Jehovah Omotịm Ese Aban̄a Mi

N̄KỌTỌN̄Ọ ndinam n̄kpọ Jehovah ke esen esen usụn̄, ke nditịn̄ esisịt. N̄kọkọri n̄wọrọ owo ke ediye obio-in̄wan̄ emi odude ke ata edem edere New Zealand, emi mbon Maori nte ami ẹdụn̄de akpan akpan. Ke adan̄aemi n̄kanamde isan̄ ke enan̄-mbakara usen kiet, Ben eyen eyeneka ete mi ama osobo ye ami ke usụn̄. Ekedi ke 1942, ke ini idọk (Edem Usụk Ererimbot, ini utọ ke Edem Edere Ererimbot). Ami n̄kedi isua 27 ke emana ndien ke ini oro ọsọn̄idem owo Ufọkederi England.

Ke ediwak isua Ben ke ekesikot mme n̄wed Judge Rutherford, emi ini oro ekedide etieibuot Watch Tower Bible and Tract Society, ndien kemi enye ama akama leta emi otode akpan ọfis Watch Tower Society ke New Zealand ẹdọhọde enye okot mme owo ke n̄kann̄kụk aka ebiet emi mmọ ẹdikemede ndinịm usọrọ Udia Mbubịteyo Ọbọn̄ ọtọkiet. N̄ko-n̄ko, Ben ekenyene ndinam ndutịm man owo edinịm usọrọ oro. Ke emenerede enyịn ese mi, Ben ama ọdọhọ ete: “Afo edi owo oro.” Ke nduaidem ndidi se ẹbatde nte odotde—ye ke emi ndide andidia udiaọbọn̄ ke ufọk Abasi—ami mma nyịme.

Ke mbubịteyo usen oro, n̄kpọ nte owo 40 ẹma ẹsop idem ke ufọk Ben kaban̄a usọrọ n̄kpa Ọbọn̄ nnyịn, ndien ndomo owo mmọ kiet ikedịghe Ntiense Jehovah. Ke ndide ndisịm eyen eyeneka ete mi ama ayak n̄wed utịn̄ikọ esịn mi ke ubọk. Mma nsio ikwọ oro ẹkedọhọde ẹda ẹtọn̄ọ mfep nnyụn̄ n̄kot ebe eyeneka Ben ediberede ke akam. Ekem mma ntọn̄ọ ndinọ utịn̄ikọ, emi ekesịnede udịm udịm mbụme ọkọrọ ye mme ibọrọ ẹkọn̄ọde ke N̄wed Abasi. Ọkwọrọ ederi n̄kann̄kụk emi okodude do ama esịbe odụk ye mme mfan̄a, edi ẹma ẹbọrọ mmọemi ke ndikot mme Itien̄wed Abasi oro ẹkesiakde ẹsịn ke n̄wed utịn̄ikọ oro.

Mmeti nte ke kiet ke otu mme mbụme ke n̄wed utịn̄ikọ oro ekenyene ebuana ye ini ke isua emi ẹkpenịmde usọrọ oro. Emi ọkọnọ uyụhọ didie ntem ke ini kpukpru mbon oro ẹkedụkde ẹkenyande enyịn ke window ẹse ẹnyụn̄ ẹkụt ọyọhọ ọfiọn̄. Nte an̄wan̄ade, usenọfiọn̄ ekedi Nisan 14.

Nso mbubịteyo ke oro ekedi ntem! Usọrọ nnyịn ekebịghi ke hour inan̄! Ẹma ẹdemede ediwak mbụme ẹnyụn̄ ẹbọrọ ẹto N̄wed Abasi ke n̄wed utịn̄ikọ N̄ka. Ke mfiakde nse edem, mmọfiọk nte ke n̄kpekekemeke ndise mban̄a edinam oro ke mîkpekedịghe ke ima ima un̄wam Jehovah—idem okposụkedi ami ke ini oro mmen̄kedịghe kiet ke otu Mme Ntiense esie oro ayakde idem ọnọ. Edi, ke okoneyo Editi oro ke 1942, mma n̄kụt uduak mi ke uwem.

