Yak Kpukpru Se Ebierede Owụt ke Emenyene Mbuọtidem

1. Nso ikekeme ndinam apostle Paul okop inemesịt ke enye ama ekekere se enye akadade uwem esie anam?

INI apostle Paul ọkọdiọn̄ọde ke ibịghike ẹmọn̄ ẹwot imọ, ikenyeneke n̄kpọ ndomokiet emi enye akatuade n̄kpọfiọk aban̄a. Ke enye ama ekekere se enye akadade uwem esie anam, esịt akakam enenem enye, enye onyụn̄ ọdọhọ ete: “Mmefehe mbuba nsịm utịt, mmọsọn̄ọ mmụm mbuọtidem n̄kama.” (2 Tim. 4:6-8) Mme n̄kpọ emi Paul ekebierede ndida uwem esie nnam nnọ Jehovah ẹma ẹfọn eti-eti, enye ama onyụn̄ enịm ke Jehovah enem esịt ye imọ. Nnyịn n̄ko iyom ndibiere nti n̄kpọ, inyụn̄ iyom Abasi ama nnyịn. Didie ke ikeme ndinam oro?

2. Ndisan̄a ke mbuọtidem ọwọrọ nso?

² Kop mi se Paul eketịn̄de aban̄a idemesie ye mme Christian eken emi ẹkenyenede mbuọtidem: “Nnyịn isan̄a ke mbuọtidem, isan̄ake ke edikụt ke enyịn.” (2 Cor. 5:7) Ikọ Paul ọkọwọrọ nso? Ke Bible, ndusụk ini ‘isan̄’ esiban̄a nte owo emekde ndidu uwem esie. Owo ama asan̄a ke se enye okụtde ke enyịn, sụk se enye okụtde, se enye okopde, ye nte etiede enye ke idem ke enye esida ebiere n̄kpọ. Edi owo ama asan̄a ke mbuọtidem, enye esibiere n̄kpọ etiene nte Jehovah Abasi ekerede n̄kpọ ye se Jehovah oyomde enye anam ke se enye oyomde ndibiere oro. Nte enye anamde n̄kpọ owụt ke enye enen̄ede enịm ke Abasi ọyọdiọn̄ imọ, ke edieke imọ inamde item Jehovah emi odude ke Bible, ke iyadia ufọn.​—Ps. 119:66; Heb. 11:6.

3. Mme ufọn ewe ke isidia ima isan̄a ke mbuọtidem? (2 Corinth 4:18)

³ Kpukpru nnyịn imesibiere n̄kpọ ndusụk ini itiene se ikụtde, se ikopde, ye nte etiede nnyịn ke idem; enye oro edi ntre. Edi ebiet emi idinyenede mfịna edi ima iyom ndibiere mme n̄kpọ emi ẹdide akpan n̄kpọ, enye edi sụk se ikụtde m̀mê se ikopde ke ida ibiere. Ntak idọhọde ntre? Ndusụk ini, se ikụtde ye se ikopde ẹkeme ndibian̄a nnyịn. Ekpededi ibian̄ake, edieke isan̄ade ke se ikụtde ke enyịn kpọt, utịt utịt imekeme ndinam n̄kpọ ikereke nte Jehovah oyomde ẹnam n̄kpọ oro, mîdịghe ikereke-kere item esie emi aban̄ade n̄kpọ oro. (Eccl. 11:9; Matt. 24:37-39) Edi ima isan̄a ke mbuọtidem, mme n̄kpọ emi idibierede ẹyedi “se Ọbọn̄ enyịmede.” (Eph. 5:10) Nnyịn nditiene item Abasi esinam esịt ana nnyịn sụn̄ onyụn̄ anam inen̄ede ikop inemesịt. (Ps. 16:8, 9; Isa. 48:17, 18) N̄kpọ en̄wen edi ke ikpaka iso isan̄a ke mbuọtidem, iyodu uwem ke nsinsi.​—Kot 2 Corinth 4:18.

4. Didie ke owo ekeme ndidiọn̄ọ m̀mê enye asan̄a ke mbuọtidem m̀mê asan̄a ke se enye okụtde ke enyịn?

⁴ Ikeme didie ndien ndidiọn̄ọ m̀mê isan̄a ke mbuọtidem m̀mê isan̄a ke se ikụtde ke enyịn? Isọn̄ke-o, sia ikpekere nte ikekere, ibọrọ osụk ada nnyịn aka n̄kpọ ifan̄ emi: Nso ye nso ke isida ibiere mme n̄kpọ emi iyomde ndibiere? Ndi edi se ikụtde ke enyịn kpọt? Mîdịghe ndi edi nte ibuọtde idem ye Jehovah inyụn̄ idade item esie? Ẹyak ineme nte ikemede ndika iso n̄wụt ke isan̄a ke mbuọtidem ke akpan n̄kpọ ita emi: ini iyomde ndimek utọ utom emi idinamde, ini iyomde ndimek owo emi ididọde, ye ini emi esop Abasi ẹtemede nnyịn se idinamde. Nte inemede n̄kpọ mbita oro kiet kiet, iyeneme mme n̄kpọ emi anade ikere iban̄a man ikeme ndibiere se ifọnde.

