi, kikosimbayanan toko’d pomusarahan, kikogiiginowoo dit olidang om korohian toko indo do Kinorohingan.—Winonsoi 3:19; Yosaya 1:18.
25 Mulong piya’d nokoumbal toko’d tumanud do organisasi dit a mongunsikou do koposion, ompunan toko i di Yohuwah maya’d tobusan di Yesus. Mongunsikou toko kopio’d koposion dit pinopuhawang do Kinorohingan, om pokitonon toko o kounsikahan miampai monguhup tulun suai do tumongkiad mantad pomogunan do Rogon, mintutun di Yohuwah, om sumiliu do tambalut Dau.—2 Korintus 6:1, 2.
SUNUDAI TULUN SUAI KOKOMOI’D POMORINTAAN DO KINOROHINGAN
26-28. (a) Nunu karaja dit pinatahak di Yohuwah di Yohoskiol? (b) Nunu karaja dit pinatahak di Yohuwah do id dati?
26 Di gulu po, sinuhu di Yohuwah i Yohoskiol do poposunud dot pomunsaan do Yorusalim. Minonuhu nogi i Yohuwah dau do monuduk do tulun nunu ot wonsoion diyolo moi’d atampasi. Nung a di Yohoskiol pinoboros o pononsunudan diri, kitonggungan iyau montok kapataion diyolo. (Yohoskiol 33:7-9) Popokito i Yohoskiol dot mongunsikou yau koposion miampai popinsusui habar dit oponting kumaa’d soginumu o tulun.
27 Minonuhu i Yohuwah dati do mononsunud do tulun dot a no alaid om punsoon o pomogunan do Rogon om nogi monguhup diyolo do mintutun Dau moi’d kaanu koposion id pomogunan do wagu. (Yosaya 61:2; Matius 24:14) I pogi, popinsusuion toko habar diti kumaa soginumu tulun moi’d koboros toko dot, “Okon no ko doho’d kasalaan do haro piya ot id pogialatan dokoyu dot apatai. Tu a oku i nokoumbal do tuminongkiad diti karaja ku do monuduk dokoyu do koinsanai di natantu mantad do Kinorohingan.”—Winonsoi 20:26, 27.
28 Nga apatut dot opulang om olidang toko id hal do suai. Kaino minsingilo kokomoi diti id kotob do sumusuhut.