Jehova be se fɛɛn bɛɛ la

KA BAARA KƐ SƆGƆMADA JOONA FƆƆ FITIRI FƐ

N’ wolola saan 1937 kolkoze. O ye foro ye, mɔgɔ caaman be jɛn ka min sɛnɛ. A tun be Tokmok gɛrɛfɛ, Kirgistan jamana na. An ka denbaya ye kirgize mɔgɔw ye ani an be kirgizkan lo fɔ. N’ bangebagaw tun be baara kɛ foro lo kɔnɔ k’a ta sɔgɔmada joona fɔɔ fitiri fɛ. Dumuni tun be di foro baarakɛlaw ma tuma o tuma. Nka, u tun b’u sara siɲɛ kelen saan kɔnɔ. N’ bamuso tun b’a seko bɛɛ kɛ ka ne ni n’ dɔgɔmuso ladon. N’ ye saan 5 kɛ lakɔli la. O kɔ, n’ y’a daminɛ ka baara kɛ kudayi foro kɔnɔ.

An ka mara la, an caaman tun ye fantan ye. An tun be baara gwɛlɛw lo kɛ walisa k’an daradumuni sɔrɔ. Siniɲasigi ani ɲɛnamaya kuun ye min ye, n’ tun tɛ miiri bɛrɛbɛrɛ o la n’ kanbele tuma na. N’ ma deli k’a miiri ko ka tiɲɛn lɔn Jehova Ala ani a sagonata koo la, o tun bena n’ ka ɲɛnamaya kɛcogo yɛlɛma. O kibaro sera cogo min na Kirgistan ani a jɛnsɛnna cogo min na, o be mɔgɔ kabakoya. O daminɛna an ka mara la, Kirgistan saheli fan fɛ.

U NANA NI TIƝƐN KALAN YE KIRGISTAN

Kirgistan, mɔgɔw y’a daminɛ ka tiɲɛn lɔn Jehova Ala koo la saan 1950 ani 1960 cɛ. Walisa mɔgɔw ka sɔn tiɲɛn batoli ma, u tun ka ɲi ka ban kominisiw ka kalanw na. Sabu o wagati la, Kirgistan tun ye Soviyetiki (URSS) jamana dɔ ye. Soviyetiki faamanw tun ye kominisiw ye. Soviyetiki jamanaw bɛɛ la, Jehova Seerew ma sɔn k’u seen don politikikow la (Zan 18:36). O kama, faamanw tun b’u jati u juguw ye. Nka, kalan si tun tɛ se ka Ala ka Kuma bali ka mɔgɔ kɔnɔgwɛw dusukun sɔrɔ. Tiɲɛn na, ne ye kalan nafamanba minw sɔrɔ o koo la, o dɔ ye ko Jehova “be se fɛɛn bɛɛ la.”—Mariki 10:27.

Komi u wulila Jehova Seerew kama, mɔgɔ caaman sɔnna tiɲɛn batoli ma Kirgistan jamana yɔrɔ bɛɛ la. O kɛra cogo di do? Faamanw tun be minw jati u juguw ye, u y’olu minɛ ka taga n’u ye fanga baarakɛyɔrɔ la Siberi. Soviyetikiw ka mara dɔ tun lo fana. U tun ye minw minɛ ka taga yen, u caaman nana Kirgistan ani u dɔw y’a daminɛ ka mɔgɔw kalan tiɲɛn koo la. U dɔ tɔgɔ tun ko Emil Yantzen. A wolola Kirgistan saan 1919 la. U tun y’a minɛ ka taga fanga baarakɛyɔrɔ ani a ye Jehova Seerew kunbɛn yen. A sɔnna tiɲɛn kalanw na ani a kɔsegira Kirgistan saan 1956. A nana sigi an ka mara la, Sokuluk gɛrɛfɛ. Kirgistan, kafo fɔlɔ sigira Sokuluk le, saan 1958 la.

