UKPEPN̄KPỌ 33
Ediwụt Mbufiọk Edi Enyene Nsọn̄ọnda
MBUFIỌK edi ukeme edinam n̄kpọ ye mbon en̄wen ye unana ediyat mmọ esịt nte mîdotke. Enye abuana ndifiọk nte ẹkpetịn̄de ikọ ye ini ẹkpetịn̄de. Emi iwọrọke nditre ndisọn̄ọ nda nnọ se inende m̀mê ndiyụrọde akpanikọ. Owo ikpenyeneke ndikere ke mbufiọk edi editen̄e owo enyịn.—N̄ke 29:25.
Mbun̄wụm spirit ọnọ ata eti isọn̄ ndiwụt mbufiọk. Ntem, owo emi ima onụkde ndinam n̄kpọ idiyomke ndiyat mbon en̄wen esịt; enye oyom ndin̄wan̄wam mmọ. Owo emi enyenede mfọnido ye ifụre ifụre ido esinam n̄kpọ sụn̄sụn̄. Owo emem esiyom usụn̄ ndinyene eti itie ebuana ye mbon en̄wen. Idem ke ini mme owo ẹtiede nsọn̄ido nsọn̄ido, owo emi enyenede anyanime oyomụm idem akama.—Gal. 5:22, 23.
Nte ededi, inamke n̄kpọ m̀mê adan̄a didie ke ẹda mbufiọk ẹtịn̄ etop Bible, ndusụk owo ẹyesụk ẹyat esịt. Ke ntak idiọk idaha esịt ata ediwak mme Jew eke akpa isua ikie, Jesus Christ ama akabade edi “itiat utuaha ye akwa itiat eke esịnde owo ẹduọn̄ọ” ọnọ mmọ. (1 Pet. 2:7, 8) Ke ebuana ye utom esie nditan̄a Obio Ubọn̄, Jesus ọkọdọhọ ete: “N̄kedi ndisịn ikan̄ ke isọn̄.” (Luke 12:49) Ndien etop Obio Ubọn̄ Jehovah, emi esịnede ufọn mme owo ndidiọn̄ọ itie edikara Andibot mmọ, ke osụk ededi usọp usọp n̄kpọ oro anade ubonowo ke iso. Ediwak owo ẹsiyat esịt ẹban̄a etop oro nte ke Obio Ubọn̄ Abasi ọyọsọp ndisio idiọk editịm n̄kpọ emi odude ke emi mfep. Edi, ke ndikop uyo nnọ Abasi, nnyịn imaka iso ikwọrọ ikọ. Nte ededi, ke adan̄aemi inamde oro, nnyịn inyene item Bible emi ke ekikere: “Edieke usụn̄ odude, ẹn̄wana, nte mbufo ẹkekeme, ndidu ke emem ye kpukpru owo.”—Rome 12:18.
Wụt Mbufiọk ke Ini Ọnọde Ikọ Ntiense. Ediwak ifet ẹdu nnyịn ndineme nneme ye mme owo mban̄a mbuọtidem nnyịn. Edi akpanikọ, nnyịn imesinam ntre ke ini idude ke an̄wautom, edi nnyịn n̄ko imesiyom mme ifet oro ẹdotde ke ini idude ye mme iman, nsan̄autom, ye mme nsan̄a ufọkn̄wed. Ke kpukpru idaha emi, ẹyom mbufiọk.
Edieke nnyịn inemede etop Obio Ubọn̄ ke usụn̄ oro anamde mbon en̄wen ẹkere ke nnyịn inọ mmọ nsuannọ, mmọ ẹkeme ndiyat esịt. Ke ini mmọ mîben̄eke un̄wam ndien ndusụk ẹkerede ke mmimọ iyomke enye, mmọ ẹkeme ndiyat esịt ke ikọ ekededi oro owụtde ke mmọ ẹyom edinen̄ede. Didie ke nnyịn ikeme ndifep ndinam mme owo ẹnyene ukwan̄ ekikere? Ndikpep nte ẹnemede nneme ufan ufan ekeme ndin̄wam.
