Nte Afo Emesikop Inem Ọkpọkpọ Ukpepn̄kpọ?

ASAN̄AUTOM Abasi ekededi oro enyenede esịt akpanikọ eyekop inem ndisịn udomo ini oro okponde ekem ndinyene ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Bible. (Psalm 1:​1, 2) Edi, ke ẹkerede ke emi ẹyebọ mmimọ ini ye odudu oro okponde, ediwak owo ẹkụt nte ọsọn̄de ndisịn ekese ini ye ukeme ke ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ nte mmọ ẹkpemade ndisịn.

Nte ededi, man ikaiso nte mme esịn ifịk asan̄autom Abasi, oyom kpukpru owo ẹnam idatesịt ye odudu mmọ ẹfiak ẹdi obufa ke usen ke usen ebe ke ndiyom mbufa ye mme ntotụn̄ọ ikpehe akpanikọ eke Ikọ Abasi. Mme akpanikọ Bible oro okotụkde fi ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ ke mme isua ẹmi ẹkebede ẹkeme nditre nditụk fi ke ukem usụn̄ oro idahaemi. Ntem, edi se ifọnde, idem edide akpan n̄kpọ, ete nnyịn isịn ukeme oro ọfọnde ye eke ofụri ini ke ndinyene mbufa ifiọk akpanikọ man otode nnyịn ikop nduaidem ke n̄kan̄ eke spirit.

Didie ke iren mbuọtidem eke eset ẹkekop nsọn̄idem ke n̄kan̄ eke spirit ebe ke ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Ikọ Abasi? Didie ke ndusụk mme asan̄autom Jehovah eke eyomfịn ẹnam ukpepn̄kpọ mmọ otịm enyene inem onyụn̄ enyene uforo akan? Didie ke mmọ ẹbọ utịp ke ukeme oro mmọ ẹsịnde?

Mmọ Ẹma Ẹfiak Ẹkop Idem Ebe ke Ọkpọkpọ Ukpepn̄kpọ

Edidem Josiah eke Judah ama ọtọn̄ọ ubịnikọt esie nditre ukpono ndem ye ifịk oro akam okponde akan ke ama akanam ẹkot ‘ata n̄wedibet Jehovah oro Moses ekewetde’ ẹnọ enye. Eyịghe idụhe nte ke oro ikedịghe akpa ini emi enye okokotde ikpehe Ikọ Abasi emi; edi ndikop etop oro nnennen nto akpasarade uwetn̄kpọ ama ọsọn̄ọ enye idem ke en̄wan esie kaban̄a edisana utuakibuot.​—⁠2 Chronicles 34:​14-⁠19.

Prọfet Daniel ama ọfiọk ‘ibat isua oro edisude nsobo Jerusalem’ ndien nsọn̄ọ esie ikotoho sụk n̄wed Jeremiah edi n̄ko okoto “mme n̄wed en̄wen.” Otịm etie nte mmọemi ẹma ẹsịne mme utọ n̄wed nte Leviticus (26:​34, 35), Isaiah (44:​26-⁠28), Hosea (14:​4-⁠7), ye Amos (9:​13-⁠15). Se enye okokụtde oto ifịk ifịk edikpep mme n̄wed Bible oro ama anam edisana owo emi oyom Abasi ebe ke akam ofụri esịt. Ẹma ẹbọrọ n̄kpeubọk esịt akpanikọ esie ke ndinọ uyarade ye nsọn̄ọ efen efen kaban̄a obio Jerusalem ọkọrọ ye ikọt esie.​—⁠Daniel, ibuot 9.

