Mme Asan̄autom Abasi—Mbon Oro Ẹtịmde Ẹnyụn̄ Ẹkopde Inemesịt
“Inemesịt odu ọnọ mbon oro Jehovah edide Abasi mmọ!”—PSALM 144:15, NW.
1, 2. (a) Ntak emi Jehovah enyenede unen ndinịm mme idaha nnọ mme asan̄autom esie? (b) Ewe edu iba ke otu mme edu Jehovah ke nnyịn akpan akpan ikpoyom ndikpebe?
JEHOVAH edi Andikara Ekondo, Ata Ọkpọsọn̄ Abasi, kpa Andibot. (Genesis 1:1; Psalm 100:3) Ke ntem, enye enyene unen ndinịm mme idaha ido uwem nnọ mme asan̄autom esie, ọfiọkde se ifọnde ikan ye mmọ. (Psalm 143:8) Enye onyụn̄ edi Akwa Andinịm Uwụtn̄kpọ emi mmọ ẹnyenede ndikpebe mme edu esie. Apostle kiet ekewet ete: “Ẹdi mme andikpebe Abasi, nte ndima nditọ.”—Ephesus 5:1.
2 Edu Abasi oro oyomde nnyịn ikpebe enyene n̄kpọ ndinam ye ndutịm. Enye idịghe “Abasi ndutịme.” (1 Corinth 14:33) Ke ini nnyịn itịn̄de enyịn ise se Abasi okobotde, onụk nnyịn ndibiere nte ke enye edi Owo oro anamde n̄kpọ ke ndutịm akan ke ekondo. Nte ededi, edu efen emi Abasi enyenede oro enye oyomde mme asan̄autom esie ẹkpebe edi inemesịt esie, koro enye edide “Abasi inemesịt.” (1 Timothy 1:11, NW) Ntem, ukeme utịm n̄kpọ esie ada ukem ukem ye inemesịt. Owo idaha kiet ke akpan n̄kpọ ikan eken.
3. Didie ke ikpaenyọn̄ emi ọyọhọde ye ntantaọfiọn̄ owụt ukeme Abasi ndinam ndutịm?
3 Kpukpru se Jehovah anamde, ọtọn̄ọde ke n̄kponn̄kan tutu osịm n̄kpri-n̄kan n̄kpọ, ọnọ uyarade nte ke enye edi Abasi ndutịm. Kere, ke uwụtn̄kpọ, ekondo oro ẹkụtde ke enyịn. Enye ẹsịne ediwak biliọn ntantaọfiọn̄ ke mme itie tọsịn. Edi mmọemi isuanake ntịme ntịme. Ekpepn̄kpọ mban̄a ekondo, George Greenstein, okụt ete ke ‘eti ndutịm odu ke nte ẹtịmde mme ntantaọfiọn̄.’ Ẹtịm mmọ ẹdọn̄ ke mme otu oro ẹkotde uyọ ntantaọfiọn̄, ndusụk ẹsịnede ediwak biliọn ntantaọfiọn̄ ke mme itie ikie. Ndien ẹnọ ekikere nte ke ediwak biliọn uyọ ntantaọfiọn̄ ẹdu! Ẹtotịm uyọ ntantaọfiọn̄ ẹmi n̄ko, ẹtan̄ ediwak mmọ (ọtọn̄ọde ke esisịt ibat osịm n̄kpọ nte tọsịn ifan̄) ẹdọn̄ ọtọkiet ke etuek uyọ ntantaọfiọn̄. Ndien ẹda nte ke ẹtịm mme etuek uyọ ntantaọfiọn̄ ẹmi ẹdọn̄ ke mbahade oro ẹkam ẹkponde ẹkan emi ẹkotde ikpọ etuek.—Psalm 19:1; Isaiah 40:25, 26.
4, 5. Nọ mme uwụtn̄kpọ ndutịm ke otu mme oduuwem n̄kpọ ke isọn̄.
