Ibuot 20
Usụn̄uwem Oro Adade Osịm Inemesịt
1. (a) Ntak emi ata ediwak owo mfịn mîkopke inemesịt-e? (Ecclesiastes 2:11, 18) (b) Nso idida ata inemesịt isọk uwem nnyịn?
EDIWAK owo ẹnyene edu oro, “Yak idia inyụn̄ in̄wọn̄, koro iyekpa n̄kpa n̄kpọn̄.” Nte ededi, apostle Paul odụri nnyịn utọn̄ ete ikûdụk “nsan̄a” ye mme utọ owo ẹmi. (1 Corinth 15:32, 33) Ke n̄kan̄ eken, ndusụk owo ẹdu ẹmi ẹdomode ndisịm ndusụk utịtmbuba ke uwem, edi kpukpru ini mmọ ẹsisobo unọmọ oro owụtde ete ke kpukpru n̄kpọ ẹyetak ke ibio ibio isua 70 m̀mê 80 okụrede. Ekpedi ndyọ ndyọ n̄kpọ didie ntem ndibịne uduak oro odotde ke uwem ke ediwak isua ikie, n̄ko idem ke ediwak tọsịn isua! Nte oro ikpadaha ata inemesịt isọk nnyịn? Ke akpanikọ akpada!
2. Ntak emi owụtde ifiọk ndikere nte ke Abasi oyom nnyịn inyene nsinsi uwem? (Psalm 133:1, 3)
2 Ndien—idatesịt akan idatesịt!—oro edi ata nnennen se Jehovah aduakde ọnọ ubonowo. “Enye amakam esịn nsinsi ini ke esịt mmọ,” ndien enye ikpanamke emi edieke uwem mmọ ekpedide se ẹsịbede ẹfep ye unana ifet ndidụn̄ọde “utom emi Abasi akpanikọ anamde” ke usụn̄ oro ọnọde uyụhọ. (Ecclesiastes 3:11, NW) Ih, nsinsi ini uwem oro ọyọhọde ye uduak ye inemesịt ana ke iso ebet mbon oro ẹdinyenede ifet ndidụn̄ ke paradise isọn̄ Abasi.
3. (a) Nso in̄wan̄în̄wan̄ usụn̄uwem ke Jesus okotoro? (Luke 6:31, 36) (b) Didie ke Jesus eketịn̄ n̄wọrọnda ibet iba? (Deuteronomy 6:5; Leviticus 19:18)
3 Nte nnyịn ikpepde iban̄a usụn̄ oro adade osịm uwem, nnyịn ikpenyene ndise mme n̄kpọ ke in̄wan̄în̄wan̄ usụn̄ ye mbuọtidem. Ndusụk ufọn ẹkeme ndidu ke mme etikwo etikwo utịn̄ikọ, utọ nte eke Confucius emi: “Kûnam ye mmọ en̄wen se afo mûkpoyomke mmọ ẹnam ye afo.” Edi in̄wan̄în̄wan̄ utịn̄ikọ Jesus ke Mfọnmma Ibet enyene akwa ufọn didie ntem: “Sededi mbufo ẹyomde owo ẹnam ye mbufo, ẹnam kpa ntre ye mmọ”! (Matthew 7:12) Ndien ke owụtde se ofụri ibet Moses akanyande ubọk owụt, Jesus ama otoro se itịmde ikpon ikan ndebe ndebe usụn̄uwem:
“Ebeiso [ibet] edi, Ẹkop O Israel, Jehovah Abasi nnyịn, edi Jehovah kiet. Afo nyụn̄ ma Jehovah Abasi fo ke ofụri esịt fo, ye ke ofụri ukpọn̄ fo, ye ke ofụri ekikere fo, ye ke ofụri odudu fo. Udiana akpa edi emi, Ma mbọhọidụn̄ fo nte idemfo. Ibet en̄wen eke okponde akan mmọemi idụhe.”—Mark 12:29-31.