Josiah, emi akanamde “se inende ke iso Jehovah,” ye Daniel, emi ekedide owo oro “enemde Abasi esịt,” ikenen̄ekede ikpụhọde ye nnyịn emi idude mfịn. (2 Ndidem 22:2; Daniel 9:23) Mme ọkpọkpọ ukeme oro mmọ ẹkesịnde ke ndikpep N̄wed Abasi oro okodude ke ini oro ye n̄kokon̄ uduak ama anam mmọ ẹkọri ẹsịm n̄kon̄n̄kan idaha ke n̄kan̄ eke spirit onyụn̄ an̄wam mmọ ndinyene itie ebuana oro ọsọn̄de idem akan ye Abasi. Ẹkeme nditịn̄ ukem oro mban̄a mme asan̄autom Jehovah eke usen edem eken, utọ nte Jephthah, andiwet psalm eke ufọk Asaph, Nehemiah, ye Stephen. Kpukpru mmọemi ẹma ẹnọ uyarade ẹban̄a ọkpọkpọ edikpep ikpehe Bible oro okodude ke ini mmọ ye ntịn̄enyịn.​—⁠Judges 11:​14-⁠27; Mme Psalm 79, 80; Nehemiah 1:8-⁠10; 8:9-⁠12; 13:29-⁠31; Utom 6:15–7:⁠53.

Yak Utom Ukwọrọikọ Edi N̄kpọ Nsịnudọn̄

Ediwak mme asan̄autom Jehovah mfịn oro ẹma ẹkenam n̄kpọ ẹnọ enye ke ediwak isua ẹnyene ndutịm ẹnọ ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Bible. Mmọ ẹkụt emi nte edide akpan n̄kpọ man ẹdu ke edidemede ke n̄kan̄ eke spirit ẹnyụn̄ ẹbiom mme mbiomo Christian mmọ ọyọhọ ọyọhọ. Kpa ye oro, ediwak mmọ ẹnyịme nte ke isidịghe mmemmem kpukpru ini ndinam ini ye odudu oro mmọ ẹdade ẹkpep n̄kpọ ye oro mmọ ẹdade ẹnam mme n̄kpọ eken oro owo mîkemeke ndifụmi ẹda ukem ukem.

Kpa ye oro, ndidu ke edidemede ke n̄kan̄ eke spirit ebe ke ifịk ifịk ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ edi akpan n̄kpọ ke ndise mban̄a se ẹyomde ke utom Christian ke ini emi utom ukwọrọikọ Obio Ubọn̄ eke ofụri ererimbot odude ke n̄kokon̄ idaha mi. Mbon oro ẹkopde nduaidem ẹto mbufa ye ntotụn̄ọ ifiọk ke Ikọ Abasi ẹkeme ndisobo n̄kpọ-ata eke edisịm esịt mbon oro ẹkopde biọn̄. Emi edi akpanikọ edide ẹnọ owo ebiet oro ekemede ndidori enyịn ndimụm ediwak iyak ke ukọiyak eke spirit emi m̀mê owo esịn ifịk ke mme efakutom oro ẹnamde utom mfọn mfọn ke ebiet oro unana udọn̄ edide ọsọ n̄kpọ.

Bọk Idem Kpukpru Ini ke Ikọ Abasi

Se mbon efen ẹnamde ekeme ndinọ fi ifiọk nte ekemede ndikop inem ndutịm ukpepn̄kpọ fo n̄kan m̀mê nte afo ye ubon fo ẹkemede ndida ini ukpepn̄kpọ nnam n̄kpọ ke usụn̄ oro ọnọde utịp akan. Kiet ke otu mme n̄kpọ oro asan̄autom Abasi mîdiyomke nditaba edi ndikot Ikọ Abasi ke idemesie kpukpru ini. Ediwak owo ẹnam edi utịtmbuba mmọ ndikot ke nsụhọde n̄kaha ibuot n̄wed Bible ita osịm inan̄ kpukpru urua. Nte afo omoyom ndikot ofụri Bible n̄wụre ke isua kiet? Ndien afo eyekop inemesịt ndisịn ekese ini ke ndikot enye, ndusụk ubak hour kiet ke usen.