4 Ẹkụt akakan ndutịm eke mme edibotn̄kpọ Abasi emi ke kpukpru ebiet, idịghe n̄kukụre ke ikpaenyọn̄ oro ẹkụtde ke enyịn edi n̄ko ke isọn̄, ye ata ediwak oduuwem n̄kpọ esie. Kaban̄a kpukpru emi, Paul Davies, prọfesọ kiet ke ukpepn̄kpọ obot, ekewet ete ke “ata ediye ye awak n̄kukọhọ ndutịm eke ererimbot oro ẹkụtde ke enyịn” anam mbon oro ẹkụtde “ikemeke ndisioro uyo.”—Psalm 104:24.
5 Kere ban̄a uwụtn̄kpọ ifan̄ aban̄ade “awak n̄kukọhọ ndutịm” emi ẹkụtde ke mme oduuwem n̄kpọ. Abiaibọk usiakidem oro, Joseph Evans, ọkọdọhọ aban̄a mfre ye ọkpọ asak edem owo ete: “Akpanikọ oro aban̄ade akwa ndutịm ekpere ndikak owo uyo.” Kaban̄a ata ekpri oduuwem nsen idem, ekpepn̄kpọ mban̄a n̄kpri unam udọn̄ọ, H. J. Shaughnessy, ọkọdọhọ ete: “N̄kukọhọ n̄kukọhọ ye ediye ediye ndutịm eke ererimbot n̄kpri unam otịm enyene ndyọ ke nte ẹnamde tutu eyetie nte ke edi ubak usụn̄ edinam otode Abasi.” Ndien Michael Denton, ekpepn̄kpọ mban̄a mme edu oduuwem n̄kpọ, ọkọdọhọ aban̄a idiọn̄ọ ubon (DNA) oro odude ke esịt nsen idem ete: “Enye enen̄ede enyene ukeme tutu eyedi se ofụri ofụri ntọt . . . oro ẹyomde man ẹwụt nte kpukpru orụk oduuwem n̄kpọ oro ẹkenam ẹdude ke ekondo ẹditiede . . . ẹkpekemede ndidọn̄ọ ke ikpan̄ tea kiet ndien ufan̄ eyesụk odu ọnọ kpukpru ntọt oro odude ke kpukpru n̄wed oro akanam ẹmịn̄de.”—Se Psalm 139:16.
6, 7. Nso ndutịm ke ẹwụt ke otu mme edibotn̄kpọ eke spirit, ndien didie ke mmọ ẹwụt esịtekọm oro ẹnyenede ẹnọ Andibot mmọ?
6 Idịghe n̄kukụre Jehovah nditịm mme edibotn̄kpọ esie oro ẹkụtde ke enyịn edi enye n̄ko otịm mme edibotn̄kpọ esie eke spirit ke heaven. Daniel 7:10 asian nnyịn nte ke mme angel emi ẹwakde ke ibat ẹsịm ‘tọsịn duop ke itie tọsịn duop ke ẹda ke iso Jehovah.’ Mme okop odudu edibotn̄kpọ eke spirit miliọn kiet ke itie ikie ẹdu ke utom, ẹnọ owo kiet kiet nnennen utom esie! Edi n̄kpọ n̄kpaidem ndikere mban̄a mbufiọk oro anade ada nditịm utọ akpakịp ibat emi. Nte enende, Bible ọdọhọ ete: “Ẹtoro Jehovah, mbufo mme angel esie, emi ẹdahade uko, emi ẹnamde uyo esie, ẹnyụn̄ ẹkopde uyo ikọ esie. Ẹtoro Jehovah, mbufo ofụri udịm esie, mme asan̄autom esie, ẹmi ẹnamde se enye amade.”—Psalm 103:20, 21; Ediyarade 5:11.
7 Mme utom Andibot ẹnyene ata ediye ndutịm ẹnyụn̄ ẹyọhọ ẹkem didie ntem! Ikpaha owo idem nte ke n̄kpọsọn̄ edibotn̄kpọ eke spirit ke n̄kan̄ eke heaven ẹtan̄a ke usụn̄ oro owụtde uten̄e ye nsụkibuot ẹte: “Ọbọn̄ ye Abasi nnyịn, Afo omodot ndibọ ubọn̄ ye ukpono ye odudu, koro Afo okobotde kpukpru n̄kpọ; ndien oto uduak Fo ke mmọ ẹdu, ẹkenyụn̄ ẹboro.”—Ediyarade 4:10b.
