N̄kekpep Akpanikọ Bible Ke Romania

NTE GOLDIE ROMOCEAN OBỤKDE

Ke 1970, mma n̄ka n̄kese mbonubon mi ke Romania ke akpa ini ke se ikperede ndisịm isua 50. Mme owo ẹkedu ke idak ufịk ufịk ukara Communist, ndien ẹma ẹdụri mi utọn̄ ndien ndien ẹte n̄kpeme se ntịn̄de. Ekem, nte n̄kadade ke ọfis ukara ke obio emana nnyịn, akwa owo ukara oro ama ọdọhọ mi n̄kpọn̄ idụt oro usọp usọp. Mbemiso ntịn̄de ntak, yak ntịn̄ nte n̄kasan̄ade n̄kpep akpanikọ Bible ke Romania.

N̄KAMANA ke March 3, 1903, ke obio-in̄wan̄ Ortelec ke edere edere n̄kan̄ edem usoputịn Romania emi ekperede obio Zalău. Nnyịn ikodụn̄ ke ediye n̄kann̄kụk. Mmọn̄ ye ofụm ẹma ẹsana. Nnyịn ima itọ udia nnyịn ikonyụn̄ inanake baba n̄kpọ kiet ke n̄kan̄ obụkidem. Ke ini uyen mi, idụt oro okodu ke emem.

Mme owo ẹma ẹnen̄ede ẹnyene udọn̄ ke ido ukpono. Ke akpanikọ, ubon nnyịn ekenyene nsio nsio ido ukpono ita. Ekaete mi ekedi owo Catholic Orthodox, ekaeka mi ekedi owo Adventist, ndien ete ye eka mi ẹkedi mbon Baptist. Sia mmen̄kenyịmeke ye ido ukpono mmọ ndomokiet, ubon mi ẹkedọhọ ke ami ndidi owo oro mînịmke edidu Abasi ke akpanikọ. Mma nsikere nte, ‘Edieke edide Abasi kiet odu, ido ukpono kiet kpọt ekpenyene ndidu—idịghe ita ke ubon kiet.’

Mme n̄kpọ oro n̄kokụtde ke ido ukpono ẹma ẹfịna mi. Ke uwụtn̄kpọ, oku ama esisan̄a ke ufọk mme owo ndibọ etịbe ufọkabasi. Ke ini mme owo mîkenyeneke okụk ndinọ, enye ama esimen mfọnn̄kan a-bran̂kịn mmọ ke itie okụk. Ke ufọkabasi Catholic, mma nsikụt nte ekaete mi ọtọn̄ọde edọn̄ ke iso ndise Mary ọbọn̄ akam. Mma nsikere nte, ‘Ntak ẹbọn̄de akam ẹnọ ndise?’

Mme Ini Afanikọn̄

Papa ama aka United States ke 1912 man akan̄wana okụk ndida n̄kpe isọn. Ikebịghike ekọn̄ ama asiaha, ndien irenowo ẹtode obio-in̄wan̄ nnyịn ẹma ẹdaha ẹka ekọn̄—iban, nditọwọn̄, ye n̄kaniren kpọt ẹkesụhọ. Obio-in̄wan̄ nnyịn okodu ke idak ukara Hungary ke esisịt ini, edi ekem mbonekọn̄ Romania ẹma ẹfiak ẹdi ẹnyụn̄ ẹdida obio-in̄wan̄ oro ẹnyene. Mmọ ẹma ẹnọ nnyịn uyo ẹte iwọrọ usọp usọp. Nte ededi, ke nyekidem ye ndutịme editan̄ inyene ye nditọwọn̄ ndọn̄ ke ukpatn̄kpọ oro enan̄ odụride, ẹma ẹdaha ẹkpọn̄ mi. Kamse, ami n̄kedi andikpon n̄kan ke otu nditọ ition.

