Mbụk Eyouwem

Ndiwọrọ ke N̄kịmn̄kịm Ufọk-N̄kpọkọbi Idakisọn̄ N̄ka Ikpọ Obot Alp eke Switzerland

NTE LOTHAR WALTHER OBỤKDE

Ke mma n̄kabiat ofụri isua ita ke n̄kịmn̄kịm ufọk-n̄kpọkọbi ke East Germany Communist, ama enen̄ede ọdọn̄ mi ndifiak nnyene ifụre nnyụn̄ mfiak nsobo ye ubon mi.

NTE EDEDI, n̄kekereke ke Johannes, eyen mi emi ekedide isua itiokiet, ekeme ndise mi ntre ke n̄kpaidem. Enye ikekwe mi ke ofụri isua ita. N̄kedi ata esenowo ke enyịn esie.

N̄kpọ iketiehe ntre ye ami ke ini n̄kedide eyenọwọn̄, ami n̄kodu ye ete ye eka mi kpukpru ini. N̄kamana ke 1928 ndụk inem inem ubon ke Chemnitz, Germany. Ete mi ama esitịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ aban̄a usua oro enye akasuade ido ukpono. Enye ama eti se iketịbede ke ini Ekọn̄ Ererimbot I, nte mbonekọn̄ edem mbiba oro ẹkedọhọde ke idi Christian ẹkekọmde kiet eken ekọm usen Christmas ke December 25, edi ke ndan̄nsiere, mmọ ẹma ẹfiak ẹtọn̄ọ ndiwot kiet eken. Enye akada ido ukpono nte ata n̄kpọ mbubịk.

Mbuọtidem Ada Itie Edikpu

Ke mfọniso, n̄kekwe utọ edikpu oro. Ekọn̄ Ererimbot II eketre ke ini n̄kedide isua 17, ndien akayak nsịn̄, ẹkpekenyịk mi ẹsịn ke ekọn̄. Kpa ye oro, mme utọ mbụme emi ẹma etịmede mi esịt, ‘Ntak ẹwotde owo ntem? Anie ke n̄keme ndiberi edem? M̀mọ̀n̄ ke n̄keme ndinyene ata ifụre?’ East Germany oro ikodụn̄de okodu ke idak ukara Soviet. Mbon oro ẹkekpade mba ke ntak ekọn̄ ẹma ẹma unen oro mbon Communist ẹkenọde owo, nte mmọ ẹkedade kpukpru owo ukem ukem, edidianakiet mmọ, ye emem oro mmọ ẹkenyenede. Ikebịghike, ediwak mbon oro ẹnyenede esịt akpanikọ mi ẹma ẹkụt edikpu—emi ikotoho ido ukpono, edi okoto ukaraidem.

Adan̄aemi n̄kosụk nnamde ndụn̄ọde nyom nti ibọrọ mbụme mi ke eyeneka eka mi, emi ekedide kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah, ekenyene nneme ye ami aban̄a se enye enịmde ke akpanikọ. Enye ama ọnọ mi n̄wed ọkọn̄ọde ke Bible, ndien n̄wed emi ama edemede mi udọn̄ ndinam n̄kpọ oro akanam mmenamke—ndikot ofụri ibuot 24 ke Matthew n̄kụre. Ama akpa mi idem ndikụt nte n̄wed oro anamde n̄kpọ enen̄ede an̄wan̄a, owụtde ke eyo nnyịn edi “akpatre ini eyo emi” onyụn̄ owụt se idide ata ntak afanikọn̄ ubonowo.—Matthew 24:3; Ediyarade 12:9.

Ikebịghike, mma mbọ ediwak n̄wed Mme Ntiense Jehovah, ndien nte n̄kokotde mmọ, mma ndifiọk ke mmokụt akpanikọ oro n̄kesịnde ifịk nyom. Ekedi ata n̄kpọ inemesịt ndifiọk ke ẹma ẹdori Jesus Christ ke ebekpo ke 1914 ye nte ke enye ọyọsọp osio idiọkido efep man ada mme edidiọn̄ ọsọk mme okopitem ubonowo. Akpan n̄kpọ efen oro n̄kedide ndifiọk ekedi in̄wan̄-in̄wan̄ akpanikọ aban̄ade ufak. Emi ama an̄wam mi ndibọn̄ akam ofụri esịt nnọ Jehovah Abasi, mben̄ede nte enye efen mme ndudue mi. Se ikenen̄erede itụk mi ekedi ima ima ikot oro ẹkụtde ke James 4:8: “Ẹsan̄a ẹkpere Abasi, ndien enye ayasan̄a ekpere mbufo.”