8. Mme uwụtn̄kpọ ewe ẹwụt nte ke Jehovah otịm mme asan̄autom esie ke isọn̄?
8 Jehovah otịm mme asan̄autom esie n̄ko ke isọn̄. Ke ini enye akadade Ukwọ etiene eyo Noah ke 2370 M.E.N., Noah ye owo itiaba en̄wen ẹkebọhọ Ukwọ oro nte ubon oro ẹtịmde. Ke ini Uwọrọidụn̄ oro ke 1513 M.E.N., Jehovah ama osio ediwak miliọn ikọt esie ke ufụn Egypt onyụn̄ ọnọ mmọ n̄kem n̄kem ibet man ẹtịm mme mbubehe ye utuakibuot mmọ eke usen ke usen. Ndien ekem, ke Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, ẹma ẹtịm ediwak tọsịn mmọ ke mme itie duop ẹnọ san̄asan̄a utom ke temple. (1 Chronicles 23:4, 5) Ke akpa isua ikie, ẹketịm esop Christian ke idak ndausụn̄ Abasi: “Enye ọkọnọ ndusụk owo nte mme apostle; onyụn̄ ọnọ ndusụk owo nte mme asiak uduak Abasi, onyụn̄ ọnọ ndusụk owo nte mme ọkwọrọ gospel, onyụn̄ ọnọ ndusụk owo nte mme andikpeme ye mme anditeme; man otodo ẹnam ikọt Abasi ẹfọn ẹma, ẹnyụn̄ ẹnam utom Abasi okụt unen.”—Ephesus 4:11, 12.
Ẹtịm Mme Asan̄autom Eyomfịn N̄ko
9, 10. Didie ke Jehovah otịm ikọt esie ke eyo nnyịn?
9 Kpasụk ntre, Jehovah omotịm mme asan̄autom esie eke eyomfịn man otodo mmọ ẹkeme ndinam utom esie mfọn mfọn ke eyo nnyịn—ẹkwọrọde eti mbụk Obio Ubọn̄ esie mbemiso enye adade utịt ọsọk anana uten̄e Abasi editịm n̄kpọ oro odude kemi. (Matthew 24:14) Kere ban̄a se isịnede ke utom ofụri ererimbot emi ye nte eti ndutịm edide akpan n̄kpọ. Ke ẹnọ ediwak miliọn irenowo, iban, ye nditọwọn̄ ukpep ndikpep mbon en̄wen mme akpanikọ Bible. Man ẹn̄wam ke utom unọ ukpep emi, ẹmịn̄ akpakịp ibat Bible ye mme n̄wed oro ẹkọn̄ọde ke Bible. Kamse, ẹmịn̄ kpukpru nsiondi Enyọn̄-Ukpeme idahaemi ẹbe miliọn 16 ke usem 118, ye n̄kpọ nte Awake! miliọn 13 ke usem 73. Ekpere ndidi ẹmịn̄ kpukpru nsiondi ke ukem ini man otodo kpukpru mme asan̄autom Jehovah ẹnyene ukem ntọt ke ukem ini.
10 Ke adianade do, ẹtịm se ibede esop 73,000 eke Mme Ntiense Jehovah ke ofụri ererimbot ndisop idem kpukpru ini kaban̄a item Bible. (Mme Hebrew 10:24, 25) Ediwak tọsịn ikpọ otu ẹdu n̄ko—mme mbono circuit ye mme mbono district—kpukpru isua. Ke ẹbọp mbufa m̀mê ke ẹfiak ẹdiọn̄ Mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄, Mme Ufọk Mbono, mme ufọkidụn̄ Bethel, ye mme ufọkutom umịn̄ mme n̄wed Bible ntatara ntatara ke ofụri ererimbot. Ufọkn̄wed ẹdu ndinọ mme andinọ ukpep ke Bible n̄kaiso ukpep, utọ nte Watchtower Bible School of Gilead oro enyenede mme isụn̄utom ye Ufọkn̄wed Utom Usiakusụn̄, oro ẹnịmde ke mme idụt ke ofụri ererimbot.