Mma mfehe mbịne mbọhọidụn̄ kiet, akanieren kiet oro mîkefeheke, ndien enye ama ọdọhọ mi ete: “Nyọn̄ ufọk. Kọbi usụn̄ufọk mbufo, kûnyụn̄ uyak owo ndomokiet odụk.” Mma nam ntre usọp usọp. Ke mma n̄kadia efere oro ẹkedade unen ẹbọk ye edesi oro ẹkesịnde ikọn̄ ẹtem oro ẹkedahade ẹkpọn̄ ke nyekidem itọk, mma ntọn̄ọ edọn̄ ke mben bed mi nnyụn̄ mbọn̄ akam. Ikebịghike mma nde ọkpọsọn̄ idap.

Ke ini n̄katatde enyịn, eyo ama esiere, ndien mma ndọhọ nte: “Oh, Abasi, sọsọn̄ọ-o! Ke ndodu uwem!” Mme ibibene ẹkeyọhọ ye ndudu itiatikan̄, sia ẹketopde ikan̄ ke ofụri okoneyo oro. Ke ini Mama ọkọdiọn̄ọde ete ke ami n̄kodụhe ye mmọ ke obio-in̄wan̄ oro ẹkefehede ẹka, enye ama osio ekpri akparawa kiet emi ekekerede George Romocean ọdọn̄ edi, emi ekedide edikụt mi onyụn̄ adade mi ọnyọn̄. Ikebịghike nnyịn ima ikeme ndifiak nnyọn̄ obio-in̄wan̄ nnyịn inyụn̄ ifiak ikodụn̄ do.

Udọn̄ Mi Kaban̄a Akpanikọ Bible

Eka mi okoyom nna baptism nte owo Baptist, edi n̄koyomke ndinam ntre sia n̄kekemeke ndinịm ke akpanikọ nte ke ima ima Abasi ọkpọfọp mme owo ke hell ke nsinsi. Ke an̄wanade ndinam an̄wan̄a, Mama ama ọdọhọ ete: “Odot, edieke mmọ ẹdiọkde.” Edi mma mbọrọ nte: “Edieke mmọ ẹdiọkde, wot mmọ sio, edi kûtụhọde mmọ. Ami n̄kpakam ntụhọkede ebua m̀mê an̄wa.”

Mmeti nte ke ediye usen kiet ke ini utọ, ke ini n̄kedide isua 14, Mama ama ọdọhọ mi nsion̄o enan̄ n̄wọrọ ẹketa mbiet. Nte n̄kanade ke mbiet ke mbeninyan̄, ye akai ke edem mi, mma nse ikpaenyọn̄ nnyụn̄ ndọhọ nte: “Abasi, mmọfiọk nte ke afo odu do; edi mmaha ido ukpono ẹmi ndomokiet. Anaedi afo emenyene eti ido ukpono kiet.”

Mmenen̄ede nnịm ke Abasi ama okop akam mi koro kpa ke ndaeyo 1917 oro, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible iba (nte ẹkesikotde Mme Ntiense Jehovah ini oro) ẹma ẹdi obio-in̄wan̄ nnyịn. Mmọ ẹkedi mme asuan n̄wed ido ukpono, m̀mê mme asan̄autom uyọhọ ini, ndien mmọ ẹkedi ufọkabasi Baptist ke adan̄aemi ederi okosụk akade iso.

Akpanikọ Bible Asuana ke Romania

Isua ifan̄ ke mbemiso, ke 1911, Carol Szabo ye Josif Kiss, ẹmi ẹkekabarede ẹdi Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ke United States, ẹma ẹfiak ẹnyọn̄ ẹdi Romania man ẹda akpanikọ Bible ẹdi do. Mmọ ẹkedụn̄ ke Tîrgu-Mureş, emi mîyomke usụn̄ isịm kilomita 160 ke ufọt edem usụk ye edem usiahautịn obio-in̄wan̄ nnyịn. Ke ufan̄ isua ifan̄, ediwak owo ke mme itie ikie ẹma ẹnyịme etop Obio Ubọn̄ ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndinam utom ukwọrọikọ Christian.—Matthew 24:14.