4. Nso “obufa” ibet ke Jesus ọkọnọ? (1 John 3:16)
4 Ke akpanikọ, emi oyom ifịk ifịk uwem oro enyenede se ọwọrọde, emi owụtde ete ke nnyịn imenen̄ede ima Abasi ye Andibot nnyịn ye nte ke nnyịn ke akpanikọ imekere iban̄a mme mbọhọidụn̄ nnyịn. Ke afan̄ emi, Jesus ọdọhọ n̄ko ete:
“Mmọnọ mbufo obufa ibet nte, Mbufo ẹma kiet eken; nte, mbufo nde ẹma kiet eken kpa nte n̄kamade mbufo. Mbufo ẹma ẹma kiet eken, kpukpru owo ẹyeda oro ẹfiọk ẹte mbufo ẹdi mbet Mi.” (John 13:34, 35)
Ke nso usụn̄ ke ibet emi edi “obufa”? Sia enye oyomde anana-mbiet edu ima n̄waidem. Owo emi enyenede ima emi eyekam anam n̄kpọ osịm udomo ‘ediyak uwem esie nduọk kaban̄a mme ufan esie,’ kpa nte Jesus akanamde.—John 15:12, 13.
5. Didie ke afo ekeme ndibuana ke ndisu prọfesi? (Mark 13:10)
5 Sia ẹfiọkde ẹte ke nnyịn idu uwem ke “akpatre ini eyo emi,” Mme Ntiense Jehovah n̄ko ẹmewụt ima ẹnyenede ẹnọ Abasi ye mbọhọidụn̄ ke ndibuana ke edisu akwa prọfesi Jesus nte ke “ẹyenyụn̄ ẹkwọrọ gospel Ubọn̄ Abasi emi ke ofụri ekondo nte ntiense ẹnọ kpukpru mme idụt.” (Matthew 24:3, 14) Afo, n̄ko, emekeme ndibuana ke utom emi ke nditịn̄ nnọ mme mbọhọidụn̄ fo mban̄a akwa idotenyịn Obio Ubọn̄ Abasi ye nte enye edikarade isọn̄. Nte ededi, nditie ntiense nnọ Abasi akpanikọ ikụreke ke sụk edineme mme akpanikọ Bible nnọ mbon efen. Enye n̄ko esịne ndidu uwem ekekem ye akpanikọ, ndida mme edumbet Bible nsịn ke edinam ke kpukpru usụn̄uwem owo.
6. (a) Nso orụk uwem ke Abasi oyom nnyịn idu? (Colossae 1:9, 10) (b) Ntre, nso orụk item ke otu “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ọkọnọ mme Christian ẹmi mîkedịghe mme Jew?
6 Emi iwọrọke afo nditiene udịm udịm ibet, m̀mê “kûnam.” Enye ọwọrọ afo ndidu ukeuke, eti uwem, ayakde idemfo ọnọ ke ufọn mbon efen onyụn̄ owụtde ukpono ọnọ item oro ẹnọde ebe ke otu “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄,” emi ẹdide mme Christian oro ẹyetde aran, emi ‘eteufọk,’ Jesus, emekde ndinọ “udia” eke spirit “ke edikem ini.” (Matthew 24:45) Ke akpa isua ikie, otu “asan̄autom” emi ikonịmke udịm udịm ibet ndikara uwem mme Christian oro mîkedịghe mme Jew. Edi mmọ ẹma ẹsiak ndusụk n̄kpọ ẹmi ẹnyenede ndifep idem, emi esịnede se itienede mi:
“Edisana spirit okụt ete ọfọn, nnyịn inyụn̄ ikụt ite ọfọn, nditre ndibiom mbufo mbiomo en̄wen ke idem, ke mîbọhọke n̄kpọ ifan̄ ẹmi ẹnyenede ndinam; ẹte mbufo ẹbet mme n̄kpọ eke ẹwade ẹnọ ndem, ye iyịp, ye unam eke ẹyịride-yịri, enyụn̄ ẹtre use; ẹma ẹkpeme idem ke n̄kpọ ẹmi, eyefọn ye mbufo. Ẹtie sun̄-n̄.” (Utom 15:28, 29)
Nso ibuana ke “n̄kpọ ifan̄ ẹmi ẹnyenede ndinam” mi?
