BAROKUN KALANTA KAFO KƆNƆ 43
DƆNKILI 41 “Ô Dieu, entends ma prière” (Ala, ne ka delili lamɛn)
Kana ɲinɛ ka delili kɛ tɔɔw ye
“ Aw ye . . . Ala daali ɲɔgɔn ye . . . Barika be mɔgɔtilennin ka daalili la kosɔbɛ.”—ZAKI 5:16.
BAROKUN KƆNƆNAKOW
An bena a ye fɛɛn min kama a kɔrɔtanin lo an ka delili kɛ tɔɔw ye. An bena ladili dɔw lajɛ fana minw bena an dɛmɛ k’o kɛ.
1. An b’a lɔn cogo di ko an ka deliliw kɔrɔtanin lo Jehova fɛ?
DELILI ye nilifɛnba dɔ lo ye. Miiri k’a filɛ: Jehova ye baara dɔw kalifa mɛlɛkɛw ma (Zab. 91:11). A ye kunkanbaarabaw kalifa fana a Dencɛ ma (Mat. 28:18). Nga k’an ka deliliw lamɛn, yala a y’o koo kalifa dɔ ma wa? Ayi. Jehova y’a latigɛ ko ale yɛrɛ lo bena o kɛ. Bibulu b’a fɔ ko Jehova lo b’an ka “daaliliw mɛn.”—Zab. 65:3.
2. Ciden Pol ye ɲɛyirali juman lo to an ye delili koo la?
2 Tiɲɛn lo ko an be se ka Jehova deli k’an jɔrɔnankow fɔ a ye. Nga an ka ɲi fana ka delili kɛ tɔɔw ye. Ciden Pol y’o lo kɛ. Misali la, a y’a fɔ Efɛzi kafomɔgɔw ye ko: “Ne be to [ka Ala] dali aw ye.” (Efɛz. 1:16). A tun be delili kɛ mɔgɔ tigitigi dɔw ye fana. Misali la, a y’a fɔ Timote ye ko: “Ne be barika la Ala ye . . . Ne be to ka Ala daali i ye suu ni tile.” (2 Tim. 1:3). Gwɛlɛya dɔw tun be Pol kan, a tun b’a fɛ ka minw kofɔ Jehova ye (2 Kor. 11:23; 12:7, 8). O bɛɛ n’a ta, a ye wagati ta ka delili kɛ tɔɔw ye.
3. Mun na tuma dɔw la an be ɲinɛ ka delili kɛ tɔɔw ye?
3 N’a sɔrɔ tuma dɔw la an be ɲinɛ ka delili kɛ tɔɔw ye. Mun na do? Balimamuso dɔ tɔgɔ ko Sabrina.a Kuun minw kama an be ɲinɛ ka delili kɛ tɔɔw ye, a y’u dɔ kofɔ. A ko: “An bolo degunnin lo tuma bɛɛ. An ka gwɛlɛyaw be se k’an kuun bɛɛ ta ani k’a to an be delili kɛ an makoɲɛfɛnw dɔrɔn lo kosɔn.” Yala o ɲɔgɔn ka teli k’i sɔrɔ wa? N’o lo, barokun nin be se k’i dɛmɛ. 1) A bena a ɲɛfɔ fɛɛn min kama a kɔrɔtanin lo i ka delili kɛ tɔɔw ye. Ani 2) a bena ladiliw di i ma minw bena i dɛmɛ k’a lɔn i be se k’o kɛ cogo min na.
MUN NA AN KA ƝI KA DELILI KƐ TƆƆW YE?
4-5. Ka delili kɛ tɔɔw ye, mun na an be se k’a fɔ ko “barika [b’o] la kosɔbɛ”? (Zaki 5:16).
