Mme Utịp Edisọn̄ọ Nyịre
ENYE ekedi n̄wan Greek emi odụn̄de ke Phoenicia ke isua 32 E.N. Eyen esie an̄wan ama ọdọn̄ọ n̄kpa n̄kpa, ndien n̄wan emi ama oyom usọbọ ke mbrenyịn. Ke okopde aban̄a esenowo oro edide ikpehe mmọ—owo esenidụt emi ẹkedọhọde ke ama enyene odudu ndinam mbon udọn̄ọ ẹkop nsọn̄idem—enye ama ebiere ndikokụt enye nnyụn̄ n̄kpe ubọk nyom un̄wam esie.
Ke osobode enye, n̄wan emi ama ọtọn̄ọ edọn̄, ekpe ubọk ete: “Tua mi mbọm, O Ọbọn̄, Afo Eyen David; demon ke otụhọde eyen mi an̄wan etieti.” Ke usụn̄ oro, n̄wan Greek oro ama ekpe Jesus ubọk ete ọkọk eyen esie an̄wan.
Nte afo emekeme ndikụt uko ye nsụhọdeidem oro okoyomde enye enyene man anam emi? Jesus ekedi owo emi ekenyenede odudu ye ndusụk odudu onyụn̄ ọwọrọ etop, ndien enye ama ebebem iso ọdọhọ ete ke imọ iyomke ẹfiọk ebiet emi imọ idude. Enye ama ada mme apostle esie aka Phoenicia man ẹkeduọk odudu esisịt, idịghe ndinam utom ke otu mme Gentile oro mîkonịmke ke akpanikọ. N̄ko-n̄ko, Jesus ekedi owo Jew ndien enye owo Gentile, ndien enye nte eyịghe mîdụhe ama ọfiọk aban̄a usua oro mme Jew ẹkesuade edinyene ebuana ye mbon idụt oro ẹkesịnde ke ndek. Edi, enye ama ọsọn̄ọ ada ke ubiere esie ndibọ usọbọ nnọ eyen esie.
Jesus ye mme apostle esie ẹma ẹdomo ndikpan n̄wan emi etre ndiyom un̄wam ke ini oro. Ke akpa, Jesus ikosioroke enye uyo. Ekem, ke ntak uyịre uyịre mfiori esie, mme apostle ke ifụtesịt ẹma ẹdọhọ Jesus ẹte: “Sio n̄wan emi unyọn̄; koro enye ke ofiori etiene nnyịn ke edem.”
Edi enye ikonyịmeke ndikop. Utu ke oro, enye ama ọduọ ke ukot Jesus, ọdọhọde ete: “Ọbọn̄, n̄wam mi.”
Ke osiode akpan mbiomo esie ye nditọ Israel owụt, ke ukem ini oro, onyụn̄ odomode mbuọtidem ye ubiere esie ese, Jesus ke mbọm ama anam an̄wan̄a enye ete: “Idịghe se ikemde, ndimen uyo nditọ [Israel] nduọk nnọ mme ebua [mme Gentile].”
Utu ke ndiyat esịt mban̄a etikwo etikwo ikọ oro ẹketịn̄de ẹban̄a orụk esie, enye ke nsụhọdeidem ama ọsọn̄ọ eyịre ke se enye okoyomde ke ndibọrọ ete: “Emekem, Ọbọn̄; koro mme ebua ẹnyụn̄ ẹdiade n̄ken̄e udia eke ẹtode ke okpokoro mme andinyene mmọ ẹduọn̄ọ.”
Jesus ama ọnọ edisọn̄ọ nyịre n̄wan Greek emi utịp ebe ke nditoro mbuọtidem esie nnyụn̄ nnam n̄kpọ ke ufọn n̄kpeubọk esie. Kere nte enye okokopde idatesịt ke ini enye ọkọnyọn̄de ufọk okokụt eyen esie an̄wan okopde ọyọhọ nsọn̄idem!—Matthew 15:21-28; Mark 7:24-30.