11. Nso ufọn ini iso edisụn̄ọ ke ndikpep eti ndutịm idahaemi?
11 Didie ke Jehovah enen̄ede otịm ikọt esie ntem ke isọn̄ ‘ndinam utom mmọ mma,’ ye mme anamutom angel esie ẹnọde un̄wam! (2 Timothy 4:5; Mme Hebrew 1:13, 14; Ediyarade 14:6) Ebede ke ndikpep mme asan̄autom esie ke mme usụn̄ owụtde eti ndutịm idahaemi, Abasi ke anam n̄kpọ efen efen. Ẹben̄e mme asan̄autom esie idem mfọn mfọn man ke ini mmọ ẹdibọhọde utịt editịm n̄kpọ emi, eyedi ẹma ẹtotịm mmọ nditọn̄ọ uwem ke obufa ererimbot. Ekem, ke usụn̄ oro owụtde ndutịm ke idak ndausụn̄ Jehovah, mmọ ẹyetọn̄ọ ndibọp Paradise ofụri ererimbot. Mmọ n̄ko ẹyenen̄ede ẹdu ke mben̄eidem ndikpep ediwak biliọn mbon oro ẹdisetde ke n̄kpa n̄kem n̄kem se Abasi oyomde kaban̄a uwem.—Isaiah 11:9; 54:13; Utom 24:15; Ediyarade 20:12, 13.
Ẹnyene Ndutịm edi Ẹkop Inemesịt
12, 13. Ntak emi nnyịn ikemede ndidọhọ ke Jehovah oyom ikọt esie ẹkop inemesịt?
12 Ke adan̄aemi Jehovah edide owo emi anamde utom ọkpọsọn̄ ye akakan anam ndutịm, enye itiehe unana mfọnido unana mfọnido, nsọn̄ido nsọn̄ido, m̀mê eto eto. Utu ke oro, enye edi ata ima ima, okop inemesịt Owo emi ekerede aban̄a inemesịt nnyịn. “Enye ke ekere mbufo,” ntre ke 1 Peter 5:7 ọdọhọ. Nnyịn imekeme ndikụt ukpeme ye udọn̄ oro enye enyenede ọnọ mme asan̄autom esie ndikop inemesịt ke se enye akanamde ọnọ mme owo. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini Abasi okobotde mfọnmma eren ye n̄wan oro, enye okonịm mmọ ke paradise inemesịt. (Genesis 1:26-31; 2:8, 9) Enye ama ọnọ mmọ kpukpru se mmọ ẹkeyomde man mmọ ẹkop inemesịt ọyọhọ ọyọhọ. Edi mmọ ẹma ẹduọk kpukpru oro oto nsọn̄ibuot. Nte utịp idiọkn̄kpọ mmọ, nnyịn ima ida unana mfọnmma ye n̄kpa imana.—Rome 3:23; 5:12.
13 Okposụkedi idide mme anana mfọnmma idahaemi, nnyịn mme owo imekeme ndisụk n̄kop inemesịt ke se Abasi anamde. Ediwak n̄kpọ ẹdu ndinam nnyịn ikop inemesịt—ikpọ obot; ndiye n̄kpọdiọhọ mmọn̄, akpa mmọn̄, inyan̄ibom ye mme mbenesụk; ndiye frawa oro ẹnyenede ufuọn̄ ye anana-ibat nsio nsio orụk eto eken; akpakịp ndinem udia; mme utịbe utịbe usoputịn oro nnyịn mîkpaha mba ndise; ikpaenyọn̄ emi ọyọhọde ye ntantaọfiọn̄ oro nnyịn isikopde inemesịt nditie n̄kere ke okoneyo; edibotn̄kpọ ẹdide unam ye akpakịp uduot esie ye ndiye nditọ ye mme ndyọ ndyọ mbre mmọ; ikwọ oro aduaide owo idem; utom oro ẹnemde onyụn̄ ọnọde ufọn; nti ufan. Ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke Owo emi okotịmde mme utọ n̄kpọ ẹmi edi owo emi okopde inemesịt emi adarade ndinam mbon en̄wen ẹkop inemesịt.
