Ndise “Ufọk Abasi” ye Esịtekọm
“MMEBEN̄E Jehovah n̄kpọ kiet, ndien nyeyom enye; nte ndụn̄ ke ufọk Jehovah ke ofụri uwem mi, man nse uyai Jehovah, nnyụn̄ ntịm mbụp ke temple esie.”—Psalm 27:4.
Edidem David oro okowụtde esịtekọm ama ese temple Jehovah ye inemesịt, m̀mê idatesịt. Nte esitie fi ke idem ukem ntre aban̄a mme ibuot itie utuakibuot akpanikọ mfịn? Se ibede ufọkidụn̄ Bethel 95 ke mme n̄kọk itieutom Watch Tower Society ẹdu ke otu mme n̄kpọutom oro ẹnyenede ebuana ye utuakibuot Jehovah ke eyo nnyịn.
Helga, emi ọkọtọn̄ọde utom ke ufọkidụn̄ emi ke Germany ke 1948 ọdọhọ ete: “Ndifiak nse ediwak isua utom Bethel mi anam mi nyọhọ ye ntotụn̄ọ idatesịt ye akwa esịtekọm, emi akade iso ndikọri ke isua ke isua.” Helga edi kiet ke otu idara idara mbonutom Bethel 13,828 ke ofụri ererimbot ẹmi ke isua utom 1993 ‘okokụtde uyai Jehovah.’ Nso ke enyịn̄ oro Bethel enen̄ede ọwọrọ? Didie ke ofụri Mme Ntiense Jehovah, ẹdide ẹnam n̄kpọ Abasi ke Bethel m̀mê ke an̄wa, ẹkeme ndise ndutịm emi ye esịtekọm?
Enyịn̄ Oro Odotde Ukpono
“Bethel” edi enyịn̄ oro odotde akan, nte ikọ Hebrew oro Behth-ʼElʹ emi ọwọrọde “Ufọk Abasi.” (Genesis 28:19, ikọ idakisọn̄ NW) Ih, Bethel etie nte ufọk oro ẹtịmde n̄kpọ ẹbon, mîdịghe ‘ubon oro ẹdade ọniọn̄ ẹbọp,’ emi owụkde ntịn̄enyịn ke Abasi ye uduak esie. (Mme N̄ke 24:3) Herta etịn̄ ye esịtekọm ete: “Enye etie nte owo ndidụn̄ ke ubon. Nnyịn imenyene edinam eke usen ke usen oro ẹtịmde mfọn mfọn. Enye amanam utom ke ukem Bethel oro Helga anamde ke se iwakde ikan isua 45. Owo kiet kiet ke akamba ubon emi enyene utom ye itie esie, emi anamde enye enyene inemesịt ye ifụre. Nte ekemde ye enyịn̄ oro Bethel, ẹkụt eti usụn̄ unam n̄kpọ ye ndutịm ke mme itieutom kiet kiet. Emi anam emem odu, anam ẹkeme ndikwọrọ eti mbụk ke usụn̄ oro enyenede uforo, onyụn̄ ọnọ mme esop eti ntak ndise “Ufọk Abasi” ye n̄kokon̄ idaha.—1 Corinth 14:33, 40.
Ntak emi ẹyomde mme utọ n̄kpọutom oro? Ke uwụtn̄kpọ, ẹkenam magazine emi ke itie umịn̄n̄wed Bethel. Jesus Christ ama ebemiso ada okụt n̄kpọ iba emi, nte ke edikwọrọ etop Obio Ubọn̄ ye edisuan udia eke spirit, eyenam edinam mme ndutịm nte eke Bethel edi ata akpan n̄kpọ—ọbọde ibetedem oto mme mbonutom unyịmesịt onyụn̄ edide se kpukpru mme andituak ibuot nnọ Jehovah ẹsede ke ọsọn̄urua n̄kpọ.—Matthew 24:14, 45.