Saan kelen o kɔ, Victor Vinter yɛlɛmana Sokuluk. Balimacɛ kantigi tun lo ani u y’a tɔɔrɔ siɲɛ caaman. Komi a tun t’a seen don politikikow la, a ye saan saba kɛ kaso la siɲɛ fila, ka tila ka saan tan kɛ yen tugun. O kɔ, u tagara n’a ye fanga baarakɛyɔrɔ la ani a ye saan 5 kɛ yen. O kɔrɔbɔli bɛɛ n’a ta, tiɲɛn batoli tora ka jɛnsɛn jamana kɔnɔ.

TIƝƐN BATOLI SURUNYANA AN KA DUGU LA

Saan 1963, Jehova Seerew mɔgɔ 160 lo tun be Kirgistan. U caaman tun bɔra Alemaɲi, Ikrɛni ani Irisi jamanaw na. Eduard Varter tun y’o mɔgɔ dɔ ye ani a tun batizera Alemaɲi saan 1924. Hitilɛri ka sɔrɔdasiw (Naziw) y’a minɛ ka taga n’a ye kaso la saan 1940 ani 1950 cɛ. Saan damanin o kɔ, kominisiw tagara n’a ye fanga baarakɛyɔrɔ la. Saan 1961, o balimacɛ kantigi yɛlɛmana Kant dugu la. O yɔrɔ man jan n’an ka dugu ye.

Elizabeth Fot fana tun be kant. Jehova batobaga kantigi tun lo ani a tun ye tayɛri ye. Komi a tun be se fani kalanna koɲuman, ale lo tun be mɔgɔbabaw, i n’a fɔ dɔgɔtɔrɔw ni kalanfaw ka faniw kalan. A ka kiliyanmuso dɔ tɔgɔ tun ko Aksamai Sultanalieva. O muso cɛɛ tun be baara kɛ ni prokirɛr ye. Loon dɔ, o muso nana fani di Elizabeth ma a k’a kalan. A ye Elizabeth ɲininga koo caaman na ka ɲɛsin ɲɛnamaya kuun ma ani suuw cogoya koo la. Elizabeth basigira Bibulu kan k’a ka ɲiningaliw bɛɛ jaabi. O kɔ, Aksamai kɛra weleweledala kisɛman ye.

O wagati faan fɛ, Nikolai Chimpoesh kɛra kafokulu kɔrɔsibaga ye ani a y’o baara kɛ saan 30 ɲɔgɔn. A tun be bɔ Mɔldavi jamana na. Nikolai tun be taga bɔ kafow ye ani a tun be labɛnw kɛ walisa k’an ka gafew kopi kɛ ani k’u jɛnsɛn. Faamanw bɔra a ka baara kala ma. O kama, Eduard Varter ye Nikolai ladi ko: “Ni faamanw y’i ɲininga, tilen k’a fɔ u ye ko an ka gafew be bɔ Brooklyn an ka sigiyɔrɔsoba la. Polisicɛ (KGB) filɛ a ɲɛɛ na. Kana siran foyi ɲɛ.”—Mat. 10:19.

Dɔɔni o ladili dinin kɔ, u ye Nikolai weele KGB ka biroba la Kant dugu la. Min kɛra o kɔ, a y’o ɲɛfɔ ko: “Polisicɛ ye n’ ɲininga ko an ka gafew be bɔ min? N’ ko u be bɔ Brooklyn. Kuma ma sɔrɔ a daa tugun! A y’a to n’ tagara ani a ma segi ka n’ weele.” O Seerew jaa tun ka gwɛlɛ. U tora ka kibaro diiman jɛnsɛn an ka mara la, Kirgistan saheli fan fɛ. Waajuli kɛtɔ, u tun b’u janto u yɛrɛ la. A laban, saan 1981 na, n’ somɔgɔw ye tiɲɛnko nafamanw mɛn Jehova koo la. N’ muso Mairambubu lo kɔnna k’o mɛn.

