Isọn̄ Ntak Emi Enye Odude Mi?
Odu mbụme kiet oro afo enyenede ndikere mban̄a: Ndi enyene-ifiọk Andibot emi enyenede uduak ọnọ isọn̄ ye mme owo ẹmi ẹdude ke esịt esie okobot ediye ekondo nnyịn emi? Ndibiere eneni oro ke usụn̄ oro ọnọde fi uyụhọ ekeme ndin̄wam fi okụt se ini iso akamade ọnọ ekondo nnyịn.
EDIWAK ntaifiọk ẹmi ẹkpepde n̄kpọ ẹban̄a ekondo ye isọn̄ nnyịn ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ ẹkụt mme uyarade oro ẹnyande ubọk ẹwụt nte ke Andibot odu, nte ke Abasi edi ntak. Kere ban̄a utịn̄ikọ otode owo kiet kpọt:
Prọfesọ Paul Davies ewet ke The Mind of God ete: “Edidu eke ekondo oro odude ke ndutịm, enyenede edidianakiet oro enyenede iwụk, asan̄ade ke ndutịm, enyenede awak-n̄kukọhọ ndutịm oyom mme ibet ye mme idaha oro ẹnen̄erede ẹdi san̄asan̄a.”
Ke ama ekeneme aban̄a ediwak “n̄kpọ oro ẹtịbede ke mbuari” oro mme ekpep n̄kpọ mban̄a mme n̄kpọ obot ke ikpaenyọn̄ ye mbon eken ẹtịn̄de ẹban̄a, Prọfesọ Davies adian ete: “Ke ẹtan̄de ẹdian ọtọkiet, mmọ ẹnọ uyarade oro otụkde owo nte ke uwem nte nnyịn idiọn̄ọde enye enen̄ede ọkọn̄ọ ke orụk mme ibet ukpepn̄kpọ obot, ye ke ndusụk mbabuat n̄kpọntịbe oro ẹtiede nte ẹtịbe ke unana idotenyịn ke ofụri ibat oro obot emekde ọnọ nsio nsio otu udomo, ukeme odudu, ye ntre ntre eken. . . . Yak idọhọ ite, edieke nnyịn ikpekemede nditie nte Abasi, nnyụn̄ mmek mme udomo nnọ mme ibat ẹmi ke mbuari ke ndiwọn̄ọde ufian̄ade, nnyịn ikpokụt ite ke ekpere ndidi kpukpru ufian̄ade oro iwọn̄ọrede ẹkpenam ekondo edi se owo mîkemeke ndidụn̄. Ke ndusụk idaha etie nte ẹkpenyene ndiwọn̄ọde nsio nsio ufian̄ade sụn̄sụn̄ ẹnịm ke ata akamba nnennen udomo edieke anade ekondo edi ebiet oro uwem odude. . . . Akpanikọ oro nte ke idem n̄kpri ukpụhọde ke usụn̄ oro mme n̄kpọ ẹtiede ẹkeme ndinam ekondo idịghe se ẹkemede ndikụt edi akpanikọ oro enen̄ede enyene se ọwọrọde.”
Se emi ọwọrọde ọnọ ediwak owo edi nte ke edi enyene-uduak Andibot akanam isọn̄ nnyịn, ọkọrọ ye mme ekondo eken. Edieke oro edide ntre, oyom nnyịn idụn̄ọde ifiọk ntak emi enye akanamde isọn̄ ke akpa ifet. Oyom nnyịn n̄ko, edieke ikemede, itịm ifiọk se uduak esie edide kaban̄a isọn̄. Ke afan̄ emi ata esen esen n̄kpọ ọwọrọ ada. Kpa ye ntatara uwọrọetop ke unana edinịm edidu Abasi ke akpanikọ, ibat owo oro akpade owo idem ke ẹsụk ẹnenịm ke akpanikọ nte ke enyene-ifiọk Andibot odu. Ata ediwak ufọkabasi Christendom ẹsitịn̄ ẹban̄a Ata Ọkpọsọn̄ Abasi ye Andibot ekondo nnyịn ke enyịn̄. Edi, mme ido ukpono ẹmi ndomokiet isiwakke nditịn̄ ye mbuọtidem ye nsọn̄ọ mban̄a ini iso isọn̄ ke uduak Abasi.
Nso ke Bible Etịn̄?
