“Abasi Emi Ọnọde Ime ye Ndọn̄esịt” Esin̄wam

KE N̄KPỌ nte isua 2,000 emi ẹkebede, Paul emi eketienede ewet Bible ọkọdọhọ ke Jehovah edi “Abasi emi ọnọde ime ye ndọn̄esịt.” (Rome 15:5) Sia Bible ọdọhọde ke Jehovah ikemeke ndikpụhọde, nnyịn imekeme ndinịm ke Abasi osụk ọdọdọn̄ mbon oro ẹnamde n̄kpọ esie, esịt. (James 1:17) Ke akpanikọ, Bible owụt nte ke Jehovah esidọn̄ mme owo esịt ke nsio nsio usụn̄. Nso idi ndusụk usụn̄ emi? Abasi esinọ mme owo ukeme oro mmọ ẹyomde ke ini mmọ ẹbọn̄de akam ẹyom un̄wam esie. Enye esinam mme Christian n̄ko ẹdọn̄ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ esịt. Jehovah anam ẹwet mme edemede-owo-udọn̄ mbụk ẹdọn̄ ke Ikọ esie, kpa Bible, emi ẹdide ata n̄kpọ ndọn̄esịt ọnọ mbon oro eyen mmọ akpade. Ẹyak ineme usụn̄ ita emi Abasi ọdọn̄de ikọt esie esịt.

“Jehovah Okop”

Edidem David ekewet aban̄a Andibot nnyịn, kpa Jehovah, ete: “Mbufo kpukpru owo, ẹbuọt idem ye enye kpukpru ini; ẹn̄wan̄a esịt mbufo ke iso esie: Abasi edi ebiet ubọhọ nnyịn.” (Psalm 62:8) Ntak emi David ekenyenede utọ mbuọtidem oro ke Jehovah? David eketịn̄ aban̄a idemesie ete: “Eyen ukụt emi ekeseme, ndien Jehovah okop, onyụn̄ anyan̄a enye osio ke kpukpru nnanenyịn esie.” (Psalm 34:6) David ama esibọn̄ akam ọnọ Abasi ke kpukpru nnanenyịn esie, ndien Jehovah ama esibọrọ akam esie kpukpru ini. David ama ọfiọk ke Abasi ọyọnọ imọ ukeme ndiyọ kpa nte enye esinamde.

Ana mme ete ye eka oro ẹfụhọde ẹdiọn̄ọ ke Jehovah ayan̄wam mmimọ ikan ọkpọsọn̄ mfụhọ, ukem nte enye akan̄wamde David. Mmọ ẹkeme ndibọn̄ akam nnọ akwa ‘Andikop akam,’ ẹnyụn̄ ẹnyene mbuọtidem ke enye ayan̄wam mmimọ. (Psalm 65:2) William, emi iketịn̄de iban̄a ke akpa ibuotikọ, ọkọdọhọ ete: “Ediwak ini, esitie mi nte ke mmọn̄ n̄kpa ke mmen̄kwe eyen mi, ndien mmesiben̄e Jehovah ọdọn̄ mi esịt. Enye esinọ mi ukeme kpukpru ini ndika iso ndu uwem.” Edieke ọbọn̄de akam ntre ọnọ Jehovah onyụn̄ ọbuọtde idem ye enye, akwa Abasi emi odude ke heaven ọyọsọn̄ọ fi idem. Jehovah Abasi akam ọn̄wọn̄ọ ọnọ mbon oro ẹdomode ndinam n̄kpọ esie ete: “Koro ami Jehovah Abasi fo mmụmde fi ubọk nnasia, emi ndọhọde fi, nte, Kûfehe; ami n̄n̄wam fi.”—Isaiah 41:13.

Un̄wam Oro Mme Ata Ufan Ẹsinọde

Mme ete ye eka oro eyen mmọ akpade ẹsiyom ndidu ikpọn̄ mfụhọ n̄kpa eyen mmọ. Nte ededi, ifọnke mmọ ẹka iso ẹdu ikpọn̄ ke ata anyan ini. Mme N̄ke 18:1 ọdọhọ ke “owo emi adianarede etie ikpọn̄” (NW) ekeme ndinyene mfịna. Ntre, inaha mbon oro ẹfụhọde ẹdianade ẹtie ikpọn̄.

