Se Obio Ubọn̄ Abasi Ọwọrọde Ọnọ Ediwak Owo
JESUS CHRIST ama esiwak nditịn̄ mban̄a Obio Ubọn̄ Abasi. Kaban̄a emi ewetmbụk oro H. G. Wells ekewet ete: “Akwa uwọrọiso oro Jesus ọkọnọde ukpepn̄kpọ oro enye okokotde Obio Ubọn̄ Heaven edi n̄wọrọnda, ye ata usụhọde idaha esie ke usụn̄ edinam ye ukpepn̄kpọ eke n̄wakn̄kan ufọkederi Christian. Ukpepn̄kpọ emi aban̄ade Obio Ubọn̄ Heaven mi, emi ekedide akpan ukpepn̄kpọ Jesus, emi onyụn̄ enyenede ata esisịt itie ke mme ikọ mbuọtidem Christian, enen̄ede edi kiet ke otu mme akpan ukpepn̄kpọ oro anamde ukpụhọde oro akanam edemerede onyụn̄ okpụhọrede ekikere owo.”
Ntak emi mme ufọkederi ẹnyenede ata esisịt n̄kpọ ntem nditịn̄ mban̄a Obio Ubọn̄ Abasi? Ntak kiet ekeme ndidi nte ke odu se owo mîtịmke ifiọk iban̄a Obio Ubọn̄ emi. Nso mme ekikere ke ẹnyene ẹban̄a enye?
Nte Ẹkerede Ẹban̄a Obio Ubọn̄
Ndusụk owo ẹbuan Obio Ubọn̄ Abasi ye Ufọkederi Catholic. Ke mme bishop ẹma ẹkenyịme Andikara Constantine nte adaibuot mmọ ke Esop eke Nicaea ke isua 325 E.N., ufọkederi ama akabade esịn idem ke mbre ukara, ndien ẹma ẹsian mme owo ẹte ke Obio Ubọn̄ ama ededi. Encyclopædia Britannica anam an̄wan̄a ete ke nte ekemde ye ukpepn̄kpọ Augustine (354-430 E.N.), “Obio Ubọn̄ Abasi ama ọtọtọn̄ọ ke ererimbot emi ke ini ufọkederi ọkọtọn̄ọde” ndien enye “osụk ododu ke mme edinam ido ukpono eke ufọkederi.”
Mbon en̄wen ẹse Obio Ubọn̄ Abasi nte se ubọk owo ekemede ndinam. Ukem n̄wed-ofụri-orụk-ifiọk oro ọdọhọ ete: “Mme ufọkederi Unam Ukpụhọde . . . ibịghike ẹma ẹkabade ẹdi ufọkederi itieutom eke idụt, emi ke ntem ọbiọn̄ọde se ẹkedoride enyịn kaban̄a utịt-ini” kaban̄a edidi eke Obio Ubọn̄ Abasi. H. G. Wells ekewet ete: “Mme owo ẹma ẹwọn̄ọde akpan n̄kpọ ke uwem mmọ ẹkpọn̄ obio ubọn̄ Abasi ye itie nditọete ubonowo ẹbịne mmọ oro ẹtiede nte ẹdi ata idem n̄kpọ oro ẹnyenede ufọn, kpa France ye England, Edisana Russia, Spain, Prussia . . . Mmọ ẹkedi ata ye odu-uwem abasi ẹnọ Europe.”
Ke eyomfịn n̄ko, ẹma ẹwọn̄ọde Obio Ubọn̄ ẹsịn ke n̄kpọ ererimbot. Encyclopædia Britannica anam an̄wan̄a ete: “Edu edi akpan ido oro owo ke idemesie ẹnyenede ndinam ndutịm nnọ n̄kaowo oro ọfọnde ama ke usụn̄ oro ọfọnde ẹnyụn̄ ẹtịmde ye nte ke ukeme owo ada itie ‘idotenyịn’ ye ‘editie mbet.’” Amaedi “n̄ka uwụt mfọnido,” ukem n̄wed oro akaiso ete: “N̄ka emi ekese etop Christian oro aban̄ade Obio Ubọn̄ Abasi akpan akpan nte odudu ndifiak nnen̄ede mme idaha ererimbot n̄kaowo ke ekikere eti ido uwem aban̄ade Obio Ubọn̄ Abasi.”
Ediwak Jew n̄ko ẹkese Obio Ubọn̄ nte se ubọk owo ekemede ndinam. Ke 1937 esop Unam Ukpụhọde eke mme andikpep ke Columbus, Ohio, U.S.A., ama ọdọhọ ete: “Nnyịn ibat enye nte onịm-mbụk mbiomo oro nnyịn inyenede ndidiana kiet ye kpukpru owo ke ndiwụk Obio Ubọn̄ Abasi, itie nditọete ofụri ererimbot, unenikpe, akpanikọ ye emem ke isọn̄. Emi edi utịtmbuba edinyan̄a nnyịn.”
Ntatara ekikere efen oro ẹnyenede edi nte ke Obio Ubọn̄ Abasi edi idaha oro odude owo ke esịt. Ke United States, nte uwụtn̄kpọ, Southern Baptist Convention eke 1925 ọkọdọhọ ete: “Obio Ubọn̄ Abasi edi ukara Abasi ke esịt ye ke uwem owo ke kpukpru itie ebuana owo, ye ke kpukpru idaha ye n̄kaowo oro ẹtịmde. . . . Obio Ubọn̄ Abasi eyesịm ọyọhọ idaha ke ini emi kpukpru ekikere ye uduak owo edidude ke idak edikara eke uduak Christ.”
Ntre, ndien, nte ufọkederi edi Obio Ubọn̄ Abasi? Nte ẹdida Obio Ubọn̄ oro ẹdi ebe ke mme usụn̄ eke ererimbot? Nte enye edi idaha oro odude owo ke esịt? Ndien nso ke Obio Ubọn̄ Abasi ekeme ndiwọrọ nnọ fi?