Nte afo omokot ofụri Bible awak akan ini kiet? Ntak mûnịmke obufa utịtmbuba ini efen-⁠e? Man ukpụhọde odu, n̄wan Christian kiet ama okot mme n̄wed Bible ke adiana ke adiana nte ẹkewetde mmọ. Enye ama okụt ekese ọyọhọ ntọt, ẹkọn̄ọde ke usụn̄ oro ẹkewetde mmọ ke adiana ke adiana, oro enye ama akataba ke akpa. Christian an̄wan efen ama okot Bible ofụri ofụri ikotion ke isua ition ẹmi ẹkebede, okotde ini kiet kiet ke nsio nsio usụn̄. Ke akpa ini, enye ama okot enye nnennen okụre. Ke edikot ọyọhọ ikaba, enye ama ewet ibio ibio n̄kpọ aban̄a ibuot kiet kiet ke udịmikọ kiet m̀mê iba ke n̄wed. Ọtọn̄ọde ke ọyọhọ isua ita kaiso, enye ama okpụhọ akabade akama akamba udomo ukama nnam ndụn̄ọde, akpa otịmde ese mme itien̄wed en̄wen oro ẹdude ke mben ẹmi ẹnemede ukem n̄kpọ oro ndien ekem ọnọde ntịn̄enyịn akan ke mme ikọ idakisọn̄ ọkọrọ ye ntọt ke appendix (se ẹwetde ẹdian). Ke ọyọhọ utịm ikotion, enye ama amama mme n̄wedndise Bible man ọkọri ifiọk esie kaban̄a nte isọn̄ etiede. Enye ọdọhọ ete: “Edikot Bible ama akabade enem mi nte udia.”

Ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ Bible oro ẹnyenede udọn̄ ẹmekụt ufọn oro odude ke ndinyene Bible kiet oro ẹkamade n̄kukụre ke ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ, ẹdade mben esie ndiwet mbio mbio n̄kpọ oro ẹmụmde owo udọn̄, mme uwụtn̄kpọ oro ẹdemerede owo ekikere, mîdịghe mme nọmba page ẹmi ẹdude ke n̄wed en̄wen oro ẹkemede ndifiak nse ke ukperedem. Asan̄autom uyọhọ-ini kiet okụt nte edide n̄kpọ inemesịt ke utịt ọfiọn̄ kiet kiet ndiwet ke Bible oro onịmde ọnọ ukpepn̄kpọ esie mbufa n̄kpọ oro enye ekpepde ke ọfiọn̄ oro. Enye ọdọhọ ete: “Ndisak iso nse mme ọsọn̄urua ini mi emi aman̄wam mi ndisọp nsịm mme utịtmbuba efen ke ọfiọn̄ oro n̄kan.”

Ndusụk Nti Ekikere

Nte etie fi nte ke ndutịm fo ọyọhọ ye mme edinam oro mîkpanaha ataba ke usen ke usen ye ke urua ke urua ye nte ke omoyom ndusụk ekikere kaban̄a nte akpadade esisịt ini oro enyenede anam n̄kpọ uforo uforo? Ọfọn, nyene se afo aduakde ndikot nyụn̄ da mme ini nduọkodudu fo nam n̄kpọ. Ke ufọk m̀mê ke ebiet emi afo esiwakde ndikpep n̄kpọ, bon mme n̄wed ye mme n̄kpọ un̄wam ukpepn̄kpọ eken nte ekekeme ke usụn̄ oro owụtde eti ibuot man edi mmemmem n̄kpọ ọnọ fi ndisịm mmọ. Nam itie ukpepn̄kpọ fo eye edi idịghe nditie inem inem n̄kaha tutu afo akabade eyet idap. Nte ẹma ẹnọ fi utịn̄ikọ ndinọ? Babak kot ofụri n̄kpọ oro ẹnọde usọp usọp nte ekekeme, ndien yak mme ekikere ẹdụk fi ibuot ke ini ọduọkde odudu m̀mê ke ini anamde nsio nsio utom.