Ntọn̄ọ Ntọn̄ọ Uwem

N̄kamana ke 1914. Ete mi akakpa ke n̄kpọ nte ọfiọn̄ inan̄ mbemiso mmanade, ndien ami mmeti ini ndide ekpri eyenọwọn̄ nte n̄kesifụbede ufụp mban̄a nditọwọn̄ eken oro ẹkenyenede mme ete ẹmi ẹmade mmọ. Ami mma nnen̄ede ntaba oro. Eka mi ndidu uwem unana ebe ekedi ọkpọsọn̄ un̄wana idem, emi utịp Ekọn̄ Ererimbot I akanamde ototịm edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ akan.

Nte uyen, mma ndọ ekpri eyenan̄wan ekekerede Agnes Cope, ndien enye emedi nsan̄a mi ke uwem ke se ibede isua 58. Ke ntọn̄ọ nnyịn ima in̄wana idem ọtọkiet man ikụt unen ke uwem. Ami mma n̄kụt edikpu nte ọtọin̄wan̄ ke ntak ọkpọsọn̄ unana edịm. Mma n̄kụt ndusụk ubọhọ nto mme mbre mbuba, edi tutu osịm ini ifiọk n̄kpọntịbe eke Editi oro ke 1942, ami n̄kenyeneke ata uduak ke uwem.

Ndinọ Mme Iman Ikọ Ntiense

Ke Editi oro okụrede, mma n̄kpep Bible ke ifịk, nneme mme n̄wed Bible oro Watch Tower Society emịn̄de ye ndusụk nditọ eyeneka ete mi. Ke September 1943 ndusụk Mme Ntiense Jehovah ẹtode ebiet efen ẹma ẹdi ẹdise nsannsan obio nnyịn. Nnyịn ima inyene ntatara nneme ke hour inan̄. Ekem, ke mfiọkde nte ke mmọ ẹmọn̄ ẹnyọn̄ ke ndan̄nsiere, mma mbụp nte: “Nso ikpan mi ndina baptism idahaoro?” Iba ke otu nditọ eyeneka ete mi ye ami ima ibụhọ ke mmọn̄ ke n̄kanika ebe kiet ke usenubọk.

Ke oro ebede, mma nnam isan̄ ntatara ntatara ndinọ mme iman mi ikọ ntiense. Ndusụk mmọ ẹma ẹkpan̄ utọn̄, ye mbon oro mma n̄kọn̄ nneme mi ke Matthew ibuot 24. Mbon eken ikamaha ndikpan̄ utọn̄, ndien ye mmọ mma n̄kama mme ikọ Jesus oro enye eketịn̄de ọnọ mme Pharisee ẹmi ẹwetde ke Matthew ibuot 23. Nte ini akade, nte ededi, mma n̄kpep ndinyene usọ n̄kan, ke ndikpebe ọfọnido ye ima ima Ete nnyịn eke heaven.—Matthew 5:43-45.

Ke akpa n̄wan mi ama ọbiọn̄ọ udọn̄ mi ndinam n̄kpọ Jehovah. Nte ededi, ikebịghike enye ama adiana ye ami, ndien ke December 1943 enye ama akabade edi nsan̄a andin̄wam oro ayakde idem ọnọ, onyụn̄ anade baptism. Owo ition en̄wen ẹmi ẹtode obio nnyịn, Waima, ẹma ẹdiana ye enye ẹna baptism ke akpan usen oro, anamde ofụri ibat mme asuanetop Obio Ubọn̄ ke ikpehe oro osịm owo usụkkiet.

Mme Edidiọn̄ Kpa ye Ubiọn̄ọ

Ke 1944 nditọete ẹtode ebiet efen ẹma ẹfiak ẹdise nnyịn, ndien isan̄ enyeemi mmọ ẹma ẹnọ ukpep oro ikoyomde ke nnennen usụn̄ utom ukwọrọikọ eke ufọk-ke-ufọk. Nte edidu nnyịn ke obio oro akakabarede ana in̄wan̄în̄wan̄ akan, ubiọn̄ọ otode mme andida ke ibuot Christendom ama ọtọn̄ọ. (John 15:20) Mme ọkwọrọ ederi n̄kann̄kụk oro ẹma ẹsibiọn̄ọ nnyịn ndien ndien, osụn̄ọde ke anyan nneme aban̄ade se inịmde ke akpanikọ. Edi Jehovah ama ọnọ edikan, ndien mbon eken ke obio, ẹsịnede eyeneka mi an̄wan, ẹma ẹdidu ke idak ima ima ukpeme Jehovah.