Nte afo akpama ndikpep n̄kpọ efen efen mban̄a ndutịm usen utom mi? Ke ebiet emi Helga ye Herta ẹdụn̄de, inem inem n̄kanika eyemia ke kpukpru ufọkidụn̄ ke 6:30 usenubọk, okposụkedi ekese ke otu mbonutom ofụri ini ẹmi ẹbede owo 800 ẹsibakde ẹdemede ẹkan oro man ẹtịm idem ẹnọ usen oro. Ọtọn̄ọde ke Monday osịm Saturday, ke n̄kanika 7:00 usenubọk, ubon emi ẹyesop idem ke mme itie udia kaban̄a nneme n̄wed Abasi eke usen ke usen, m̀mê utuakibuot usenubọk. Ekem eyenọ eti udia usenubọk. Usenutom kiet kiet esitọn̄ọ ke n̄kanika 8:00 usenubọk onyụn̄ ebịghi ke hour itiaita, ẹduọk odudu ke ini udia uwemeyo kpọt. (Ubon emi esinam utom ubak usen ke Saturday.) Edide ke itie utem udia, itie umin̄n̄wed, itie uyetọfọn̄, mme ọfis, mme ufọkutom, itie ubọpn̄wed, m̀mê itieutom eken ekededi, ekese odu ndinam.
Ke mme mbubịteyo ye ke mme utịturua, mbonubon emi ẹsibuana ye mme esop n̄kann̄kụk ke mme mbonoesop ye ke an̄wan̄wa utom ukwọrọikọ. Ediwak nditọete iren ke Bethel ẹdi mbiowo m̀mê mme asan̄autom unamutom ke mme esop ẹmi. Mme Ntiense n̄kann̄kụk ẹsinen̄ede ẹwụt esịtekọm ẹban̄a edidianakiet emi, otu mbiba ẹmi ẹnamde utom ke n̄kemuyo nte idem kiet, ke ukpono ye ediwụt ọniọn̄ eke edem mbiba. (Colossae 2:19) Anamutom Bethel kiet kiet ọfiọk ete ke utom imọ ke “Ufọk Abasi” ebem mme utom en̄wen iso. Nte ededi, ifiopesịt ndikwọrọ ikọ ye edibuana ye esop, adianade ye edu oro adade ukem ukem, ẹsisọn̄ọ idaha eke spirit anamutom Bethel, anam idatesịt esie okpon, onyụn̄ anam enye edi andibuana ke ubon Bethel oro enyenede uforo akan. Didie ke mme edu ẹmi ẹdi akpan n̄kpọ ntem ke ini ẹnamde utom ke “ufọk” emi enyịn̄ esie enyenede ebuana ye ukpono ofụri ukpọn̄!
Ndinam Utom Bethel Okụt Unen
Nso in̄wam ediwak Mme Ntiense Jehovah ndikụt unen ke utom Bethel? Mbonubon Bethel ke France emi ẹma ẹkesịn ediwak isua ke utom ẹtịn̄ se itienede ẹmi: “Ima oro ẹnyenede ẹnọ Jehovah. Ubiere ndisọn̄ọ ndu ke ebiet ekededi oro enye onịmde nnyịn; nsụhọdeidem, nsụkibuot, ye n̄kopitem nnọ ndausụn̄ oro N̄ka ọnọde nnyịn.” (Denise) “Ami mmokụt nte ediwụt ukpono nnọ edumbet emi Paul asiakde ke N̄wed Mbon Rome 12:10 edide akpan n̄kpọ: ‘Ẹsọp ndikpono kiet eken.’ Itien̄wed Abasi emi owụt nte edide akpan n̄kpọ nditre ndikọbọ ke ndinam ẹnyịme ọkpọkpọ ekikere nnyịn edi, utu ke oro, ndikere mban̄a mme ekikere mbon en̄wen. Ke n̄kan̄ eken, itrede ndiyom uwọrọiso.” (Jean-Jacques) Barbara ọdọhọ ete: “Ukpono oro inyenede inọ utom Bethel ekeme ndikpa edieke nnyịn isede mme n̄kpọ ke n̄kan̄ eke obụk, ke ekikere owo, koro emi ekeme ndinam nnyịn ifre akpanikọ oro nte ke Jehovah ọnọ esop esie ndausụn̄. Utọ ukpono oro ekeme ndisop edieke nnyịn idide idifiọk iban̄a mme unana mfọnmma mbon en̄wen.”