Mbon en̄wen ẹkeme ndidiana kiet ye afo ke ndida ini oro odude nnam n̄kpọ nte ọfọnde kaban̄a ufọn ofụri owo. Ke uwụtn̄kpọ, afo emekeme ndinam owo okot mme n̄kpọ oro ẹdide mmemmem uyo ọwọrọ ọnọ fi ke adan̄aemi anamde mme utom m̀mê esịnde tea ọnọ owo oro ke mfọnido okotde n̄wed ọnọ fi. Nso kaban̄a kpukpru owo ke ubon ndinyịme ẹnyene ini oro odobode ẹnọ ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ? “Nso ke afo okop inem ndikot ndondo emi?” Ndusụk ini afo emekeme ndifiọk n̄kpọ nto se mme ufan fo ẹkpepde ebe ke nditọn̄ọ nneme ke usụn̄ emi.

Nte ọdọn̄ fi ndida ndusụk mbufa n̄kpọ ndisịn ke ndutịm ukpepn̄kpọ fo? Afo emekeme ndinịm utịtmbuba ke ini nnọ ukpepn̄kpọ ukem nte ediwak owo ẹnịmde utịtmbuba ke ini ẹnọ ndineme Bible ye mbon en̄wen. Asuanetop uyọhọ-ini (asiakusụn̄) kiet esinịm ke nsụhọde n̄kaha utịtmbuba ke ọfiọn̄ kiet kiet ọnọ ini ukpepn̄kpọ ndien esikop inemesịt nte enye okụtde chart oro enye ewetde mme utịtmbuba ẹmi ẹyọhọde. Mmọ eken ẹsụhọde ini oro ẹdade ẹse television ndien ke usụn̄ emi ẹnyene ini ndikpep n̄kpọ. Ediwak owo ẹsimek ibuot ukpepn̄kpọ oro mmọ ẹnamde n̄kpọ ẹbịne ke ndusụk ini, utọ nte mme mbun̄wụm spirit, mbụk aban̄ade mme n̄wed Bible, m̀mê usọ unọ ukpep. Ndusụk owo ẹma ndinam mme chart oro ẹbonde n̄kpọ ke adiana ke adiana, utọ nte enyeoro owụtde ebuana oro odude ke ufọt ndidem ye mme prọfet Israela mîdịghe Utom Mme Apostle ye mme n̄wed oro Paul ekewetde.

N̄kparawa owo, nte mbufo ẹmeyom ndinyene mbuọtidem oro ọsọn̄de idem akan? Ntak mûmekke n̄wed kiet emi edidade ekpep n̄kpọ mfọn mfọn ke ini nduọkodudu ufọkn̄wed en̄wen-⁠e? Eyen akwa ufọkn̄wed kiet emi ama akana baptism ama emek Mankind’s Search for God, n̄wed oro Watch Tower Society emịn̄de. Enye ama ewet n̄kpọ mbio mbio aban̄a ibuotn̄wed kiet kiet ke n̄wed aban̄a se enye ekpepde. Emi ama odori n̄kpọ-ata onyụn̄ ada ini akan nte enye ekekerede. Nte ededi, ke ini enye okokụrede ofụri n̄wed oro, akpanikọ oro odude ke etop Bible ama otụk enye ke idem akamba akamba.

Nyene Udọn̄ Ndikpep N̄kpọ Kpukpru Ini

Ata ediwak mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah eke eyomfịn “ẹyọhọ kpukpru ini ke utom Ọbọn̄.” (1 Corinth 15:58) Kpa ye ndutịm oro ẹfiakde ẹdụn̄ọde ye mme ukeme esịt akpanikọ, ekeme ndidi mme n̄kpọ oro ẹsinamde ke ofụri urua kiet inen̄ekede inyene ukpụhọde. Edi, n̄kaiso udọn̄ ke n̄kan̄ fo ndikọ ntotụn̄ọ ifiọk akpanikọ ye edimehe mfọn mfọn ye mme uduak Jehovah oro ẹyararede eyenam ukpụhọde odu.