Domo ndida ibuot nneme oro owo enye eken amade ntọn̄ọ nneme. Edieke owo oro edide iman, nsan̄autom, m̀mê nsan̄a ufọkn̄wed, eyedi afo ọmọfiọk se enye esimade. Idem ọkpọkọm akanam afo usoboke ye owo oro, afo emekeme nditịn̄ mban̄a n̄kpọ oro okokopde ke mbụk m̀mê n̄kpọ oro okokotde ke n̄wedmbụk n̄kpọntịbe. Mme utọ n̄kpọ ntre ẹsiwak ndiwụt se idude ke ekikere ediwak owo. Ke ini anamde utom to ke ufọk sịm ufọk, kama enyịn se n̄kpọ. Nte ẹbanade ufọk, n̄kpọmbre nditọwọn̄ ke esịt okụre, mme n̄kpọ ido ukpono, n̄kpọ oro ẹwetde ẹdian ke ubomisọn̄ oro ẹnịmde ke an̄wa ẹkeme ndiwụt mme n̄kpọ efen efen oro enyeneufọk amade. Ke ini enyeneufọk ọwọrọde edi, kpan̄ utọn̄ ke nte enye etịn̄de ikọ. Se enye etịn̄de ekeme ndisọn̄ọ m̀mê ndinen̄ede se afo ekerede nte enye amade ye se idide ekikere esie ndien oro ọyọnọ fi n̄kpọ efen efen oro oyomde afo ekere aban̄a man ọnọ ikọ ntiense.
Nte nneme oro akade iso, buana mme akpan n̄kpọ ẹtode Bible ye mme n̄wed ẹkọn̄ọde ke Bible oro ẹnyenede n̄kpọ ndinam ye ibuot nneme oro. Edi kûbọ nneme oro uneme ikpọn̄. (Eccl. 3:7) Buan enyeneufọk ke nneme oro, edieke enye enyịmede ndibuana. Nyene udọn̄ ke mme ekikere esie. Emi ekeme ndinọ ndausụn̄ oro afo oyomde man owụt mbufiọk.
Mbemiso etịn̄de ikọ, kere nte mme ikọ oro ẹditiede owo enye eken ke utọn̄. Mme N̄ke 12:8 (NW) otoro “inua eke owụtde mbufiọk.” Ikọ Hebrew oro ẹdade mi enyene ebuana ye ekikere ediwụt ọniọn̄ ye eti ibuot. Ntem, mbufiọk esịne ndikpeme nte etịn̄de ikọ ke ntak editịm n̄kere n̄kpọ man otodo anam n̄kpọ ọniọn̄ ọniọn̄. Ufan̄ikọ 18 ke ibuot Mme N̄ke oro odụri owo utọn̄ aban̄a ‘ediken̄ inua nte ofụt ekịmde.’ Owo ekeme ndisọn̄ọ nda nnọ akpanikọ Bible ye unana ediyat mbon en̄wen esịt.
Ekpri ediwụt mbufiọk ke mme ikọ oro afo etịn̄de ekeme ndin̄wam fi etre ndinịm n̄kpọ ubiọn̄ọ nte mîdotke. Edieke ndida ikọ oro “Bible” afịnade owo, afo emekeme ndida mme utọ ikọ nte “ndisana uwetn̄kpọ” m̀mê “n̄wed oro ẹmịn̄de idahaemi ke usem awakde ebe 2,000.” Edieke afo etịn̄de aban̄a Bible, afo emekeme ndibụp owo oro se idide ekikere esie kaban̄a enye ndien ekem enyene oro ke ekikere ke ofụri nneme fo.
Ediwụt mbufiọk esiwak ndibuana edibiere nnennen ini nditịn̄ ikọ. (N̄ke 25:11) Ekeme ndidi afo unyịmeke ye kpukpru se owo enye eken etịn̄de, edi ufọn idụhe ndifan̄a kpukpru ekikere oro mîkemke ye N̄wed Abasi oro enye etịn̄de. Kûdomo ndisian enyeneufọk kpukpru n̄kpọ ini kiet. Jesus ọkọdọhọ mme mbet esie ete: “Mmenyene ediwak n̄kpọ kan̄a ndineme ye mbufo, edi mbufo ikemeke ndiyọ mmọ ke emi.”—John 16:12.