Kpukpru owo ke Bethel edi mme anana mfọnmma, ntre ndinyene ebuana oyom ekikere oro owụtde ntịn̄enyịn. N̄kparawa owo m̀mê mbufa owo ẹyenam ọfọn nditre ndiyak ebuana mmọ etre ye ubọkn̄ka mmọ ikpọn̄. Mbon oro ẹkemede ndinyene ntụhọ editie eseme eseme m̀mê ndikere n̄kpọ etikwo etikwo idịghe nsan̄a oro ọbọpde-bọp ke Bethel m̀mê ke esop. Ke n̄kan̄ eken, ndikpeme “eti ibuot emi otode ke enyọn̄,” emi ẹtịn̄de ẹban̄a ke James 3:17, ada mme edidiọn̄ edi. Emi edi “edisana ke mbemiso, onyụn̄ etie emem emem, onyụn̄ eme ime, awara ndikop n̄kpeubọk, onyụn̄ ọyọhọ ye mbọm ye nti mfri; edi se itode ofụri esịt, ye se mînyeneke mbubịk.” Mme utọ edu oro ọkọrọ ye anyan ime ye mfọnido, edi se ẹkụtde ke “Ufọk Abasi,” anamde owo ndidu do enyene inem onyụn̄ aduai owo idem. Idem isenowo oro mîdịghe mme Ntiense ẹsiwak nditịn̄ nte mmọ ẹmade eti edu emi, itie ufan ufan, ye idara idara edu mbonutom ẹmi.
Anny, emi ebede isua 70 ke emana onyụn̄ edide andibuana ke ubon Bethel ke Germany ọtọn̄ọde ke 1956, anam an̄wan̄a nte enye esidude ke mben̄eidem kpukpru ini ndinam utom: “Kaban̄a nsọn̄idem eke spirit mi, ami mmesịn akwa ukeme ndimehe ye mme n̄wed N̄ka, ndidụk mme mbonoesop kpukpru ini, ndinyụn̄ nnyene ebuana ofụri ini ke ukwọrọikọ. Ami n̄ko mmodomo ndidu ke eti idaha nsọn̄idem ke ikpọkidem ebe ke ndisịn̄ede idem kpukpru usenubọk, ke nditre ndidụk umenn̄kpọ udọk ufọkenyọn̄ ediwak ini nnyụn̄ nsinam isan̄ adan̄a nte n̄kekeme, akpan akpan ke an̄wautom.”
Ediwak owo oro ẹmehede ye uwem Bethel ẹyenyịme ye Anny. Mmọ akanam itreke ndikpep n̄kpọ, akananam itreke ndinam utom. Nsọn̄idem ikpọkidem oyom ete mmọ ẹde idap mfọn mfọn ẹnyụn̄ ẹsisịn̄ede idem ẹnyụn̄ ẹwụt mfara ke idem ke udia ye edin̄wọn̄ n̄kpọ. Ke edide akpan n̄kpọ akan kpukpru n̄kpọ, mmọ ifreke enyịn ke ọkpọkpọ akam ye edikpep Bible.
Ndise Edisana Utom Oro Ẹnamde ke Bethel ke Ọsọn̄urua
Mbụme oro ẹsiwakde ndibụp mbon Bethel esidi, “Afo anam utom ke ewe itie?” Mme iso-utom ẹkpụhọde, edi odot kpukpru owo ẹse mmọ kiet kiet ke ọsọn̄urua n̄kpọ. Ntak-a? Koro utom kiet kiet—m̀mê edi ndinam utom ke ukwak umịn̄ udia eke spirit, ndiyet ọfọn̄, nditem udia nnyụn̄ nnam ebiet asana nnọ ubon, m̀mê ndinam utom ọfis—edi edisana utom. Nte ẹtịn̄de ke enyọn̄ emi, mme Christian idaha kiet ke n̄kpọ ikan eken. Ti ete ke ẹkeda mme akpan utom oro mme oku ye mme Levite ẹkenamde ke temple, ke ataya esie ye mme ufọkudia nte edisana utom ẹnọ Jehovah. Oro ama esịne ediwot ye edidiọn̄ mme unam ndida nnam uwa, ndisịn aranikan̄ nyọhọ mme utuenikan̄, idem edinam ebiet asana ye edinam mme utom ukpeme obio. Kpasụk ntre, utom kiet kiet ke Bethel edi utom emi ọnọde uyụhọ onyụn̄ ọfọnde ke “utom Ọbọn̄,” ntem edi ifetutom oro mînyeneke mbiet.—1 Corinth 15:58.