‘ẸFEP IDEM KE NDEM’
7. Ntak emi edide akpan n̄kpọ ndifep idem ke ukpono ndem? (1 Corinth 10:20, 21)
7 Ke ọyọhọ iba ke otu Ibet Duop, Jehovah Abasi ama ọsọn̄ọ akpan ukpono ndem. Apostle Paul n̄ko ama ọnọ in̄wan̄în̄wan̄ item, ke 1 N̄wed Corinth 10:14 ete:
“Ndima mme ufan mi, ẹfehe ẹkpọn̄ ido ndem.”
Edi ntak-a? Koro tutu amama owo idikemeke ndiwụt akwa uduot odu-uwem Abasi ke anana-uwem ndisọi mbiet oro ẹdade eto, itiat m̀mê ukwak ẹnam. Mme n̄kpọ ẹmi ẹsosụhọde odu-uwem ye Abasi akpanikọ itie. Mme Christian akpa isua ikie ẹmi ẹkekpade n̄kpa usụn̄ Abasi ẹkpekekeme ndinyan̄a idemmọ mbak ẹdidi se ndiọi unam ẹwaide mbai mbai ke an̄wambre ebe ke ndifọp ubak incense kiet kpọt ke iso mbiet andikara Rome, edi mmọ ẹma ẹsịn ndisuene Abasi ke usụn̄ emi. Kpasụk ntre, ana mmọemi ẹyomde ndinem odu-uwem Abasi esịt ẹtre ndifọp incense ke mme itie ubụkowo, ẹnyụn̄ ẹtre ndiduọk udia m̀mê mmịn ke itieuwa ubon m̀mê eke obio, ye mme edinam ukpono ndem eken.
‘ẸBET IYỊP’
8. Ntak emi ewụhọ ‘ubet iyịp’ ọbọpde ofụri ubonowo? (Utom 15:19, 20)
8 Ẹma ẹdori ukpan emi ke ibet Moses, n̄ko idem mbemiso oro ke ini Jehovah okowụkde Noah, eteete kpukpru nnyịn mfịn, ete: “Mbufo ekûta . . . iyịp.” (Genesis 9:4) Nnyịn ikpenyene ndiwụt ukpono nnọ iyịp nte edisana n̄kpọ. Nte ẹwetde ke Leviticus 17:14, ntak edi nte ke “amaedi uwem kpukpru mme unam, edi iyịp mmọ edi uwem mmọ,” ndien uwem edi ọsọn̄urua n̄kpọ ke enyịn Andinọ-Uwem, kpa Jehovah Abasi. Ntem Bible owụt ete ke nnyịn ikpenyene nditre ndita unam, utọ nte unen emi ẹyịride-yịri, oro owo mîduọkke iyịp—ke mme ntak eke spirit.
9. Nte okpodot afo ndibọ edikịm iyịp nsịn ke idem, ndien nte emi esịn fi ke idiọk idaha ekededi? (Utom 21:25)
9 ‘Edibet’ emi nte owụtde ifiọk ebe osịm nnyịn nditre ndida iyịp owo nsịn ke idem nnyịn ebe ke edikịm iyịp nsịn ke idem. Ke usụn̄ emi nnyịn inịmke ibet Abasi kpọt, edi n̄ko imọbọhọ udọn̄ọ oro esibede-be owo, utọ nte akpasak, uto-enyịn ye udọn̄ọ esịt ẹmi ẹkam ẹdade n̄kpan̄a ẹsọk ekese mbon udọn̄ọ oro ẹkekịmde iyịp ẹsịn mmọ ke idem. Mbon oro ẹyomde ndikpono ibet Abasi kaban̄a iyịp ẹnam ọfọn ndiyom dọkta emi edikponode idaha ubieresịt mmọ onyụn̄ ada usụn̄ usọbọ oro ẹkamade mmọn̄ ibọk oro anamde-nam udomo iyịp owo ọkọri edieke oro edide se ẹyomde. Ibat ibat idaha ẹma ẹdu oro owo emi mîkenyịmeke ndibọ iyịp ke ntak ubieresịt akakpade, edi nsọn̄ọnda oro ẹmụmde ẹkama ẹnọ ibet Abasi eyenam utọ owo oro eset ke n̄kpa ke paradise Abasi.