Kpa ye ifiopesịt oro n̄kenyenede mban̄a akpanikọ oro n̄kọbọde obufa mi, ete ye eka mi, ọkọrọ ye adiahaeka mi ẹma ẹmen̄e ndinyịme akpanikọ ke akpa ini oro n̄kenyenede nneme ye mmọ. Nte ededi, emi ikanamke ntre ndidụk mme mbono esop Christian oro ekpri otu Mme Ntiense ẹkesinịmde ẹkpere Chemnitz. Ekedi n̄kpọ n̄kpaidem ndikụt ete ye eka mi, ọkọrọ ye adiahaeka mi ẹtienede mi usen kiet ẹka mbono esop! Oro eketịbe ke ini etuep 1945. Ekem ke ini ẹketọn̄ọde otu ukpepn̄kpọ Bible ke Harthau oro ikodụn̄de, kpukpru owo ke ubon nnyịn ẹma ẹtọn̄ọ ndidụk mbono esop kpukpru ini.

‘Ami Ndi Eyenọwọn̄’

Ndikpep ata akpanikọ Bible nnyụn̄ mbuana kpukpru ini ye ikọt Jehovah ama anam mi nyak idem nnọ Jehovah nnyụn̄ nna baptism ke May 25, 1946. Mma nnen̄ede n̄kop inemesịt ndikụt mbonubon mi ẹtienede ẹnam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit, ndien ikebịghike, kpukpru mmọ mbita ẹma ẹkabade ẹdi mme anam-akpanikọ Ntiense. Adiahaeka mi ke ededi ọsọn̄idem eyenete ke kiet ke otu esop oro ẹdude ke Chemnitz. Ete ye eka mi ẹma ẹnam akpanikọ tutu esịm usen n̄kpa mmọ, Mama akakpa ke 1965 ke ini Papa akakpade ke 1986.

Ke ọfiọn̄ itiokiet ẹma ẹkebe tọn̄ọ n̄kana baptism, mma ntọn̄ọ ndinam utom nte akpan asiakusụn̄. Emi ekedi ntọn̄ọ utom eyouwem oro nnamde “ke ini eke ọfọnde, ye ke ini afanikọn̄.” (2 Timothy 4:2, NW) Ikebịghike, mbufa ifet ẹma ẹbererede ẹnọ nnyịn ndinam utom. Ẹma ẹyom mme ọkwọrọ eti mbụk uyọhọ ini ke ikpehe oro odude nsannsan ke edem usiahautịn Germany. Ami ye eyenete kiet ima isịn n̄wed iyom itieutom emi, edi n̄kekere ke n̄kenyeneke ifiọk m̀mê ndikọri nsịm idaha ndibiom utọ mbiomo emi. Sia n̄kedide isua 18 kpọt, eketie mi ke idem nte eketiede Jeremiah oro ọkọdọhọde ete: “Aha, . . . Jehovah! sese, mfiọkke nditịn̄ ikọ: koro ami ndide eyenọwọn̄.” (Jeremiah 1:6) Kpa ye oro idem ekenyekde mi, nditọete oro ẹkamade utom ẹma ẹnyịme nnyịn idomo utom emi ise. Ntem, ẹma ẹnọ nnyịn ika Belzig, ekpri obio ke Brandenburg Stet.

Ekenen̄ede edi n̄kpọ-ata ndikwọrọ ikọ ke efakutom oro, edi mma n̄kpep eti n̄kpọ nto oro. Nte ini akakade, ediwak mme ọwọrọiso iban oro ẹkedide mme anam-mbubehe ẹma ẹnyịme etop Obio Ubọn̄ ẹnyụn̄ ẹkabade ẹdi Mme Ntiense Jehovah. Nte ededi, emi ama enen̄ede etikwo etikwo ekikere oro mbon obio oro ẹkenyenede ke ediwak isua ẹban̄a ido ukpono efen. Mme ọkwọrọ ederi Catholic ye Protestant ẹma ẹbiọn̄ọ nnyịn idiọk idiọk ẹnyụn̄ ẹtịn̄ ubi ubi ikọ ẹdian nnyịn ke ntak utom ukwọrọikọ nnyịn. Edi sia ikenyenede mbuọtidem ke ukpeme ye ndausụn̄ oro Jehovah ọnọde, nnyịn ima in̄wam ediwak mbon oro ẹkenyenede udọn̄ ndibọ akpanikọ.