Mme ufan oro ẹbakde Abasi ẹkeme ndinen̄ede n̄n̄wam mbon oro ẹdude ke nnanenyịn. Mme N̄ke 17:17 ọdọhọ ete: “Ufan amama ufan kpukpru ini, edi eyen-eka [oro amanade] ọnọ ini nnan-enyịn.” Nti ufan ẹma ẹdọn̄ Lucy emi iketịn̄de iban̄a ke akpa ibuotikọ esịt, ke ini eyen esie akakpade. Enye eketịn̄ aban̄a mme ufan esie ke esop ete: “Edidi mmọ ama enen̄ede an̄wam, okposụkedi mmọ mîkesitịn̄ke uwak ikọ. Ufan mi kiet ama esidi edise mi ke mme ini oro n̄kodude ikpọn̄. Enye ama ọdiọn̄ọ ke ami nyetie ke ufọk ntua eyet, ntre enye ama esidi editie ye ami atua. Ufan mi efen ama esikot mi ke urụk ukopikọ kpukpru usen onyụn̄ ọdọn̄ mi esịt. Mbon eken ẹma ẹsikot nnyịn udia ke ufọk mmọ, ndien ke ẹsụk ẹnanam ntre.”

Okposụkedi ọkpọsọn̄ ubiak oro mme ete ye eka ẹsikopde ke ini eyen mmọ akpade mîsisọpke ikụre, mmọ ndibọn̄ akam nnọ Abasi nnyụn̄ ntie ye mme ata ufan mmọ emi ẹdide Christian ẹyenen̄ede ẹdọn̄ mmọ esịt. Ediwak ete ye eka oro ẹdide Christian, emi eyen mmọ akpade, ẹdiọn̄ọ ke Jehovah odu ye mmimọ. Ke akpanikọ, Jehovah ke “ọkọk mmọ eke esịt mmọ anuahade, onyụn̄ ofụk mmọ unan.”—Psalm 147:3.

Mme Mbụk Bible Oro Ẹdọn̄de Owo Esịt

Ke adianade ye akam ye nti ufan, Ikọ Abasi esidọn̄ mbon ntuan̄a esịt. Mbụk Bible owụt ke Jesus enyene ata udọn̄ ye ukeme ndinam eyen emi akakpade eset man etre ubiak emi ete ye eka ẹkopde. Mme utọ mbụk oro ẹnen̄ede ẹdọn̄ mbon mfụhọ esịt. Ẹyak ise iba ke otu emi.

Luke ibuot 7 etịn̄ se iketịbede ke ini Jesus akasan̄ade okosobo udịm owo emi ẹkemende okpo ẹka ndibụk ke obio Nain. Mmọ ẹkeka ndibụk n̄kukụre eyen emi ebeakpa kiet ekenyenede. Ufan̄ikọ 13 ọdọhọ ete: “Ke ini Ọbọn̄ okụtde n̄wan oro, atua enye mbọm, onyụn̄ ọdọhọ enye ete: ‘Kûtua.’”

Iwakke mbon oro ẹkemede ndidọhọ eka eyen okûtua ke ini ẹyomde ndibụk eyen esie. Ntak emi Jesus ọkọdọhọde enye okûtua? Koro enye ama ọdiọn̄ọ ke mfụhọ mma oro ọmọn̄ okụre. Mbụk oro aka iso ete: “[Jesus] asan̄a ekpere otụk ubiomokpo, ndien mme andibiom ẹtuak ẹda, enye onyụn̄ ọdọhọ ete: ‘Akparawa, ndọhọ fi nte, Daha ke enyọn̄!’ Ndien akpan̄kpa oro adaha etetie onyụn̄ ọtọn̄ọ nditịn̄ ikọ, ndien enye ayak enye ọnọ eka esie.” (Luke 7:14, 15) Anaedi mmọn̄eyet idatesịt ama asiaha eka eyen oro ke ebe oro.

