Nte Ẹkemede Ndinyene Idotenyịn ke Ufọt Ọkpọsọn̄ Mfụhọ
KERE nte afo ekpenyenede mme ifiọk n̄kpọntịbe ẹtienede mi: Kpukpru inyene obụkidem fo ẹtak, anamde afo odu ke unana. Nditọ fo—ẹmi ẹdide n̄kpọ idatesịt ẹnọ uwem fo—idụhe aba. Nsan̄andọ fo inọhọ fi nsịnudọn̄. Nsọn̄idem fo abiara ofụri ofụri. Kpukpru usen edi ọkpọsọn̄ ubiak.
Edieke oro ekpedide idaha fo ke uwem, nte afo ekpenyene ntak ndomokiet ndika iso ndu uwem? Mîdịghe nte afo akpayak idem ọnọ mfụhọ?
Mfụhọ mfụhọ nnanenyịn emi ẹsụk ẹbụkde mi ekedi n̄kpọ oro ekenen̄erede etịbe ọnọ Job, eren emi okodude ke ini Bible. (Job, ibuot 1, 2) Ke ata ọkpọsọn̄ mfụhọ, Job ama eseme ete: “Uwem mi efek ukpọn̄ mi.” Enye akpakama n̄kpa ada enye man ọbọhọ. (Job 10:1; 14:13) Nte ededi, kpa ye akwa mfụhọ esie, Job ama omụm nsọn̄ọnda esie ye Abasi akama. Ke ntre Jehovah ama “ọdiọn̄ Job ke ukperedem akan ke mbemiso.” Ntem enye akakpa ke emem, ‘ọsọn̄ onyụn̄ ọyọhọ isua.’—Job 42:12, 17.
Job ama enịm uwụtn̄kpọ ke ediyọ oro ẹtorode tutu esịm mfịn emi. Mme idomo esie ẹma ẹdiọn̄ edu esie onyụn̄ onụk mmọ en̄wen ndinam nti utom. (James 5:10, 11) Ke edide ata akpan n̄kpọ akan, nsọn̄ọnda Job emi mîkenyeneke ndo ama anam Jehovah okop idatesịt. (Mme N̄ke 27:11) Ntre enyene-ndịk ọkpọsọn̄ ubiak ke akpatre ama akabade edi akwa edikan ke edu uten̄e Abasi, mbuọtidem, ye nsọn̄ọnda oro akadade mme edidiọn̄ ọsọk Job ye kpukpru mbon oro uwụtn̄kpọ esie otụkde.
Idotenyịn Kpa ye Nsio Nsio Idomo
Afo emekeme ndikụt mme idomo oro ẹbietde mbon oro Job okokụtde. Ediduọk owo ima ke n̄kpa ekeme ndinam fi okop ọkpọsọn̄ ubiak eke ntụk. Ọkpọsọn̄ udọn̄ọ ekeme ndinam afo ndika iso ndu uwem edi ubiak ubiak afanikọn̄. Ofụri usụn̄uwem fo ekeme nditịmede ke ntak iduọesịt otode usiondọ. Ukpụhọde ke idaha ndutịm uforo ekeme ndinam fi odu ke unana. Afo emekeme ndidi se mme idiọk andibiọn̄ọ utuakibuot akpanikọ ẹkọbọde ibak ibak. Ukeme emi esịnde ndiyọ mme idomo fo ekeme ndinam fi ekere ke idotenyịn idụhe inọ ini iso fo.—1 Peter 1:6.
Utu ke ndiyak ufan̄ nnọ mfụhọ, bụp idemfo, ‘Ntak emi ami n̄kụtde ndutụhọ?’ Afo okụt ndutụhọ koro afo odude uwem ke ererimbot emi ‘esịnede ke ubọk andidiọk,’ Satan kpa Devil. (1 John 5:19) Nte utịp, kpukpru owo ẹkụt ndutụhọ. Ke ndusụk usụn̄ usua kaban̄a etop Obio Ubọn̄ oro Devil edemerede, ikọ mbon en̄wen oro mîwụtke ima, m̀mê mme enyene-ndịk edinam edu unana uten̄e Abasi oro ẹdide ọsọ ke “ndiọkeyo” ẹmi ẹtụk kpukpru nnyịn.—2 Timothy 3:1-5.