Nte ededi, ke ini n̄kparawa Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible iba oro ẹkedide ufọkabasi Baptist ke Ortelec, obio-in̄wan̄ nnyịn, George Romocean, emi ekedide isua 18 kpọt, ke ẹkenịm ederi ke okonyụn̄ odomo ndinam se Rome 12:1 ọwọrọde an̄wan̄a. Ke akpatre, akparawa kiet ke otu mme asuan n̄wed ido ukpono oro ama adaha ada onyụn̄ ọdọhọ ete: “Nditọete, mme ufan, nso ke apostle Paul odomo ndisian nnyịn mi?”

Ke ini n̄kokopde oro, mma nnen̄ede n̄kop nduaidem! Mma n̄kere nte, ‘Anaedi irenowo ẹmi ẹfiọk ndinam Bible an̄wan̄a.’ Edi ata ediwak ke otu mbon oro ẹkedude ẹma ẹfiori ẹte: “Mme prọfet nsu! Nnyịn imọfiọk owo eke mbufo ẹdide!” Ndutịme ama etiene. Edi ekem ete George ama adaha ada onyụn̄ ọdọhọ ete: “Kpukpru mbufo ẹkụbi inua! Nso utọ edu idi emi—edu mmịn? Edieke irenowo ẹmi ẹnyenede n̄kpọ nditịn̄ nnọ nnyịn ndien mbufo iyomke ndikop, mmọn̄ nda mmọ n̄ka ufọk mi. Owo ekededi eke oyomde ndidi ẹkeme ndidi.”

Ye nduaidem, mma mfehe n̄ka ufọk n̄kasian Mama se iketịbede. Ami n̄kedi kiet ke otu mbon oro ẹkeyerede ikot ndika ufọk mme Romocean. N̄kokop inemesịt didie ntem mbubịteyo oro ndikpep nto Bible nte ke hell emi asakde ikan̄ idụhe ndinyụn̄ n̄kụt enyịn̄ Abasi, Jehovah, ke Bible usem Romania mi! Mme asuan n̄wed ido ukpono oro ẹma ẹdiomi Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ndisidi ufọk Romocean kpukpru Sunday man ẹdikpep n̄kpọ ye nnyịn. Ke ndaeyo oro eketienede, ke ini n̄kedide isua 15, mma nna baptism ke idiọn̄ọ ediyak idem mi nnọ Jehovah.

Nte ini akakade, ekpere ndidi kpukpru owo ke ubon Prodan ye ke ubon Romocean ẹma ẹnyịme akpanikọ Bible ẹnyụn̄ ẹyak uwem mmọ ẹnọ Jehovah. Ediwak mbon en̄wen ke obio-in̄wan̄ nnyịn ẹma ẹnam ntre n̄ko, ọkọrọ ye akparawa ebe ye n̄wan ẹmi ufọk mmọ ke akpa ekedide ufọkabasi Baptist. Ke oro ebede mmọ ẹma ẹwọn̄ọde enye ẹnịm nte itie oro Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹsisopde idem kaban̄a ukpepn̄kpọ. Akpanikọ N̄wed Abasi ama asuana usọp usọp ke mme n̄kpet n̄kpet obio-in̄wan̄ oro, ndien etisịm 1920 n̄kpọ nte mme asuanetop Obio Ubọn̄ 1,800 ẹkedu ke Romania!

Ndika United States

Nnyịn ima inyene ọkpọsọn̄ udọn̄ ndibuana se nnyịn ikekpepde ye ete nnyịn, Peter Prodan. Edi, ke n̄kpaidem, mbemiso nnyịn ikekemede ndiwet, nnyịn ima ibọ leta ito enye asiande nnyịn ete ke imọ ima ikabade idi asan̄autom Jehovah oro anade baptism. Enye ekekpep n̄kpọ ye Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ke Akron, Ohio, ndien enye ama oyom kpukpru nnyịn ididu ye enye ke United States. Nte ededi, Mama ikamaha ndikpọn̄ Romania. Ntre, ke 1921, ye okụk oro Papa ọkọnọde ẹsọk mi, mma nnyọn̄ mbịne enye ke Akron. George Romocean ye eyeneka esie eren ẹma ẹwọwọrọ idụn̄ ẹka United States ke isua oro ekebemde iso.