Edi n̄kpọ nsịnudọn̄ ndikop mme utịp ẹmi mbon oro ẹma ẹkefori edu ukpepn̄kpọ mmọ ẹnyenede. Eren Christian kiet, ke ama ọkọfiọk ke imọ inyeneke nnennen ekikere kaban̄a ediyom ntotụn̄ọ ifiọk akpanikọ, ama anam ndutịm ke uwem esie man enye ekpekeme ndisịn mme ini nduọkodudu esie efen efen ke ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ. Enye ọdọhọ ete: “Enye ada idatesịt oro akanam mmenyeneke ọsọk mi. Ye mbuọtidem oro akade-kaiso ndikọri ke Abasi nte andiwet Bible, ami mmokụt ke mmekeme nditịn̄ nnọ mbon en̄wen mban̄a mbuọtidem mi ye ata ifiopesịt. N̄kere ke mmotịm mbọk idemmi mfọn mfọn, mmokop nsọn̄idem ke n̄kan̄ eke spirit, mmonyụn̄ n̄kop uyụhọ ke utịt usen kiet kiet.”

Esenyịn Mme Ntiense Jehovah kiet oro asan̄ade-san̄a, emi esisan̄ade ekese ediwak esop, ama etịn̄ aban̄a mme ufọn efen ke usụn̄ emi ete: “Mbon oro ẹsịnde ifịk ke ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ ke ofụri ofụri ẹnyene nsọn̄idem ẹnyụn̄ ẹtie in̄wan̄în̄wan̄ ke utịn̄ikọ mmọ. Mmọ ẹsinyene eti ebuana ye mbon en̄wen, ndien mmọ idịghe se mme etikwo etikwo utịn̄ikọ mbon en̄wen ọsọpde otụk. Ke ini ẹdude ke an̄wautom, mmọ ẹsikpụhọ ẹda ẹkekem ẹnyụn̄ ẹdu ke edidemede ẹban̄a udọn̄ mme owo oro mmọ ẹsobode.”

Enye adian n̄kpọ kiet oro ndusụk owo ẹkemede ndima ndinyene ke ekikere ke ini ẹdụn̄ọrede edu ukpepn̄kpọ mmọ. “Ke mme mbono nneme N̄wed Abasi, ediwak owo ẹnyene ntụhọ ẹdikot mme ibọrọ mmọ nnennen nto n̄wed. Mmọ ẹyenyene ufọn ẹkan edieke mmọ ẹtiede ẹkere nte n̄kpọ oro enyenede ebuana ye se mmọ ẹma ẹkebebem iso ẹkpep m̀mê uwem mmọ.” Nte emekere ke emekeme ndinam n̄kọri ke afan̄ emi?

Prọfet Daniel, ke ama okodu uwem ebe isua 90, ikekereke ke se imọ ifiọkde iban̄a mme usụn̄ Jehovah ekem. Ke utịt utịt isua uwem esie, enye ama obụp aban̄a n̄kpọ oro mîkenen̄ekede in̄wan̄a enye: “Ndien ami n̄kop, edi ntịmke mfiọk. Ndien ndọhọ nte, Ọbọn̄ mi, utịt n̄kpọ emi edidi didie?” (Daniel 12:8) Eyịghe idụhe nte ke n̄kaiso udọn̄ emi ndikpep ekese n̄kpọ mban̄a akpanikọ Abasi ekedi ukpọhọde ọwọrọetop nsọn̄ọnda esie ke ofụri ini n̄kpọntịbe oro ke uwem esie.​—⁠Daniel 7:​8, 16, 19, 20.

Mme asan̄autom Jehovah kiet kiet ẹnyene ukem mbiomo oro ndisọn̄ọ nda nte kiet ke otu Mme Ntiense Esie. Nyene udọn̄ kpukpru ini ndikpep n̄kpọ man enye ọsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit. Domo ndidian mbufa n̄kpọ kiet m̀mê iba ke ndutịm ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ fo eke urua ke urua, eke ọfiọn̄ ke ọfiọn̄, m̀mê eke isua ke isua. Se nte Abasi edidiọn̄de ekpri ukeme ekededi emi afo edisịnde. Ih, kop inem ke ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Bible fo ye mme utịp oro enye akamade.​—⁠Psalm 107:43.

[Mme Ikọ idakisọn̄]