Ke ini odotde, toro mbon oro afo adade enyene nneme ke ofụri esịt. Idem ke ini enyeneufọk etiede mfan̄a mfan̄a, afo emekeme ndisụk ntoro enye ke ndinyene akpan ekikere oro enye omụmde akama. Apostle Paul ama anam emi ke ini enye ekenemede nneme ye mbon akwaifiọk Areopagus ke Athens. Mbon akwaifiọk oro ẹma “ẹneni eneni ye enye.” Didie ke enye ekekeme ndinam akpan n̄kpọ ọwọrọ ada ye unana ndiyat owo esịt? Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ enye ama okụt ediwak itieuwa oro mmọ ẹkebọpde ẹnọ mme abasi mmọ. Utu ke ndibiom mbon Athens ikpe ke ukpono ndem mmọ, enye ama ada mbufiọk otoro mmọ ke ndinyene ọkpọsọn̄ ekikere mban̄a ido ukpono. Enye ọkọdọhọ ete: “Mmokụt nte ke kpukpru usụn̄ mbufo ẹdi mme andibak mme abasi eti-eti.” Usụn̄ nneme emi ama eberede usụn̄ ọnọ enye ndinọ etop mban̄a ata Abasi. Nte utịp, ndusụk owo ẹma ẹkabade ẹdi mme andinịm ke akpanikọ.—Utom 17:18, 22, 34.
Kûnam n̄kpọ ke ibụmede ke ini mfan̄a edemerede. Nyene ime. Da emi nte ifet ndifiọk se owo oro ekerede. Afo emekeme ndikọm enye ke nditịn̄ mme ekikere esie. Nso edieke enye ọdọhọde inikiet inikiet ete: “Mmenyene ido ukpono mi”? Afo emekeme ndida mbufiọk mbụp nte: “Ndi afo ọkọtọn̄ọ ndika ufọkabasi oro toto ke uyen fo?” Ekem, ke enye ama ọkọnọ ibọrọ, dian do ete: “Ndi afo emekere ke tutu amama ubonowo ayadiana ọtọkiet ke ido ukpono kiet?” Emi ekeme ndiberede usụn̄ nnọ n̄kaiso nneme.
Ndinyene nnennen ekikere mban̄a idem nnyịn ekeme ndin̄wam nnyịn ndiwụt mbufiọk. Nnyịn imetịm inịm ke akpanikọ ite ke mme usụn̄ Jehovah ẹnen ye nte ke Ikọ esie edi akpanikọ. Nnyịn imesitịn̄ ikọ ye uko iban̄a mme n̄kpọ emi. Edi ntak idụhe nnyịn ndinịm idem ke eti owo. (Eccl. 7:15, 16) Nnyịn imadat esịt ndidiọn̄ọ akpanikọ nnyụn̄ nnyene mme edidiọn̄ Jehovah, edi nnyịn imetịm ifiọk ite ke nnyịn ndinyene unyịme esie oto ke mfọnido oro owo mîdotke ye ke mbuọtidem nnyịn ke Christ, itoho ke edinen ido idem nnyịn. (Eph. 2:8, 9) Nnyịn imọfiọk ke oyom ‘idomo idem nnyịn ise m̀mê nnyịn idu ke mbuọtidem, itịm idomo idem nnyịn ifiọk.’ (2 Cor. 13:5) Ntre ke ini nnyịn itịn̄de inọ mme owo nte ke oyom idu uwem ekekem ye se Abasi oyomde, nnyịn ke nsụhọdeidem iyabuan idem nnyịn ke item Bible oro. Idịghe utom nnyịn ndikpe ikpe nnọ ekemmọ owo. Jehovah “akayak kpukpru edibiere-ikpe esịn Eyen ke ubọk,” ndien nnyịn iyada ke iso itie-ikpe esie ibọrọ mbụme iban̄a se nnyịn inamde.—John 5:22; 2 Cor. 5:10.