Nte n̄wan eke akpa isua ikie oro, oyom nnyịn isọn̄ọ iyịre ke ukeme nnyịn ndinem Jehovah esịt nnyụn̄ nnyene mfọn esie. Nte ekedide ye n̄wan Greek oro, Bible ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke ẹyenọ nnyịn utịp ke ndisọn̄ọ nyịre ke “edinam eti n̄kpọ.”—Galatia 6:9.
Nso idi edisọn̄ọ nyịre? Ntak emi ẹyomde enye? Nso n̄kpọ ẹkeme ndinam nnyịn itaba edu emi, iduọk m̀mê ision̄o idem ikpọn̄? Nso utịp ke nnyịn ikeme ndidori enyịn ndibọ edieke nnyịn idahaemi isọn̄ọde iyịre ke edinam n̄kpọ Andibot ye Ete nnyịn, Jehovah?
N̄wed ukabadeikọ kiet akabade ikọedinam oro “sọn̄ọ yịre” nte “edisọn̄ọ mmụm ye edisọn̄ọ nda ke ndusụk uduak, idaha, m̀mê edinam, kpa ye mme n̄kpọ ubiọn̄ọ, ntọt, m̀mê edikpu. . . . edikaiso ndu; edibịghi.”
Bible awak nditeme mme asan̄autom Jehovah ete ẹsọn̄ọ ẹyịre ke edinam uduak esie. Ke uwụtn̄kpọ, ẹdọhọ nnyịn ẹte “ẹkaiso, ndien, ke edibem iso nyom obio ubọn̄,” “ẹmụm se ifọnde ẹkama,” “ẹkọbọ ke edibọn̄ akam,” ikûnyụn̄ ‘iyak idem emem nnyịn’ ke edinam eti n̄kpọ.—Matthew 6:33, NW; 1 Thessalonica 5:21; Rome 12:12; Galatia 6:9.
Ke mme mbubehe eke usen ke usen, nsịnifịk edi edu oro anade kpukpru nnyịn inyene inyụn̄ ikọri man idu uwem. Ke enye mîdụhe nnyịn ikemeke ndinyene n̄kpọ ndomokiet oro edide eti, enyenede nsinsi ufọn. Da uwụtn̄kpọ ke nsekeyen oro odomode ndidaha nda nnyụn̄ nsio akpa nyek nyek ukotisan̄ esie. Ọsọsọn̄ ndikụt nsekeyen oro ekemede ndidaha nda nnyụn̄ nsan̄a n̄kanade ifụre ifụre ke usen kiet. Nte nsekeyen, anaedi kpukpru nnyịn ima idomo inyụn̄ ikpu ediwak ini mbemiso nnyịn ke akpatre ikokụtde esisịt unen ke edisan̄a isan̄. Nso ikpeketịbe edieke ke ima ikọduọ ke akpa ini, nnyịn ibiere nditre ndidomo? Ekeme ndidi nnyịn ke ikposụk inyọnyọni ke ubọk ye edọn̄ nnyịn! Nsịnifịk edi akpan n̄kpọ ke ndisịm utịtmbuba oro odotde ye ke ndinyene n̄kọri oro ekemde ke mme usọ ye ukpono idemowo. Nte ikọ kiet oro ẹsiwakde nditịn̄ ọdọhọde, “Mme andikan akananam ikpaha mba, ndien mme andikpa mba akananam ikanke.”
Mme asiakusụn̄ oro ẹbịghide ẹfiọk ẹte ke edinyene san̄asan̄a ukeme m̀mê ndammana ukeme inọhọ ubiọn̄ edikụt unen. Enye oyom ọkpọsọn̄ nsịnifịk, ubiere ndinam uduak Jehovah ọyọhọ oyọhọ, ye uko kpa ye ẹsobode mme edikpu ibio ini, idem mfụhọ. Ana inịm utịtmbuba edibuana ke nsinsi ke mme edidiọn̄ Abasi in̄wan̄în̄wan̄ ke iso.
Ih, oyom kpukpru nnyịn oro iyomde ndinyene mfọn Jehovah inyụn̄ iyomde ndinyene edikan ke mbuba uwem inyene nsọn̄ọnda, ifịk, ye ime. Ke mme edu ẹmi mîdụhe, nnyịn imekeme nditaba mfọn Jehovah ye utịp ata uwem.—Psalm 18:20; Matthew 24:13; 1 Timothy 6:18, 19.