N’ MUSO SINNA K’A FAAMU KO TIƝƐN DIINAN LO

Mairambubu bɔra Naryn mara la, Kirgistan. Loon dɔ, saan 1974, utikalo la, a tagara bɔ n’ dɔgɔmuso ye a ka soo. An ye ɲɔgɔn kunbɛn o yɔrɔ lo la, a siɲɛ fɔlɔ la. N’ y’a ye dɔrɔn, n’ jarabira a la ani n’ y’a furu o loon kelen bɛɛ.

N’ ye kuma min fɔ a daminɛ na, n’ muso y’o mɛn a tagatɔ lɔgɔ la bus kɔnɔ. O kɛra saan 1981 zanwiyekalo la. N’ muso tun b’a fɛ ka dɔ lɔn tugun. O kama, muso min tun b’o kuma fɔra, a y’a ɲininga a tɔgɔ n’a ka ladɛrɛsi la. O muso y’a fɔ ko ale tɔgɔ ko Apun. Nka, a ma sɔn k’a ka ladɛrɛsi di sabu bali tun sigira Jehova Seerew ka baara kan o wagati la. A y’an ka ladɛrɛsi minɛ n’ muso fɛ. N’ muso sera soo a ninsɔndiyaninba!

N’ muso ko: “N’ ye kibaro diiman dɔ mɛn bi. Muso dɔ y’a fɔ n’ ye ko yanni dɔɔni, mɔgɔw tɛna sa tugun, ko mɔgɔw bena sigi hɛɛrɛ la ni kongosogow ye.” Ne fɛ, a tun be komi a be nziri lo lara. N’ ye n’ muso jaabi ko: “An k’a kɔnɔ. N’a nana bɔ an ye, a bena o ɲɛfɔ an ye ka ɲɛ.”

Kalo saba o kɔ, Apun nana bɔ an ye. A nana bɔ an ye siɲɛ caaman o kɔ. A nako kelen kelen bɛɛ la, a tun be na ni balimamuso wɛrɛ ye. O balimamuso dɔw tun ye kirgize mɔgɔw ye minw kɛra fɔlɔ ye ka sɔn tiɲɛn batoli ma. U y’an kalan tiɲɛnko nafamanw na Jehova koo la ani a sagonata ye min ye adamadenw koo la. U tun b’an kalan ni gafe nin lo ye: Du paradis perdu au paradis reconquis.a Komi o gafe kelen dɔrɔn lo tun be yen Tokmok dugu la, an y’a kopi kɛ bolo la an yɛrɛ ye.

An ye koo minw kalan a daminɛ na, u dɔ ye Zɛnɛzi 3:15 ka kiraya kuma ye. O bena dafa Yezu Krista barika la, ale min ye Masacɛ ye Ala ka Masaya kun na. A kɔrɔtanin lo bɛɛ k’o kibaro diiman mɛn! O yɛrɛ lo y’an lasun an ye waajuli baara daminɛ (Mat. 24:14). Dɔɔni, Bibulu ka tiɲɛn kalanw y’a daminɛ k’an ka ɲɛnamaya kɛcogo yɛlɛma.

LAJƐNW NI BATƐMU BALI WAGATI LA

Tokmok dugu la, balimacɛ dɔ y’an weele furu dɔ la. Ne ni n’ muso sinna k’a ye ko Jehova Seerew ka kokɛcogow be dan na ni tɔɔw ta ye. Dɔrɔ tun tɛ yen ani koo bɛɛ tun labɛnnin lo koɲuman. O furu ni furu tɔɔw tun tɛ kelen ye hali dɔɔni. An delila ka taga furu minw na, mɔgɔw tun be dɔrɔ min ka suu. U tun be koo bɛnbaliw kɛ ani ka kuma nɔgɔninw fɔ.

