N̄kpọsọn̄ Ini Ẹdu Ẹnọ Mbonusọn̄
MAMA ONIYAN, emi edide isua 68 ke emana, odụn̄ ke akwa obio kiet ke Edem Usoputịn Africa. Ke ini enye ekedide n̄kaiferi, enye ekekere ete ke mme isua usọn̄ imọ ẹdidi inem inem ini nduọkodudu, oro nditọ ye nditọ nditọ imọ ẹdikanarede imọ ẹkụk. Utu ke oro enye abiat mme usen esie ke ndinyam mbịtmbịt edin̄wọn̄ mmọn̄ ke ọkpọsọn̄ ufiop eyo. Ekpri okụk oro enye enyenede an̄wam enye ndidu uwem. Nditọiren esie iba ẹdu ke idụt efen emi oyomde usụn̄. Enen̄ede ebịghi tọn̄ọ nte mmọ ẹkenọ okụk ẹsọk enye.
Ke eset, ẹkebat mbonusọn̄ ke Africa ke ọsọn̄urua n̄kpọ. Ẹma ẹsikpono mmọ ke ntak ifiọk eyouwem ye ọniọn̄ mmọ, ọkọrọ ye eti ibuot ye ikike oro mmọemi ẹkesiwakde ndinọ. Mmọ ẹma ẹsin̄wam ndibọk nditọ nditọ. N̄kpri owo ẹma ẹsiyom item ye unyịme mmọ. Mme owo ẹkedu uwem ẹtiene item Bible oro: “Daha da ke iso owo iwat, nyụn̄ kpono ebiowo [edide eren m̀mê n̄wan] iso.”—Leviticus 19:32.
N̄kpọ ẹkpụhọde. Ubuene, ekọmurua n̄kpọ ndidọk, unana utom, ye ediwọrọ idụn̄ ọkwọkudịm n̄ka ikpọ obio anam ediwak mbonusọn̄ ẹdu ke idaha ndise mban̄a idemmọ. Adausụn̄ Un̄wam Mbonusọn̄ Kenya, Camillus Were, ọdọhọ ete: “Ẹka iso ndifụmi ido edin̄wam ye edise mban̄a mbonusọn̄.”
Nte ededi, mme mbọbọ ubon ndimem idịghe ke mme idụt Africa ikpọn̄. Ke etịn̄de aban̄a Japan, Guardian Weekly ọtọt ete: “Eyen ndin̄wam ekedi akpan ndutịm ido uwem oro ẹkekemede ndiberi edem ke Japan oro ẹkebọde ẹto Ido Ukpono Confucius, edi ikpọ obio ye mme mbọbọ ubon oro ẹkade ka iso ndimem ẹnam enye osop: mfịn, mbahade 85 eke ikie ke otu mbon Japan ẹkpan̄a ke ufọkibọk m̀mê ke itieidụn̄ mbonusọn̄.”
Se ededi oro idaha edide, mbon oro ẹnen̄erede ẹyom ndinem Abasi esịt ẹdomo ndikpono mme ete ye eka mmọ. Mmọ ẹnam item Bible emi: “Kpono usọ ye uka . . . man ọkpọfọn ye afo, afo okponyụn̄ odu uwem ebịghi ke isọn̄.” (Ephesus 6:2, 3) Okposụkedi mîsidịghe mmemmem n̄kpọ kpukpru ini ndikpono nnyụn̄ nse mban̄a mme ete ye eka oro ẹsọn̄de, enye ekeme ndida nti utịp ndi.