Ndiyom N̄kpọuto eke Odịbede
KE 1848 ẹma ẹkụt gold ke itie usiak eto Sutter ke California, U.S.A. Ke 1849 ediwak tọsịn owo ẹma ẹbụn̄ọ ẹka ikpehe oro ẹdoride enyịn ndiforo usọp usọp, ndien ọkpọsọn̄ edifen̄e nyom gold ke mbufa ebiet ẹmi gold ẹdude man ẹforo ke akakaiso ke mbụk United States. Ke ufan̄ isua kiet, n̄kpere n̄kan itiembehe, San Francisco, ama ọkọri oto ke ekpri obio akabade edi akwa obio emi owo 25,000 ekedụn̄de. Idotenyịn edikọ inyene iwiwa ama akabade edi okopodudu n̄kpọ etabi.
Edidem Solomon eke Israel eset ama ọfiọk adan̄a nte mme owo ẹsisịnde ifịk ẹdọk isọn̄ ẹyom n̄kpọuto eke odịbede, ndien enye eketịn̄ aban̄a emi ke ini enye ekewetde ete: “Ama ofiori okot asian, emenede uyo fo ọnọ mbufiọk; ama oyom enye nte silver, onyụn̄ ọdụn̄ọde enye nte n̄kpọuto eke odịbede; ndien afo eyetịm ọfiọk uten̄e Jehovah, onyụn̄ osịme ifiọk Abasi.”—Mme N̄ke 2:3-5.
Afo emekeme ndida gold ye silver nnam ediwak n̄kpọ, edi afo emekeme ndida asian ye mbufiọk nnam ata ekese n̄kpọ. Mmọ ẹyen̄wam fi ndinam nti ubiere, ndikọk mme mfịna, ndikụt unen ke ndọ, ndinyụn̄ n̄kụt inemesịt. (Mme N̄ke 2:11, 12) Ke ukem usụn̄ oro, ata ifiọk ye ọniọn̄ ẹyen̄wam fi ndifiọk Andibot fi, ọdiọn̄ọ mme uduak esie, ndien okop uyo esie onyụn̄ enem enye esịt. Gold ikemeke ndinọ fi baba n̄kpọ emi kiet.
Mme ikọ Bible ẹdi akpanikọ: “Eti ibuot edi se ikpemede kpa nte okụk onyụn̄ edide se ikpemede, edi ufọn ifiọk edi emi: nte ke ọniọn̄ ẹyenam mme andinyene enye ẹdu uwem.” (Ecclesiastes 7:12, New International Version) Ke adan̄aemi ediwak owo ẹdabade ẹban̄a edinyene usọp usọp uforo, owụt eti ibuot adan̄a didie ntem ndikụbọde Bible nnyụn̄ ndụn̄ọde nyom mbufiọk, asian, ifiọk ye ọniọn̄ ẹmi ẹdide ata inyene.