14. Nso n̄kpọ adade ukem ukem ke Jehovah oyom oto nnyịn ke ndikpebe enye?
14 Ntem, ikpîkpu ndutịm oro okụtde unen idịghe se Jehovah oyomde. Enye n̄ko oyom mme asan̄autom esie ẹkop inemesịt, ukem nte enye okopde inemesịt. Enye iyomke mmọ ẹtịm mme n̄kpọ ye ukwan̄ ifiopesịt tutu ẹbiat inemesịt mmọ. Ana mme asan̄autom Abasi ẹnam ifiọk unam ndutịm mmọ ẹda ukem ukem ye edikop inemesịt, nte enye anamde, koro ke ebiet emi okopodudu edisana spirit esie odude, idatesịt odu. Ke akpanikọ, N̄wed Mbon Galatia 5:22 owụt ete ke udiana mbun̄wụm edisana spirit Abasi emi anamde utom ke idem ikọt esie edi “idatesịt.”
Ima Anam Inemesịt Odu
15. Ntak emi ima edide akpan n̄kpọ ntre ọnọ inemesịt nnyịn?
15 Edi n̄kpọ akwa udọn̄ ndidiọn̄ọ ke Bible ọdọhọ ete: “Abasi edi ima.” (1 John 4:8, 16) Enye akananam idọhọke: “Abasi edi ndutịm.” Ima edi akakan edu Abasi, ndien ana mme asan̄autom esie ẹkpebe emi. Oro edi ntak akpa mbun̄wụm spirit Abasi emi ẹsiakde ke N̄wed Mbon Galatia 5:22 edide “ima,” ndien “idatesịt” adiana. Ima anam idatesịt odu. Ke ini nnyịn ikpebede ima Jehovah ke mme edinam nnyịn ye mmọ en̄wen, inemesịt esisụn̄ọ, koro mbon oro ẹtiede ima ima ẹdide mbon oro ẹkopde inemesịt.
16. Didie ke Jesus okowụt nte ima edide akpan n̄kpọ?
16 Ẹnam nte edikpebe ima Abasi edide akpan n̄kpọ ọwọrọ ada ke mme ukpepn̄kpọ Jesus. Enye ọkọdọhọ ete: “Kpa nte Ete ekekpepde Mi, kpa ntre ke ntetịn̄.” (John 8:28) Nso, akpan akpan, ke ẹkekpep Jesus emi enye, nte ekemde, ekekpepde mbon en̄wen? Ekedi nte ke n̄kponn̄kan ibet iba ẹdi ndima Abasi ye ndima mbọhọidụn̄. (Matthew 22:36-39) Jesus ama anam utọ ima oro owụt. Enye ọkọdọhọ ete: “Mmama Ete,” owụtde emi ebe ke ndinam uduak Abasi tutu osịm n̄kpa. Ndien enye ama owụt ima oro enye ekenyenede ọnọ mme owo ke ndikpa nnọ mmọ. Apostle Paul ama etịn̄ ọnọ mme Christian ke Ephesus ete: ‘Christ ama ama mbufo onyụn̄ ayak Idemesie ọnọ ke ibuot mbufo.’ (John 14:31; Ephesus 5:2) Ntem, Jesus ọkọdọhọ mme anditiene enye ete: “Ibet Mi edi ntem, ete, mbufo ẹma kiet eken, kpa nte n̄kamade mbufo.”—John 15:12, 13.
