Ibuot 4

Eti Ndausụn̄ Adade Osịm Ata Inemesịt

1. (a) Nso orụk ndausụn̄ ke nnyịn ikpoyom mfịn? (b) Ntak emi ẹtorode Bible nte ndausụn̄?

KE EKỊM okoneyo, nnyịn imesikop inemesịt ndinyene un̄wana nto mme ikan̄ ẹwụkde ke efak man ẹwụt nnyịn usụn̄. Mmọemi n̄ko ẹkeme ndinam nnyịn ikûkop ndịk. Idahaemi, ke n̄kịmn̄kan ini ke mbụk ererimbot, ke akpanikọ nnyịn imadara un̄wam ndausụn̄ ẹnọde ndisịn un̄wana ke usụn̄ nnọ nnyịn ye mme ubon nnyịn. Ndien edieke nnyịn ikemede ndinyene ndausụn̄ emi adade nnyịn osịm nnyayama inem inem ini iso, nnyịn ke akpanikọ ikpoyom ndifiọk mban̄a ndausụn̄ oro! Owo ọniọn̄ kiet ama etịn̄ inikiet aban̄a idemesie ọnọ Abasi, ete:

“Ikọ fo edi utuenikan̄ ukot mi, ye un̄wana usụn̄ mi.” (Psalm 119:105)

“Ikọ” Abasi odu ke Bible. Ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke afo eyekụt Bible nte edide edifọn, eti ndausụn̄ ye un̄wam ke ndidu uwem emi enyenede inemesịt ye uduak.

N̄WED EMI ỌKỌKDE MME MFỊNA

2. Nso ke adaiso ido ukpono Hindu kiet eketịn̄ aban̄a ufọn emi Ukwọrọikọ oro ke Obot enyenede?

² Bible ekeme ndinọ nnyịn ata eti ufọn. Ediwak mbon oro ẹkerede n̄kpọ ẹmediọn̄ọ ẹban̄a akpanikọ emi. Nte uwụtn̄kpọ, ntọt etienede mi odu ke Treasury of the Christian Faith emi S. J. Corey ekewetde aban̄a nneme emi akadade itie ke ufọt Mahatma Gandhi, adaiso ido ukpono Hindu ye Lord Irwin, Udiana Adaibuot Ukara Britain ke India ete:

“Lord Irwin ama aka esen ọnọ Mahatma ke ashram (okụre) esie. Ke nneme osụk akade iso Lord Irwin ama obụp andikama enye esen mbụme emi: ‘Mahatma, ke nditịn̄ ofụri akpanikọ, tịn̄ nọ mi se afo ekerede ke ekpedi usọbọ ọnọ mme mfịna idụt fo ye okịmmọ.’ Ke emende ekpri n̄wed ke enyọn̄ uwụk-utuenikan̄ emi odude ekpere, Gandhi ama okûbọde aka Matthew ọyọhọ ibuot ition onyụn̄ ọbọrọ ete, ‘Ke ini idụt fo ye okịm ẹdidianade kiet ẹnam mme ukpepn̄kpọ oro Christ ekekpepde ke Ukwọrọikọ oro ke Obot, nnyịn iyekọk mme mfịna, idịghe eke idụt nnyịn ikpọn̄îkpọn̄, edi eke ofụri ererimbot nde.’ Oro oto owo Hindu!”

3. Didie ke mbon oro ẹtuan̄ade ẹkeme ndikop inemesịt? (Isaiah 61:1, 2)

³ Nte uwụtn̄kpọ eti ukpepn̄kpọ Bible, ẹyak nnyịn ikere iban̄a ubak ọwọrọetop Ukwọrọikọ emi. Enye ọtọn̄ọ ke ndiwụt itie emi ata inemesịt otode:

“Inemesịt odu ọnọ mbon oro ẹnyenede udọn̄ ẹban̄a n̄kpọ eke spirit mmọ, sia obio ubọn̄ heaven enyenede mmọ.

“Inemesịt odu ọnọ mbon oro ẹtuan̄ade, sia ẹdidọn̄de mmọ esịt.” (Matthew 5:3, 4, NW)

Ke eyo ndutịme ẹmi, ediwak owo ẹyom udia ndida mbọk ekikere, ndinam mmọ ẹkop uyụhọ ke n̄kan̄ eke spirit. Ediwak owo ẹtuan̄a, ẹkop ubiak ke esịt mmọ ẹban̄a ndiọi idaha ẹmi ẹdude ke ererimbot. Nte afo edi kiet ke otu mmọemi? Edieke edide ntre, afo eyekop inemesịt edieke afo esịn̄ede idemfo oyom se idide ntak ndiọkeyo emi ye se idotenyịn ini iso edide. Nte afo ekpepde n̄kpọ aban̄a idotenyịn oro, ntuan̄a fo ke akpanikọ eyekabade edi ndọn̄esịt.