‘ẸTRE USE’
10. Ntak emi nnyịn ikpomụmde ekikere Abasi kaban̄a idan̄ ye ndọ ikama? (2 Peter 2:9, 10, 14)
10 Ubiere eke otu “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ye item mme apostle kiet kiet anam an̄wan̄a nte ke nnyịn ikpenyene ‘ndifehe mbọhọ use.’ (1 Corinth 6:18) Edi ekikere ererimbot okpụhọrede didie ntem mfịn! Use—emi esịnede efịbe ye kpukpru oburobụt ido idan̄, utọ nte idan̄ etịtifuọ, idan̄ ukemuduot, edidan̄ ye unam ye mmọ eken—ẹdi se ẹnamde idahaemi ifụre ifụre ke ediwak ikpehe n̄kaowo. Ibet Abasi ekpeme nnyịn osio ke kpukpru oro. Ke ndisọn̄ọ mmụm ekikere Abasi kaban̄a idan̄ ye ndọ n̄kama, nnyịn ikponoke Akwa Andibot nnyịn ikpọn̄, edi n̄ko imebọhọ ekese ufen ye iduọesịt.
11. Nso idisụn̄ọ ito edinịm “n̄kpọ ifan̄ ẹmi ẹnyenede ndinam”? (2 Timothy 1:13)
11 Edieke afo oyomde ndinem Abasi esịt, afo enyene ndinịm “n̄kpọ ifan̄ ẹmi ẹnyenede ndinam” mi, koro, ke n̄kan̄ eke spirit, ke obụkidem ye ke ntụk, mmọ ẹyesụn̄ọ ke afo ‘nditie sụn̄’!
NDIKABADE NDI MME ANAM UTOM IMA IMA ABASI
12. Nso ke ima Abasi okponụk nnyịn ndida uwem nnyịn nnam? (Rome 6:17, 18)
12 Ke etịn̄de aban̄a ‘ima Abasi,’ apostle John ọdọhọ ete:
“Ima odu ke orụk usụn̄ emi, itoho ke emi nnyịn ikamade Abasi, edi oto ke emi Abasi akamade nnyịn, onyụn̄ osiode Eyen Esie ọdọn̄, ete, edidi usio-isop mme idiọkn̄kpọ nnyịn.” (1 John 4:9, 10)
Didie ke afo ekeme ndinam n̄kpọ mban̄a ima Abasi emi? Afo emekeme ndinam ntre ke ndiyak idemfo nnọ Jehovah, ndikabade ndi ‘anam utom’ esie ke unyịmesịt.—Rome 12:11.
13. Nso ke ẹyom ke ndinam uyakidem nnọ Abasi? (Mme Hebrew 11:1, 6)
13 Apostle efen, Peter, ama owụt se ẹyomde ke ndiyak idemfo ke usụn̄ emi nnọ Abasi, ke ini enye ọkọdọhọde ete:
“Ẹkabade esịt . . . ẹnyụn̄ ẹfiak edem, man ẹsọhi mme idiọkn̄kpọ mbufo ẹfep; man otodo ini edidemede edito ke iso Jehovah osịm mbufo.” (Utom 3:19)
Afo enyene ndikabade esịt n̄kpọn̄ sededi udeme oro afo ekenyenede ke oburobụt ido, mbre ukara ye mme ekọn̄ “idiọk eyo emi odude kemi.” (Galatia 1:3, 4) Ana afo akabade esịt, an̄wana ndinyene ata edu Christian, emi ebietde eke Uwụtn̄kpọ nnyịn, kpa Jesus Christ, onyụn̄ ọnọ itie edikara Jehovah, oro obio ubọn̄ Christ adade ke ibuot, ibetedem ofụri esịt. Ntem afo eyetre ndidi “eke ererimbot.”—John 17:14-16.