Ẹma ẹtọn̄ọ esop ke Waima ke June 1944. Ukọbọ ye usua ẹtode ido ukpono ẹma ẹkaiso ẹsọn̄ ubọk. Ẹma ẹtre Mme Ntiense Jehovah ndibụk owo ke udi n̄kann̄kụk. Ndusụk ini ubiọn̄ọ esikabade etie afai afai. Ataata en̄wan ama esidu. Ẹma ẹfọp moto ye itie unịm moto mi. Edi, ye un̄wam Jehovah, ke mîyọhọke ọfiọn̄ ita, nnyịn ima ikeme ndidep moto mbiomo. Ndien mma nsikama ukpatn̄kpọ emi enan̄-mbakara odụride men ubon mi oro okosụk ọkọride-kọri n̄ka mme mbonoesop.

Mme nsan̄a oro ẹkesụk ẹkọrọde-kọri ọkọwọrọ ete ke nnyịn imoyom itie ukpepn̄kpọ oro okponde akan usọp usọp, ntre nnyịn ima ibiere ndibọp Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ke Waima. Emi ekedi akpa Ufọkmbono Obio Ubọn̄ oro ẹkebọpde ke New Zealand. Ọfiọn̄ inan̄ ke ẹma ẹkekpi akpa eto ke December 1, 1949 ẹduọk, ẹma ẹnịm mbono oro ekediande kiet ye ediyak nnọ ke obufa ufọkmbono oro enyenede n̄kpọitie 260. Ke ini oro emi ekedi ata inyene, ẹnyenede ẹto un̄wam Jehovah.

N̄kaiso Uyarade Ukpeme Jehovah

Sia ibat mme ọkwọrọ Obio Ubọn̄ ke ata edem edere New Zealand akakade-kaiso ndikọri, mme esenyịn oro ẹsan̄ade-san̄a ẹmi ẹkedide ẹdise ẹma ẹnọ nsịnudọn̄ ndinam utom ke ebiet udọn̄ okponde akan. Ke ndinam n̄kpọ mban̄a oro, ke 1956, ima iwọrọ idụn̄ ye ubon mi ika Pukekohe, kpa edem usụk Auckland. Nnyịn ima inam utom do ke isua 13.—Men Utom 16:9 domo.

Uwụtn̄kpọ iba aban̄ade nte Jehovah ekesede enyịn ke ini emi ke osụk odu ke ibuot uti n̄kpọ mi. Ke adan̄aemi n̄kanamde utom ke esop ukara obio nte awat moto mbiomo ye awat ukwakutom, ẹma ẹnọ mi ikot ndidụk ukpep urua inan̄ ke Ufọkn̄wed Utom Obio Ubọn̄ ke n̄kọk itieutom Watch Tower Society ke Auckland. Mma mben̄e nduọkodudu urua inan̄ ke ntak emi, ndien akwa ọdiọn̄-ukwakutom ama ọdọhọ ete: “Mbọk ka. Akpakam edide ediwak owo ẹtie nte afo. Ama ọnyọn̄ edi, di dikụt mi ke ọfis mi.” Mmọdo ke ini n̄kakade ọfis esie, mma mbọ okụk ke urua inan̄ oro mmen̄kodụhe. Ntem, ẹma ẹse ẹban̄a udọn̄ ubon mi ke n̄kan̄ n̄kpọ obụkidem.—Matthew 6:33.

Oro ekedi akpa uwụtn̄kpọ. Ọyọhọ iba akada itie ke ami ye n̄wan mi ima ikodụk utom usiakusụn̄ ofụri ini ke 1968. N̄ko, nnyịn ima ibuọt idem ke Jehovah ndinọ un̄wam, ndien enye ama ọnọ nnyịn utịp. Usenubọk usen kiet ke ima ikokụre udia usenubok, n̄wan mi ama okûbọde ekebe ntụhube ndien n̄kpọ ndomokiet ikodụhe ibọhọke ekpri butter. Enye ama ọdọhọ ete, “Sarn, n̄kpọ ndomokiet isụhọke inọ nnyịn ndidia. Nte nnyịn imọn̄ isụk ika ukwọrọikọ mfịn?” Nso ke n̄kọbọrọ? “Ih!”