4. Ewe orụk mme owo ẹkeme ndibọ edidiọn̄ Abasi idahaemi, ye ke ini iso? (Psalm 24:4, 5)

⁴ Ukwọrọikọ Jesus akaiso ye ikọ ẹmi:

“Inemesịt odu ọnọ mbon oro ẹnyenede ifụre ifụre ido, sia mmọ ẹdidade isọn̄ ẹnyene.

“Inemesịt odu ọnọ mbon oro ẹkopde biọn̄ ye nsatitọn̄ edinen ido, sia ẹdinamde mmọ ẹyụhọ.

“Inemesịt odu ọnọ mbon oro ẹtuade owo mbọm, sia ẹdituade mmọ mbọm.

“Inemesịt odu ọnọ mbon oro esịt asanade, sia mmọ ẹdikụtde Abasi.

“Inemesịt odu ọnọ mbon oro ẹtiede emem emem, sia ẹdikotde mmọ ‘nditọ Abasi.’” (Matthew 5:5-9, NW)

Ke ererimbot emi ata ekese afai ẹdude, nso edidiọn̄ ke edi ntem ndinyene mbon ifụre ifụre ido ẹdude ẹkpere nnyịn! Ndien ke ini ofụri isọn̄ ediyọhọde ye mme utọ owo ẹmi, nte Bible ọn̄wọn̄ọde ọnọ nnyịn ete ke enye eyetịbe, ubonowo ke akpanikọ eyekop inemesịt. Nte idọn̄ke fi ndikụt nte ẹsiode kpukpru abian̄a, ukwan̄ikpe ye idiọkido ẹmi ẹdude mfịn ẹfep ke isọn̄? Ke akpanikọ ọdọn̄ fi ndikụt! Afo emekeme ndikop inemesịt idahaemi, ke ndibịne edinen ido nte usụn̄uwem fo, ndien inemesịt oro eyeyọhọ ọduọhọ nte afo odude uwem okụt nte Abasi afiakde owụk edinen ido ke ofụri ekondo. Idem ke emana nsọn̄ọn̄kpọ emi, mbon oro ẹtuade owo mbọm, mbon oro esịt asanade ye mbon oro ẹtiede emem emem ẹkeme ndidu uwem oro ẹkopde uyụhọ, ye edidiọn̄ Abasi. Edi emi edi sụk ntabi-nse inemesịt oro edidude ke ofụri isọn̄ ke mîbịghike.

NDIKOP INEMESỊT KE MME INI IDOMO

5. Edieke owo akpande fi ndikpep Bible, nso ke afo akpanam aban̄a oro? (2 Peter 3:3, 13)

⁵ Ke ndidụn̄ọde “eti mbụk” ẹkeme ndin̄wam fi ndinyene nnyayama, in̄wan̄în̄wan̄ ekikere, ye ata idotenyịn kaban̄a ini iso. Edi ndusụk owo ẹkeme ndibiọn̄ọ m̀mê ndisak fi nsahi ke ntak emi afo ekpepde Bible. Nte emi edi ntak nditre ukpepn̄kpọ Bible fo? Baba, koro emi ọkpọwọrọ afo ndikpọn̄ n̄kukụre ndausụn̄ emi adade osịm inemesịt ke mme ini afanikọn̄ emi. Jesus akaiso nditịn̄ ke Ukwọrọikọ esie ete:

“Inemesịt odu ọnọ mbon oro ẹkọbọde ke ntak edinen ido, sia obio ubọn̄ heaven enyenede mmọ.