Ke ini en̄wen, ete kiet emi ẹkekotde Jairus, ama edidọhọ Jesus edinam idem ọsọn̄ adiaha imọ, emi ekedide isua 12. Ikebịghike, ẹma ẹdidọhọ enye ke eyen oro akpa. Etop emi ama obụn̄ Jairus esịt, edi Jesus ama ọdọhọ enye ete: “Kûfehe ndịk, kam nyene mbuọtidem.” Ke ini Jesus ekesịmde ufọk Jairus, enye ama odụk ubet emi okpo eyenan̄wan oro akanade. Jesus ama omụm enye ubọk onyụn̄ ọdọhọ ete: “N̄kaiferi, ndọhọ fi nte, Daha ke enyọn̄!” Nso iketịbe? “Kpa idaha oro n̄kaiferi emi adaha ke enyọn̄ onyụn̄ ọtọn̄ọ ndisan̄a.” Eketie ete ye eka esie didie ke idem? ‘Mmọ ẹma ẹkop n̄kpaidem ye akwa idatesịt.’ Jairus ye n̄wan esie ẹma ẹkop akwa idatesịt ke ini mmọ ẹkefatde eyen mmọ. Eketie mmọ nte n̄kpọ ndap.—Mark 5:22-24, 35-43.

Mme mbụk Bible ẹban̄ade nte ẹkenamde nditọwọn̄ eset, utọ nte mbon oro inemede mi, ẹwụt se mme ete ye eka oro ẹfụhọde ẹkpedoride enyịn ndikụt ke ini iso. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ini ke edi eke kpukpru mme andidu ke udi editi ẹdikopde enye uyo ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọ ẹdi.” (John 5:28, 29) Jehovah aduak ete Jesus anam mme akpan̄kpa ẹset. Anana-ibat nditọwọn̄ oro ẹkpan̄ade ‘ẹyekop enye uyo’ ke ini enye edidọhọde ete: ‘Ndọhọ mbufo nte, ẹdaha ke enyọn̄!’ N̄kpri nditọ oro ẹyeset ke n̄kpa. Mme ete ye eka nditọ oro ‘ẹyekop n̄kpaidem ye akwa idatesịt,’ kpa nte Jairus ye n̄wan esie ẹkekopde.

Edieke eyen fo akpade, mbọk diọn̄ọ ke Jehovah ekeme ndinam fi afiak okop idatesịt ke ini ediset ke n̄kpa. Man etiene okụt nte emi editịbede, ana anam item andiwet psalm emi: “Mbufo ẹbịne Jehovah ye odudu esie: ẹyom iso esie kpukpru ini. Ẹti mme utịben̄kpọ esie emi enye anamde; n̄kpọ ndyọ esie.” (Psalm 105:4, 5) Ih, nam n̄kpọ nọ ata Abasi, Jehovah, nyụn̄ tuak ibuot nọ enye ke usụn̄ oro enye enyịmede.

Nso ididi utịp edieke ‘oyomde Jehovah’? Akam oro ọbọn̄de ọnọ Abasi ọyọnọ fi ukeme ndiyọ, ndima nditọete Christian, emi ẹkerede ẹban̄a fi, ẹyedọn̄ fi esịt, ndien afo oyokop ndọn̄esịt oto ndikpep Ikọ Abasi. Akan oro, ke ini iso, afo oyokụt nte Jehovah edinamde ‘utịben̄kpọ ye n̄kpọ ndyọ’ emi edinyenede ufọn ọnọ fi ke nsinsi ye eyen fo emi akakpade.

[Ekebe ke page 5]

‘Da Mma Oro Nditọ Esie Iba Ẹkekpan̄ade Sọk Mi’

Iba ke otu nditọ Kehinde ye Bintu, ebe ye n̄wan emi ẹtode Nigeria, ẹma ẹkpan̄a ke unọmọ ubomisọn̄. Mmọ ẹkop ọkpọsọn̄ ubiak tọn̄ọ nte nditọ mmọ ẹkekpan̄a. Kpa ye oro, mbuọtidem oro mmọ ẹnyenede ke Jehovah ọsọn̄ọ mmọ idem, ndien mmọ ẹsineme etop idotenyịn oro odude ke Bible ye mbọhọidụn̄ mmọ.