Akpa ufọk oro ikawahade, enyeneufọk ama ọbọ n̄wed oro nnyịn ikọnọde ndien ke mfọnido ama ọnọ nnyịn ediwak nsenunen nte enọ. Ọyọhọ owo iba oro nnyịn ikosobode ama ọnọ nnyịn ikọn̄—kumaras (bia mbakara), cauliflower, ye carrot. Mme udia efen oro nnyịn ikadade inyọn̄ ufọk usen oro ẹkedi unam ye butter. Ikọ Jesus ẹmi ẹkedi akpanikọ didie ntem ọnọ nnyịn: “Ẹse mme inuen enyọn̄, ete mmọ itọhọ-tọ, inyụn̄ idọkke-dọk, inyụn̄ ibonke inịm ke ubet; ndien Ete mbufo emi odude ke heaven ọbọk mmọ. Nte mbufo ikponke ikan mmọ?”—Matthew 6:26.

Utom ke Obio Efen

Rarotonga ke mme Isuo Cook! Emi ekedi efakutom akpan asiakusụn̄ nnyịn ke 1970. Emi ekenyene ndidi ebietidụn̄ nnyịn ke isua inan̄ efen. Akpa n̄kpọ-ata oro ikosobode mi ekedi ndikpep obufa usem. Nte ededi, ke ntak mbiet oro odude ke ufọt usem Maori eke New Zealand ye Maori eke Isuo Cook, mma n̄keme ndinọ akpa utịn̄ikọ an̄wa mi urua ition ke ima ikosịm do.

Ke mme Isuo Cook, mme asuanetop Obio Ubọn̄ ifan̄ ẹma ẹdu do, ndien nnyịn ikenyeneke itie ndomokiet ndisop idem. N̄ko, ke ibọrọ akam, Jehovah ama ese aban̄a se nnyịn iyomde. Mbabuat nneme oro ikenyenede ye anyam ufọkurua ama osụn̄ọ ke nnyịn ndibọ isọn̄ oro odotde, ndien ke ufan̄ isua kiet nnyịn ima inyene ekpri ufọk ye Ufọkmbono Obio Ubọn̄ enyenede n̄kpọitie 140. Ọtọn̄ọde ke ini oro kaiso nnyịn ima isibọ nsio nsio edidiọn̄, adade itoro ọsọk Jehovah.

Se ikowụtde esịtekọm akpan akpan ekedi ntatubọk emi mbon isuo oro ẹkewụtde nnyịn. Ndien ndien, ke adan̄aemi ikwọrọde ikọ, ẹma ẹsinọ nnyịn edin̄wọn̄ n̄kpọ ndida mbịt itọn̄—ẹtịmde ẹdara ke ufiop ufiop eyo. Ediwak ini nnyịn ima isinyọn̄ ufọk ikokụt mboro, pawpaw, man̄ko, ye sokoro ke enyịnusụn̄ nnyịn ye unana edidiọn̄ọ mme andinọ.

Ke 1971 ami ye n̄wan mi, adianade ye mme asuanetop ita efen ẹtode Rarotonga, ima inam isan̄ ika isuo Aitutaki, emi ẹtịmde ẹdiọn̄ọ ke ntak ediye n̄kpọdiọhọ mmọn̄ esie. Nnyịn ima ikụt mme ama Ikọ Abasi ke otu mbon ntatido mme andidụn̄ inyụn̄ itọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible inan̄, ẹmi nnyịn ikakade iso ebe ke leta ke ima ikafiak inyọn̄ Rarotonga. Nte ini akade nditọ ukpepn̄kpọ oro ke Aitutaki ẹma ẹna baptism, ndien esop ama ọtọn̄ọ do. Ke 1978 ẹma ẹbọp ọyọhọ Ufọkmbono Obio Ubọn̄ iba do ke mme Isuo Cook. Jehovah ama akaiso ndinam mme n̄kpọ ẹkọri ke ndiwụt unyịme nnọ editọ ye edibọk ke mmọn̄ nnyịn.—1 Corinth 3:6, 7.