Idiọn̄ọ Usua Ido Ukpono Ọtọn̄ọ Ndiwụt Idem

Ke 1948, nnyịn ima inyene ediwak edidiọn̄ inyụn̄ isobo n̄kpọsọn̄ idaha oro nnyịn mîkodorike enyịn. Akpa, ẹma ẹnọ mi n̄kanam utom usiakusụn̄ ke Rudolstadt, Thuringia. Do ke n̄kedidiọn̄ọ ediwak nditọete iren ye iban, ndien ama enem mi ndidu ye mmọ. Mma nnyene akamba edidiọn̄ efen ke July isua oro. Mma ndọ Erika Ullmann, kpa anam-akpanikọ ye ọsọn̄-idem n̄kaiferi Christian oro n̄kọdiọn̄ọde ke ini n̄kesidụkde mbono esop ke Chemnitz. Nnyịn mbiba ima inam utom usiakusụn̄ ke obio emana mi, Harthau. Nte ini akakade, Erika ikekemeke aba ndika iso ke utom uyọhọ ini ke ntak unana nsọn̄idem ye mme ntak efen.

N̄kpọ ama ọsọn̄ ini oro ye ikọt Jehovah. Itieutom Oro Esede Aban̄a Utom ke Chemnitz ama abiat kad oro ọkọnọde mi unen ndidep udia ke akpan ekọmurua man n̄kpetre utom ukwọrọikọ nnyụn̄ nnam utom idịbi udia ofụri ini. Nditọete oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ẹma ẹben̄e Ukara ẹte ọnọ mi unen oro ẹnọde mbon eken. Owo ikenyịmeke, ndien ke June 23, 1950, ẹma ẹdọhọ n̄kpe isop mîdịghe n̄ka n̄kpọkọbi usen 30. Nnyịn ima ision̄o ikpe ika akamba esopikpe, edi akamba esopikpe ama abiat usion̄o ikpe oro efep onyụn̄ ọnọ mi n̄ka n̄kpọkọbi.

Oro ekedi sụk idiọn̄ọ ikpọ ubiọn̄ọ ye afanikọn̄ oro ẹkedide ke iso. Ikọyọhọke ọfiọn̄ kiet ke ẹma ẹketọn̄ọ ndida ndutịm usuanetop mbiat enyịn̄ nnyịn, ukara Communist ama odori ukpan ke utom nnyịn ke September 1950. Usọp usọp n̄kọri oro ikanamde ye edida san̄asan̄a nnyịn ẹma ẹnam ẹda nnyịn nte idiọk mbonuyep Edem Usoputịn oro ẹnamde “ubi ubi utom” ke enyịn̄ ido ukpono. Kpa ke usen oro ẹkedoride ukpan ke utom nnyịn, n̄wan mi ama aman akpan nnyịn, Johannes ke ufọk ke adan̄aemi n̄kodude ke ufọk-n̄kpọkọbi. Okposụkedi omụm-uman akafan̄ade, Mbon Ukpeme Idụt ẹma ẹbụmede ẹdụk ufọk nnyịn ẹnyụn̄ ẹdụn̄ọde ẹyom n̄kpọ ndida nsọn̄ọ edori ikọ mmọ. Edi mmọ ikekwe n̄kpọ ndomokiet. Kpa ye oro, mmọ ẹma ẹnam owo uyep kiet edidu ke esop nnyịn. Emi ama anam ẹmụm nditọete emi ẹkamade utom, ọkọrọ ye ami, ke October 1953.