Ke ini n̄kebehede ke nsụn̄ikan̄ ke Isuo Ellis, New York, akwa owo ukara esede n̄kpọ aban̄a uwọrọidụn̄ ikekemeke ndikabade enyịn̄ mi, Aurelia, nsịn ke Ikọmbakara, ntre enye ama ọdọhọ ete: “Afo edi Goldie.” Enyịn̄ mi edi oro tọn̄ọde ke ini oro. Esisịt ini ke oro ebede, ke May 1, 1921, ami ye George Romocean ima idọ ndọ. N̄kpọ nte isua kiet m̀mê se ikande oro ke ukperedem, Papa ama afiak aka Romania ndien ke 1925 ama ada ekpri eyeneka mi an̄wan, Mary, edi Akron. Ekem Papa ama afiak ọnyọn̄ Romania ebịne Mama ye mbonubon eken.

Ntọn̄ọ Ntọn̄ọ Utom Ukwọrọikọ Nnyịn ke United States

George ekenen̄ede edi enyene nsọn̄ọnda, asan̄autom Jehovah oro ama akayak idem ọnọ. Ke ufọt 1922 ye 1932, nnyịn ima ibọ edidiọn̄ ndinyene ndiye nditọiban inan̄—Esther, Anne, Goldie Elizabeth, ye Irene. Ẹma ẹtọn̄ọ esop usem Romania ke Akron, ndien ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ẹkesinịm mme mbonoesop ke ufọk nnyịn. Nte ini akakade, ke kpukpru ọfiọn̄ itiokiet andida ke ibuot itieutom ofụri ererimbot Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ke Brooklyn, New York, ama esidi esop nnyịn onyụn̄ edidu ye nnyịn.

Ke ediwak Sunday nnyịn ima isida ofụri usen oro inam utom ukwọrọikọ. Nnyịn ima isitan̄ ekpat n̄wed nnyịn ye udia uwemeyo, idọn̄ nditọiban nnyịn ke Model T Ford nnyịn, inyụn̄ ida usen oro ikwọrọ ikọ ke efakutom obio-in̄wan̄. Ndien ke mbubịteyo, nnyịn ima isidụk Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme. Nditọiban nnyịn ẹma ẹdima utom ukwọrọikọ. Ke 1931, mma ndu ke Columbus, Ohio, ke ini Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkedade n̄wọrọnda enyịn̄ mmọ oro Mme Ntiense Jehovah ẹnyene.

Edinen̄ede Oro N̄koyomde

Isua ifan̄ ke ukperedem, mma nyat esịt ye Joseph F. Rutherford, etieibuot Watch Tower Bible and Tract Society ini oro. Obufa Ntiense kiet ama ekere ete ke Brọda Rutherford ikanamke n̄kpọ ye enye ke nnennen usụn̄, ke nditre nditịm n̄kpan̄ utọn̄ n̄kop mfịna esie. Mma n̄kere ke Brọda Rutherford ama edue. Nte ededi, ke Sunday kiet eyeneka mi Mary ye ebe esie, Dan Pestrui, ẹma ẹdi ndise nnyịn. Ke ima ikadia udia ima Dan ama ọdọhọ ete: “Ẹyak itịm idem ika mbonoesop.”

Mma mbọrọ nte: “Nnyịn isikaha mme mbonoesop aba. Esịt ayat nnyịn aban̄a Brọda Rutherford.”

Dan ama awan̄ ubọk esie ke edem onyụn̄ asan̄a aka iso asan̄a afiak edem, ndien ekem ọdọhọ ete: “Ndi afo ama ọfiọk Brọda Rutherford ke ini afo akanade baptism?”