Mma nnyene ifet ndika n̄kese mme isuo duop ke otu isuo oro ẹdude ke Isuo Cook, ediwak ini ke idak n̄kpọsọn̄ idaha. Isan̄ kiet emi n̄kasan̄ade ke ubom n̄ka Atiu, emi oyomde usụn̄ ke itiat 114, ama ada se ikande usen itiokiet ke ntak ọkpọsọn̄ ofụm ye mbufụt inyan̄. (Men 2 Corinth 11:26 domo.) Idem okposụkedi udia mîkawakke ndien ediwak owo ẹkedọn̄ọde ke ntak mmọn̄, mma n̄wụt esịtekọm ke ukpeme Jehovah, emi okosụn̄ọde ke ndikesịm ebiet n̄kakade ke ifụre.

Ke 1974 owo ikayakke nnyịn idu ke mme Isuo Cook ndien ke ntre akana ifiak inyọn̄ New Zealand. Etisịm ini oro esop ita ẹma ẹdu ke mme isuo oro.

Mme Ifetutom Efen Efen—ye Idomo

Ke ifiakde inyọn̄ New Zealand, mbufa usụn̄ ifetutom ẹma ẹberede. (1 Corinth 16:9) N̄ka ama oyom owo emi ekemede ndikabade Enyọn̄-Ukpeme ye mme n̄wed Bible eken nsịn ke usem Maori eke Isuo Cook. Ẹma ẹnọ mi ifetutom emi, ndien enye osụk edi okịmmọ tutu osịm mfịn emi. Ekem mma nnyene ifet ndisinam isan̄ n̄kese nditọete mi ke mme Isuo Cook kpukpru ini, akpa nte esenyịn circuit, ekem nte andin̄wam esenyịn district.

Ke kiet ke otu edika n̄kese emi, Brọda Alex Napa, akpan asiakusụn̄ otode Rarotonga, ama asan̄a ye ami ke isan̄ usen 23 ke akwa akpa inyan̄ibom emi akadade nnyịn okosịm Manahiki, Rakahanga, ye Penrhyn—kpa mme isuo ke edem edere Isuo Cook. Ke isuo kiet kiet, Jehovah ama onụk esịt mme owụt ntatido mbon n̄kann̄kụk oro ndinọ nnyịn mme itieidụn̄ nnyụn mbọ ediwak n̄wed Bible. (Men Utom 16:15 domo.) Ke mme isuo ẹmi, pearl ẹyọyọhọ, ndien ke ndusụk idaha mme owo ẹsinọ mme pearl nte etịbe ke ekọmurua utom ukwọrọikọ ofụri ererimbot. Ntre, nte nnyịn inọde pearl eke spirit, nnyịn ima isibọ ndusụk ata pearl.—Men Matthew 13:45, 46 domo.

Nsannsan ikpehe ererimbot oro eye didie ntem! Kere nte okụtde ikpọ enịm ẹnịmde emem emem ke n̄kpọdiọhọ mmọn̄ oro ye nditọwọn̄! Nso eti ndise ke ikpaenyọn̄ ọnọ ntem ke okoneyo! Mme ikọ andiwet psalm ẹdi akpanikọ didie ntem: “Uwemeyo eneme ye uwemeyo, okoneyo onyụn̄ eteme okoneyo ifiọk.”—Psalm 19:2.

Ekem, isua usụkkiet ẹmi ẹkebede, ata idomo mbuọtidem ama edi. Ẹma ẹsịn n̄wan mi ke bed ke ufọkibọk ke ntak udọn̄ọ uwọrọ-iyịp ke mfre. Ama oyom usiakidem, edi dọkta ikonyịmeke ndinam ye unana edinọ iyịp. Ami ye n̄wan mi ke ntak ubieresịt ikekemeke ndinyịme usọbọ oro edibiatde ibet Abasi. Edi ubieresịt asiak-owo idem oro ama etịn̄ ọnọ enye ete akama kpukpru usụn̄ eke ekekeme esịnede iyịp, ndida nnyan̄a uwem.