14. Nọ uwụtn̄kpọ ban̄a nte edida nnọ ndinen edumbet ekemede ndida utịp ndi. (Psalm 15:1-3)
14 Ndusụk n̄kani ufan fo ẹkeme ndidu ke ‘n̄kpaidem ẹnyụn̄ ẹsụn̄i fi,’ koro afo mûbuanake aba ye mmọ ke “use, . . . edikpono ndem” ye ọkpọsọn̄ otịme uwem eken. (1 Peter 4:3, 4) Nte ededi, ubiere fo ndidu uwem akpanikọ ye eti uwem ke iso Abasi ekeme ediwak ini ndisụn̄ọ ke mme utịp unana idotenyịn, nte edide ke ifiọkutom oro etienede mi, oro kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah ke Philippines obụkde:
“Ẹma ẹbịn ata ediwak mme anyam n̄kpọurua ke usiakifia nnyịn ẹfep, ke ntak unana edinam akpanikọ. Sia n̄kesitienede mme edumbet Christian, ami n̄kedi n̄kukụre anyam n̄kpọurua emi owo mîkebịnke ifep ke ini oro. Ibịghike ke emi ama ekebe ẹma ẹmenede mi itie ẹsịn ke itieutom efen, ke ebiet emi ẹkedide ẹdifiọk ke mîbịghike ẹte ke ediwak owo ẹma ẹsiwet abian̄a abian̄a n̄wed unọ utom ke ntak udori idemmọ. N̄ko ami n̄kedi n̄kukụre owo oro akakade iso ke utom esie, sia mmọ ẹkefiọkde ẹte ke akananam ami mbuanake ke edinam unana edinam akpanikọ. Otode ke n̄kpọntịbe iba ẹmi ami mma n̄kụt nte ke edinam akpanikọ ye mbuọtidem ke mme edumbet Bible anam owo ọbọhọ ekese ubiakesịt onyụn̄ ada itoro ọsọk enyịn̄ Abasi.”
15. Ini ewe ke owo akpana baptism? (1 Peter 3:21; Matthew 28:19, 20)
15 Nte afo edi enyeemi oyomde ndinam ata Ido Ukpono Christ edi usụn̄uwem fo, ye idotenyịn nsinsi uwem ke paradise isọn̄ Abasi? Do, ke ama akakabarede esịt onyụn̄ afiak edem, afo emekeme ndiyak idemfo nnọ Jehovah ke akam man akabarede edi ‘anam utom’ esie, ke ntak mbuọtidem fo ke uwa Jesus, ndien ekem ayararede uyakidem fo nnọ emi owụt ke ndina baptism Christian. Ke anamde emi, afo eyekabade edi anam utom oro okopde idatesịt ukem nte mbon oro ẹkedude ke Thessalonica, ẹmi Paul okotorode ke mme ikọ ẹmi:
“Etop mbuọtidem mbufo ye Abasi ọwọrọ okosịm kpukpru ebiet . . . mbufo [ẹma ẹkpọn̄] ndem ẹwọn̄ọde ẹtiene Abasi, ẹte inam n̄kpọ inọ Ata Abasi emi odude uwem, inyụn̄ itie ibet tutu Eyen Esie oto ke heaven edi, emi Enye akanamde eset ke n̄kpa, kpa Jesus, emi anyan̄ade nnyịn osio ke iyatesịt eke ọmọn̄ edidi.”—1 Thessalonica 1:8-10.