Edieke edide n̄kpọ mmọn̄eyet etịbe ke uwem fo, ekeme ndidi afo ekedi owo unọmọ ọnọ “ini ye unọmọ.” (Ecclesiastes 9:11) Ke n̄kan̄ eken, mme n̄kpọ ẹsitre ndisan̄a nte ọfọnde ke uwem ẹto ntak ndammana idiọkn̄kpọ nnyịn. (Rome 5:12) Idem edieke afo akanamde akwa idiọkn̄kpọ edi akabade esịt onyụn̄ oyom un̄wam eke spirit, kûkere ke Abasi ọkpọn̄ fi. (Psalm 103:10-14; James 5:13-15) Ke akande owo efen ekededi, enye ekere aban̄a nnyịn. (1 Peter 5:6, 7) Afo emekeme ndinyene mbuọtidem nte ke “Jehovah emekpere mmọ eke ẹsịt obụn̄ọde mmọ; onyụn̄ anyan̄a mmọ eke esịt ọduọde.” (Psalm 34:18) Inamke n̄kpọ m̀mê idomo fo okpon didie m̀mê ọsọn̄ adan̄a didie, Jehovah ekeme ndinọ fi ọniọn̄ ndise mban̄a enye. (James 1:5-8) Kpukpru ini ti ete ke Jehovah ekeme ndikọk kpukpru unan. Ke ini afo enyenede mfọn esie, idụhe n̄kpọ eke ekemede ndikpan fi ndibọ utịp uwem.—Rome 8:38, 39.
Nte Eti N̄kpọ Ekededi Ekeme Ndiwọrọ Nto Idomo?
Odu n̄ke kiet ẹsidọhọde, “Usụk idiọkn̄kpọ idịghe idiọk.” Oro edi ibio ibio usụn̄ ndidọhọ ke n̄kpọ ọkpọdiọk nte ọdọdiọk, afo emekeme ndinyene ntak ndinyene idotenyịn kpukpru ini. Uduak kpukpru n̄kpọ oro ẹwetde ke Ikọ Abasi edi man “nnyịn inyene idotenyịn.” (Rome 15:4) Ọkpọkọm nnanenyịn fo okpon adan̄a didie, mme un̄wọn̄ọ ye mme edumbet ẹdude ke Bible ẹkeme ndinọ fi obufa idatesịt ye idotenyịn.
N̄wed Abasi owụt ete ke ‘ukụt edi mfefere idinyụn̄ ibịghike’ ke ẹmende ẹdomo ye mme nsinsi edidiọn̄ ẹmi ẹnịmde ẹnọ mbon oro ẹmade Abasi. (2 Corinth 4:16-18) Bible n̄ko owụt ete ke mme edu uten̄e Abasi oro ẹkọride ke mme ini idomo ẹnen̄ede ẹsọn̄ urua ẹkan uwọrọetop m̀mê inyene obụkidem. (1 John 2:15-17) Ntem, idem ndutụhọ ekeme ndida mme ufọn ndi. (Mme Hebrew 5:8) Ke akpanikọ, ndida se ẹkpepde nsịn ke edinam ke mme ini idomo ekeme ndida mme edidiọn̄ oro owo mîkodorike enyịn ndi.
Ọkpọsọn̄ idomo ekeme ndinam fi edi ata sụn̄sụn̄ owo. Afo emekeme ndinyịme nte ke ini edem afo ama enyene edu oro ekesiyatde mbon en̄wen idem akam ọbiọn̄ọde n̄kọri eke spirit fo. Ekeme ndidi ekedi edinyene mbuọtidem n̄kaha ke idemfo. Ke mme afanikọn̄ ẹma ẹkesụhọde fi ẹnịm, afo emekeme ndisọsọp n̄kụt adan̄a nte afo ememde idem ye adan̄a nte afo oyomde mbon en̄wen. Edieke edide idomo fo ekpep fi utọ ukpepn̄kpọ oro ndien afo amanam mme ukpụhọde oro anade anam, enye enyene ufọn ọnọ fi.