INI IYOMDE NDIMEK UTỌ UTOM EMI IDINAMDE

5. Ima iyom ndimek utọ utom emi idinamde, nso ke ikpekere iban̄a?

⁵ Kpukpru nnyịn iyom ndidi mbon emi ẹkemede ndinyene se ẹdade ẹse ẹban̄a idem ye mbonubon nnyịn. (Eccl. 7:12; 1 Tim. 5:8) Okụk emi ẹsikpede ke ndusụk utom ọfọn eti-eti. Utọ utom oro ekeme ndinam owo enyene se adade ese aban̄a idem ye ubon, afiak enyene ekpri nnịm-nnọ-idem man n̄kpọn̄ do. Edi ndusụk utom, okụk ikponke ntre. Ẹma ẹsio okụk udia, okụk ọfọn̄, okụk ufọk, okụre, sisi isụhọke. Ima ikere utọ utom emi iyomde ndinyịme, imesikere m̀mê ẹdikpe ifan̄; enye oro idịghe se ẹbobụp. Edi owo ekpekere aban̄a enye oro kpọt ini enye oyomde ndinyịme utom oro, ọwọrọ enye asan̄a ke se enye okụtde ke enyịn.

6. Didie ke ikeme ndiwụt ke isan̄a ke mbuọtidem ini imekde utọ utom emi idinamde? (Mme Hebrew 13:5)

⁶ Edieke isan̄ade ke mbuọtidem, n̄kpọ en̄wen emi idikerede edidi m̀mê utom oro ayanam inen̄ede ikpere Jehovah m̀mê edikam idadian̄ade nnyịn ikpọn̄ enye. Imekeme ndibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi utom emi ayanam ndọn̄ ubọk ke mme n̄kpọ emi Jehovah asuade?’ (N̄ke 6:16-19) ‘Ndi ayanam nsifiak ukwọrọ-ikọ, mfiak mbono esop, nnyeneke ini ntie n̄kpep Bible, nnyụn̄ n̄kpọn̄ mbonubon mi ke ediwak urua m̀mê ọfiọn̄?’ (Phil. 1:10) Ekpedi ibọrọ mbụme iba oro ẹdi ih, ikpọfọnke inyịme utọ utom oro ọkpọkọm ọsọsọn̄ ndikụt utom nnam. Sia isisan̄ade ke mbuọtidem, isibiere mme n̄kpọ emi anade ibiere ke usụn̄ emi owụtde ke imenen̄ede inịm ke nte ekpededi Jehovah iditreke ndinam inyene se idade idu uwem.​—Matt. 6:33; kot Mme Hebrew 13:5.

7-8. Didie ke brọda kiet ke South America okowụt ke isan̄a ke mbuọtidem? (Se ndise n̄ko.)

⁷ Kop nte Brọda Javiera ke South America akasan̄ade okụt ke edi se imọ inen̄ede isan̄a ke mbuọtidem. Enye ọdọhọ ete: “Mma nsịn n̄wed nyom akamba itie ke itie-utom nnyịn, emi ẹdikpede mi utịm ikaba ikan se ẹkesikpede mi, emi edinyụn̄ inemde mi ata edinenem ntem.” Edi ama enen̄ede ọdọn̄ Javier ndidi asiakusụn̄. Enye aka iso ete: “Ẹma ẹdọhọ mi ndikụt akwa owo emi ekesede n̄kpọ aban̄a nsio nsio ọfis itie-utom nnyịn ke idụt oro yak anam ndụn̄ọde ye ami. Mbemiso ndụn̄ọde oro, mma mbọn̄ akam ndọhọ Jehovah an̄wam mi, nnyụn̄ nnen̄ede nnịm ke enye ọdiọn̄ọ se idifọnde ikan ye ami. N̄koyom ndidi n̄kpọ ke itie-utom, nnyụn̄ nyom okụk emi ẹkpede mi afiak odobi esisịt, edi n̄koyomke utom oro edieke enye mîdiyakke nsịn idem nnam n̄kpọ nnọ Jehovah.”