Kere ibio ibio ban̄a edu kiet oro ekemede ndikpan nnyịn ndise “Ufọk Abasi” ye esịtekọm. Mme Christian ke Bethel ye ke an̄wa ẹnyene ndikpeme mbiọn̄ọ isịnenyịn ye ufụp, emi edide “nyap ọkpọ.” (Mme N̄ke 14:30) Owo ndomokiet inyeneke ntak ndisịn enyịn mban̄a mme ifetutom eke mme mbonautom Bethel. Akan oro, ufan̄ idụhe inọ ubon Bethel ndifụbe ufụp, emi edide kiet ke otu ubọkutom obụkidem. Bet ke nsụhọdeidem—oro edi eti item ọnọ owo oro ekemede nditie nte ke ẹma ẹfụmi enye ke adan̄aemi ẹnọde mbon en̄wen ifetutom oro okponde akan. Akande oro, imọ ye ubuene ẹdu uwem ọtọkiet ke Bethel. Didie ke akama edikpu ntem edieke owo esede mme idaha esie ke ndimen ‘mbụre mbụre ye eke owo en̄wen’! Ndiyụhọ ye se ‘ẹdiade ye se ẹdade ẹfụk iferi’ aman̄wam ediwak owo ndika iso nnam akpanikọ ke ediwak isua ke “Ufọk Abasi.”—Galatia 5:20, 26; 6:4; 1 Timothy 6:8.
Mme Ntiense Jehovah ye ediwak miliọn mmọ en̄wen ẹbọ akwa ufọn ẹto mme utom mfọn oro ẹnamde ke Bethel—utom uwaidem oro ẹnamde ke ntak ima oro ẹnyenede ẹnọ Abasi ye mbọhọidụn̄. Mme etịbe unyịmesịt oro ẹbọde ke ẹda ẹse ẹban̄a mme ufọkidụn̄ Bethel ye mme itie umịn̄n̄wed Watch Tower Society, ukem nte mme n̄kpọutom ukara Abasi eken. (2 Corinth 9:7) Ukem nte Edidem David ye mbọn̄ ye mme etubom Israel, nnyịn imekeme ndiwụt ukpono ye esịtekọm nnọ “Ufọk Abasi” ebe ke ndinọ N̄ka un̄wam ke edinam ye ke okụk. (1 Chronicles 29:3-7) Ẹyak nnyịn idahaemi ise nte ẹkemede ‘ndise uyai Jehovah’ ke Bethel.
Mme Edidiọn̄ ke “Ufọk Abasi”
Ke ini odụkde mbono, nte afo emesikop ntotụn̄ọ uyụhọ, kemi mme okop-inemesịt mme andituak ibuot nnọ Jehovah ẹkande fi ẹkụk? Kam kere, anamutom Bethel enyene ifet ndinam n̄kpọ Jehovah ke otu nditọete kpukpru usen! (Psalm 26:12) Nso eti idaha ke oro ọnọ ntem kaban̄a n̄kọri eke spirit! Eyenete eren kiet ama etịn̄ ke imọ imekpep ekese ndinam eduuwem imọ ọfọn akan ke ufan̄ isua kiet ke Bethel akan se imọ ikanamde ke isua ita ke ebiet en̄wen. Ntak-a? Koro idụhe ebiet efen emi enye ekenyenede ifet ndise nnyụn̄ n̄kpebe mbuọtidem ata ediwak mme Christian oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha.—Mme N̄ke 13:20.