Nso edieke, ke ini edem, ekedide ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ mmọ efen ndinam n̄kpọ ye afo ke ntak ekesidide ọkpọsọn̄ n̄kpọ afo ndikara iyatesịt fo? Ekeme ndidi emi ama anam fi okop mfụhọ aban̄a nsọn̄idem fo. (Mme N̄ke 14:29, 30) Nte ededi, idahaemi ekeme ndidi n̄kpọ enen̄ede ọfọn akan sia afo eberide edem ke spirit Abasi ndin̄wam fi afara ke idem.—Galatia 5:22, 23.
Ukem nte mbon efen, ekeme ndidi ini kiet afo ama anana edu ediwụt mbọm nnọ mbon oro ẹnamde ndudue. Edi edieke edide afo ke idemfo ama ọduọ odụk idaha oro oyomde ẹwụt fi akwa mbọm, enyene ndidi afo emenen̄ede ekere aban̄a ediwụt mbon en̄wen mbọm idahaemi. Inem inem edikere mban̄a, udọn̄, ye mbọm oro ẹkewụtde fi anam fi ọfiọk ete ke afo ekpenyene ndiwụt mme anamidiọk oro ẹkabarede esịt mme ukem edu oro. Edieke ubiak fo onụkde fi ndinen̄ede mme mmeme ẹmi ke edu fo, emi edi ufọn kiet oro afo ọbọde oto ifiọk n̄kpọntịbe fo. Afo emekpep nte ke “mbọm obụre mbụre akan ikpe.”—James 2:13; Matthew 5:7.
Nso edieke ntụnọ oro esop Christian ọnọde anamde fi ataba mme ifetutom oro afo amade ye ukpono otode nditọete? Kûyak idem unọ mfụhọ. Ntụnọ an̄wam ndinịm esop asana, edi mme ufọn esie ẹsịne edinam anamidiọk oro afiak enyene nsọn̄idem eke spirit. Nte ẹnyịmede, “idahaemi kan̄a kpukpru ntụnọ itiehe inem inem, edi ababiak; edi ke ukperedem, enye on̄wụm mfri emem ọnọ mmọemi ẹkebede ke nsịn̄ede esie, kpa mfri edisana ido.” (Mme Hebrew 12:11, sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Okposụkedi ntụnọ ekemede ndikama ọkpọsọn̄ ubiak, enye inamke owo nsụhọdeidem oro akabarede esịt anana idotenyịn. Ẹma ẹnọ Edidem David eke Israel eset ọkpọsọn̄ ntụnọ ke ntak akanamde idiọk, edi enye ama akabade esịt ndien ke akpatre ọbọ san̄asan̄a itoro nte owo emi enyenede n̄wọrọnda mbuọtidem.—2 Samuel 12:7-12; Psalm 32:5; Mme Hebrew 11:32-34.
Idomo ekeme nditụk idaha ekikere fo akamba akamba. Ke ini edem, ekeme ndidi ntịn̄enyịn fo okowụhọ ke mme utịtmbuba eke edinyene inyene obụkidem ye edinyene mme n̄kpọ oro ẹdinamde ẹdiọn̄ọ fi ye uwọrọiso ke ererimbot emi. Ekeme ndidi idomo otode ukpụhọde ke idaha okụk m̀mê ntakurua ke inyene anam ekikere fo owụhọ ke mme n̄kpọ oro ẹdide akpan n̄kpọ ẹkan. (Men Philippi 1:10 domo.) Idahaemi afo ọmọfiọk ete ke mme ọsọn̄urua n̄kpọ eke spirit ye mme utịtmbuba ke edisana utom ẹdi mme n̄kukụre n̄kpọ oro ẹdade ata idatesịt ye nsinsi uyụhọ ẹdi.
Beri Edem ke Jehovah
Ndinam edisana utom nnọ Jehovah ekeme ndisụn̄ọ ke ukọbọ ye ndutụhọ ẹtode ubọk mbon oro ẹbiọn̄ọde se mme Christian ẹnịmde ke akpanikọ. Afo emekeme ndikop mfịghe ke ntak idomo emi, edi eti n̄kpọ ekeme ndito do n̄wọrọ. Idomo emi ekeme ndisọn̄ọ mbuọtidem fo. Akan oro, mbon efen oro ẹsobode ukọbọ ẹkeme ndibọ nsịnudọn̄ nnyụn̄ n̄kop nsọn̄idem ebe ke ndikụt nte afo ọyọde. Eti uwem fo ekeme ndinụk mme andikụt ndinọ Abasi ubọn̄. Idem mme andibiọn̄ọ fi ẹkeme ndikop bụt ẹnyụn̄ ẹtịn̄ n̄kpọ ẹban̄a eti utom fo!—1 Peter 2:12; 3:16.