⁸ Javier aka iso obụk ete: “Ini ẹsụk ẹnamde ndụn̄ọde oro, akwa owo oro ama ọdọhọ mi ke nyesinam utom ediwak ini mbe ini. Mma ntịn̄ ye enye ukpono ukpono nte ke ndikemeke ndinam ntre ke ntak se nnamde nnọ Abasi.” Javier ama esịn utom oro. Urua iba ekebe, enye ama ọtọn̄ọ utom usiakusụn̄. Ọfiọn̄ ifan̄ ekebe, enye ama ekeme ndikụt utom en̄wen emi enye ekekemede ndisosio usen nnam. Enye ọdọhọ ete: “Jehovah ama okop mme akam emi n̄kesibọn̄de onyụn̄ anam nnyene utom emi ediyakde mi nnam utom usiakusụn̄. Enen̄ede enem mi nte nnyenede utom emi ayakde nnen̄ede nnyene ini nnam n̄kpọ nnọ Jehovah ye nditọ-ete mi.”

9. Mbụk Trésor ekpep fi nso?

⁹ Edieke ikụtde ke utom emi inamde idaha-emi iyakke isan̄a ke mbuọtidem, ikpanam nso? Kop mbụk Trésor ke Republic of Congo. Enye ọdọhọ ete: “Obufa utom kiet emi n̄kenyenede ekedi utom emi n̄kesibọn̄de-bọn̄ akam nyom. Se ẹkekpede mi ama okpon utịm ikata akan se ẹkesikpede mi akpa, ẹma ẹnyụn̄ ẹkpono mi eti-eti ke itie-utom oro.” Edi Trésor ama esiwak ndifiak mbono esop ke ntak emi enye ekesinamde utom ebe ini. N̄kpọ en̄wen edi ke ẹma ẹsidọhọ enye osu nsu ọnọ mme owo man mmọ ididiọn̄ọ ke mbubehe mmimọ esịne n̄kari. Ama ọdọn̄ Trésor ndikpọn̄ utom oro, edi enye ama ekere m̀mê idinam didie imọ mîkwe utom en̄wen inam. Nso ikan̄wam enye? Enye ọdọhọ ete: “Habakkuk 3:17-19 ama an̄wam mi n̄kụt ke n̄kpọkpọn̄ utom oro, okụk inyụn̄ iwakke mi aba ke ubọk, ke nte ekpededi Jehovah eyese aban̄a mi. Ntre mma nsịn n̄wed n̄kpọn̄ utom oro.” Enye ọdọhọ ete: “Ediwak mbon emi ẹsinọde owo utom ẹkere ke owo ama enyene utom emi ẹkpede enye ọfọn, ke enye ayayak n̄kpọ ekededi atak; enye eyefre aban̄a ubon esie, onyụn̄ efre aban̄a Abasi. Esịt enem mi nte mmen̄kayakke n̄kpọ ndomokiet adian̄ade mi ọkpọn̄ Jehovah ye mbonubon nnyịn. Ke isua kiet ama ekebe, Jehovah ama an̄wam mi n̄kụt utom emi mîkedịghe utom urua ifan̄ m̀mê ọfiọn̄ ifan̄ kpọt. Utom oro ama onyụn̄ anam nnyene se ndade nse mban̄a idem nnyụn̄ nnyene ini nnam n̄kpọ nnọ Abasi. Ima iyak Jehovah edi akpa ke uwem nnyịn, okụk ekeme ndisat nnyịn ke ubọk ke ekpri ini, edi Jehovah eyese aban̄a nnyịn.” Akpanikọ edi ke ikpenịm ke item Jehovah ọfọn inyụn̄ inịm mme n̄kpọ emi enye ọn̄wọn̄ọde, iyaka iso isan̄a ke mbuọtidem, enye oyonyụn̄ ọdiọn̄ nnyịn.

INI IYOMDE NDIMEK OWO EMI IDIDỌDE

10. Nso ikeme ndinam isan̄a ke se ikụtde ke enyịn ini iyomde ndimek owo emi ididọde?

¹⁰ Ndọ edi enọ Abasi. Owo okpoyom ndidọ ndọ inyeneke se idiọkde do. Ini sista osụk ekerede owo emi enye akpamade ndidọ, enye ekeme ndise ido brọda oro, nte enye esikamade idem, nte enye etiede, nte mme owo ẹdade enye, nte enye esisede aban̄a okụk, m̀mê enye enyene owo ke ubon emi enye esisede aban̄a, ye nte enye brọda oro esinamde n̄kpọ ye imọ.b Kpukpru se isiakde oro ẹdi akpan n̄kpọ. Edi ekpedi n̄kukụre se enye ekerede aban̄a edi oro, ọwọrọ enye asan̄a ke se enye okụtde ke enyịn.