Mma mbọrọ nte, “Nte ededi n̄kọfiọkke. Idịghe afo ọmọfiọk ete ke n̄kana baptism ke Romania.”

Enye ama obụp ete: “Ntak emi afo akanade baptism?”

“Koro n̄kọfiọkde nte ke Jehovah edi Abasi akpanikọ, ndien n̄koyom ndiyak uwem mi nnọ man nnam n̄kpọ esie,” ntre ke n̄kọbọrọ.

Enye ama ọbọrọ ete: “Kûdedei ufre oro! Nso edieke Brọda Rutherford ọkpọkpọn̄de akpanikọ, nte afo ọkpọkpọn̄?”

“Tutu amama, tutu amama!” ntre ke n̄kọbọrọ. Oro ama anam enyịn an̄wan̄a mi, ndien mma ndọhọ: “Kpukpru owo ẹtịm idem ika mbonoesop.” Ndien nnyịn iketreke tọn̄ọde ke ini oro. N̄kowụt esịtekọm didie ntem nnọ Jehovah kaban̄a ima ima edinen̄ede oro okotode ebe eyeneka mi!

Ndiyọ ke Ini Nsọn̄ọn̄kpọ

Ke ini Nsọn̄ọn̄kpọ ke iduọk isua 1930, n̄kpọ ikememke. Usen kiet George ama asan̄a mfụhọ mfụhọ ọnyọn̄ utom edi, asiande mi ete ke ẹsio imọ ke utom ke usiakifia unam ọkpọ. Mma ndọhọ nte, “Kûkere, nnyịn imenyene Ete emi enyenede n̄kpọ ke heaven, ndien enye idikpọn̄ke nnyịn.”

Kpa ke usen oro George ama osobo ye ufan kiet emi akakamade akamba akpasa udịp. Ke ini George ọkọfiọkde ebiet emi ufan esie ekewụberede mmọ, enye ama owụbede ata ediwak udịp ada ọnyọn̄ edi. Ndien enye ama ada akpatre dollar ita oro ikenyenede edep n̄kpri akpasa. Mma mbụp nte, “Ekeme didie ndinam utọ n̄kpọ oro ke ini inyenede n̄kpri nditọiban ẹmi ẹyomde mmọn̄eba?”

Enye ama ọbọrọ ete: “Kûkere, kam nnam nte ndọhọde.” Ke urua ifan̄ oro ẹketienede, nnyịn ima inyene ekpri usiakifia ke ufọk nnyịn, idiọn̄de inyụn̄ idọn̄de udịp ke ekpat. Ima isinyam mmọ inọ nti itie unyamudia inyụn̄ isida dollar 30 esịm 40 inyọn̄ ufọk ke usen, emi ekedi ediwak okụk ọnọ nnyịn ini oro. Ọtọin̄wan̄ oro akayakde nnyịn iwụbede udịp oro ke in̄wan̄ ufene esie ama ọdọhọ ke imọ imodu do ke isua 25 ndien ke akanam imọ ikwe nte udịp asiahade awak ntre. Ikebịghike usiakifia unam ọkpọ ama afiak ada George ke utom.

Ndimụm Mbuọtidem Nnyịn N̄kama

Ke 1943 nnyịn ima iwọrọ ika Los Angeles, California, ndien isua inan̄ ke ukperedem nnyịn ima ikodụn̄ ke Elsinore. Nnyịn ima iberede ufọkurua n̄kpọudia do, ndien ofụri ubon nnyịn ẹma ẹsinam utom do ke adiana ke adiana. Ke ini oro, Elsinore ekedi sụk ekpri obio emi n̄kpọ nte owo 2,000 ẹkedụn̄de, ndien nnyịn ikesinyene ndisan̄a kilomita 30 n̄ka obio en̄wen n̄kodụk mme mbonoesop Christian. Esịt ekenem mi didie ntem ndikụt ẹtọn̄ọde ẹkpri esop ke Elsinore ke 1950! Idahaemi esop 13 ẹdu ke ukem ikpehe oro.