Owụt eti ibuot ndiberi edem ke ebiet ntọt oro ẹnyịmede ntatara ntatara nte otode Andibot. Ebiet oro edi Bible. Ẹkụt kiet ke otu ata mmemmem ye ata in̄wan̄în̄wan̄ ikọ ke esịt esie kaban̄a ini iso isọn̄ ke Ecclesiastes 1:4. Nnyịn ikot ite: “Emana kiet ebe efep, ndien emana efen edi: edi isọn̄ ada ke nsinsi.” (King James Version) Bible etịn̄ ikọ in̄wan̄în̄wan̄ ke ndinam an̄wan̄a ntak emi Jehovah Abasi okobotde isọn̄. Enye n̄ko owụt ete ke enye ekenịm isọn̄ ke ata nnennen itie ke ekondo ye ke ebuana ye utịn nnyịn man anam uwem aka iso odu ke enye. Ata Ọkpọsọn̄ Abasi ama ọnọ prọfet Isaiah eke eset odudu spirit ndiwet ete: “Emi edi uyo Jehovah andibot enyọn̄; enye edi Abasi emi obotde isọn̄, onyụn̄ anamde enye; enye owụk enye, ibotke enye ke ikpîkpu, obot enye man ẹdụn̄ ke esịt: ami ndi Jehovah, ndien efen idụhe.”—Isaiah 45:18.
Edi nso kaban̄a owo ndision̄o mme usụn̄ ndisobo kpukpru uwem ke isọn̄ ndi? Ke akakan ọniọn̄ esie, Abasi etịn̄ ete ke imọ iyesịbe idụk mbemiso ubonowo ekemede ndisobo kpukpru uwem ke ekondo nnyịn. Tịm fiọk ọnọ-nsọn̄ọ un̄wọn̄ọ emi ke akpatre n̄wed eke Bible, Ediyarade: “Mme idụt ẹkeyat esịt ndien iyatesịt Fo ama edi. Ndien ekem ini nte ẹkpede ikpe mme akpan̄kpa, ẹnyụn̄ ẹnọde ikọt Fo mme prọfet utịp mmọ, ẹnyụn̄ ẹnọde nti owo eke mmọ, ye mmọ ẹmi ẹten̄ede enyịn̄ Fo, n̄kpri ye ikpọ; nte ẹnyụn̄ ẹsobode mmọ ẹmi ẹsobode isọn̄.”—Ediyarade 11:18.
Jehovah ayarade ọnọ nnyịn se ikedide ata akpa uduak esie ke ndibot isọn̄, n̄kpọuto emi odude mi ke ufụm enyọn̄, nte aka-ọfiọn̄ kiet emi akasan̄ade akanade isọn̄ eketịn̄de aban̄a enye. Abasi akaduak ete enye edi paradise ofụri ererimbot, emi mme owo ẹdụn̄de inem inem—iren ye iban—kpukpru ẹdụn̄de ke emem ye edidianakiet. Enye akanam ndutịm ndinam ẹyọhọ isọn̄ sụn̄sụn̄ ebe ke ndiyak akpa owo iba ẹsion̄o nditọ ẹdi. Kaban̄a ifụre ye inemesịt akpa ebe ye n̄wan oro, Jehovah ama anam ekpri ikpehe ke isọn̄ edi paradise. Nte edision̄o mme ubon eke owo ndi akpakade iso ke ediwak isua ye ediwak isua ikie, ẹkpetat in̄wan̄ Eden sụn̄sụn̄ tutu Genesis 1:28 osu: “Abasi onyụn̄ ọdọhọ mmọ ete, Mbufo ẹtọt, ẹnyụn̄ ẹwak, ẹnyụn̄ ẹyọhọ ke isọn̄, ẹnyụn̄ ẹkan enye.”
Nte nnyịn idahaemi ikụtde mfụhọ mfụhọ nnanenyịn idaha eke isọn̄ ye mme andidụn̄ enye, ndi ọwọrọ ete ke ata akpa uduak Abasi kaban̄a isọn̄ omokpu? Mîdịghe nte enye, yak idọhọ, okpụhọde uduak esie onyụn̄ ebiere ete ke ntak ntụtutọn̄ ubonowo, imọ iyayak ẹsobo ekondo emi ofụri ofụri ndien ifiak itọn̄ọ? Baba, nnyịn imekeme ndinịm ke akpanikọ nte ke ndomokiet ke otu mme idaha ẹmi idịghe akpanikọ. Bible asian nnyịn ete ke se ededi oro Jehovah aduakde ana ada itie ke akpatre, nte ke owo ndomokiet m̀mê idem mbabuat n̄kpọntịbe ikemeke ndibiat se ededi oro enye ebierede. Enye ọnọ nnyịn nsọn̄ọ ete: “Kpa ntre ke ikọ mi emi ọwọrọde mi ke inua editie: idifiakke itiene mi ubọk-ubọk, tutu enye anam se mmade, onyụn̄ okụt unen ke utom emi ndọn̄de enye.”—Isaiah 55:11.
