Nte Ẹkemede Ndikan N̄kpọ-Ata Ido Uwem eke Edide Ubuene
“MME owo edi ubuene koro mmọ ẹdide ifu,” dọkta kiet ke Africa etịn̄ ntre. “Obio ọyọhọ ye mbon ifu. Edieke mmọ ẹnen̄erede ẹyom utom, mmọ ẹkpekụt. Ntak idụhe owo ndomokiet ndidi ubuene.”
Mfan̄a idụhe nte ke ndusụk owo ẹdi ifu ye nte ke ifu ekeme ndida nsịm ubuene. Bible ọdọhọ ete: “Idap en̄wen esisịt, eyet idap en̄wen esisịt, n̄kpan̄ubọk en̄wen esisịt ke idap: Ndien ubuene fo eyedi nte asan̄a-isan̄; unana fo eyenyụn̄ edi nte owoekọn̄.” (Mme N̄ke 24:33, 34) Nte ededi, ediwak ubuene idịghe ifu. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a owo oro ekewetde ete: “Tutu osịm idahaemi nnyịn ke ikop biọn̄ ye nsatitọn̄ ye tuep; mme owo ke ẹtuai nnyịn; nnyịn inyụn̄ inyeneke iwụk ebietidụn̄.” (1 Corinth 4:11) Ata ata ifu? Baba. Apostle Paul ekewet mme ikọ oro. Enye ama emek ndidu uke uke uwem man ekpekeme ndibịne utom Christian nte ọfọnde. Ndusụk unana esie okoto n̄ko mme n̄kpọntịbe oro enye mîkemeke ndinyan̄a, utọ nte ukọbọ ido ukpono.
Mfịn, ekese ubuene ke ererimbot ẹdi mbon unọmọ n̄kpọntịbe oro mmọ mîkemeke ndinyan̄a—ndusụk edide unana ifiọkn̄wed, ndutịm uforo n̄kann̄kụk ndiduọ, m̀mê ọkpọsọn̄ nsịn̄ede ukaraidem. Ediwak owo ẹsikpa utom tọn̄ọde ke tụhi tụhi usenubọk tutu osịm ke okoneyo ndien osụk edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndida ubọk n̄ka inua. Mme ifet ndinyene okụk nto unana edinam akpanikọ ekeme ndidi se iyede, idem se ẹyomde. Kamse, ndusụk owo ẹkeme ndikere ẹte ke Bible onyịme edibiat eti ido uwem ke ini ke ini! Idem n̄kpọ, enye akam ọdọhọ: “Owo isueneke inọ, koro enye oyịpde man ukpọn̄ esie oyụhọ; koro biọn̄ ọdọn̄de enye.” Ndien enyene-ọniọn̄ owo kiet ama ọbọn̄ akam ete: ‘Kûyak mi mbuene mbak ndiyịp inọ.’—Mme N̄ke 6:30; 30:8, 9.
Edinam Akpanikọ—Idaha Bible
Nte mme itien̄wed Bible ẹmi ke akpanikọ ẹnọ unana edinam akpanikọ in̄wan̄în̄wan̄ unyịme? Ọfọn, ẹyak nnyịn idụn̄ọde mmọ ise ke udọn̄ikọ mmọ. Ke ama ọkọdọhọ ete ke owo isisueneke inọ oro oyịpde n̄kpọ man oyụhọ ukpọk idịbe esie, Mme N̄ke 6:31 akaiso ete: “Edi ẹma ẹmụm enye, enye eyesio usiene utịm ikatiaba, eyenọ kpukpru inyene ufọk esie.” Ke ikọ efen, ke ẹmụmde inọ oro, enye asak iso ese ọyọhọ isop eke ibet. Enye ekpe isop ubiatibet esie! Utu ke ndisịn udọn̄ nnọ uyịp inọ, ikọ emi odụri ubuene utọn̄ ete ke uyịp inọ ekeme ndisụn̄ọ ke ntakurua efen efen ke ndutịm uforo, edisuene idem ye ubon, ye ediduọk ukpono idemowo.
Edi nso kaban̄a akam enyene-ọniọn̄ owo oro? Enye ekeben̄e ete imọ ikûbuene ndien ‘iyịp inọ, inyụn̄ isuene enyịn̄ Abasi imọ.’ (Mme N̄ke 30:9) Ih, unana edinam akpanikọ ke n̄kan̄ owo oro ọdọhọde ke inam n̄kpọ Jehovah ekeme ndida esuene nsọk enyịn̄ Abasi ye esop ikọt Esie. Apostle Paul ekewet ete: “Afo emi ọkwọrọde ete owo okûyịp inọ, nte omoyịp ke idemfo?” Edieke mbon oro ẹdọhọde ke idi Christian ẹyịpde inọ, emi ekeme ndinam ‘ẹsụn̄i enyịn̄ Abasi ke otu mme idụt.’—Rome 2:21, 24.