16. Nso uwụtn̄kpọ iwụt nte ke edisụk ibuot nnọ Abasi akama utịp? (Utom 5:29)
16 Man ẹkabarede ẹdi Mme Ntiense Jehovah oro ẹnade baptism, ndusụk owo ẹkenyene ndikan ndotndot ukọbọ, nte edide ke uwụtn̄kpọ emi:
N̄kaiferi China kiet ke Taiwan ama ọtọn̄ọ ndibuana ke mme mbonoesop eke Mme Ntiense Jehovah onyụn̄ etịn̄ ọnọ mbon efen aban̄a Obio Ubọn̄ Abasi. Edi ukọbọ otode ubon ama ebe ubọk. Ẹma ẹsimia enye ekese ini. Ete ye eka esie ẹma ẹkpe n̄ka ukpọtiọ n̄kann̄kụk ndika n̄kesịn Mme Ntiense ẹdide mme “asiakusụn̄,” ẹmi ẹkesikpepde n̄kaiferi emi n̄kpọ ndịk ke idem. Ẹma ẹsimụm leta esie ẹkama ẹnyụn̄ ẹwai Bible ye mme n̄wed ukpep Bible esie ediwak ini. Nte ededi, mme ukeme oro n̄kaiferi emi ekesịnde ke mfọnido edi ye nsọn̄ọnda ama ada ifụre oro okponde akan edi. Mme Ntiense ẹdide mme “asiakusụn̄” mi ẹma ẹkpọn̄ obio esie, edi nte n̄kaiferi emi okowụtde ifiọk ye ima Christian, edu ete ye eka esie ẹma ẹmem ndien mmọ ẹma ẹsiyak enye anam isan̄ hour kiet kiet ke uka ye unyọn̄ọ aka obio oro enye ekekemede ndidụk mme mbonoesop. Ke ime ime ukeme isua iba ẹbede, enye ama ana baptism.
Ke ntak ubiere esie ndisụk ibuot nnọ Abasi nnyụn̄ n̄ka iso nnyene n̄kọri mbịne baptism Christian, n̄kaiferi emi ama ekeme ndisọn̄ọ mmụm “nsinsi uwem” n̄kama. Nso utịp ke emi edi ntem!—1 Timothy 6:12, 19.
17. (a) Ntak emi oyomde mbufa mme andina baptism ẹkaiso ẹnam n̄kọri? (Ephesus 4:14, 15) (b) Nso idisụn̄ọ ito nnyịn ndikaiso ndu ke ima Abasi? (1 John 4:16-19)
17 Baptism idịghe ndusụk orụk edinam “ukụre ukpep.” Utu ke oro, enye edi ntọn̄ọ ata inem inem itie ebuana ye Jehovah. Nte ededi, ke nditọn̄ọ isan̄ ke usụn̄uwem emi, afo osụk edi kan̄a “eyen[ọwọn̄]” ke akpanikọ ndien ana afo akaiso ‘esịn idem ebịne ifiọk eke ọfọnde ama.’ Nte afo ‘anamde utom ọnọ Jehovah,’ idatesịt fo eyekọri, ndien uwem fo eyedọdiọn̄ enyene se ọwọrọde akan onyụn̄ okop uyụhọ. (2 Timothy 2:1; Mme Hebrew 6:1) Edi akpanikọ, mme idomo ye mfịna ẹyedu ke usụn̄, edi afo emekeme ndikan mmọemi ye ọyọhọ mbuọtidem oro apostle Paul eketịn̄de aban̄a ete:
“Nnyịn imakan, inyụn̄ idọdiọn̄ ikan, oto ke Enyeemi akamade nnyịn. Koro mmotịm mbụre mfiọk nte, n̄kpa ye uwem, ye mme angel ye mbọn̄, ye n̄kpọ eke ẹdude kemi, ye n̄kpọ eke ẹdidide, ye mme odudu, ye ukon̄ ye utụn̄ọ, ye n̄kpọ efen ekededi eke ẹbotde, idikemeke ndidianade nnyịn ke ima Abasi, emi odude ke Christ Jesus Ọbọn̄ nnyịn.” (Rome 8:37-39)
Afo ndikaiso ndu ke ima Abasi eyedi ukpeme fo.
[Ndise ke page 177]
Mme Ntiense ẹsitịn̄ ẹnọ mbon efen ẹban̄a mme edidiọn̄ Obio Ubọn̄ ke ima ima usụn̄
[Ndise ke page 181]
Baptism ọtọn̄ọ inem inem itie ebuana ye Abasi