Idem n̄wan mi ama ọdiọk akan, ndien ẹma ẹsịn enye ke ubet udọn̄ọ enyeoro oyomde san̄asan̄a ukpeme, oro owo mîdụkke do ntịme ntịme. Enye ikekemeke ndikop n̄kpọ ke ntak ubiak utọn̄. Emi ama akabade edi ata ọkpọsọn̄ idaha. Ke mma n̄kaka n̄kese enye ke ini kiet, dọkta ama etiene mi aka moto mi, ọsọn̄ọde etịn̄ ete ke n̄kukụre se n̄wan mi oyomde edi usiakidem ye iyịp onyụn̄ ekpe mi ubọk ete nnyịme. Edi, ami ye n̄wan mi ima ibuọt idem ke Jehovah—idem edieke edinịm ibet esie osụn̄ọde ke nditaba isua ifan̄ ke uwem emi.

Ke mbuari, idem an̄wan mi ama ọtọn̄ọ ndisọn̄. Mma ndi usen kiet ndikụt enye etiede-tie ke bed ke okot n̄wed. Ke mme usen oro ẹketienede enye ama ọtọn̄ọ ndinọ mbon udọn̄ọ ye mme nurse ikọ ntiense. Ekem ẹma ẹkot mi ete ndi ọfis asiak-owo idem oro. Enye ama ọdọhọ ete, “Ete Wharerau, afo ke akpanikọ edi owo mfọniso! Nnyịn imonịm ke akpanikọ ite ke udọn̄ọ n̄wan fo okụre.” Ke usụn̄ oro owo mîkodorike enyịn, udomo iyịp esie ama ọsọn̄ọ ada ọfọn. Ami ye n̄wan mi ima ikọm Jehovah ọtọkiet inyụn̄ isọn̄ọ ubiere nnyịn ndinam se ikekeme ke utom esie.

Idahaemi ẹma ẹfiak ẹnọ mi n̄ka mme Isuo Cook ndien ami inikiet efen ke nnam utom ke Rarotonga. Nso ifetutom oro ẹdiọn̄de ke emi edi ntem! Ke ifiakde ise edem ami ye n̄wan mi imowụt esịtekọm ke ukpeme Jehovah ke se ikperede ndisịm isua aba-ye-duop ke utom esie. Ke n̄kan̄ n̄kpọ obụkidem, akanam nnyịn inanake n̄kpọ oro uwem oyomde. Ke n̄kan̄ eke spirit, mme edidiọn̄ ẹwak ẹkan se ẹkemede ndibat. N̄wọrọnda edi ediwak iman mi oro ẹkụtde akpanikọ. Ami mmekeme ndibat se iwakde ikan owo 200 ẹmi idahaemi ẹdide Mme Ntiense Jehovah oro ẹma ẹkena baptism, esịnede owo 65 ẹmi ẹtode ekpụk nnyịn. Eyeyen nnyịn edi kiet ke otu mbonufọk Bethel ke New Zealand, ke adan̄aemi eyenan̄wan kiet ye ebe esie ye nditọiren iba ẹnamde utom ubọpufọk ke mme n̄kọk itieutom.—3 John 4.

Ke nsede iso, mmama idotenyịn edidu uwem ke paradise emi, ke ofụri isọn̄, uyai edikande idem ediye awawa itịghede oro ami n̄kamanade. Nso ifet ke edidi ntem ndidara ete mi ye eka mi ke ediset ke n̄kpa nnyụn̄ nsian mmọ mban̄a ufak, Obio Ubọn̄, ye kpukpru uyarade ukpeme Jehovah eken.

Ubiere mi, emi ifiọk oro nte ke Abasi ese aban̄a mi omụmde akama, edi nte andiwet psalm eketịn̄de ke Psalm 104:33: “Nyekwọ nnọ Jehovah ke ofụri uwem mi: nyetoro Abasi mi adan̄a ini nte ndude.”—Nte Sarn Wharerau obụkde.

[Ndise ke page 28]

Akpa Ufọkmbono Obio Ubọn̄ oro ẹkebọpde ke New Zealand, 1950