Ye eti ntak, ndien, Bible ọdọhọ ete: “Eyen ubuene eke asan̄ade ke eti ido esie, ọfọn akan owo eke akwan̄ade usụn̄ esie, ndien enyene n̄kpọ.” (Mme N̄ke 28:6) Okposụkedi enye ke idemesie ekesinyenede esisịt n̄kpọ ke ndusụk ini, apostle Paul akananam inyịmeke inọ m̀mê ndiwọn̄ọde mbịne unana edinam akpanikọ. Utu ke oro, enye ekewet ete: “Owo eke esiyịpde inọ, okûyịp aba; edi yak enye akam anam ọkpọsọn̄ utom, ada ubọk esie anam eti utom, man enye enyene se adade ọnọ owo eke odude ke unana.”—Ephesus 4:28.
Usọbọ: Mbuọtidem ke Abasi
Nso kaban̄a mbon oro ẹnamde utom ọkpọsọn̄ edi mîkemeke ndinyene se ikemde ndida nse mban̄a ubon mmọ? Nte unana edinam akpanikọ ye uyịpinọ odot ke idaha mmọ, akpan akpan edieke udọn̄ọ omụmde owo ke ubon mîdịghe mbabuat n̄kpọntịbe eken adade itie? Ndusụk owo ẹkere ntre. Owo kiet emi odụn̄de ke idụt Africa kiet ọkọdọhọ ete: “Ke idụt nnyịn, edieke afo anamde akpanikọ, afo ududụhe uwem. Edieke afo oyomde ndibọhọ, afo enyene ndikara n̄kari ifan̄ ke usụn̄ uwem fo.”
Edi, ke Africa esiwak ndikụt ẹwetde ikọ oro “Buọt Idem ye Abasi” ke mme moto mbiomo, ẹkapde ke mme ibibene, enyụn̄ ẹmịn̄de ke mme babru ẹsidiande ke bọmba moto. Bible ke idemesie ọdọhọ ete: “Buọt idemfo ye Jehovah ke ofụri esịt fo.” (Mme N̄ke 3:5) Unana edinam akpanikọ ikemeke-keme ndidu ke n̄kemuyo ye item oro. Edi nte edibuọt idem ye Abasi ke akpanikọ edi ata ibọrọ ọnọ n̄kpọ-ata ido uwem eke edidi ubuene?
Nte asan̄autom Abasi, apostle Paul ama osobo utọ nsọn̄ọn̄kpọ nte ‘biọn̄ ye nsatitọn̄, unana se adiade; tuep, ye unana se esịnede.’ (2 Corinth 11:27) Ke akpanikọ, anaedi Paul ama ekere nte imọ idisan̄ade ibọhọ! Edi ke n̄kpọ nte isua 25 eke ifiọkutom Christian ama ekebe, enye ama ekeme ndiwet ete: “Mmọdiọn̄ọ ndidu ke usụhọde itie, mmonyụn̄ ndiọn̄ọ ndinyene n̄kpọ uwak uwak. Ke kpukpru itie ye ke kpukpru ebiet, emehe mi ndidia nyụhọ, ndinyụn̄ ntie biọn̄; ndinyene n̄kpọ uwak uwak, ndinyụn̄ nnana n̄kpọ. Mmenyene ukeme ndinam kpukpru n̄kpọ ke odudu Andisọn̄ọ mi idem.” (Philippi 4:12, 13) Ih, Paul ọkọbuọt idem ye Abasi.
Paul ama ọdiọn̄ọ ete ke mme edumbet N̄wed Abasi idịghe ikpîkpu ikọ oro ẹkerede-kere. Mmọ ẹdi item ẹtode odu-uwem Abasi oro enyenede udọn̄ ndin̄wam nnyụn̄ nnọ mbon oro ẹyomde ndida mmọ nsịn ke edinam ibetedem. Prọfet kiet ke eset ọkọdọhọ ete: “Enyịn Jehovah [ẹsan̄a] ke ofụri ererimbot, ete isọn̄ọ imụm mmọ eke ofụri esịt mmọ ẹdude ye enye ikama.”—2 Chronicles 16:9.
Ẹnọ Edidiọn̄ ke Ntak Edibuọt Idem ye Abasi
Ntak otịmde ọsọn̄ ediwak owo ndibuọt idem ye Abasi? Nte eyịghe mîdụhe, koro ido ukpono mmọ okpu ndinọ mmọ ntak oro ekemde man ẹnam ntre. Ufọkederi ẹmenam Abasi etie nte se mînyeneke enyịn̄, se ẹkerede-kere, se mîdịghe owo, se ikande ifiọk owo. Edi ebede ke edikpep Bible, Mme Ntiense Jehovah edidiọn̄ọ Abasi, idịghe nte odudu oro ẹkerede-kere, edi nte Owo emi enyenede enyịn̄. (Psalm 83:18; Mme Hebrew 9:24) Mmọ ẹmekpep ẹte ke enye emenyene edu ẹmi ẹnamde enye odot se nnyịn ikpọbuọtde idem. Ke uwụtn̄kpọ, nte ekemde ye Exodus 34:6, Jehovah edi “Abasi mbọm, ye mfọn, ye anyanime, awak ima ye akpanikọ.” Mme Ntiense ẹbuọt idem ye Abasi ẹnyụn̄ ẹdiọn̄ọ ke enye ‘awak akpanikọ.’ Ntem, mmọ enyene ọyọhọ mbuọtidem ke un̄wọn̄ọ esie ndida obufa ererimbot ndi oro ọbọhọde ọkpọikpọi ubuene oro ọnọmọde ata ekese orụk ubonowo.—2 Peter 3:13.