Ke Ubon ye Mme Ekemmọ Christian. Nnyịn nditịn̄ ikọ ye mbufiọk ikpetreke ke an̄wautom. Sia mbufiọk edide uyarade mbun̄wụm spirit Abasi, nnyịn ikpenyene ndiwụt mbufiọk n̄ko ke ufọk ke ini inamde n̄kpọ ye mme andibuana ke ubon. Ima oyonụk nnyịn ndikere mban̄a ntụk mbon en̄wen. Ebe Esther Ọbọn̄ An̄wan ikedịghe andituak ibuot nnọ Jehovah, edi Esther ama okpono enye onyụn̄ anam n̄kpọ ye akwa ọniọn̄ ke ini eketịn̄de n̄kpọ oro akabuanade mme asan̄autom Jehovah ọnọ enye. (Esther, ibuot 3-8) Ke ndusụk idaha, ndiwụt mbufiọk ke nte inamde n̄kpọ ye mbonubon oro mîdịghe Mme Ntiense ekeme ndiyom nnyịn ida edu uwem nnyịn itoro usụn̄ akpanikọ inọ mmọ, utu ke nditetịn̄ se nnyịn inịmde ke akpanikọ.—1 Pet. 3:1, 2.
Kpasụk ntre, nnyịn nditịm mmehe ye mme andibuana ke esop iwọrọke ke nnyịn imekeme ndinam n̄kpọ ye mmọ ye unana ediwụt mbufiọk m̀mê mfọnido. Nnyịn ikpenyeneke ndikere nte ke sia mmọ ẹma ẹkekọri ẹsịm ọyọhọ idaha, ke mmọ ẹkpenyene ndiyọ utọ ido oro. Nnyịn ikponyụn̄ iyomke ntak inọ edinam nnyịn ke ndidọhọ: “Nte ami ntiede edi oro.” Edieke nnyịn ikụtde ite ke usụn̄ oro nnyịn itịn̄de ikọ ayat mbon en̄wen esịt, nnyịn ikpenyene ndibiere ndikpụhọde. ‘Ufiop-ufiop ima ke otu idem nnyịn’ ekpenyene ndinụk nnyịn “ifọn ido . . . ye mmọ emi ẹtode ke ufọk mme andinịm ke akpanikọ.”—1 Pet. 4:8, 15; Gal. 6:10.
Ke Ini Etịn̄de Ikọ ọnọ Otuowo. Oyom n̄ko mbon oro ẹnọde utịn̄ikọ ke mbot utịn̄ikọ ẹwụt mbufiọk. Otuowo esịne mme owo ẹtode nsio nsio idaha ke uwem. Mmọ ẹdu ke nsio nsio idaha eke spirit. Ekeme ndidi akpa ini emi ndusụk mmọ ẹdide Ufọkmbono Obio Ubọn̄ edi oro. Ekeme ndidi mbon eken ke ẹyọ ọkpọsọn̄ ukụt oro etịn̄ikọ mîfiọkke. Nso ikeme ndin̄wam etịn̄ikọ etre ndiyat otuowo esie esịt?
Nte ekemde ye item oro Paul ọkọnọde Titus, “ẹkûsụn̄i baba owo kiet, . . . edi ẹtie ifụre-ifụre, ẹnyụn̄ ẹwụt kpukpru owo sụn̄-sụn̄ ido.” (Titus 3:2) Fep ndikpebe ererimbot ke ndida mme ikọ oro ẹsụhọrede mme owo ẹtode orụk, usem, m̀mê idụt efen, itie. (Edi. 7:9, 10) Neme mme n̄kpọ oro Jehovah oyomde in̄wan̄-in̄wan̄, nyụn̄ wụt ọniọn̄ oro odude ke ndinam emi; edi fep nditịn̄ mme ikọ oro ẹsụhọrede owo itie mban̄a mbon oro mîsan̄ake ọyọhọ ọyọhọ ke usụn̄ Jehovah kan̄a. Utu ke oro, sịn udọn̄ nọ kpukpru owo nditịm mfiọk uduak Abasi nnyụn̄ nnam se inemde enye esịt. Da ufiop ufiop itoro ofụri esịt diọn̄ item oro ọnọde. Wụt ima nditọete oro anade kpukpru nnyịn iwụt kiet eken ke usụn̄ oro afo etịn̄de ikọ ye ke uyoikọ fo.—1 Thess. 4:1-12; 1 Pet. 3:8.