“Inemesịt odu ọnọ mbufo ke ini mme owo ẹsuenede mbufo ẹnyụn̄ ẹkọbọde mbufo ẹnyụn̄ ẹtịn̄de kpukpru orụk mbukpo n̄kpọ ke nsu ẹdian mbufo ke ntak mi. Ẹdat esịt ẹnyụn̄ ẹfrọ ke idara, sia utịp mbufo ke heaven omokpon; koro kpasụk ntre ke mmọ ẹkekọbọ mme prọfet ẹmi ẹkebemde mbufo iso ẹdu.” (Matthew 5:10-12, NW)

Afo eyekop inemesịt koro mûyakke idem unọ mme utọ andibiọn̄ọ oro, koro afo eyenam n̄kọri ke ndidu uwem oro enyenede uduak, ọwọrọde usụn̄, onyụn̄ asan̄a ebịne nsinsi utịp otode Abasi.

6. Orụk ukpepn̄kpọ Bible ewe ke ẹtoro? (Deuteronomy 11:18, 19)

⁶ Ke n̄kan̄ eken, ediwak mbon oro ẹketọn̄ọde ndikpep Bible ẹsikụt ẹte ke mbon efen ke ubon mmimọ, m̀mê ke otu ufan mmimọ, ẹsinyene udọn̄ ndibuana ye mmimọ. Ntak emi afo ke idemfo mûnọhọ mmọ ekikere uban̄a emi-e? Edi n̄kpọ eyede ke ini ubon abuanade nneme Bible ọtọkiet. Emi ekeme nditịp n̄kpọ akamba akamba nsịn ke edibọp inem inem ubon.

7. Nọ uwụtn̄kpọ ban̄a nte edikpep Bible ekemede ndikam n̄kọk ikpọ mfịna ubon.

⁷ Ndusụk ini, Bible esin̄wam mme ubon ndikọk ata ikpọ mfịna, nte ntọt etienede mi owụtde:

Eren kiet ke Philippines ekedi owo mmịn ye ebre mbre mfọniso, esin̄wọn̄ eto sika aba ke usen onyụn̄ ọtọn̄ọ ndinyene udọn̄ọ cancer ke usụn̄itọn̄. Okposụkedi enye ekenyenede nditọ usụkkiet, ubon esie ikawakke ndikụt enye. Enye ekesibiat ata ekese ini ye okụk esie ke mme ebiet oro ọwọrọde idiọk etop, okposụkedi okokotde idem Christian. Ubon ama ọtọn̄ọ ndiwụre. Edi nsụhọdeidem ye ufan ufan edu Mme Ntiense Jehovah ke ini mmọ ẹkesiwahade ama otụk enye esịt. Akpa kan̄a, ndusụk nditọ esie, ndien ekem ofụri ubon, ẹma ẹtọn̄ọ ndikpep Bible. Eren emi ekenyene ndisịn ọkpọsọn̄ ukeme ndikpọn̄ mme ndedehe ido esie, edi idahaemi enye ye owo itiaba efen ke ubon esie ẹma ẹyak uwem mmọ ẹnọ Abasi, ke adan̄aemi ofụri ubon akade iso ke ukpepn̄kpọ Bible. Sia enye ama eketre edin̄wọn̄ sika, mfịna usụn̄itọn̄ esie ama okụre. Idahaemi enye edi eti ibuotufọk. Mme iman esie ẹma ẹdu ke n̄kpaidem ẹban̄a ukpụhọde emi enye akanamde, ndien ediwak mmọ n̄ko ẹma ẹkabade ẹnyene udọn̄ ke ukpepn̄kpọ Bible.

Edieke ubon fo enyenede mfịna, ekeme ndidi ikponke nte eke eren emi. Nte ededi, Bible ekeme ndinyene utịbe odudu ndinam edidianakiet odu ke ubon fo n̄ko.

ATA IMA MBỌHỌIDỤN̄

8. Didie ke Bible odụri owo utọn̄ aban̄a idiọkudọn̄? (1 John 2:15-17)

⁸ Ẹyak nnyịn idụn̄ọde ndusụk ukpepn̄kpọ eken ke Ukwọrọikọ oro ke Obot, emi Jesus osiode se ikamade ntak mfịna ẹmi ẹnọmọde ubonowo owụt. Ke uwụtn̄kpọ, ke afiakde etịn̄ otụk Ibet Duop, enye asian nnyịn ete:

“Mbufo ẹmekop ẹte, ẹkenọ owo uyo, ẹte, Kûsịn efịbe: edi Ami ndọhọ mbufo nte, Owo ekededi eke esede n̄wan ke enyịn use ama esịn efịbe ye enye ama ke esịt esie.” (Matthew 5:27, 28)

Ntre edi idiọk udọn̄ ke nnyịn inyene ndikpeme idem. Edieke ikọride utọ udọn̄ oro ke esịt nnyịn, enye eyeda nnyịn osịm idiọk edinam. Edi akpan n̄kpọ didie, ndien, nte nnyịn ikọri nti udọn̄, iyakde esịt ye ekikere nnyịn ẹwụhọ ke mme n̄kpọ oro ẹnende, ẹbọpde-bọp!