4 Ka delili kɛ tɔɔw ye, “barika [b’o] la kosɔbɛ.” (Zaki 5:16 kalan). N’an be delili kɛ tɔɔw ye, yala o be se k’a to u ka koow be fisaya wa? Ɔnhɔn. Misali la, Yezu tun b’a lɔn ko ciden Piyɛri bena ban ale la minkɛ, a y’a fɔ a ye ko: “Ne ye Ala daali i ye waasa i ka lanaya kana cɛn.” (Luka 22:32). Pol fana tun b’a lɔn ko n’an be delili kɛ mɔgɔ dɔ ye, o be se k’a to a ka koow cogoya be yɛlɛma. Tuma min na u bagara a ma k’a minɛ ka don kaso la Ɔrɔmu, a ye lɛtɛrɛ sɛbɛ Filemɔn ma ko: “Ne lanin b’a la ko aw ka Aladali barika la, ne bena sira sɔrɔ ka taga aw fɛ.” (Filem. 22). O lo kɛra jaatika. Dɔɔni o kɔ, Pol bɔra kaso la ani a y’a ka waajuli baara daminɛ kokura.
5 Nga o kɔrɔ tɛ ko an ka deliliw fɛ, an be se ka Jehova waajibiya a ka koow kɛ cogo dɔ la. A b’a lɔn a sagokɛlaw jɔrɔnankow ye minw ye ani tuma dɔw la, a b’a latigɛ k’u ka delili jaabi. N’an y’o faamu, o bena an dɛmɛ ka Jehova deli koo dɔ la ani ka la a la ko a bena o ɲɛnabɔ cogo fisaman na.—Zab. 37:5; 2 Kor. 1:11.
6. N’an be delili kɛ tɔɔw ye, o be se ka nɔɔ juman lo to an dusukunnakow kan u koo la? (1 Piyɛri 3:8).
6 N’an be delili kɛ tɔɔw ye, o b’an dɛmɛ “ka makari.” (1 Piyɛri 3:8 kalan). Ka makari mɔgɔ dɔ la, o kɔrɔ ko k’a lɔn ko a be tɔɔrɔla ani k’a ɲini k’a tigi dɛmɛ (Mariki 1:40, 41). Diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ tɔgɔ ko Michel ani a ko: “Ni n’ be delili kɛ walisa tɔɔw k’u ka makoɲɛfɛnw sɔrɔ, o b’a to n’ b’a faamu gwɛlɛya minw b’u kan ani o be dɔ fara n’ ka kanuya kan u koo la. N’ b’a ye ko n’ magwɛrɛnin lo kosɔbɛ u la, hali n’u t’o kala ma.” Diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ tɔgɔ ko Richard. Ale y’a ɲɛfɔ nafa wɛrɛ min b’a la ka delili kɛ tɔɔw ye. A ko: “N’an be delili kɛ mɔgɔ dɔ ye, an ka teli ka dɔ kɛ dɔ ye k’a tigi dɛmɛ.” A y’a fara a kan ko: “An ye delili kɛ mɔgɔ min ye, n’an b’a tigi dɛmɛ cogo tigitigi dɔw la, a be i n’a fɔ an be dɛmɛ donna le k’o delili jaabi.”
7. N’an be to ka delili kɛ tɔɔw ye, o be se k’an dɛmɛ cogo di an kana to ka miiri kojugu an ka gwɛlɛyaw la? (Filipikaw 2:3, 4; jaaw lajɛ fana).
7 N’an be delili kɛ tɔɔw ye, o b’a to an b’an ka gwɛlɛyaw filɛ ni ɲɛɛ ɲuman ye (Filipikaw 2:3, 4 kalan). Gwɛlɛyaw b’an kelen kelen bɛɛ kan sabu an be duniɲa min kɔnɔ, Sutana lo ye kuntigi ye (1 Zan 5:19; Yir. 12:12). N’an be to ka delili kɛ tɔɔw ye, o b’an hakili jigi ko tɔɔrɔ min b’an kan, o ‘ɲɔgɔn b’an baden tɔw kan yɔrɔ wɛrɛw la.’ (1 Piyɛri 5:9). Balimamuso dɔ ye piyɔniye ye ani a tɔgɔ ko Katherine. A ko: “Ni n’ be to ka delili kɛ tɔɔw ye, o be n’ hakili jigi ko gwɛlɛyaw be tɔɔw fana kan. O b’a to n’ tɛ to ka miiri kojugu n’ ka gwɛlɛyaw la.”
