Ntak Odomode Ese M̀mê Bible Enen-e?

Didie ke afo ese Bible? Ndusụk owo ẹsọn̄ọ ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke enye edi se Abasi ayararede ọnọ owo. Mbon en̄wen ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke enye edi sụk ikpîkpu n̄wed. Edi mbon eken inyeneke ubiere. Edieke afo enyenede eyịghe ekededi aban̄a ntọn̄ọ Bible, n̄kpọsọn̄ ntak ẹdu oro akpanamde fi odụn̄ọde enye onyụn̄ ebiere mfịna emi.

TUTU osịm ọyọhọ isua ikie-18, ẹma ẹkpono Bible ntatara ntatara nte Ikọ Abasi ke ediwak idụt Christendom. Edi ọtọn̄ọde ke ọyọhọ isua ikie-19 kaiso, mme ekpep n̄wed, ntaifiọk, ye idem mme ekpep ukpepn̄kpọ ido ukpono ye mme adaiso ufọkabasi oro ẹkọride-kọri ke ibat, ẹma ẹtọn̄ọ ndinyene eyịghe an̄wan̄wa mban̄a nte Bible edide nnennen.

Nte utịp, edisụk Bible uyo amakabade atara etieti tutu ediwak owo ẹsịm ubiere ye unana edikam ndiọn̄ọ se isịnede ke Bible. Utu ke Bible, ediwak owo ke Christendom idahaemi ẹdiberi edem ke ukpepn̄kpọ akwaifiọk owo. Kpa ye oro, ukpepn̄kpọ akwaifiọk eyomfịn idaha ererimbot oro enyenede ifụre onyụn̄ okopde inemesịt akan idi. Oro edi eti ntak kiet ndidụn̄ọde Bible nnyụn̄ nse m̀mê ndausụn̄ esie ẹda ẹsịm inemesịt ye edikụt unen.

Ntak efen ndidomo nse m̀mê Bible enen edi utịbe utịbe idotenyịn oro enye akamade ọnọ ubonowo. Ke uwụtn̄kpọ, Psalm 37:29 ọdọhọ ete: “Nti owo ẹyeda isọn̄ ẹnyene, ẹnyụn̄ ẹdụn̄ ke esịt ke nsinsi.” (Ediyarade 21:3-5) Nso odudu ke mme utọ un̄wọn̄ọ oro ẹnyene ke idemfo? Ke akpanikọ mmọ ẹdi mme ntak oro ekemde ndidụn̄ọde Bible nnyụn̄ nse m̀mê enye ekeme ndidi se ẹberide edem.

Kpukpru ini magazine emi esisọn̄ọ owụt nte Bible edide akpanikọ esinyụn̄ awak ndinọ uyarade ndiwụt nte enye edide nnennen. Ediwak ikpehe ẹdu emi ẹkemede ndidomo nse m̀mê Bible enen. Nsio nsio nsiondi Enyọn̄-Ukpeme ẹyen̄wam fi ndibọrọ mme mbụme ẹmi: Nte mme akpanikọ eke mbụkeset oro ẹfiọkde ekem ye Bible? Nte mme n̄kpọ oro enye ekebemde iso etịn̄ ẹnen? Nte item esie enyene ufọn, mîdịghe nte mme ekpep n̄wed ye mbon akwaifiọk eyomfịn ẹwụt nte ke Bible edi n̄kpọeset?

Ukpepn̄kpọ emi aban̄ade isọn̄ edi ikpehe efen emi afo ekemede ndida ndomo nse nte Bible edide nnennen. N̄ke mme okpono ndem esiwak ndinyene ntuaha ye mme akpanikọ ẹban̄ade isọn̄. Ke uwụtn̄kpọ, ediwak mbon eset ẹma ẹsinọ mbụk ẹban̄a isan̄ oro ẹkesinamde ẹka inua-okot ererimbot mme akpan̄kpa. Kaban̄a mbon Greek eset, n̄wed oro, A Guide to the Gods anam an̄wan̄a ete: “Ẹkese isọn̄ nte mbatmbat n̄kpọ oro akamba mmọn̄ emi ẹkotde Inyan̄ibom akande okụk. Ke ebede emi Ererimbot Mme Akpan̄kpa odu, kpa n̄kịmn̄kịm ikpîkpu isọn̄ emi ekịm ye eto ẹmi mîn̄wụmke mfri ẹsuanade ẹyọhọ.” Ke ini emi akakabarede edi n̄ke, mbon akwaifiọk ẹdide mme okpono ndem ẹkenyene ndikpụhọ itie nyom inua-okot ererimbot mme akpan̄kpa mmọ. Ewetn̄wed oro, Richard Carlyon anam an̄wan̄a ete, “Ẹma ẹkụt itie oro odotde, ke idakisọn̄, emi nsio nsio n̄kịmn̄kịm abaitiat ẹyịride enye ye ererimbot emi.” Mfịn, nnyịn imọfiọk ite ke emi n̄ko edi n̄ke. Utọ ererimbot idakisọn̄ oro m̀mê usụn̄ idụhe.

Ke mîbietke n̄ke mbon eset, ukwan̄ ekikere oro nte ke isọn̄ edi mbatmbat isịneke ke Bible. Utu ke oro, enye etịn̄ akpanikọ eke ifiọk ntaifiọk oro nte ke isọn̄ edi ekara n̄kpọ oro ọkọn̄ọde ke ikpîkpu. (Job 26:7; Isaiah 40:22) Nso kaban̄a mme n̄kpọ eken ẹmi Bible etịn̄de aban̄a isọn̄? Nte mmọ ẹdi n̄ke, mîdịghe nte ẹkeme ndida n̄kụt mme n̄kpọntịbe oro ẹbụkde ke Bible nnennen nnennen ke ini ẹkade ẹkese Egypt eyomfịn, esịnede Inua Akpa Sinai, ye Israel eyomfịn?

[Ndise ke page 3]

“Enyeemi odorode ke ekara ererimbot.”—Isaiah 40:22

“Enye . . . ọkọn̄ ererimbot ke ikpîkpu.” —Job 26:7