Ke Bethel mme ọnọ-item oro ẹnyenede ifiọk ẹkan owo ẹkụk, yak idọhọ ntre. Ke adianade do, ufọn odu ndikpan̄ utọn̄ n̄kop nte ẹnọde utịn̄ikọ oro ẹketịmde mfọn mfọn ke utuakibuot usenubọk ye ke Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme ubon Bethel n̄ko ke ini ẹkpan̄de utọn̄ ẹnọ utịn̄ikọ ke mme mbubịteyo Monday. Mbufa owo ẹbọ item ke Ufọkn̄wed Mme Andidụk Bethel ẹnyụn̄ ẹnam mmọ ẹkot ofụri Bible ke ufan̄ ọfiọn̄ 12.
Mme ntọt ye mme ifiọkutom ẹtode isenowo ẹmi ẹtode mme idụt en̄wen ẹsinọ n̄kaiso nsịnudọn̄. Akande oro, mme andibuana ke Otu Ukara mîdịghe mme andida ke ibuot mmọ ẹsidi ẹdise mme ọfis n̄kọk itieutom. Helga ọdọhọ ete: “Okposụkedi mmọ ẹnyenede ekese ndinam, nditọete ẹmi kpukpru ini ẹsiyom ini ẹnọ ufan ufan nneme m̀mê edituak inua imam.” Didie ke akama nsịnudọn̄ ntem ọnọ mi ke idemmi ndikụt inem inem ye nti edu utọ mme anam akpanikọ iren ẹmi!
Ke Bethel akpan akpan ke owo ekeme ndinen̄ede n̄kụt nte esop Abasi anamde n̄kpọ ye nte edisana spirit onụkde esịt ye ubọk oro ẹdude ke unyịme ndinam utom. Eyenete oro ama akanam utom ke Bethel ke France ọtọn̄ọde ke 1949, ọdọhọ ete: “Ke Bethel ẹtie owo ke idem nte ke enye otịm ekpere ‘ufọt itie edinam.’” Enye akaiso ete: “Ami mmekeme ndidọhọ ke akpanikọ nte ke Bethel edi orụk utom uyọhọ-ini oro ọnọde mi ifet ndisịn n̄kponn̄kan ini ye odudu ke utom Jehovah nnyụn̄ nnam n̄kpọ nnọ n̄wakn̄kan nditọete.” Ndien nte oro idịghe ata uduak nnyịn ke uwem—ndinam uduak Abasi? Ke Bethel owo ekeme ‘ndinọ itoro ofụri usen.’ Nso edidiọn̄ ke emi edi ntem!—Psalm 44:8.
Nte nnyịn ima ikokụt, owo emi anamde utom ke ufọkidụn̄ Bethel ekeme ndikụt uyai Jehovah onyụn̄ enyene uwak edidiọn̄. (Mme Hebrew 6:10) Nte edinam utom ke “Ufọk Abasi” ekeme ndidi utom oro odotde nnọ fi? Mbon oro ke nsụhọde n̄kaha ẹdide isua 19 ke emana ke otu Mme Ntiense Jehovah, ẹmi ẹnyenede eti nsọn̄idem eke spirit ye eke ikpọkidem, emi ukem nte Timothy, ‘nditọete ẹbụkde eti mbụk ẹban̄a’ ẹkeme ndisịn eben̄e ndinam utom ke Bethel. (Utom 16:2) Ediwak owo ẹmenam utom Bethel edi utom eyouwem mmọ, nte mbon oro ẹsiakde ke enyọn̄ emi. Ke n̄kan̄ mmọ ntotụn̄ọ udọn̄ eke ndiwet psalm oro—‘ndidụn̄ ke ufọk Jehovah ke ofụri eyouwem mmọ’—amakabade edi ata idem n̄kpọ.
Mme Ntiense Jehovah ẹnyene akamba ukpono ẹnọ edu uwaidem oro nditọete iren ye iban mmọ ẹwụtde ke Bethel, emi ẹnamde utom mmọ unyịme unyịme ye idara idara. Edide nnyịn inam n̄kpọ Jehovah ke Bethel m̀mê ke ebiet en̄wen, nnyịn owo kiet kiet imenyene eti ntak ndinyene ekikere Edidem David—ndise “Ufọk Abasi” ye esịtekọm, m̀mê ye idatesịt.
[Ndise ke page 31]
Mme Christian ẹmi ẹkop inemesịt ke edisana utom ke ediwak isua ke Bethel ke Germany