Ke 1950 eyenan̄wan nnyịn Goldie Elizabeth (emi ediwak owo ẹdiọn̄ọde idahaemi nte Beth) ama okụre ukpep ke Ufọkn̄wed Enyọn̄-Ukpeme Ukpep Bible eke Gilead ke Edem Usụk Lansing, New York, ndien ẹma ẹnọ enye akanam utom ke Venezuela nte isụn̄utom. Ke 1955 akpatre eyenan̄wan nnyịn, Irene, ama okop inemesịt nte ke ẹma ẹnọ ebe esie ikot ndinam utom nte asan̄autom emi asan̄ade-san̄a ke utom circuit. Ndien ke 1961, ke ẹma ẹkedụk Ufọkn̄wed Utom Obio Ubọn̄ ke Edem Usụk Lansing, New York, ẹma ẹnọ mmọ ẹka Thailand. Ndusụk ini mma n̄sikop ndobo mban̄a nditọiban mi tutu nsitua, edi ekem mma nsikere nte, ‘Se n̄koyomde mmọ ẹnam edi oro.’ Ntre mma nsimen ekpatn̄wed mi n̄wọrọ n̄ka utom ukwọrọikọ. Mma nsifiak nnyọn̄ ndi ufọk ye inemesịt kpukpru ini.

Ke 1966 edima ebe mi, George, ama ọdọn̄ọ akpauben̄ ekpo. Beth, emi okotode Venezuela ọnyọn̄ edi ke ntak unana nsọn̄idem, ama an̄wam ke ndise enye enyịn. George ama akpa ke isua oro eketienede, ndien akpanikọ oro nte ke enye ama ọsọn̄ọ ada anam akpanikọ ọnọ Jehovah onyụn̄ ọbọ utịp eke heaven esie ama ọdọn̄ mi esịt. Ke oro ebede Beth ama aka Spain ndikanam utom ke ebiet emi udọn̄ okponde akan kaban̄a mme ọkwọrọikọ Obio Ubọn̄. Adiaha mi, Esther, ama ọdọn̄ọ kansa onyụn̄ akpa ke 1977, ndien ke 1984, Anne ama akpa ke ntak kansa afia nsen iyịp. Mmọ kiet kiet ẹkedi mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah ke ofụri uwem mmọ.

Etisịm ini n̄kpa Anne, Beth ye Irene ẹma ẹto utom ukwọrọikọ esenidụt mmọ ẹnyọn̄ ẹdi. Mmọ ẹma ẹn̄wam ndise mban̄a nditọeka mmọ iban, ndien kpukpru nnyịn ima ifụhọ idiọk idiọk. Ke ndusụk ini ama ekebe mma ndọhọ nditọiban mi nte: “Ọfọn, ekem adan̄aoro! Nnyịn imesida mme ọsọn̄urua un̄wọn̄ọ Bible idọn̄ mbon en̄wen esịt. Idahaemi ana nnyịn inọ idem nnyịn ndọn̄esịt. Satan oyom ndibọ nnyịn idatesịt nnyịn ke ndinam n̄kpọ Jehovah, edi nnyịn ikemeke ndiyak enye ọbọ.”

Anam-Akpanikọ Ubon Nnyịn ke Romania

Ami ye eyeneka mi Mary ikanam ọnịm-mbụk isan̄ oro ika ndikese ubon nnyịn ke Romania ke 1970. Kiet ke otu nditọeka nnyịn iban ama akpa, edi nnyịn ima ikeme ndika n̄kese ekpri eyeneka nnyịn John ye ekpri eyeneka nnyịn an̄wan Lodovica, ẹmi ẹkesụk ẹdụn̄de ke obio-in̄wan̄ Ortelec. Etisịm ini oro nnyịn ikakade, Papa ye Mama ẹma ẹkpa, ke ẹma ẹkesọn̄ọ ẹda ẹnam akpanikọ ẹnọ Jehovah. Ediwak owo ẹma ẹsian nnyịn ẹte ke Papa ekedi adaha ke esop. Idem ndusụk nditọ-nditọ nditọ esie ke Romania ẹdi Mme Ntiense idahaemi. Nnyịn n̄ko ima ika ikese ediwak iman oro ẹkesọn̄ọde ẹda ke akpanikọ Bible ke ubon ebe mi.