9. Ke nditiene ewe uwụtn̄kpọ ke ẹkpekeme ndikọk mfịna ubonowo? (Luke 6:35)

⁹ Ke eyo Jesus, ama odu mbon oro ẹkekpepde ẹte, “Ma mbọhọidụn̄ fo, nyụn̄ sua owo usua fo.” Edi Jesus ekpep se idide ata isio isio ete:

“Edi Ami ndọhọ mbufo nte, Ẹma mme asua mbufo, ẹnyụn̄ ẹbọn̄ akam ẹyom ufọn mmọ eke ẹnamde mbufo isịnenyịn: man mbufo ẹdi nditọ Ete mbufo emi odude ke heaven; koro Enye anamde utịn Esie asiaha ọnọ mme idiọkowo ye nti owo, onyụn̄ anamde edịm edep ọnọ ndinen owo ye mme anam ukwan̄ido.” (Matthew 5:43-45)

Owụt unana ibụk didie ntem—ndiyom idem nti n̄kpọ nnọ mme asua nnyịn! Edi tịmfiọk ete ke emi edi edikpebe Ete ye Andibot nnyịn emi odude ke heaven, emi ọnọde kpukpru mme andidụn̄ isọn̄ n̄kpọ ke ntatubọk—idem ọnọde ndiọi owo. Edieke ofụri ubonowo ẹkpewụtde mbon en̄wen utọ ima ima edikere mban̄a oro, ke akpanikọ ẹkpekọk mme mfịna ofụri ererimbot!

10. Ntak emi nnyịn mîkpetịmekede esịt iban̄a mme n̄kpọ udu uwem eke usen ke usen-e? (Luke 12:15)

¹⁰ Ke akade iso, Ukwọrọikọ oro ọdọhọ ete:

“Mmọdo ndọhọ mbufo nte, Ẹkûtịmede esịt ẹban̄a uwem mbufo, ẹte ididia nso? m̀mê idin̄wọn̄ nso? m̀mê ẹban̄a ikpọkidem mbufo, ẹte idisịne nso? Nte uwem ikanke udia? Nte ikpọkidem inyụn̄ ikanke edisịnen̄kpọ? Ẹse mme inuen enyọn̄, ẹte mmọ itọhọ-tọ, inyụn̄ idọkke-dọk, inyụn̄ ibonke inịm ke ubet; ndien Ete mbufo emi odude ke heaven ọbọk mmọ. . . . Ẹkere ekpọn̄idem ke ikọt nte mmọ ẹkọride; mmọ inamke ọkpọsọn̄ utom, inyụn̄ ifiakke ndidi: edi ndọhọ mbufo nte, kpa [Edidem] Solomon ke ofụri ubọn̄ esie ikesịneke se iyede nte kiet ke otu mmọ. Edi edieke Abasi esịnede mbiet in̄wan̄ n̄kpọ ntem, . . . nte Enye idisịneke mbufo n̄kpọ ikan, . . . ? Mmọdo ẹkûtịmede esịt ẹbụp ẹte, Nso ke nnyịn ididia? Nso ke nnyịn idin̄wọn̄? Nso ke nnyịn idisịne? Koro mme Gentile ẹyom kpukpru n̄kpọ ẹmi: koro Ete mbufo ke heaven ọmọfiọk ete kpukpru n̄kpọ ẹmi ẹnana mbufo.”—Matthew 6:25-32.

11. (a) Nso ke “mme Gentile” ẹbịne, ndien ye nso utịp? (Matthew 6:19-21) (b) Nso idi usụn̄ adade osịm ata inemesịt? (Luke 11:28)