17. Didie ke Paul okowụt ete ke ediwụt ima nnọ mbon en̄wen edi akpan n̄kpọ?
17 Paul ama owụt nte ima Abasi emi edide akpan n̄kpọ ke ndidọhọ ete: “N̄kpesem usem mme owo ye eke mme angel, ndien nnyeneke ima, mmakabade nyomo uyom nte akpan̄kpan̄, nnyụn̄ nsioro uyo nte ekpri n̄kanika. N̄kponyụn̄ nnyene ukeme ndisiak uduak Abasi, ndinyụn̄ mfiọk kpukpru ndịbe ndịbe n̄kpọ ye kpukpru ifiọk; n̄kponyụn̄ nnyene ọyọhọ mbuọtidem, tutu n̄keme ndimen ikpọ obot ke itie nduọk, ndien nnyeneke ima, ndịghe baba n̄kpọ kiet. N̄kponyụn̄ nyak ofụri inyene mi nnọ ẹda ẹbọk nditọ ubuene, n̄kponyụn̄ nyak ikpọkidem mi nnọ ẹfọp ke ikan̄, ndien nnyeneke ima, idoroke mi baba n̄kpọ kiet. . . . Mbuọtidem, ye idotenyịn, ye ima ẹsụk ẹdu, mmọ mbita; edi andikpon n̄kan ke otu mmọ edi ima.”—1 Corinth 13:1-3, 13.
18. Nso ke nnyịn ikeme ndidori enyịn nto Jehovah emi adiande n̄kpọ ke inemesịt nnyịn?
18 Ke ini nnyịn ikpebede ima Jehovah, nnyịn imekeme ndinyene mbuọtidem ke ima oro enye enyenede ọnọ nnyịn, idem ke ini nnyịn inamde ndudue, koro enye edide “Abasi mbọm, ye mfọn, ye anyanime, awak ima ye akpanikọ.” (Exodus 34:6) Edieke nnyịn ke ofụri esịt ituade n̄kpọfiọk ke ini inamde ndudue, Abasi ibatke mmọ edi efen nnyịn ke ima. (Psalm 103:1-3) Ih, ‘Jehovah enyene esịtmbọm, onyụn̄ atua owo mbọm.’ (James 5:11) Ndifiọk emi otịp n̄kpọ esịn ke inemesịt nnyịn.
Uke Uke Inemesịt Idahaemi
19, 20. (a) Ntak emi owo mîkemeke ndinyene ọyọhọ udomo inemesịt idahaemi? (b) Didie ke Bible owụt nte ke nnyịn imekeme ndinyene uke uke inemesịt ke eyo emi?
19 Nte ededi, nte ẹkeme ndikop inemesịt mfịn, ke emi nnyịn idude uwem ke mme ukperedem usen eke ererimbot emi ọyọhọde ye ubiatibet, afai, ye oburobụt ido ke idak Satan, emi nnyịn isobode udọn̄ọ ye n̄kpa? Nte ededi, nnyịn ikemeke ke emi ndidori enyịn ndinyene udomo inemesịt oro edidude ke obufa ererimbot Abasi, utọ enyeoro Ikọ esie ekebemde iso etịn̄ ete: “Sese, mmọn̄ mbot mbufa enyọn̄ ye obufa isọn̄, ndien owo iditịghi aba akpa oro, idinyụn̄ idụkke owo ke esịt. Edi mbufo ẹdat esịt, enyụn̄ ebre nsinsi ke se ami mbotde.”—Isaiah 65:17, 18.
20 Se mme asan̄autom Abasi ẹkemede ndinyene idahaemi edi uke uke inemesịt koro mmọ ẹdiọn̄ọ uduak esie ẹnyụn̄ ẹnyene nnennen ifiọk ẹban̄a mme utịbe edidiọn̄ oro ẹdidide ke paradise obufa ererimbot esie ke mîdibịghike. (John 17:3; Ediyarade 21:4) Oro edi ntak emi Bible ọdọhọde ete: “O Jehovah mme udịm, ọfọfọn [“inemesịt odu,” NW] ọnọ owo eke ọbuọtde idemesie ye afo,” “ọfọfọn [“inemesịt odu,” NW] ọnọ kpukpru owo eke ẹbakde Jehovah; eke ẹsan̄ade ke usụn̄ esie,” “ọfọfọn [“inemesịt odu,” NW] ọnọ mmọ eke ẹnyenede ifụre ifụre ido: koro mmọ ẹyeda isọn̄ ẹnyene.” (Psalm 84:12; 128:1; Matthew 5:5) Ntem, kpa ye n̄kpọsọn̄ idaha emi nnyịn isobode kemi, nnyịn imekeme ndinyene ndusụk udomo inemesịt. Idem ke ini ndiọi n̄kpọ ẹtịbede ẹnọ nnyịn, nnyịn ikabakede ikop mfụhọ nte mbon oro mîfiọkke Jehovah ẹkopde mînyụn̄ inyeneke idotenyịn nsinsi uwem.—1 Thessalonica 4:13.