N’an be delili kɛ tɔɔw ye, o b’an dɛmɛ k’an ka gwɛlɛyaw filɛ ni ɲɛɛ ɲuman ye (dakun 7nan lajɛ).d
U MAKO B’AN KA DELILIW LA
8. An be se ka jɔnw lo kofɔ an ka deliliw la?
8 An be se ka jɔnw lo kofɔ an ka deliliw la? An be se ka delili kɛ mɔgɔ nunu ye: Minw man kɛnɛ, u be kanbelew ni sunguru minw lɔgɔbɔ lakɔliso la wala k’u lasun ka koo jugu kɛ ani mɔgɔ minw kɔrɔla. An kerecɛnɲɔgɔn caaman somɔgɔw wala u ka jamana faamanw b’u kɛlɛ u ka limaniya kosɔn (Mat. 10:18, 36; Kɛw. 12:5). An balima dɔw bolila k’u ka soo to yen politiki kɛlɛw kosɔn. Dɔ wɛrɛw be tɔɔrɔla balawokow kosɔn. N’a sɔrɔ an t’o balimaw lɔn. Nga n’an be delili kɛ u ye, an b’a yira ko an be tugu Yezu ka cikan nin kɔ: “Aw . . . ka ɲɔgɔn kanu.”—Zan 13:34.
9. Balima minw be Jehova ka ɔriganisasiyɔn kun na, mun na an ka ɲi ka delili kɛ olu n’u musow ye?
9 Mɔgɔ minw be Jehova ka ɔriganisasiyɔn kun na, an be se ka delili kɛ olu fana ye. Misali la, an be se ka delili kɛ Koow Ɲɛnabɔla Jɛnkulu mɔgɔw ani u dɛmɛbagaw ye. An be se ka delili kɛ fana tɔnbolo ka kɔmite mɔgɔw, Betɛli baaraw ɲɛminɛbagaw, kafokulu kɔrɔsibagaw, kafo ka diiman mɔgɔkɔrɔw ani kɔrɔsigi cidenw ye. O balima caaman b’u ka gwɛlɛyaw muɲuna ani o wagati kelen na, u be baaraba kɛ walisa k’an dɛmɛ (2 Kor. 12:15). Kafokulu kɔrɔsibaga dɔ tɔgɔ ko Mark ani a y’a fɔ ko: “Min ka gwɛlɛ n’ ma kosɔbɛ, o ye ko n’ yɔrɔ ka jan n’ bangebagaw la. U fila bɛɛ kɔrɔla ani u man kɛnɛ. Tiɲɛn lo ko n’ kɔrɔmuso n’a cɛɛ b’u jantora u la. Nga, a be n’ tɔɔrɔ k’a ye ko n’ tɛ se ka caaman kɛ k’u dɛmɛ.” An b’o balimaw ka gwɛlɛyaw kalama wo, an t’o kalama wo, a ka ɲi an ka to ka delili kɛ u ye (1 Tes. 5:12, 13). An be se fana ka to ka delili kɛ u musow ye sabu u b’u cɛɛw dɛmɛna kantigiya la walisa u ka to k’u ka kunkanbaaraw dafa.
10-11. N’an be delili kɛ an balimaw ye u jɛnkululaman, yala o ka di Jehova ye wa? A ɲɛfɔ.
10 I ko an y’a ye cogo min na, an be to ka delili kɛ an balimaw ye u jɛnkululaman. Misali la, n’an tɛ miirila mɔgɔ dɔ koo la tigitigi, an be se k’a ɲini Jehova fɛ ko balimaw minw be kaso la, a k’u dɛmɛ wala ko minw ka mɔgɔ kanulen dɔ sara, a k’u jigi tugu. Diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ tɔgɔ ko Donald ani a ko: “Gwɛlɛyaw b’an balima caamanba kan fɔɔ tuma dɔw la, an be delili kɛ u bɛɛ lajɛnnin tɔgɔ la.”
11 Yala o deliliw ɲɔgɔn ka di Jehova ye wa? Ɔnhɔn! Sabu an t’a lɔn an balimaw bɛɛ mako be min na tigitigi. O la, a bɛnnin lo, an ka delili kɛ an balimaw ye u jɛnkululaman (Zan 17:20; Efɛz. 6:18). O deliliw b’a yira ko an b’an “balimaw kanu” duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ.—1 Piyɛri 2:17.
