Utom Oro Enyenede Iwụk Onyụn̄ Ọnọde Uyụhọ Iwakke Aba
UWETN̄KPỌ Ofụri Ekondo Kaban̄a Unen Owo oro Edidiana Mme Idụt okosiode edi ọdọhọ ke kpukpru owo ẹnyene “unen ndinam utom.” Nte ededi, owo isinọhọ unen emi kpukpru ini. Ndisọn̄ọ ndu ke utom ọkọn̄ọ ke ediwak n̄kpọ—ọtọn̄ọde ke idaha ndutịm uforo n̄kann̄kụk tutu esịm idaha ndutịm uforo ofụri ererimbot. Kpa ye oro, ke ini ẹsion̄ode m̀mê ẹyomde ndision̄o mme owo ke utom, ẹsiwak ndifan̄a, nsịn ntịme, nnyụn̄ ntre utom. Iwakke idụt oro mînyeneke mfịna emi. Ewetn̄wed kiet ọkọdọhọ ete ke idem ikọ oro “utom edi ikọ oro esiwakde ndinam idem enyek owo.”
Odu ediwak ntak oro anamde utom edi akpan n̄kpọ ọnọ nnyịn. Ke ẹsiode enye ndinam nnyịn inyene okụk ẹfep, enye esitịp esịn ke nnyịn ndinyene nsọn̄idem eke ekikere ye eke ntụk. Utom anam mme owo ẹdi mbon oro ẹnyenede ufọn ẹnọ n̄kaowo ẹnyụn̄ ẹdu uwem oro enyenede uduak. Enye n̄ko anam nnyịn inyene ukpono idemowo. Oro anam idem mbon oro ẹnyenede ata ediwak okụk ndise mban̄a se mmọ ẹyomde m̀mê oro ini ekemde mmọ ndikpọn̄ utom ẹsimade ndika iso nnam utom. Ke akpanikọ, utom enen̄ede edi akpan n̄kpọ tutu unana utom esiwak ndisụn̄ọ ke ikpọ mfịna n̄kaowo.
Ke n̄kan̄ eken, odu mbon oro ẹnyenede utom edi ediwak mfịna ke itieutom iyakke mmọ ẹkop inem utom aba. Ke uwụtn̄kpọ, ke ntak ọkpọsọn̄ umia mbuba oro odude ke mme itieutom mfịn, ediwak usiakifia ẹmesion̄o ndusụk mbonutom mmọ ke utom man ẹsụhọde ubiatokụk. Emi ekeme ndidian utom efen efen nnọ mbonutom oro ẹsụhọde.
Etie nte ifiọk ubotn̄kpọ eyomfịn, emi akpakam anamde uwem emem onyụn̄ anam utom etịm ọfọn, akam adadian mfịghe ke itieutom. Ke uwụtn̄kpọ, mme kọmputa, ukwak unọ etop, ye Intanet ẹnam mme owo ẹkeme ndimen utom mmọ nnyọn̄ n̄kanam ke ufọk ke utom ama akasuana, ntem anamde owo okûfiọk ukpụhọde ufọk ye itieutom. Eketie anamutom kiet ke idem nte n̄kpọ eke ekpri ukwak ubọ etop ye urụk ukopikọ esie oro ẹkamade-kama ẹsan̄a emi itieutom esie ọkọnọde enye edi urụk oro enyịn mîkwe emi eteutom esie esidade odụri enye.
Ndịk oro ediwak ikpọ owo ẹnyenede ẹban̄a utom ye ndutịm uforo nnyịn oro okpụhọrede usọp usọp mi edi nte ke ẹyeda mmimọ nte mbon oro mîkemeke ndinam utom aba mbemiso isua ukpọn̄ utom mmimọ ekemde. Ke afan̄ emi, akani Owo Ukara Esede N̄kpọ Aban̄a Unen Owo, Chris Sidoti ọkọdọhọ ete: “Etie nte ke ekikere ẹnyenede edi ke owo oro ebede isua 40 idikemeke ndida kọmputa ye mbufa ifiọk ubotn̄kpọ oro ẹsion̄ode ẹdi nnam utom.” Ntem, mfịn ẹdise ediwak nti mbonutom oro ẹkpekedade ke akpa nte mbonutom oro ẹnyenede odudu ndinam utom, nte mbon oro ẹsọn̄de ẹkaha ndinam utom. Nso n̄kpọ mbọm ke emi edi ntem!
Nte an̄wan̄ade, ke mme isua ndondo emi, mme owo inyeneke nti edu unamutom inyụn̄ inamke akpanikọ aba ke itieutom nte ẹkesinamde ke akpa. Magazine France oro Libération ọdọhọ ete: “Ke ini mme usiakifia ẹbịnde mbonutom ini ekededi oro mbubehe ọduọde, emi isiyakke mme owo ẹnam akpanikọ aba ke itieutom. Nte ededi, afo enyene ndinam utom ke ntak ufọn idemfo utu ke ndinyene ufọn itieutom ke ekikere.”
Kpa ye ikpọ mfịna emi, owo osụk enyenyene akpan udọn̄ ndinam utom. Ntre, ke eyo nnyịn emi okpụhọrede usọp usọp mi, didie ke owo ekeme ndinyene ekikere oro adade ukem ukem mban̄a utom idịbi udia, ndien ke ukem ini oro aka iso enyene utom oro enyenede iwụk onyụn̄ ọnọde uyụhọ?
[Ndise ke page 3]
Etie nte Ifiọk ubotn̄kpọ eyomfịn adadian mfịghe ke itieutom