Ediwak ini esinen̄ede edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ Christian ndisịn ifịk ke mme edinam eke spirit esie akan nte edide ke mme mbiomo esie eken. Owo ekeme ndinam utom ọkpọsọn̄ ke utom idịbi udia esie man ese aban̄a mme udọn̄ n̄kpọ obụkidem ubon esie, edi enye ekeme ‘ndinen̄ede n̄kop mmemidem’ ndinịm ukpepn̄kpọ Bible ofụri ini ye n̄wan ye nditọ esie. Nso n̄kpọ ẹnam nsịnifịk ke mme utom Christian edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ ediwak owo ntre?
Ntak kiet edi unana nsịnudọn̄, emi otode mme edikpu ye mmeme idem nnyịn. Edieke nnyịn ikerede n̄kpọ etikwo etikwo iban̄a mme ndudue nnyịn, nnyịn imekeme ndiduọk idotenyịn inyụn̄ ikpa mba, ikerede ite ke Jehovah tutu amama idikemeke ndifen kpukpru idiọkn̄kpọ nnyịn.
Ntak efen edi idaha oburobụt ido ererimbot, n̄wo, ye usua. (1 John 2:15, 16) Kiet ke otu “eti ido” oro odudu ererimbot ekemede ndibiat edi ifịk Christian.—1 Corinth 15:33.
Ubiọn̄ọ otode mbonan̄wa m̀mê unana udọn̄ ke edisana utom nnyịn ekeme ndinam ifịk nnyịn ke utom ukwọrọikọ emem. Ke ntak edikpu, nnyịn imekeme ndibiere nte ke mme owo ke efakutom nnyịn ikam iyomke akpanikọ. Emi ekeme ndinam nnyịn ibụp ite, ‘Nso idi ufọn?’ inyụn̄ itre san̄asan̄a ifet utom ukwọrọikọ nnyịn.
Edu unem idem esịt ererimbot n̄ko ekeme nditụk nnyịn. Ntak emi nnyịn ikpan̄wanade inyụn̄ inamde n̄waidem ntre ke adan̄aemi etiede nte kpukpru owo eken ke ẹdara uwem inyụn̄ imenke ofụri n̄kpọ ibiom ke ibuot?—Men Matthew 16:23, 24 domo.
Man isịn ifịk ke ndinam uduak Jehovah, oyom nnyịn imen edu Christian isịne inyụn̄ idu uwem ke spirit, idịghe ke obụkidem. (Rome 8:4-8; Colossae 3:10, 12, 14) Edinyene ekikere Jehovah ke n̄kpọ eyen̄wam nnyịn ndikaiso nnam mme akpan utom eke spirit nnyịn.—1 Corinth 16:13.
Mme Uwụtn̄kpọ Nsịnifịk
Jehovah ọnọ nnyịn ediwak uwụtn̄kpọ ẹmi ẹdemede owo udọn̄ eke mme asan̄autom ẹmi ẹkesụkde ibuot ẹnyụn̄ ẹnamde akpanikọ ẹnọ enye ẹbe ediwak ikpọ idomo. Ebede ke ndikere mban̄a mmọ, nnyịn imokụt nte nnyịn ikemede ndikọri nnyụn̄ nnyene ifịk Christian ye ntak emi enye edide ọsọn̄urua n̄kpọ ntre.
N̄kponn̄kan uwụtn̄kpọ edi Jesus, emi ekenen̄ede ọbọ ufen man ọnọ enyịn̄ Jehovah ubọn̄. Bible esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ndidụn̄ọde mme ifịk ifịk edinam uyakidem esie ye ntịn̄enyịn: “Mmọdo, sia otu ntiense eke ẹwakde ntem ẹkande nnyịn ẹkụk, ẹyak nnyịn nde ikpọnọde kpukpru mbiomo inịm n̄kan̄ kiet, ye idiọkn̄kpọ eke ẹyịrede nnyịn ke kpukpru edem; ẹnyụn̄ ẹyak ifehe mbuba eke anade nnyịn ke iso ye ime, iwụk enyịn ise Jesus, Anditọn̄ọ mbuọtidem nnyịn ye Andinam enye ọfọn ama; emi okobiomde [eto ndutụhọ, NW], onyụn̄ abatde bụt ke ekpri n̄kpọ, kaban̄a idatesịt eke anade Enye ke iso; okonyụn̄ osụhọrede etetie ke ubọk nnasia ebekpo Abasi. Ẹse Enyeemi okobiomde orụk idiọk ndutịn̄ oro mme idiọkowo ẹtịn̄de ẹdian Idemesie, mbak mbufo ẹdikpa mba, ẹkop mmemidem ke ukpọn̄.”—Mme Hebrew 12:1-3.