N’AN BE DELILI KƐRA MƆGƆ DƆ YE
12. Cogo juman na n’an be kɔrɔsili kɛ, o be se k’an dɛmɛ ka delili kɛ an balimaw ye koo tigitigi dɔw koo la?
12 Kɔrɔsili kɛ. A ka ɲi an ka delili kɛ an balimaw ye u jɛnkululaman. Nga, a bɛnnin lo fana an ka delili kɛ an balima dɔw ye tigitigi, an kɛtɔ k’u tɔgɔ fɔ. Yala i ka kafo kɔnɔ balima dɔ man kɛnɛ kabi wagatijan wa? Kanbele wala sunguru dɔ fari fagara sabu a ka klasidenw b’a lasunna ka koo jugu kɛ wa? Yala bangebaga dɔ min b’a deenw lamɔna a kelen, a be jijalibaw kɛra “k’u kolo k’u ladi, ani k’u kalan ka kɛɲɛ ni Matigi sago ye” wa? (Efɛz. 6:4). N’i be kɔrɔsili kɛ, o bena a to i be makari tɔɔw la kosɔbɛ. O bena i lasun ka delili kɛ u ye.b—Ɔrɔm. 12:15.
13. Cogo juman na an be se ka delili kɛ mɔgɔ dɔ ye k’a sɔrɔ an t’o tigi lɔn?
13 U tɔgɔ fɔ i ka delili la. An be se k’o kɛ mɔgɔw ye hali n’an ma deli k’u ye. Misali la, miiri an balimaw koo la minw be kaso la jamana nunu na: Krime, Eritire, Irisi ani Singapur. U ye balima minw don kaso la, i be se k’u tɔgɔw sɔrɔ jw.org kan.c Boris ye kafokulu kɔrɔsibaga dɔ ye. A y’a fɔ ko: “N’ balima minw be kaso la, n’ y’a kɔrɔsi ko ni n’ b’u dɔ tɔgɔ sɛbɛ ani k’a kalan ni kaanba ye, o be n’ dɛmɛ ka n’ hakili to a la ani k’a kofɔ n’ ka deliliw la.”
14-15. Mun lo be se k’an dɛmɛ ka delili kɛ koo tigitigi dɔw koo la?
14 Delili kɛ koo tigitigi dɔw koo la. Balimacɛ Michel min kofɔra ka tɛmɛ, ale ko: “Balima minw be kaso la, ni n’ b’u ka maana kalanna, n’ be miiri k’a filɛ ni n’ tun b’u nɔɔ na, n’ dusukunnakow tun bena kɛ min ye. N’ b’a lɔn ko n’ tun bena jɔɔrɔ n’ muso koo la ani a tun bena diya n’ ye dɔ k’a janto a la koɲuman. O b’a to ni n’ be delili kɛra n’ balima furuninw ye minw be kaso la, n’ be sinsin koo tigitigi dɔw kan.”—Eburuw 13:3.
15 An balima minw be kaso la, n’an miirila k’a filɛ u ka loon o loon ɲɛnamaya be cogo min na yen, an bena a lɔn an be se ka koo wɛrɛ minw deli Jehova fɛ u ye. Misali la, an be se ka delili kɛ walisa garadiw k’u minɛ ka ɲɛ ani faamanw ka sira di u ma walisa u ka se ka Jehova bato ɲɛsuma na (1 Tim. 2:1, 2). An balima minw be kaso la, an be se ka delili kɛ fana walisa u ka ɲɛyirali ɲuman k’u ka kafo balimaw jija. An be se ka delili kɛ fana walisa mɔgɔ minw tɛ Jehova Seerew ye, u k’o balimaw ka kɛwale ɲumanw kɔrɔsi ani ka kibaro diiman lamɛn (1 Piyɛri 2:12). An be se k’o ladiliw sira tagama n’an be delili kɛra an balimaw ye gwɛlɛya wɛrɛw be minw kan. N’an be kɔrɔsili kɛ, n’an b’an balimaw tɔgɔ fɔ an ka deliliw la ani n’an be delili kɛ koo tigitigi dɔw koo la, an b’a yira ko ‘kanuya min be an ni ɲɔgɔn cɛ,’ o barika ka bon kosɔbɛ.—1 Tes. 3:12.