Ediwak million Mme Ntiense Jehovah ke ntre ẹmewụt nte enyenede ufọn ndibuọt idem ye Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, Rosaline, Ntiense kiet ke Sierra Leone, esinam utom ọkpọsọn̄ ọtọn̄ọde ke n̄kanika ition usenubọk tutu osịm esịt okoneyo man ọnọ idemesie ye nditọ itiokiet udia ye edisịnen̄kpọ. Enye ọdọhọ ete: “Ediwak owo ẹdọhọ ke owo ikemeke ndidu uwem akpanikọ, edi ami mmọfiọk nte ke emi idịghe akpanikọ. Ndusụk ini ami mmesinyene mme mfịna nnyụn̄ mfiọkke nte ẹkpekọkde mmọ. Edi mmesifiọk nte ke edieke ndude uwem akpanikọ, kpukpru n̄kpọ ẹyesan̄a mfọn mfọn ọnọ mi. Ntre mmesidomo ọkpọsọn̄ mbak ndiyat Jehovah esịt.”
Ewetn̄wed kiet ọdọhọ ete: “Ubuene oro n̄kpọ ndomokiet mîsịneke enye ke idịbi oyom idotenyịn . . . oro akande udia.” Ih, unana idotenyịn, mfụhọ, ye uyịre uyịre unana inemesịt edi ukụt emi ẹkamade ubiak ẹkan biọn̄. Edi owo oro edide edifiọk onyụn̄ ọbuọtde idem ye Abasi inyeneke ndiyak idem nnọ mfụhọ. Rosaline adian do ete, “Mmanam utom ọkpọsọn̄ idahaemi, edi mmokop idatesịt koro mfiọkde nte ini ke edi emi ami mmendikpaha utom ke usụn̄ emi aba. Idahaemi, ami mmanam utom ndinyene udia nnọ idemmi ye ubon mi, edi ke obufa ererimbot Jehovah, ekese n̄kpọ ẹyedu ndidia. Ntre idahaemi ami mmenyene idotenyịn ye idara oro akanam mmenyeneke mbemiso n̄kọfiọkde Jehovah.”—Men Isaiah 25:6; Ediyarade 21:3, 4 domo.
Edi akpanikọ, mmọ oro ẹbuọtde idem ye Jehovah ẹkeme ndisụk nsobo mfịghe ndutịm uforo, kpa nte apostle Paul okosobode. Edi akananam mmọ iyomke ndiwọn̄ọde mbịne edibiat ibet Abasi man ẹforo ke n̄kan̄ ndutịm uforo. David, andiwet psalm ọkọdọhọ ete: “N̄kedi eyenọn̄wọn̄, ndien ndi ebiowo n̄ko; akanam n̄kwe nte ẹkpọn̄de eti owo, nte ubon esie ẹnyụn̄ ẹsan̄ade inọk.” (Psalm 37:25) Ih, Abasi ekpeme onyụn̄ ọdiọn̄ mbon oro ẹnịmde udọn̄ n̄kpọ esie akpa ke uwem mmọ.—Matthew 6:25-33.
Ntre edieke afo ebuenede “[kûduọ] esịt ke edinam eti n̄kpọ.” (2 Thessalonica 3:13) Kûkabade ukop mmemidem ke n̄kan̄ ido uwem. Kọri itie ebuana ye Abasi nnyụn̄ beri edem ke enye ndin̄wam fi ndiyọ mme mfịna ye nsọn̄ọn̄kpọ uwem. Ẹkpak mbon oro ẹnamde n̄kpọ Jehovah ẹnyụn̄ ẹbuọtde idem ye enye ọyọhọ ọyọhọ ete: “Ẹsụhọde idem . . . ke idak ọkpọsọn̄ ubọk Abasi, man Enye ekpemenede mbufo onịm ke enyọn̄ ke edikem ini. Ẹtop kpukpru ọkpọsọn̄ ekikere eke otịmerede mbufo esịt ẹduọk ẹdori Enye, koro Enye ke ekere mbufo.”—1 Peter 5:6, 7.
[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 6]
“Ubuene oro n̄kpọ ndomokiet mîsịneke enye ke idịbi . . . oyom idotenyịn oro akande udia”
[Ndise ke page 7]
Mme Ntiense Jehovah ẹn̄wam mme owo ndikọn̄ mbuọtidem mmọ ke Abasi