Ke N̄kịmn̄kịm Ufọk-N̄kpọkọbi Idakisọn̄

Ke ẹma ẹkebiere ikpe ẹnọ nnyịn, ọtọn̄ọde ke n̄kpọkọbi isua ita esịm itiokiet, ima ikosobo ediwak nditọete nnyịn ke ekpri n̄kịmn̄kịm ufọk-n̄kpọkọbi idakisọn̄ ke Ufọk Ubọn̄ oro odude ke Osterstein ke Zwickau. Kpa ye enyene-ndịk idaha oro okodude do, ekedi ata n̄kpọ idatesịt ndidu ye nditọete oro ẹma ẹkekọri ẹsịm ọyọhọ idaha. Unana ifụre nnyịn ikọwọrọke unana udia eke spirit. Okposụkedi ukara ekesịnde nnyịn ke ndek onyụn̄ odoride ukpan ke utom nnyịn, nnyịn ima ika iso inyene Enyọn̄-Ukpeme ke esịt n̄kịmn̄kịm ufọk-n̄kpọkọbi idakisọn̄ oro! Ikasan̄a didie inyene?

Ẹkenọ ndusụk nditọete ẹkenam utom ke itie udọk ukan̄, mmọ ẹma ẹsobo ye Mme Ntiense oro mîkodụhe ke n̄kpọkọbi, ẹnyụn̄ ẹbọ mme magazine. Nditọete emi ẹma ẹda mme magazine emi ndịbe ndịbe ẹdụk ufọk-n̄kpọkọbi ẹnyụn̄ ẹda ata mbufiọk ẹnam nnyịn inyene udia eke spirit oro ikenen̄erede iyom mi. Mma nnen̄ede n̄kop ndọn̄esịt nnyụn̄ ndat esịt ke Jehovah ndikọnọ nnyịn ukpeme ye ndausụn̄ ke utọ usụn̄ emi!

Ke utịt 1954, ẹma ẹnọ nnyịn ika ndiọkn̄kan ufọk-n̄kpọkọbi ke Torgau. Mme Ntiense oro ẹkedude do ẹma ẹdara nnyịn. Se ikan̄wamde mmọ ndisọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit nsịm ini oro ekedi ndifiak ntịn̄ ke ibuot se mmọ ẹkekemede nditi ke n̄kani nsiondi Enyọn̄-Ukpeme. Ekenen̄ede ọdọn̄ mmọ ndinyene obufa udia eke spirit didie ntem! Ke emi, ekedi utom nnyịn ndibuana ye mmọ se nnyịn ikekpepde ke Zwickau. Edi didie ke ikanam oro sia owo mîkayakke itịn̄ ikọ ye owo ndomokiet ke ini inamde isan̄ uwemeyo? Nte ededi, nditọete oro ẹma ẹwụt nnyịn ata nti usụn̄ ndinam emi, ndien Jehovah ama enen̄ede ekpeme nnyịn. Emi ama ekpep nnyịn ufọn edisịn ifịk n̄kpep Bible nnyụn̄ ntie n̄kere se ikpepde ke adan̄aemi inyenede ifụre ye ifet ndinam ntre.

Ini Ndinam Mme Akpan Ubiere

Jehovah ama an̄wam nnyịn ndika iso nsọn̄ọ nda. Idem ama enen̄ede akpa nnyịn ndikụt ẹnọde nnyịn ifụre ke utịt 1956. Inua ikekemeke ndibụk nte esịt akadatde nnyịn ke ini ẹkebererede mme usụn̄ ufọk-n̄kpọkọbi! Eyen mi ekedi isua itiokiet ini oro, ndien esịt ama enen̄ede adat mi ndifiak ndiana kiet ye n̄wan mi nnyụn̄ ntiene mbọk eyen nnyịn. Ke ndusụk ini, Johannes akada mi nte esenowo, edi ikebịghike, nnyịn ima ikọri ufiop ufiop ima inọ kiet eken.

Uwem ikememke ye Mme Ntiense Jehovah ke East Germany. Sia ẹkenen̄erede ẹsua utom ukwọrọikọ Christian nnyịn ye edida san̄asan̄a nnyịn, emi ama esịn uwem nnyịn ke itiendịk kpukpru ini, anamde ikop editịmede esịt onyụn̄ anam uwem efek nnyịn. Ntem, ke ami ye Erika ima ikenen̄ede ikere iban̄a idaha nnyịn ke akam, nnyịn ima ikere ke akpana ikpọn̄ do ikodụn̄ ke ebiet oro ifụre odude mbak editịmede esịt edikam owot nnyịn. Nnyịn ikoyom ndinam n̄kpọ Jehovah ifụre ifụre nnyụn̄ mbịne mme utịtmbuba eke spirit.

Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ukwọedịm ke 1957, ifet ama eberede ọnọ nnyịn ndika n̄kanam utom ke Stuttgart, West Germany. Owo ikodorike ukpan ke utom ukwọrọikọ do, ndien nnyịn ima ikeme ndinyene ebuana ifụre ifụre ye nditọete nnyịn. Ima ima un̄wam oro mmọ ẹkenọde nnyịn idịghe se ẹkpetetịn̄. Ikodu ke esop Hedelfingen isua itiaba. Ke mme isua oro, eyen nnyịn ama ọtọn̄ọ ufọkn̄wed onyụn̄ enen̄ede anam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit. Ke September 1962, mma nnyene ifet ndidụk Ufọkn̄wed Utom Obio Ubọn̄ ke Wiesbaden. Do, ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ mi ndiwọrọ ye ubon mi n̄kanam utom ke ebiet oro ẹkeyomde mbon oro ẹkemede ndida usem German n̄kpep owo Bible. Emi ama esịne ndusụk ikpehe Germany ye Switzerland.

Ndika Ikpọ Obot Alp eke Switzerland

Ntem, ke 1963 nnyịn ima iwọrọ ika Switzerland. Ẹkedọhọ inam utom ye ekpri esop kiet ke Brunnen, emi odude ke ediye N̄kpọdiọhọ Mmọn̄ Lucerne, ke ufọt ufọt ikpehe Ikpọ Obot Alp eke Switzerland. Eketie nnyịn nte idu ke paradise. Ama oyom nnyịn imehe ye usem German oro ẹkesemde do, ye nte ẹkedude uwem do, inyụn̄ imehe ye nte mmọ ẹsinamde n̄kpọ. Nte ededi, ama enem nnyịn ndikwọrọ ikọ ke otu mbon oro ẹmade emem mi. Nnyịn ikodu isua 14 ke Brunnen. Do ke eyen nnyịn okokpon.

Ke 1977, ke ini n̄kekperede ndisịm isua 50, ẹma ẹdọhọ idinam utom ke Bethel Switzerland ke Thun. Nnyịn ikodorike enyịn ndinyene utọ akpan ifetutom emi ndien nnyịn ima inyịme enye ye akwa inemesịt. Ami ye n̄wan mi ima inam utom isua usụkkiet ke Bethel, ndien nnyịn ida ofụri isua usụkkiet oro nte ata n̄wọrọnda ini oro otụkde uwem ye n̄kọri eke spirit nnyịn nte mme Christian. Ama onyụn̄ enem nnyịn ndikwọrọ ikọ ye mme asuanetop n̄kann̄kụk ke Thun ye ke mme mbọhọ oro, ama esinyụn̄ enem nnyịn ndikụt “mme utịbe n̄kpọ” Jehovah, kpa ikpọ obot Alp eke Bern, oro snow esifụkde.—Psalm 9:1.

Ndiwọrọ N̄ka Ebiet Efen

Ima iwọrọ ika ebiet efen ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ 1986. Ẹkedọhọ nnyịn ikanam utom nte mme akpan asiakusụn̄ ke ata akamba efakutom oro ẹkenọde Esop Buchs ke n̄kan̄ edem usiahautịn Switzerland. Ama oyom imehe n̄ko ye isio isio usụn̄ udu uwem do. Nte ededi, sia udọn̄ nnyịn ekedide ndinam n̄kpọ Jehovah ke ebiet ekededi oro ẹkenen̄erede ẹyom nnyịn, nnyịn ima ise iban̄a obufa ifetutom emi inyụn̄ ibọ edidiọn̄ Jehovah. Ke ndusụk ini, mma nsinam utom nte andin̄wam mme esenyịn oro ẹsan̄ade-san̄a ndika n̄kese nnyụn̄ nsọn̄ọ mme esop idem. Isua 18 ẹbe idahaemi, ndien nnyịn imenyene mme inem inem ifiọkutom ke utom ukwọrọikọ oro ikanamde ke ikpehe emi. Esop Buchs anam n̄kọri, nnyịn imonyụn̄ ikop inem ndidụk mme mbono esop ke ediye Ufọkmbono Obio Ubọn̄ oro ẹkeyakde ẹnọ isua ition oro ẹkebede.