¹¹ Mi Jesus etịn̄ aban̄a ndammana ekikere emi nnyịn inyenede iban̄a udia, ọfọn̄ ye ufọkidụn̄. Nnyịn imoyom mme n̄kpọ ẹmi man ikop inemesịt. Nte ededi, “mme Gentile” ubonowo ẹmi ẹkande nnyịn ẹkụk ẹsiwak ndibịne mbumek, ibịneke mme udọn̄ owo. Ke ndidori nsọn̄uyo ke ibụk ibụk udọn̄ nnyụn̄ ntan̄ idem ke se mme owo ẹnyenede, ererimbot idiọkitọn̄ emi omotịp n̄kpọ esịn ke unana inemesịt ubonowo. Inyene obụkidem ekeme ndida inemesịt ibio ini ndi, edi usụn̄ adade osịm ata inemesịt oro ebịghide edi ‘ndibemiso nnyom Obio Ubọn̄ [Abasi] ye edinen ido Esie.’ (Matthew 6:33) Nte ima oro afo enyenede ọnọ edinen ido onụk fi ndinam emi? Akpana enye onụk fi. Ukwọrọikọ oro ke Obot ọnọ eti nsịnudọn̄ kaban̄a emi.

ETI NDAUSỤN̄ KE NDIỌKEYO

12. (a) Ewe idaha ẹmi ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹnịm ke nnyịn ikụt ẹkande nnyịn ẹkụk mfịn? (b) Edi m̀mọ̀n̄ ke nnyịn ikeme ndinyene eti ndausụn̄? (2 Peter 1:19)

¹² Edi ata akpan n̄kpọ ndiyom edinen ido ke ini ẹmi nnyịn idude uwem ke esịt mi. Ke ini isede ererimbot emi akande nnyịn okụk, nnyịn imokụt nte enye otịmde ekem ye mme ikọ apostle Paul oro etienede mi:

“Ndiọkeyo ẹyedu ke ukperedem ini. Koro mme owo ẹyedi mme ama idem, ye mme ama inyene; ẹnyụn̄ ẹbụre idiọk mbụre, ẹseri iseri, ẹsụn̄i isụn̄i, ẹsọn̄ ibuot ye ete ye eka, ẹnana esịtekọm, ẹnana uten̄e Abasi, ẹnana ima uduot owo; ẹnyụn̄ ẹbiat un̄wọn̄ọ; ẹma ẹbiari, ẹyak idiọkitọn̄ akan mmọ ubọk, ẹtie obom obom, ẹnyụn̄ ẹsua se ifọnde; mmọ ẹdi mme ada owo nnọ mme asua, ye mbon idiọk iwụk, ye mbon n̄kohodeidem; mmọ ẹma mbre ẹkan Abasi; ẹnyene enyọn̄ enyọn̄ ido uten̄e Abasi, edi isan̄ake n̄kpọ ye odudu eke odude ke uten̄e Abasi. Wọn̄ọde kpọn̄ mmọ eke ẹtiede ntem.” (2 Timothy 3:1-5)

Paul ọdọhọ ke mme idaha ẹmi ẹdidu mi ke “ukperedem ini.” Ndien mfịn, edi akpanikọ didie ntem nte ke n̄kaowo ke asak iso ese usen unam ibat! Enye usọp usọp ke ọdọdiọn̄ ọdiọk akan. Ntre m̀mọ̀n̄ ke nnyịn ikpenen̄ede idori enyịn ndinyene ndausụn̄? Paul ọbọrọ ke ndidụri ntịn̄enyịn n̄ka “Edisana N̄wed Abasi, emi ekemede ndinam fi ọwọrọ ọniọn̄ ọbọ edinyan̄a,” onyụn̄ adian do ete: “Kpukpru n̄wed, eke ẹdade odudu spirit Abasi ẹwet, ẹnyụn̄ ẹdi se ifọnde.” (2 Timothy 3:15, 16) Andibot nnyịn, kpa Abasi, ama anam “kpukpru n̄wed” onyụn̄ otịm mmọ onịm kaban̄a ufọn ye nsịnudọn̄ nnyịn ke “ukperedem ini” ẹmi.

[Ndise ke page 31]

Ukwọrọikọ Jesus oro ke Obot ama owụt mme ukpepn̄kpọ ẹmi ẹkemede ‘ndikọk mme mfịna ofụri ererimbot’

[Ndise ke page 34]

Ukpepn̄kpọ Bible ama an̄wam ndikọk mme mfịna ke ubon Filipino emi; enye ekeme ndin̄wam fi nde

[Ndise ke page 36]

Inemesịt edi ke ini nnyịn ikpebede Abasi ima, emi anamde utịn esie asiaha ọnọ kpukpru orụk owo

[Ndise ke page 38]

Ke ndiọkeyo eke “ukperedem ini” ẹmi, nnyịn imoyom ndausụn̄ Bible man ibọhọ