Ikọ Abasi Esinam “Mme Utịben̄kpọ”
NTE THÉRÈSE HÉON OBỤKDE
Usen kiet ke 1965, mma ndụk itieutom unam mbubehe kiet nnyụn̄ nnọ mme anyamurua mme magazine Enyọn̄-Ukpeme ye Awake! Nte n̄kọwọn̄ọrede iso nyom ndinyọn̄, mma n̄kop uyom ikan̄. Itiatikan̄ kiet ama ediduọ ke isọn̄ ekpere ukot mi. Owo kiet ke otu mme anyamurua oro ama osụn̄i ete: “Usụn̄ ndinam n̄kpọ ye Mme Ntiense Jehovah edi oro.”
IFIỌK n̄kpọntịbe oro ama anam mi ndịk—edi ikekemke ndinam mi n̄kpọn̄ utom ukwọrọikọ uyọhọ ini. Mme akpanikọ Bible oro n̄kekpepde ẹma ẹsọn̄ urua ẹkaha ndiyak n̄kpọ ekededi anam mi n̄kpọn̄ utom mi. Yak nnam an̄wan̄a ntak ntịn̄de emi.
Ke mma n̄kamana ke July 1918, ete ye eka mi ẹma ẹdinam idụn̄ ke Cap-de-la-Madeleine, ekpri obio-in̄wan̄ kiet ke Quebec, Canada, emi ẹkediọn̄ọde nte Itie Utịben̄kpọ. Isenowo ẹma ẹsibụn̄ọ ẹdi mi man ẹdituak ibuot ke itieuwa Edisana Mary. Okposụkedi owo mîkemeke ndisọn̄ọ nte ke mme utịben̄kpọ oro ẹkedọhọde nte Mary anamde edi akpanikọ, Ikọ Abasi amanam se idide ataata utịben̄kpọ ke uwem ediwak owo nte obio-in̄wan̄ emi ọkọride akabade edi akwa obio emi enyenede se iwakde ikan mme andidụn̄ 30,000.
Ke ini n̄kedide n̄kpọ nte isua 20 ke emana, ete mi ama okụt udọn̄ oro n̄kenyenede ke mme mbubehe ido ukpono onyụn̄ ayak Bible esie ọnọ mi. Ke ini n̄kọtọn̄ọde ndikot enye, mma ndịghe ndifiọk nto Exodus ibuot 20 nte ke ẹbiom utuakibuot nnọ edisọi mbiet ikpe in̄wan̄în̄wan̄. Mma nsọsọp nduọk mbuọtidem oro n̄kenyenede ke mme ukpepn̄kpọ Ufọkabasi Catholic nnyụn̄ ntre ndidụk Mass. N̄koyomke ndituak ibuot nnọ mme mbiet. Ke nsụk n̄keme nditi nte Papa ọdọhọde ete, “Thérèse, ukaha ufọkabasi?” Mma mbọrọ nte, “Baba, ami ke n̄kot Bible.”
Edikot Bible ama aka iso ndidi ubak uwem mi idem ke mma n̄kọdọ ndọ ke September eke 1938. Sia ebe mi, Rosaire, ekesiwakde ndinam utom okoneyo, mma nnam edi ido mi ndisikot Bible ke ini enye akade utom. Ikebịghike mma ndisịm ubiere nte ke anaedi Abasi enyene mme owo, ndien mma ntọn̄ọ ndiyom mmọ.
Ediyom Oro N̄koyomde Ikọt Abasi
Ke ntak se n̄kekpepde ke ufọkabasi, ke ini n̄kedide eyenọwọn̄, mma nsikop ndịk ndide idap mbak ndikedemede ke hell. Man n̄kan utọ ndịk oro, mma nsidọhọ idemmi nte ke Abasi ima idiyakke n̄kpọ oro enyenede ndịk ntre otịbe. Ye mbuọtidem, mma n̄ka iso ndikot Bible, ndụn̄ọrede nyom akpanikọ. N̄ketie nte eunuch owo Ethiopia oro okokotde n̄wed edi mîfiọkke se ọwọrọde.—Utom 8:26-39.