Ke 1970, Romania okodu ke idak ibak ibak ukara Communist ke ubọk Nicolae Ceauşescu, ndien ke ẹkekọbọ Mme Ntiense Jehovah idiọk idiọk. Flore, eyeneren John eyeneka mi, ọkọrọ ye mme iman mi eken, ẹma ẹbiat ediwak isua ke mme itienna ekikere ke ntak mbuọtidem Christian mmọ, ukem oro ke ekedi ye eyen eyeneka ebe mi, Gábor Romocean. Eyịghe idụhe edide ke ini ẹkenọde nnyịn leta ndida n̄ka ibuot itieutom Mme Ntiense Jehovah ke New York, nditọete nnyịn mbon Romania ẹkedọhọde ke esịt mmimọ idinaha sụn̄ tutu mmimọ ikop ke nnyịn imọwọrọ ke idụt oro ke ifụre!

Ke ini nnyịn ikọdiọn̄ọde ite ke ini n̄wedisan̄ nnyịn ama okụre, nnyịn ima ika ọfis ukara ke Ortelec. Ekedi uwemeyo Friday, ndien akwa owo ukara kiet kpọt okodu ke utom. Ke ọfiọkde mbon oro nnyịn ikakade ikese ye nte ke eyen eyeneka nnyịn eren okodu ke itienna ekikere, enye ama ọdọhọ ete: “Mme mma, ẹkpọn̄ ebiet emi!”

Eyeneka mi an̄wan ama ọbọrọ ete: “Edi tren iwatke mfịn.”

“Inamke n̄kpọ,” ntre ke enye ọkọbọrọ usọp usọp. “Ẹsan̄a ke bọs. Ẹsan̄a ke tren. Ẹsan̄a ke taksi. Ẹsan̄a ke ukot. Ẹkam ẹkpọn̄ mi usọp usọp nte ẹkekeme!”

Nte nnyịn ikọtọn̄ọde isan̄, ẹma ẹfiak ẹkot nnyịn ẹnyụn̄ ẹsian nnyịn ẹte ke tren mbonekọn̄ oro owo mîkodiomike ke edi ndibe ke n̄kanika itiokiet mbubịteyo. Oro ekedi enọ Abasi didie ntem! Ke tren oro esisan̄ade kpukpru ini, ẹkpedụn̄ọde mme n̄wedisan̄ nnyịn ke ubọk ke ubọk, edi sia tren emi ekemende mbonekọn̄ ndien nnyịn ikedide n̄kukụre owo iba oro mîkedịghe mbonekọn̄ oro ẹkedụkde, baba owo kiet ikọdọhọke iwụt n̄wedisan̄ nnyịn. Ẹkeme ndidi mmọ ẹkekere ẹte ke nnyịn idi mme ekaeka ndusụk ikpọ owo ekọn̄.

Nnyịn ima isịm Timisoara ke usenubọk edem usen oro, ndien ye un̄wam otode ufan iman kiet, nnyịn ima ikeme ndinyene unyịme ke n̄wedisan̄ nnyịn. Ke edem usen oro nnyịn ima ikpọn̄ idụt oro. Nnyịn ima ifiak inyọn̄ ye ndinem ifiọk n̄kpọntịbe oro owo mîkemeke ndifre aban̄ade mme anam-akpanikọ Christian nditọete nnyịn iren ye iban ke Romania. Ke mme isua oro ẹketienede nnyịn ndika Romania, nnyịn ima ikop ibat ibat mbụk iban̄a utom ukwọrọikọ ke Idak Ukpan.