Man akan mfụhọ ke ini ẹkọbọde fi, oyom afo eberi edem ye Jehovah. Ikọ esie owụt ete ke udutreke-tre ndinyene ubọhọ ke idomo, edi ekeme ndidi enye ididịghe usọp usọp nte afo okpoyomde. Kan̄a kemi, ‘kûkpa mba ke edinam eti n̄kpọ.’ (2 Thessalonica 3:13) Ka iso yom usụn̄ ndinam n̄kpọ mban̄a mme idomo oro nnyụn̄ nyọ. Idem ke ini idaha etiede nte idotenyịn idụhe, “top mbiomo fo nọ Jehovah, ndien enye ayakama fi: enye idiyakke edinen owo esehede ke nsinsi.” (Psalm 55:22) Utu ke ndiyak mfụhọ emen fi emen, kere ban̄a edidiọn̄ oro afo enyenede ke ndifiọk Jehovah, ndinyene itie ke otu ikọt esie, ye edinyene idotenyịn nsinsi uwem.—John 3:16, 36.
Wụk ekikere fo ke mme akpan n̄kpọ. Ka bịne Jehovah kpukpru usen ke akam, ben̄e enye ukeme man ọyọ. (Philippi 4:6, 7, 13) Biat ekikere ekededi ndisio mbon oro ẹnamde fi okụt ndutụhọ usiene fep. Yak mme n̄kpọ sịn Jehovah ke ubọk. (Rome 12:19) Ka iso yom usụn̄ ndifori edu fo, ọkọride mme edu Christian. (2 Peter 1:5-8) Wụt esịtekọm ban̄a kpukpru se mmọ efen, esịnede mbiowo ẹmi ẹsede ẹban̄a udọn̄ n̄kpọ eke spirit fo ke ima ima usụn̄, ẹnamde ẹnọ fi. (Mme Hebrew 13:7, 17) Nam akpanikọ nọ Abasi, nyụn̄ wụk enyịn fo ke utịp uwem, ye mbuọtidem nte ke idem n̄kpa ikemeke ndinam fi ataba enye.—John 5:28, 29; 17:3.
Edieke afo osobode akwa mfụhọ m̀mê ọkpọsọn̄ idomo idahaemi, “buọt idem fo ye Jehovah ke ofụri esịt fo,” ndien ke akpatre ekese idara ẹyeda itie mfụhọ ye nsọn̄ọn̄kpọ. (Mme N̄ke 3:5, 6; John 16:20) Unana inemesịt ọyọkpọn̄ itie ọnọ inemesịt ke ini Abasi ọdiọn̄de fi nte enye ọkọdiọn̄de Job. Ndutụhọ oro odude mfịn idịghe n̄kpọ ndomokiet ke ẹmende ẹdomo ye utịp fo. (Men Rome 8:18 domo.) Afo ndiyọ ke edinam akpanikọ ekeme ndisịn udọn̄ nnọ mmọ en̄wen onyụn̄ an̄wam fi ndikọri mme edu Christian oro ẹsan̄ade ye “obufa owo.” (Ephesus 4:23, 24; Colossae 3:10, 12-14) Ntre, ndien, nyene nsọn̄idem to item ọniọn̄ apostle Peter emi: “Ọfọn mmọemi ẹkụtde ndutụhọ nte uduak Abasi edide ẹyak ukpọn̄ mmọ ke edinam eti n̄kpọ ẹsịn ke ubọk Andibot, emi edide Abasi akpanikọ.”—1 Peter 4:19.
[Mme ndise ke page 23]
Tie nte Job. Kûduọk idotenyịn
[Ndise ke page 24]
Beri edem ye Jehovah ke ofụri esịt fo