Eyeneka mi André ye n̄wan esie, ẹmi ẹkedụn̄de ke ufọk oro okodude ke isọn̄ enyeoro nnyịn ikodụn̄de, ẹma ẹtọn̄ọ ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah ke n̄kpọ nte 1957. Mma ndọhọ n̄wan eyeneka mi nte esitọt mi ini oro Mme Ntiense ẹdide ndikwọrọ ikọ ke ufọk oro ebe ke ndikọn̄ dek ọkọm ufọk. Ke usụn̄ oro ami ndikpaha-kpa idem ndiberede usụn̄. Usen kiet enye ama efre nditọt mi.
Usen oro mma mberede usụn̄ nnyụn̄ nsobo Kay Munday, asiakusụn̄, nte ẹkotde mme asan̄autom uyọhọ ini eke Mme Ntiense Jehovah. Enye ama enyene nneme ye ami aban̄a enyịn̄ Abasi, anamde an̄wan̄a nte ke Abasi enyene ọkpọkpọ enyịn̄, Jehovah. Ke enye ama ọkọnyọn̄, mma ndụn̄ọde Bible mi man nsọn̄ọ nte ke mme itien̄wed Bible ẹnen̄ede ẹsọn̄ọ se enye eketịn̄de. Ndụn̄ọde oro n̄kanamde ama anam nnen̄ede n̄kop inemesịt.—Exodus 6:3, Douay Version, ikọ idakisọn̄; Matthew 6:9, 10; John 17:6.
Ke ini Kay akafiakde edi, nnyịn ima ineme iban̄a ukpepn̄kpọ Catholic eke Abasi-Ita-ke-Kiet, emi ọdọhọde ke Abasi edi owo ita ke Abasi kiet. Ekem mma ndụn̄ọde Bible mi ye ntịn̄enyịn ndisọn̄ọ ke idemmi nte ke enye ikpepke Abasi-Ita-ke-Kiet. (Utom 17:11) Ukpepn̄kpọ oro n̄kekpepde ama ọsọn̄ọ nte ke Jesus ikponke nte Abasi. Ẹkebobot enye. Enye enyene ntọn̄ọ, ke adan̄aemi Jehovah mînyeneke. (Psalm 90:1, 2; John 14:28; Colossae 1:15-17; Ediyarade 3:14) Ke n̄kopde uyụhọ ke se n̄kekpepde, mma n̄kop inemesịt ndika iso ke mme nneme Bible.
Usen kiet ke 1958, ke ini oyobio snow ke November, Kay ama ọnọ mi ikot ndidụk mbono circuit oro ẹkenịmde kpa ke mbubịteyo oro ke ufọkmbono oro ẹkebọde ke ukpeokụk. Mma nnyịme ikot oro nnyụn̄ ndara edinam oro. Ke oro ebede, ke nneme oro n̄kenyenede ye Ntiense oro ekedide ebịne mi, mma mbụp nte, “Ndi ana ata Christian ọkwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk?”
Enye ama ọdọhọ ete: “Ih, ana ẹtan̄a eti mbụk, ndien Bible ayarade ete ke ndika mbịne mme owo ke ufọk mmọ edi akpan usụn̄ ndikwọrọ ikọ.”—Utom 20:20.
N̄kokop inemesịt didie ntem ke ibọrọ oro enye ọkọnọde! Enye ama anam mi nnịm nte ke mma n̄kụt ikọt Abasi. Edieke enye ọkpọkọdọhọde, “Baba, idịghe akpan n̄kpọ,” n̄kpekeyịk m̀mê mma n̄kụt akpanikọ, koro mma mfiọk se Bible eketịn̄de aban̄a edikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk. Ọtọn̄ọde ke ini oro ka iso, mma nnam usọp usọp n̄kọri eke spirit.
Ke mbono circuit oro okụrede, mma ntọn̄ọ ndidụk mme mbonoesop eke Mme Ntiense Jehovah oro ẹkesinịmde ke mbọhọ obio Trois-Rivières. Kay ye nsan̄a esie, Florence Bowman, ẹkedi n̄kukụre Mme Ntiense oro ẹkedụn̄de ke Cap-de-la-Madeleine ini oro. Usen kiet mma ndọhọ nte, “Nyesan̄a ye mbufo n̄ka ukwọrọikọ n̄kpọn̄.” Mmọ ẹma ẹkop inemesịt ami ndisan̄a ye mmọ.
