Mme Mbụme Ẹtode Mme Andikot
Ke ini mbonekọn̄ Saul ẹketade unam ye iyịp, ntak emi owo mîkowotke mmọ, sia oro ekedide ufen oro ẹkenịmde ke Ibet Abasi?
Iren ẹmi ẹma ẹbiat ibet Abasi kaban̄a iyịp, edi ekeme ndidi ẹkewụt mmọ mbọm koro mmọ ẹma ẹnyene ukpono ẹnọ iyịp, idem okposụkedi mmọ ẹkpekenyenede ndiwụt ntịn̄enyịn n̄kan ke ndiwụt utọ ukpono oro.
Kere ban̄a idaha oro okodude. Nditọ Israel ke idak Edidem Saul ye eyen esie Jonathan ẹken̄wana ekọn̄ ye mbon Philistine. Ke idaha kiet ke ini ‘nditọ Israel ẹkekpade mba’ ke ekọn̄, Saul ke ibụmede ama ada un̄wọn̄ọ ete ke ikọt imọ inyeneke ndidia n̄kpọ tutu ẹkan mme asua. (1 Samuel 14:24) Ikebịghike un̄wọn̄ọ esie ama ada afanikọn̄ edi.
Iren esie ẹma ẹnyene edikan ke ekọn̄ emi ọkọsọn̄de odudu, edi ọkpọsọn̄ ukeme oro mmọ ẹkesịnde ama enyene idiọk utịp esie. Mmọ ẹma ẹkpa biọn̄ ẹnyụn̄ ẹkop mmemidem. Nso ke mmọ ẹkenam ke idaha emi ekebede ubọk do? “Kpukpru owo ẹbụmede ẹbịne mbụme, ẹnyụn̄ ẹmụm n̄kpri ufene, ye enan̄, ye nditọ enan̄, ẹwọt mmọ ke isọn̄, mbio oro ẹnyụn̄ ẹta mmọ ye iyịp.”—1 Samuel 14:32.
Oro ekedi edibiat ibet Abasi kaban̄a iyịp, nte ndusụk ikọt Saul ẹkedọhọde enye, ẹte: “Sese, mbon ẹmi ke ẹdedue Jehovah, koro mmọ ẹtade unam ye iyịp.” (1 Samuel 14:33) Ih, Ibet ọkọdọhọ ete ke ini ẹwotde unam, ẹnyene ndiduọk iyịp mbemiso ẹtade unam oro. Abasi ikoyomke ebeubọk edinam uduọkiyịp. Ebede ke ndiduọk iyịp oro ke usụn̄ owụtde eti ibuot, mme asan̄autom esie ẹkpekekeme ndiwụt ukpono nnọ iyịp nte edide akpan n̄kpọ. (Deuteronomy 12:15, 16, 21-25) Ẹma ẹkeme ndida iyịp unam nnam uwa ke itieuwa, edi ikanaha ẹdadia enye. Edikokoi ndue ama akama ufen n̄kpa, sia ẹma ẹsian ikọt Abasi ẹte: “Mbufo ẹkûdia iyịp unam baba kiet, koro uwem kpukpru unam edide iyịp mmọ: yak ẹsịbe kpukpru owo eke ẹdiade enye ẹfep.”—Leviticus 17:10-14.
Nte mbonekọn̄ Edidem Saul ẹkekokoi ẹbiat Ibet oro? Nte mmọ ẹkewụt unana ukpono ofụri ofụri ẹnọ ibet Abasi aban̄ade iyịp?—Men Numbers 15:30 domo.
Iyomke nnyịn ibiere ntre. N̄wetnnịm n̄kpọ oro ọdọhọ ete ke mmọ ‘ẹkewot mme unam ke isọn̄ ẹnyụn̄ ẹta mmọ ye iyịp.’ Mmọdo ẹkeme ndidi mmọ ẹma ẹsịn ndusụk ukeme ndiduọk iyịp. (Deuteronomy 15:23) Edi, ke idaha mmemidem, ye biọn̄, mmọ ikọkọn̄ke mme okpo unam oro ẹkewotde man ẹyak ini oro awakde ekem ẹnọ iyịp ndiwọrọ nte ido esidide. Mmọ ẹkewot erọn̄ ye enan̄ “ke isọn̄,” emi ekekemede ndikpan iyịp ndiwọrọ. Ndien mmọ ẹma ẹsọp ẹsịbe idem unam emi ekemede ndidi akana ke iyịp. Ntre, idem edieke mmọ ẹkenyenede ke ekikere ndinam ibet Abasi, mmọ ikanamke oro ke nnennen usụn̄ m̀mê ke udomo oro okodotde.
Utịp ekedi nte “mbio oro ẹnyụn̄ ẹta mmọ ye iyịp,” emi ekedide idiọkn̄kpọ. Saul ama ọdiọn̄ọ emi onyụn̄ ọnọ uyo ete ẹwere akamba itiat ẹsọk imọ. Enye ama owụk mbonekọn̄ oro ete: “Kpukpru owo ẹda enan̄ mmọ, ye erọn̄ mmọ ẹsọk mi, ẹnyụn̄ ẹwot mmọ mi ẹta; ẹkûnyụn̄ ẹdue Jehovah ke edita unam ye iyịp.” (1 Samuel 14:33, 34) Mbonekọn̄ ẹmi ẹkeduede isop mi ẹma ẹkop uyo, ndien “Saul anam itieuwa ọnọ Jehovah.”—1 Samuel 14:35.
Ediwot mme unam ke itiat oro ekeme ndidi ama anam iyịp awakde ekem ọwọrọ. Owo ikataha obụk otode mme unam oro ke ebiet oro ẹkewotde. Ekeme ndidi Saul ama ada ndusụk iyịp oro ọkọwọrọde anam n̄kpọ ke itieuwa ke ndiyom mbọm Abasi kaban̄a mbon oro ẹkenamde idiọkn̄kpọ mi. Jehovah ama atua mbọm, ndusụk koro enye ama ọfiọk ukeme emi mbonekọn̄ oro ẹkesịnde idem okposụkedi mmọ ẹkekpade mba ẹnyụn̄ ẹkopde biọn̄. Ekeme ndidi n̄ko Abasi ama enyene ke ekikere nte ke edi ibụmede ibụmede un̄wọn̄ọ Saul okonụk ikọt esie esịn ke utọ idaha nnanenyịn oro.
Mbụk emi owụt ke mbabuat idaha idịghe ntak ndifụmi ibet Abasi. Enye ekpenyene ndin̄wam nnyịn n̄ko ndikụt ufọn editịm n̄kere mbemiso inamde un̄wọn̄ọ, koro un̄wọn̄ọ oro ẹnamde ke ibụmede ekeme ndida mme mfịna nsọk nnyịn ke idem nnyịn ye mmọ efen.—Ecclesiastes 5:4-6.