Ẹnam Uduak Abasi Atuak Ada, Ikpụhọkede
Ke iduọ Adam ye Eve ye edibịn mmọ nsion̄o ke in̄wan̄ Eden, ama ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke uduak Abasi kaban̄a paradise isọn̄ oyosu ke mmọ mîdụhe. Nte ededi, Jehovah ama owụt adan̄aoro nte ke ndusụk nditọ mmọ ẹyenam ata akpa ewụhọ esie. Edi akpanikọ, emi ayada ini, idem ediwak isua ikie, edi owo ikọnọhọ uniọn̄ ini oro ekenyenede ndibuana ke ndinam akpa ewụhọ oro idem edieke Adam ye Eve ẹkpekekade iso ẹdu uwem ke mfọnmma. Akpanikọ edi nte ke etisịm utịt Ukara Tọsịn Isua eke Christ Jesus—se iniọn̄de esisịt ibe tọsịn isua kiet ọtọn̄ọde ke emi—idaha Paradise eke Eden ayatara esịm ofụri ererimbot ndien ekondo Isọn̄ ediyọhọ ye emem emem ye mme okop-inemesịt andito ubon akpa owo iba oro. Ke akpanikọ, ẹyewụt unen ukeme Jehovah nte Aduak Uduak oro ananade ndudue ke nsinsi!
Adan̄aoro ke mme aduai-owo-idem prọfesi oro Abasi ọkọnọde odudu spirit ẹtịn̄ ke anyan ini ko-o edisu. Utọ itien̄wed nte Isaiah 11:6-9 oyosu ke ubọn̄ ubọn̄ usụn̄: “Wolf oyodụn̄ ye eyen erọn̄, nawụri-ekpe oyonyụn̄ osụhọde ana ye eyen-ebot: eyen-enan̄, ye abak lion, ye enan̄ ubom, ẹyenyụn̄ ẹna ọtọ kiet: ekpri eyenọwọn̄ oyonyụn̄ akama mmọ. Ndien uman enan̄ ye bear ẹyeta mbiet; nditọ mmọ ẹyesụhọde ẹna ọtọ kiet: lion oyonyụn̄ ata nnyanyan̄a nte enan̄. Ndien eyen-nsek eyebre mbre ke enyọn̄ odudu okụn̄, eyen emi adahade ke eba oyonyụn̄ ada ubọk esie odori odudu ibọm. Mmọ idinamke idiọk, idinyụn̄ ibiatke n̄kpọ ke ofụri edisana obot mi: koro ifiọk Jehovah ọyọyọhọ ke ererimbot, kpa nte mmọn̄ ofụkde inyan̄.”
Unana nsọn̄idem ye udọn̄ọ n̄kpa ẹdidi n̄kpọ eset, kpa nte n̄kpa ke idemesie. Nte n̄kpọ efen ekededi ekeme ndidi in̄wan̄în̄wan̄ n̄kan mme mmemmem ikọ ẹmi ẹkụtde ke akpatre n̄wed eke Bible mi? “Ebiet idụn̄ Abasi omodu ye owo. Enye oyonyụn̄ odụn̄ ye mmọ; ndien mmọ ẹyedi ikọt Esie, Abasi ke Idem Esie oyonyụn̄ odu ye mmọ, onyụn̄ edi Abasi mmọ. Enye ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep. N̄kpa idinyụn̄ idụhe aba; eseme ye ntuan̄a ye ubiak idinyụn̄ idụhe aba; koro ebe-iso n̄kpọ ẹma ẹbe ẹfep.”—Ediyarade 21:3, 4.
Ih, nnyịn imekeme ndinyene mbuọtidem—ediye ekondo Isọn̄ nnyịn edidu mi ke nsinsi. Afo akpakam enyene ifet ndibọhọ utịt idiọk editịm n̄kpọ emi, ye kpukpru edinam esie oro ẹsobode isọn̄. Edisana obufa ererimbot oro Abasi ọn̄wọn̄ọde emekpere idahaemi. Ndien ediwak mbon ima ẹyeset ke n̄kpa ebe ke utịbe utịbe ediset ke n̄kpa. (John 5:28, 29) Ke akpanikọ, isọn̄ nnyịn edidu mi ke nsinsi, ndien nnyịn imekeme ndidu ye enye nnyụn̄ ndara enye.