Ndikwọrọ Ikọ ke Obio Emana Mi
N̄kekere ke kpukpru owo ẹyenyịme etop Bible, edi mma nsọsọp ndifiọk nte ke emi idịghe ntre. Ke ini ẹkenọde Kay ye Florence ẹka ebiet en̄wen, ami n̄kedi n̄kukụre owo ke obio emi ọkwọrọde akpanikọ Bible ke ufọk ke ufọk. Mma n̄ka iso ndikwọrọ ikọ ikpọn̄ ye uko ke n̄kpọ nte isua iba tutu nna baptism ke June 8, 1963. Kpa ke usen oro mma nsịn enyịn̄ ke se ẹkekotde ini oro utom usiakusụn̄ ini nduọkodudu.
Mma n̄ka iso nte asiakusụn̄ ini nduọkodudu ke isua kiet. Ekem, Delvina Saint-Laurent ama ọn̄wọn̄ọ ke imọ iyesidi Cap-de-la-Madeleine idinam utom ye ami ini kiet ke urua edieke n̄kabarede ndi asiakusụn̄ ofụri ini. Ntre mma n̄wet n̄kpọ nyọhọ n̄wed eben̄e utom usiakusụn̄ mi. Ke mfụhọ, nte ededi, urua iba kpọt mbemiso ntọn̄ọde utom ukwọrọikọ uyọhọ ini, Delvina ama akpa. Nso ke ndinam? Ọfọn, mma n̄wewet n̄kpọ nyọhọ n̄wed eben̄e mi ndien n̄koyomke ndifiak edem. Ntre ke October 1964, mma ntọn̄ọ ubọkọkọ mi ke utom ukwọrọikọ uyọhọ ini. Ke isua inan̄ oro eketienede, n̄kasan̄a ke ufọk ke ufọk ikpọn̄.
Mme enyene-ifịk mbon Catholic ke Cap-de-la-Madeleine ẹma ẹsiwak ndiwụt usua. Ndusụk owo ẹma ẹsikot mme bodisi ke ukeme ndikpan mi ndikwọrọ ikọ. Usen kiet, nte n̄ketịn̄de ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, anyamurua kiet ama odomo ndisịn mi ndịk ke idem ebe ke nditop ikan̄ ke ukot mi. Nte ededi, emi ama esịn ọkpọsọn̄ ndutịme ke obio. Itieutom usuanetop television ke n̄kann̄kụk oro okokot emi ubịnikọt ndibiọn̄ọ Mme Ntiense Jehovah. Ofụri n̄kpọntịbe oro ama osụn̄ọ ke eti ikọ ntiense. Ke mfọniso, isua duop ke ukperedem, iman anyamurua oro okotopde mi do ama akabade edi Ntiense ke idemesie.
“Mme Utịben̄kpọ” Oro Ikọ Abasi Anamde
Ke mme isua ẹkebede, mmokụt nte ibibene oro ekedide n̄kpọ ubiọn̄ọ ọnọ akpanikọ Bible ọduọde sụn̄sụn̄ ke Cap-de-la-Madeleine. Ke n̄kpọ nte 1968, Mme Ntiense efen ẹma ẹwọrọ ẹdidụn̄ mi, ndien mme andidụn̄ ke n̄kann̄kụk oro ẹma ẹtọn̄ọ ndinam n̄kpọ mban̄a akpanikọ Bible. Etisịm ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1970, ke nditịm ntịn̄, akwa n̄kọri ama odu ke ibat ukpepn̄kpọ Bible. Ama osịm idaha oro n̄kenyenede ndidọhọ Mme Ntiense efen ẹnịm ediwak ukpepn̄kpọ Bible oro n̄kesinịmde man nnyene ini ntiene mbuana ke utom ukwọrọikọ eke ufọk ke ufọk.
Usen kiet n̄kaiferi kiet ama ọbọ mi n̄wed un̄wam ukpep Bible oro Akpanikö oro Adade osim Nsinsi Uwem. Nsan̄a esie ke ini oro ekedi akparawa kiet emi ekekerede André, abiatibet oro okodude uwem ntịme ntịme emi eketienede abuana ke nneme oro. Nneme oro n̄kenyenede ye André ama edemede enye udọn̄, ndien ukpepn̄kpọ Bible ama ọtọn̄ọ. Ikebịghike ke oro ebede enye ama ọtọn̄ọ nditịn̄ nnọ mme ufan esie mban̄a se enye ekekpepde.