Jehovah enen̄ede ese aban̄a nnyịn. Nnyịn imesịn n̄wakn̄kan isua uwem nnyịn ke utom uyọhọ ini, edi nnyịn inanake n̄kpọ ndomokiet. Nnyịn imenyene idatesịt ye uyụhọ ke ndikụt eyen nnyịn, n̄wan esie, ye nditọ mmọ, ọkọrọ ye nditọ nditọ nnyịn, ẹnamde akpanikọ ẹnọ Jehovah.

Ke mfiakde nti kpukpru se iketịbede, mmenen̄ede n̄kere ke imanam utom Jehovah ke “ini eke ọfọnde, ye ke ini afanikọn̄.” Utom mi nte Christian amada mi oto ke n̄kịmn̄kịm ufọk-n̄kpọkọbi idakisọn̄ mbon Communist ekesịm ata ediye ikpọ obot Alp eke Switzerland. Ami ye ubon mi inyeneke n̄kpọ ndomokiet nditua n̄kpọfiọk mban̄a.

[Ekebe ke page 28]

“Mbon Oro Ẹbọde Ufen Ikaba ke Iso Ikpe Kiet” Ẹsọn̄ọ Ẹda ke Idak Ukọbọ

Ẹma ẹnen̄ede ẹfịk Mme Ntiense Jehovah ke idak ukara German Democratic Republic (GDR), oro ẹkenyụn̄ ẹdiọn̄ọde nte East Germany. Mme n̄wetnnịm n̄kpọ ẹwụt ke ẹma ẹnọ se iwakke ibe Mme Ntiense 5,000 ẹka mme itienna ufen ye mme n̄kọbi-ntem ke ntak utom ukwọrọikọ ye edida san̄asan̄a Christian mmọ.—Isaiah 2:4.

Ẹkekot ndusụk mmọ “mbon oro ẹbọde ufen ikaba ke iso ikpe kiet.” Ẹma ẹdọn̄ n̄kpọ nte owo 325 ke otu mmọ ke itienna ekikere Nazi ye ke mme ufọk-n̄kpọkọbi. Ekem ke iduọk isua 1950, mbon Itieutom Ukpeme German Democratic Republic emi ẹkotde Stasi, ẹma ẹbịn ẹnyụn̄ ẹdọn̄ Mme Ntiense ke ufọk-n̄kpọkọbi. Ukara Nazi ẹkesidọn̄ mme owo ke ufọk-n̄kpọkọbi emi ke mbemiso, ekem mbon Stasi ẹdidọn̄ n̄ko.

Ọtọn̄ọde ke 1950 esịm 1961 oro ukọbọ ekenen̄erede ọsọn̄ ubọk, Mme Ntiense 60—esịnede iren ye iban—ẹma ẹkpan̄a ke ufọk-n̄kpọkọbi ke ntak mfiomo, idiọk udia, udọn̄ọ, ye usọn̄. Ẹma ẹnọ Mme Ntiense 12 nsinsi n̄kpọkọbi, ekem ẹma ẹdisụhọde ẹnịm ke isua 15.

Mfịn, ẹwụk nsinsi ndise ke akani ibuot itieutom mbon Stasi ke Berlin, oro owụtde ukọbọ oro ukara East Germany ọkọkọbọde Mme Ntiense Jehovah ke ofụri isua 40. Mme ndise ye mbụk eyouwem oro ẹwetde ẹdian do ẹwụt uko ye nsọn̄ọidem eke spirit oro Mme Ntiense emi ẹkenamde akpanikọ ẹkenyenede ke ini ẹkesobode ọkpọsọn̄ ukọbọ.

[Ndise obio ke page 24, 25]

(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)

EAST GERMANY

Rudolstadt

Belzig

Torgau

Chemnitz

Zwickau

[Ndise ke page 25]

Akwa Ufọk Ubọn̄ Osterstein, ke Zwickau

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Fotosammlung des Stadtarchiv Zwickau, Deutschland

[Ndise ke page 26]

Ye Erika n̄wan mi