An tagara kafo ka lajɛn dɔw la fana Tokmok. Ni yɔrɔ ɲɛɛ ka ɲi, o lajɛnw tun be kɛ tuu kɔnɔ. Balimaw tun b’a lɔn ko polisiw tun b’u kɔrɔsira. O kama, balimacɛ dɔw tun be lɔ ka to ka kɔrɔsili kɛ. Nɛnɛ tuma na, an tun be lajɛnw kɛ boon dɔ kɔnɔ. Siɲɛ damanin, polisiw nana o boon kɔnɔ k’an ɲininga an be mun lo kɛra. Ne ni n’ muso batizera Chüy kɔji kɔnɔ, saan 1982 zuwekalo la ani an tun ka ɲi k’an yɛrɛ kɔrɔsi (Mat. 10:16). An ni balima damanin ye ɲɔgɔn lajɛn tuu kɔnɔ. Balimaw ma sin ka na ɲɔgɔn kan. Nka, u ye ɲɔgɔn tilan jɛnkulu denninw na ka na. An ye Masaya dɔnkiliw la ani ka batɛmu kalan lamɛn.

AN YE DƆ FARA AN KA CIDENYA BAARA KAN

Saan 1987, balimacɛ dɔ ko n’ ka taga bɔ makodon mɔgɔ dɔ ye Balykchy dugu la. Ne ni n’ muso tun be lɛri 4 lo kɛ tɛrɛn kɔnɔ ka sɔrɔ ka se yen. An tagara waajuli kɛ o dugu la siɲɛ caaman ani an y’a ye ko mɔgɔ caaman b’u mako don kibaro diiman na. O tun ye sababu ɲuman ye ka dɔ fara an ka waajuli baara kan.

Ne ni Mairambubu ye wikɛni caaman kɛ Balykchy ka waajuli ni lajɛnw kɛ. An y’a ye ko mɔgɔ caamanba tun b’an ka gafew fɛ. An tun b’u don bɔrɔ dɔ kɔnɔ ka bɔ Tokmok dugu la. O bɔrɔ tun be weele ko mishok ani pɔmitɛrɛ lo tun be don a kɔnɔ. An tun b’o bɔrɔ fila fa n’an ka gafew ye kalo o kalo. U yɛrɛ tun tɛ bɔri kɛ. An tagatɔ Balykchy, an tun be seereya kɛ tɛrɛn kɔnɔ.

An y’a daminɛ ka taga Balykchy dugu la tuma min na, kafo si tun tɛ yen. Nka, saan seegi o kɔ, kafo dɔ sigira yen saan 1995 la. An ye saan minw bɛɛ kɛ ka to ka bɔ Tokmok ka taga Balykchy dugu la, an ye wari caaman don o la. See bɛrɛ tun t’an ye. Nka, an sera k’o kɛ cogo di? Balimacɛ dɔ tun lɔnin be n’an ka musakaw bɛɛ ye. Jehova y’a faamu ko an tun b’a fɛ ka dɔ fara an ka cidenya baara kan ani a ye “sankolo dayɛlɛ” an ye (Mal. 3:10). Tiɲɛn na, Jehova be se koo bɛɛ la!

AN BOLO DEGUNNIN LO DENBAYA KƆNƆ ANI CIDENYA BAARA LA

Saan 1992, n’ kɛra diinan mɔgɔkɔrɔ ye. Ne lo tun ye kirgize fɔlɔ ka kɛ diinan mɔgɔkɔrɔ ye jamana kɔnɔ. An ka kafo kɔnɔ Tokmok, n’ ye sababu wɛrɛw sɔrɔ ka dɔ fara n’ ka cidenya baara kan. An ka Bibulu kalanden caaman tun ye kirgize mɔgɔw ye ani inivɛrisite kalandenw tun lo. Bi, o kanbelew dɔ ye kɔmite mɔgɔ dɔ ye Betɛli la ani fila wɛrɛw ye dan na piyɔniyew ye. An sera fana ka mɔgɔ wɛrɛw dɛmɛ lajɛnw na. Saan 1990 ni 1995 cɛ, an ka gafew tun be Irisikan na ani lajɛnw tun be kɛ o kaan lo la fana. Nka, kirgize mɔgɔw tora ka caya kafo kɔnɔ. O kama, n’ y’a daminɛ ka lajɛnw bayɛlɛma o kaan na. O ye o mɔgɔw dɛmɛ ka tiɲɛn kalanw faamu joona joona.