AN KA KƐ NI MIIRIYA BƐNNIN YE AN KA DELILIW KOO LA
16. An ka ɲi ka mun lo to an hakili la an ka deliliw koo la? (Matiyo 6:8).
16 I ko an y’a ye cogo min na, n’an be delili kɛ mɔgɔ dɔ ye, o be se k’a to a ka koow cogoya be fisaya. Nga, an ka ɲi ka kɛ ni miiriya bɛnnin ye an ka deliliw koo la. An k’a to an hakili la ko Jehova mako t’a la an ka kunnafoniw di a ma ka ɲɛsin koo dɔ ma. A mako t’a la fana an ka ladiliw di a ma, an kɛtɔ k’a fɔ a ye koo dɔ ka ɲi ka ɲɛnabɔ cogo fisaman min na. Jehova b’a lɔn a sagokɛlaw mako be min na yanni olu yɛrɛ wala tɔɔw ka bɔ o kala ma (Matiyo 6:8 kalan). N’o lo, mun na an ka ɲi ka delili kɛ tɔɔw ye? Kuun minw kofɔra barokun nin na, ka fara olu kan, n’an be delili kɛ tɔɔw ye, an b’a yira ko an b’an janto u la kosɔbɛ. Kanuya b’an lasun an ka delili kɛ tɔɔw ye. Ani Jehova ninsɔn ka di k’a ye ko a sagokɛlaw b’a ka kanuya ɲɔgɔn ladegi.
17-18. Misali dɔ fɔ k’a yira nafa min b’a la n’an be delili kɛ an balimaw ye?
17 N’a sɔrɔ an ye delili kɛ ka ɲɛsin koo dɔ ma ani a be komi yɛlɛmani ma don o koo la. Nga, an k’a to an hakili la ko an ka deliliw b’a yira ko an b’an balimaw kanu ani Jehova b’o kɔrɔsi. An ka misali dɔ ta. Miiri k’a filɛ ko denbaya dɔ kɔnɔ denmisɛn fila be yen: cɛdennin ni musodennin. Cɛdennin lanin lo a man kɛnɛ. Musodennin y’a facɛ deli ko: “Sabari k’a dɛmɛ, a tɔɔrɔnin lo!” Facɛman b’a lɔn ka ban a ka ɲi ka min kɛ. A b’a dencɛ kanu ani a b’a jantora a la ka ɲɛ. Nga, a ninsɔn ka di kosɔbɛ k’a ye ko a denmuso b’a janto a balimacɛ la fɔɔ a y’a ɲini a fɛ a k’a dɛmɛ.
18 Jehova b’a ɲini an fɛ an k’o lo kɛ: K’an janto ɲɔgɔn na ani ka delili kɛ ɲɔgɔn ye. N’an b’o kɛ, an b’a yira ko an tɛ miiri an yɛrɛ dɔrɔn koo la. Nga, an b’a yira ko an b’an balimaw kanu kosɔbɛ ani Jehova b’o kɔrɔsi (2 Tes. 1:3; Eburuw 6:10). I ko an y’a ye cogo min na, tuma dɔw la fana, an ka deliliw be se k’a to mɔgɔ dɔ ka koow cogoya be fisaya. O la, an kana ɲinɛ abada ka delili kɛ tɔɔw ye.
DƆNKILI 101 An ka koow kɛ kelenya la
a Tɔgɔ dɔw yɛlɛmana.
b Videwo nin lajɛ jw.org kan: Takeshi Shimizu: Jehova ‘be deliliw mɛn.’
c Balima minw be kaso la walisa k’u tɔgɔw lɔn, yɔrɔ nin lajɛ jw.org kan: “Témoins de Jéhovah emprisonnés en raison de leur foi (par pays).”
d JAAW ƝƐFƆLI: Gwɛlɛya be balima dɔw kan ani u be delili kɛra tɔɔw ye.