21. Didie ke ediyak idemmọ nnọ ẹtịp ẹsịn ke inemesịt mme asan̄autom Jehovah?
21 Mme asan̄autom Jehovah n̄ko ẹnyene inemesịt koro mmọ ẹbiatde ini, odudu, ye mme inyene mmọ ke ndikpep mbon en̄wen mme akpanikọ Bible, akpan akpan mbon oro “ẹsemede ẹnyụn̄ ẹtuade ẹban̄a kpukpru mbubiam ido” ẹmi ẹnamde ke ererimbot Satan. (Ezekiel 9:4) Bible ọdọhọ ete: “Ọfọfọn [“inemesịt odu,” NW] ọnọ owo eke otịmde ndinam ye eyen ubuene: Jehovah eyenam enye ọbọhọ ke usen nnanenyịn. Jehovah eyekpeme enye, onyụn̄ onịm enye uwem; enye eyekụt unen ke isọn̄.” (Psalm 41:1, 2) Nte Jesus ọkọdọhọde, “ọfọn [“inemesịt odu ke,” NW] ndinọ akan ndibọ.”—Utom 20:35.
22. (a) Ke se iban̄ade inemesịt, wụt ukpụhọde oro odude ke ufọt mme asan̄autom Abasi ye mbon oro mînamke n̄kpọ esie. (b) Kaban̄a nso akpan ntak ke nnyịn ikpodori enyịn ndikop inemesịt?
22 Ntre ke adan̄aemi mme asan̄autom Abasi mîkemeke ndidori enyịn ndinyene ọyọhọ inemesịt ke eyo emi, mmọ ẹkeme ndinyene inemesịt oro mbon ẹmi mînamke n̄kpọ Abasi ẹnanade. Jehovah ọdọhọ ete: “Sese, ikọt mi ẹyekwọ ke idatesịt, edi mbufo ẹyeseme ke ubiakesịt, ẹnyụn̄ ẹtuan̄a ke ndutụhọ spirit.” (Isaiah 65:14) N̄ko, mbon oro ẹnamde n̄kpọ Abasi ẹnyene ata akpan ntak ndikop inemesịt idahaemi—mmọ ẹnyene spirit esie oro “Abasi ọnọde mmọemi ẹkopde uyo Esie.” (Utom 5:32) Nyụn̄ ti ete, ke ebiet emi edisana spirit Abasi odude, inemesịt odu do.—Galatia 5:22.
23. Nso ke nnyịn idineme ke ukpepn̄kpọ nnyịn en̄wen?
23 Ke nditịm mme asan̄autom Abasi mfịn, “n̄kani owo,” kpa mbiowo, ẹmi ẹnọde ndausụn̄ ke mme esop, ẹnyene akpan udeme ẹtịpde ẹsịn ke inemesịt ikọt Jehovah. (Titus 1:5, NW) Didie ke mmọemi ẹkpese mme mbiomo mmọ ye itie ebuana mmọ ye nditọete mmọ iren ye iban eke spirit? Ibuotikọ nnyịn en̄wen eyeneme emi.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
◻ Didie ke edibotn̄kpọ ọnọ uyarade nte ke Jehovah anam n̄kpọ ke ndutịm?
◻ Didie ke Jehovah okotịm mme asan̄autom esie ke eyo edem ye ke eyomfịn?
◻ Nso edida ukem ukem ke Jehovah oyom oto nnyịn?
◻ Didie ke ima edi akpan n̄kpọ ọnọ inemesịt nnyịn?
◻ Nso orụk inemesịt ke nnyịn ikeme ndidori enyịn ke eyo nnyịn?
Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 10]
Enyọn̄ enyọn̄: Ẹbọ ẹtọ ROE/Anglo-Australian Observatory, David Malin okosio ndise emi