Ne ni n’ muso Mairambubu bolo tun degunnin lo fana k’an deenw lamɔ. An tun be taga n’an deenw ye waajuli ani kafo ka lajɛnw na. An denmuso Gulsayra tun be ni saan 12 ye ani a tun ka di a ye ka Bibulu ka kibaro fɔ mɔgɔw ye siradaw la. A tun ka di an deenw ye ka vɛrisew degi u kunfɛ. O cogo la, an deenw tun b’u seen don bɛrɛbɛrɛ kafo ka baaraw la. O kɔ, an mamadenw fana y’o lo kɛ. Deen 9 ani mamaden 11 lo be sii la. U la mɔgɔ 16 ye Jehova sagokɛlaw ye wala u be na lajɛnw na n’u bangebagaw ye.

YƐLƐMANIBAW

Balima kanulen minw tun ye Jehova ka baara daminɛ yan saan 1950 ni 1960 cɛ, olu bena kabakoya k’a ye ko yɛlɛmanibaw kɛra bi. Kabi saan 1990 ni 2000 cɛ, faamanw t’an kɛlɛ an ka waajuli baara kosɔn i ko fɔlɔ la ani an be se ka lajɛnbaw kɛ.

Ne ni n’ muso ye tile saba lajɛnba fɔlɔ kɛ saan 1991 la, Alma-Ata dugu la. A be weele bi ko Almati, Kazakstan jamana na. Saan 1993, Kirgistan balimaw ye tile saba lajɛnba fɔlɔ kɛ Stadi Spartak kɔnɔ, Bichkek dugu la. Balimaw ye lɔgɔkun kelen bɛɛ kɛ walisa k’o stadi saniya. Stadi ɲɛmɔgɔ dusu diyara fɔɔ a y’a fɔ ko an ka lajɛnba kɛ yen gwansan.

Saan 1994, kooba wɛrɛ kɛra. An ka gafew y’a daminɛ ka bɔ kirgizkan na ani sisan, u be bɔ tuma o tuma o kaan na. Jɛnkulu dɔ be Bichkek ka Betɛli la min b’o gafew bayɛlɛma. Saan 1998 la, faamanw ye Jehova Seerew ka baara daga Kirgistan. Jehova ka ɔriganisasiyɔn yiriwara ani sisan weleweledalaw hakɛ tɛmɛna mɔgɔ 5 000 kan. Bi, kafo 83 ani jɛnkulu 25 lo be yen kaan nunu na: sinuwakan, angilikan, kirgizkan, irisikan, turkikan, uigurkan, uzbekan ani bobow kumacogo la irisikan na. O balimaw bɔra jamana caaman na. Nka, u kaan bɛnnin lo Jehova batoli la. O yɛlɛmanibaw bɛɛ sera ka kɛ Jehova sababu lo la.

Jehova ye n’ ka ɲɛnamaya kɛcogo yɛlɛma fana. N’ bangebagaw tun be baara kɛ foro lo la ani fantanw tun lo. Ka fara o kan, n’ ye saan 5 dɔrɔn lo kɛ lakɔli la. O bɛɛ n’a ta, Jehova ye n’ dɛmɛ n’ kɛra diinan mɔgɔkɔrɔ ye. Mɔgɔ minw ye kalanbabaw kɛ, n’ sera k’olu kalan Bibulu koo la. Siga t’a la, Jehova be kabakow kɛ. Min ye n’ sɔrɔ n’ ka ɲɛnamaya kɔnɔ, o be n’ lasun ka to ka seereya kɛ Jehova koo la ni kantigiya ye, ale min “be se koo bɛɛ la.”—Mat. 19:26.