Mbuba uwem edi anyan-usụn̄ mbuba, idịghe ibio ibio mbuba oro ẹfehede itọk itọk. Oro edi ntak nnyịn iyomde ifịk oro ebietde eke Christ. Ekeme ndidi owo ididaha ikụt utịt, adan̄a, mbuba ke akamba ubak mbuba oro. Ana utịt mbuba odu in̄wan̄în̄wan̄ ke enyịn ikike nnyịn man nnyịn ikeme ke n̄kan̄ ekikere ndisịm enye ke ofụri, ukpak ukpak ini mbuba oro. Jesus ama enyene utọ ndise oro ke ekikere, oro edi, “idatesịt eke anade Enye ke iso.”
Nso isịne ke idatesịt emi inọ mme Christian mfịn? N̄kpọ kiet edi, enye edi utịp uwem unana n̄kpa ke heaven ọnọ ibat ibat owo ye nsinsi uwem ke isọn̄ ọnọ ediwak owo. N̄ko, enye edi ekikere edikop uyụhọ oro otode owo ndifiọk nte ke imadat Jehovah esịt inyụn̄ inyene udeme ke edinam enyịn̄ Abasi asana.—Mme N̄ke 27:11; John 17:4.
Se ibuanade ke idatesịt emi edi n̄kpet n̄kpet, inem inem itie ebuana ye Jehovah. (Psalm 40:8; John 4:34) Utọ itie ebuana oro ọnọ owo odudu onyụn̄ ọnọ owo uwem, ọnọde owo odudu ndifehe mbuba ye ime ye unana edikpa mba. N̄ko-n̄ko, Jehovah ọdiọn̄ itie ebuana emi ebe ke ndin̄wan̄a edisana spirit esie nnọ mme asan̄autom esie, osụn̄ọde ke idatesịt oro okponde ye utom idatesịt.—Rome 12:11; Galatia 5:22.
Ndikere mban̄a uwụtn̄kpọ ifịk ifịk mbuọtidem Job enyene ufọn. Enye ekedi anana mfọnmma onyụn̄ enyene esisịt ifiọk aban̄a idaha esie. Ntre ndusụk ini, enye ama esiduọ odụk edibat idem ke edinen onyụn̄ ọduọk idotenyịn. Nte ededi, enye ama enyene iwụk ke ediwụt ọkpọsọn̄ ubiere ndimụm nsọn̄ọnda esie nnọ Jehovah n̄kama inyụn̄ idehede ikpọn̄ Enye. (Job 1:20-22; 2:9, 10; 27:2-6) Jehovah ama ọnọ Job utịp kaban̄a ifịk ifịk utuakibuot esie, ọnọde enye mme edidiọn̄ eke spirit ye eke obụkidem ye idotenyịn nsinsi uwem. (Job 42:10-17; James 5:10, 11) Ukem nte Job, nnyịn imekeme ndikụt ekese ndutụhọ ye ntakurua ke ini uwem nnyịn idahaemi, edi nnyịn imekeme n̄ko ndibọ edidiọn̄ Jehovah ke nnyịn ndisọn̄ọ nda nyọ.—Mme Hebrew 6:10-12.