Mbon en̄wen ẹma ẹkụt emem ye ndọn̄esịt oro Kehinde ye Bintu ẹkenyenede. Usen kiet, n̄wan kiet emi ekerede Mma Ukoli ama ọdọhọ ufan Bintu kiet ete: “Da Mma oro nditọ esie iba ẹkekpan̄ade usen kiet, emi osụk ọkwọrọde etop Bible, sọk mi. Nyom ndifiọk se inọde enye ukeme ndiyọ.” Ke ini Bintu ekesịmde ufọk Mma Ukoli, enye ama ọdọhọ Bintu ete: “Nyom ndifiọk ntak emi osụk ọkwọrọde ikọ ọnọ mme owo aban̄a Abasi emi okowotde nditọ fo. Abasi ama owot n̄kukụre eyenan̄wan mi. Ọtọn̄ọde ke ini oro, nnyeneke mbubehe ndomokiet aba ye Abasi.” Bintu ama ada Bible anam an̄wan̄a ntak emi mme owo ẹsikpan̄ade, ye ntak emi nnyịn ikemede ndidori enyịn ke mme akpan̄kpa ẹyeset.—Utom 24:15; Rome 5:12.

Ekem Mma Ukoli ama ọdọhọ ete: “N̄kesikere ke Abasi esiwot owo. Idahaemi, mmọfiọk ke idịghe enye.” Enye ama ebiere ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah man ọfiọk mme un̄wọn̄ọ Abasi.

[Ekebe ke page 6]

‘Mmoyom Ndin̄wam, edi Mfiọkke Se N̄kpanamde’

Ke adan̄aemi ete ye eka ye nditọeka eyen oro akpade ẹsikopde akwa mfụhọ, mme ufan mmọ isifiọkke se ẹkpenamde. Mmọ ẹsiyom ndin̄wam, edi ẹsikere ke nditịn̄ ikọ m̀mê ndinam n̄kpọ oro mîdotke ekeme ndinam ubiak mmọ etetịm okpon. Emi ẹdi ndusụk n̄kpọ oro mbon oro ẹkpeyomde ndin̄wam, edi mîfiọkke se ẹkpenamde, ẹkemede ndinam.

❖ Kûtre ndika n̄kese mbon oro ẹtuan̄ade sia mûfiọkke se ekpetịn̄de m̀mê se akpanamde. Afo ndikam ndodu do ọyọsọn̄ọ mmọ idem. Ndi ufiọkke se ekpetịn̄de? Afo ndifat mmọ nnyụn̄ nseme ye mmọ ayanam mmọ ẹdiọn̄ọ ke emekere aban̄a mmimọ. Ndi emekere ke afo nditua eyet ayanam mmọ ẹtetịm ẹfụhọ? Bible ọdọhọ ete: “Ẹtuan̄a ye mmọ emi ẹtuan̄ade.” (Rome 12:15) Afo nditua owụt ke emekere aban̄a mmọ, ndien oro edi n̄kpọ ndọn̄esịt.

❖ Nam n̄kpọ nọ mmọ. Nte emekeme ndinam ekpri udia nnọ mmọ? Nte emekeme ndiyet usan oro ẹkedade ẹdia n̄kpọ? Nte emekeme ndika utom nnọ mmọ? Kûdọhọ mmọ ete: “Nam mi mfiọk se ededi oro oyomde.” Idem ke ini etịn̄de emi ke ofụri esịt, utọ ikọ oro ekeme ndinam mmọ ẹkere ke unyeneke ini ndin̄wam. Utu ke oro, kam bụp ete: “Nso ke n̄kpanam idahaemi?” ndien nam se mmọ ẹdọhọde fi. Edi kûnọhọ ke ọkpọkpọ mbubehe mmọ kûnyụn̄ udụk itie emi mmọ mîyomke esenowo odụk.

❖ Kûdọhọ ute: “Mmọfiọk nte etiede ye mbufo.” Mme owo ẹsinam n̄kpọ ke nsio nsio usụn̄ ke ini owo oro mmọ ẹmade akpade. Idem ọkpọkọm eyen fo ama akpa, afo unen̄ekede ufiọk nte etiede ye mmọ.

❖ Anyan ini eyebe mbemiso ufọk mmọ afiak eketie nte eketiede akpa. Ka iso n̄wam mmọ nte ekekeme. Ediwak owo ẹsinọ mbon oro iman mmọ akpade ntịn̄enyịn ke ndondo oro, edi mmọ ẹsiyom utọ un̄wam oro ẹbịghi akan oro. Ka iso n̄wam mmọ ke ediwak urua ye ọfiọn̄ oro ẹditienede.a

[Ikọ idakisọn̄]

[Mme ndise ke page 7]

Mme mbụk Bible ẹwụt ke Jesus enyene udọn̄ ye ukeme ndinam nditọwọn̄ ẹset ke n̄kpa