Ke idaha kiet, mma n̄kpep Bible ye mbon n̄ka ubiatibet inan̄, kiet ke otu mmọ iketịn̄ke ediwak ikọ edi ama otịm ọnọ n̄kpan̄utọn̄. Enyịn̄ esie ekedi Pierre. Usenubọk usen kiet ke n̄kpọ nte n̄kanika iba, ami ye ebe mi ima ikop ẹkọn̄de usụn̄. Kere ban̄a n̄kpọntịbe emi: Mbon n̄ka ubiatibet inan̄ ke ẹda do ye mme mbụme ndibụp mi. Ke mfọniso, akananam Rosaire ikokụnike iban̄a mme utọ idiyok idiyok edidi emi.
Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iren inan̄ ẹmi ẹma ẹsidụk mme mbonoesop. Nte ededi, André ye Pierre kpọt ẹkesọn̄ọ ẹda. Mmọ ẹma ẹnam uwem mmọ ekekem ye mme edumbet Abasi ẹnyụn̄ ẹna baptism. Ke se ikande isua 20 idahaemi, irenowo iba ẹmi ke ẹnam n̄kpọ Jehovah ke edinam akpanikọ. Ke ini mmọ ẹketọn̄ọde ndikpep n̄kpọ, ẹma ẹtịm ẹdiọn̄ọ mmọ kaban̄a edinam ubiatibet mmọ ndien mme bodisi ẹma ẹsiyep mmọ. Ndusụk ini mme bodisi ẹma ẹsidi ẹdiyom mmọ ke kiet ke otu ukpepn̄kpọ Bible nnyịn okụrede m̀mê ke ini mbonoesop. Mmokop inemesịt nte ke mma n̄kwọrọ ikọ nnọ ‘kpukpru orụk owo,’ ndien ke ntem n̄kụt ke idemmi nte Ikọ Abasi anamde mme ukpụhọde oro ẹnen̄erede ẹtie utịbe utịbe.—1 Timothy 2:4.
Edieke ẹkpekedọhọde mi ke ini n̄kọtọn̄ọde utom ukwọrọikọ mi nte ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ kiet eyedu ke Cap-de-la-Madeleine ye nte ke ye ikọt Jehovah eyeyọhọ enye, n̄kpokonịmke emi. Ke inemesịt mi ekpri esop kiet oro okodude ke mbọhọ obio Trois-Rivières ọmọkọri osịm esop itiokiet oro ẹnyenede uforo ẹmi ẹsopde idem ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ita, esịnede kiet oro odude ke Cap-de-la-Madeleine.
Ami ke idemmi mmokop idatesịt ndin̄wam n̄kpọ nte owo 30 ẹsịm idaha uyakidem ye baptism. Idahaemi, ke ndide isua 78 ke emana, mmekeme nditịn̄ ke akpanikọ nte ke mmokop inemesịt nte ke mma nyak uwem mi nnọ Jehovah. Nnyene nditịn̄, nte ededi, nte ke mma nsinyene mme ini oro n̄kopde mmemidem. Man n̄kan mme utọ ini oro uforo uforo, mma nsikụbọde Bible mi kpukpru ini nnyụn̄ n̄kot ndusụk udịmikọ oro ẹkesinọde mi nsịnudọn̄ akamba akamba. N̄kpekemeke ndiyak usen kiet ebe ye unana edikot Ikọ Abasi. Enyeoro ọnọde nsịnudọn̄ akpan akpan edi John 15:7, emi ọdọhọde ete: “Edieke mbufo ẹdụn̄de Mi ke idem, ikọ Mi onyụn̄ odụn̄de mbufo ke esịt, ẹben̄e se ẹyomde, ndien ẹyenam ẹnọ mbufo.”
Mmenyene idotenyịn ndikụt Rosaire ke obufa ererimbot oro otịmde ekpere mi. (2 Peter 3:13; Ediyarade 21:3, 4) Esisịt ini mbemiso n̄kpa esie ke 1975, enye ama anam n̄kọri oro ọfọnde ebịne baptism. Kan̄a kemi, mmebiere ndika iso ke utom ukwọrọikọ uyọhọ ini nnyụn̄ n̄ka iso ndidara ke utom Jehovah.