Ke eyomfịn, Mme Ntiense Jehovah ke ofụri ofụri ẹmewụt ifịk Christian ke ndinam uduak Jehovah. Ke uwụtn̄kpọ, ifịk ifịk utom eke ufọk ke ufọk ye an̄wan̄wa ukwọrọikọ mmọ eken amanam ẹnọ mmọ ye etop mmọ ntịn̄enyịn ke ofụri ererimbot. Ndutịm usuanetop ẹmetịn̄ ekese ẹban̄a ifịk ye ubiere mmọ ndikwọrọ eti mbụk kpa ye ubiọn̄ọ ye mme idomo. Kiet ke otu mmọemi ama akam etịn̄ ọkpọ ikọ oro: “Owo ndomokiet ifeheke ibọhọ Mme Ntiense Jehovah!”—Matthew 5:16.
Jehovah ọmọdiọn̄ ifịk ifịk ukeme Mme Ntiense esie ye uwak mbun̄wụm ke utom ukwọrọikọ. Tịmfiọk ifiọkutom ndusụk Mme Ntiense ke Italy ko ke edem ke iduọk isua 1960 ke ini n̄kpọ nte Mme Ntiense 10,000 ẹkekwọrọde ikọ ẹnọ idụt emi mme owo ẹkewakde ẹbe 53,000,000. Ke obio kiet emi owo 6,000 ẹkedụn̄de, Mme Ntiense ndomokiet ikodụhe. Ẹma ẹsua utom ukwọrọikọ nditọete oro ẹkesikade do.
Kpukpru ini emi nditọete ẹkekade do ndikwọrọ ikọ, ediwak iban, ye idem iren, obio oro ẹyekot n̄kparawa iren ẹbok ẹnyụn̄ ẹsịn udọn̄ ẹnọ mmọ ẹte ẹtiene Mme Ntiense ẹnyụn̄ ẹfụri inụk ẹtiene mmọ ẹnyụn̄ ẹnam ekese uyom. Ke ẹnamde emi ke minit ifan̄, ẹyenyịk nditọete oro ndikpọn̄ n̄ka obio efen. Ke ukeme ndinọ kpukpru mme andidụn̄ obio emi ke nsụhọde n̄kaha ọyọhọ ọyọhọ ikọ ntiense kiet, nditọete ẹmi ẹma ẹbiere ndikwọrọ ikọ do ke mme usen edịm kpọt, ye idotenyịn nte ke n̄kparawa idifịnake mmimọ. Mmọ ẹma ẹkụt ẹte ke mme owo ke obio oro ikonyịmeke ndikebịt idemmọ n̄kukụre man ẹketịmede mme asuanetop oro. Ke usụn̄ emi ẹma ẹnọ eti ikọ ntiense. Ẹma ẹkụt mme owo oro ẹnyenede udọn̄. Ẹma ẹtọn̄ọ mbufa ukpepn̄kpọ Bible. Nte utịp, owo ikọtọn̄ọke esop oro oforode kpọt ke ekpri obio emi edi ẹma ẹtọn̄ọ ndinam utom ukwọrọikọ idem ke mme usen oro utịn asiahade. Jehovah akaiso ndidiọn̄ ifịk Mme Ntiense esie ke ikpehe oro ye ke ofụri Italy. Idahaemi se iwakde ikan Mme Ntiense Jehovah 200,000 ẹdu ke idụt oro.
Mme utịp edisọn̄ọ nyịre ke ndinam se inende ẹwak. Ke odudu spirit Abasi, Mme Ntiense Jehovah ẹkeme ndinam utom oro ananade mbiet ke mbụk owo, eke edikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄, ke mme enyịn̄usụn̄ ye ke usụn̄ efen, nnọ ediwak miliọn owo. (Zechariah 4:6) Mmọ ke idatesịt ẹmekụt prọfesi Bible osude ke ndyọ ndyọ n̄kọri ye ukeme ke esop Jehovah eke isọn̄. (Isaiah 54:2; 60:22) Mmọ ẹnyene eti ubieresịt ke iso Abasi, mmọ ẹnyụn̄ ẹdat esịt ke idotenyịn nsinsi uwem. Akande kpukpru, mmọ ẹdara n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Andibot, kpa Jehovah Abasi.—Psalm 11:7.
[Ndise ke page 25]
Jesus ama ọnọ nsịnifịk nsụhọdeidem an̄wan Greek emi utịp
[Ndise ke page 26]
Uwem ke Paradise esịne ke otu idatesịt oro ẹnịmde mme Christian mfịn ke iso