Edi, nnyịn ima inyene mbuọtidem nte ke nditọete Christian iren ye iban nnyịn ẹyesọn̄ọ ẹda ẹnọ Abasi nnyịn—inamke n̄kpọ m̀mê nso itịbe. Ndien ke akpanikọ mmọ ẹma ẹsọn̄ọ ẹda! Nso n̄kpọ idatesịt ke ekedi ntem ndifiọk nte ke ẹma ẹnọ Mme Ntiense Jehovah unyịme nte ekemde ye ibet nte esop ido ukpono ke Romania ke April 1990! Ke ndaeyo oro eketienede nnyịn ima ikop inemesịt ito mme ntọt ẹban̄ade mme mbono oro ẹkenịmde ke Romania. Kamse, se iwakde ikan owo 34,000 ẹkedụk ke ikpọ obio itiaita, ndien owo 2,260 ẹkena baptism! Idahaemi se iwakde ikan owo 35,000 ke ẹbuana ke utom ukwọrọikọ ke Romania, ndien isua oko owo 86,034 ẹkedụk Editi n̄kpa Christ.

Akpanikọ Osụk Ededi Ọsọn̄urua N̄kpọ Ọnọ Mi

Ke isua ifan̄, mma ntre ndidia n̄kpọ idiọn̄ọ ke Editi. Mma n̄kụt nditọete oro ẹkenen̄erede ẹdot nte mîdiaha, ndien mma n̄kere nte: ‘Ntak emi Jehovah ọkpọnọde mi ifet ndidi nsan̄a adiakpa ye Eyen esie ke heaven ke adan̄aemi edide odu mbon eken ẹmi ẹnen̄erede ẹdi mme etịn̄ikọ udọn udọn?’ Edi ke ini n̄ketrede ndidia, ama afịna mi etieti. Eketie nte n̄kpọ eke nsịnde n̄kpọ. Ke mma n̄kenen̄ede n̄kpep n̄kpọ nnyụn̄ nnam n̄kpeubọk ke akam, mma mfiak ntọn̄ọ ndidia. Mma mfiak nnyene emem ye inemesịt, ndien mmọ ikpọn̄ke mi ọtọn̄ọde ke oro.

Okposụkedi mmen̄kemeke ndikụt usụn̄ aba n̄kot n̄wed, mmesikpan̄ utọn̄ kpukpru usen n̄kop Bible ye mme magazine Enyọn̄-Ukpeme ye Awake! oro ẹkotde ẹsịn ke tape. Ami n̄ko ke nsụk mbabuana ke utom ukwọrọikọ. Nte ido edide mmesinịm magazine 60 esịm 100 kpukpru ọfiọn̄, edi ke ini ikanamde san̄asan̄a ubịnikọt ye magazine Awake! ke April emi ekebede, n̄kenịm 323. Ye un̄wam otode nditọiban mi, mmekeme n̄ko ndinam n̄kpọ ke Ufọkn̄wed Utom Ukara Abasi. Mmokop inemesịt nte ke nsụk n̄kekeme ndisịn udọn̄ nnọ mbon efen. Ekpere ndidi kpukpru owo ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ẹsikot mi Ekaeka.

Ke mfiakde nse edem ke se ibede isua 79 ke utom uyakidem nnọ Jehovah, mmọkọm enye kpukpru usen ke enye ndiyak mi mfiọk ọsọn̄urua akpanikọ esie nnyụn̄ nda uwem mi nnam utom esie. Mmokop inemesịt n̄ko ndidu uwem n̄kụt edisu mme utịbe utịbe prọfesi Bible oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a editan̄ mbon mbieterọn̄ Abasi mbọk ọtọkiet ke ukperedem ini emi.—Isaiah 60:22; Zechariah 8:23.

[Ndise ke page 23]

Eyeneka mi Mary ye Papa ẹdada, ndien ami, George, ye nditọiban nnyịn Esther ye Anne

[Ndise ke page 24]

Ye nditọiban mi Beth ye Irene ye ebe Irene ye nditọiren mmọ iba, ẹmi kpukpru ẹnamde n̄kpọ Jehovah ke edinam akpanikọ