11. Didie ke ikeme ndiwụt ke isan̄a ke mbuọtidem ima iyom ndimek owo emi ididọde? (1 Corinth 7:39)

¹¹ Esịt esinen̄ede enem Jehovah enye ama okụt nte nditọ-ete nnyịn irenowo ye iban ẹnamde item esie mmọ ẹma ẹyom ndimek owo emi mmọ ẹdidọde! Ke uwụtn̄kpọ, mmọ ẹsinam item emi ọdọhọde yak mmọ ẹbet tutu mmọ ẹbe “nsehe uyen” mbemiso ẹtọn̄ọde ufan ye owo emi mmọ ẹkerede ndidọ. (1 Cor. 7:36) Mmọ ẹsidomo ndikụt ke owo emi mmimọ iyomde ndidọ enyene mme edu emi Jehovah ọdọhọde yak eti ebe m̀mê eti an̄wan enyene. (N̄ke 31:10-13, 26-28; Eph. 5:33; 1 Tim. 5:8) Edieke owo emi mîdịghe Ntiense Jehovah ọdọhọde ke imama mmọ, ke ikponyụn̄ ima ndidọ mmọ, mmọ isinyịmeke. Utu ke oro, mmọ ẹsinam item emi ọdọhọde ẹdọ “ke Ọbọn̄ ikpọn̄-ikpọn̄,” emi ikụtde ke 1 Corinth 7:39. (Kot.) Mmọ ẹsika iso ẹsan̄a ke mbuọtidem ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹnịm ke Jehovah ayaka iso anam mmimọ ikop inemesịt ikan nte owo ekededi akpanamde ikop.​—Ps. 55:22.

12. Mbụk Rosa ekpep fi nso?

¹² Kop mbụk Rosa emi edide asiakusụn̄ ke Colombia. Ke ntak utom emi enye akanamde, enye ama esiwak ndisobo ye ete kiet emi mîkedịghe Ntiense Jehovah, ete oro ama onyụn̄ oyom ufan ye Rosa. Ete oro ama odụk Rosa esịt. Rosa ọdọhọ ete: “Enye ekebiet ata eti owo. Enye ama esinam n̄kpọ an̄wam mbon edem mmọ, ikonyụn̄ inyeneke etịme etịme uwem. Mma mma nte enye ekesinamde n̄kpọ ye ami. Kpukpru nti n̄kpọ emi n̄koyomde ke ebe emi n̄kpamade ndidọ, enye ama enyene. Edi n̄kukụre mfịna ekedi ke enye ikedịghe Ntiense Jehovah.” Enye aka iso ete: “Ama ọsọn̄ mi ndidọhọ ete oro ihih sia ekedi n̄kpọ emi ekenemde-nem mi onyụn̄ ọdọn̄de-dọn̄ mi. Ini oro eketie mi ikpọn̄ ikpọn̄ ke idem sia mma nyom ndidọ ebe, edi n̄kekwe utọ brọda emi n̄kpamade ndidọ.” Kpa ye oro, Rosa ikesịnke ofụri ekikere esie ke se enye okokụtde ke enyịn. Enye ama ekere nte imọ ndidi ufan ete oro edinamde imọ idian̄ade ikpọn̄ Jehovah. Ke ntak oro, enye ama etre kpukpru se ikanamde enye asan̄a n̄kpọ ye ete oro onyụn̄ enen̄ede esịn idem anam n̄kpọ Abasi. Ekpri ini ekebe, ẹma ẹkot enye Ufọkn̄wed Mme Ọkwọrọ Obio Ubọn̄. Idaha-emi, enye edi akpan asiakusụn̄. Rosa ọdọhọ ete: “Idatesịt emi Jehovah anamde yak odu ke esịt mi idịghe ekpri.” N̄kpọ ama ọdọn̄ nnyịn eti-eti, ekeme ndisọn̄ nnyịn ndika iso nsan̄a ke mbuọtidem ini oro. Edi edieke ikade iso isan̄a ke mbuọtidem, nnyịn idituaha n̄kpọfiọk tutu amama.

INI ESOP ABASI ẸTEMEDE NNYỊN SE IDINAMDE

13. Nso ikeme ndinam ọdọn̄ nnyịn ndisan̄a ke se ikụtde ke enyịn ini esop Abasi ẹtemede nnyịn se idinamde?

¹³ Mbiowo esop nnyịn, esenyịn circuit, n̄kọk itie-utom, m̀mê Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Nnyịn ẹsiteme nnyịn se ikpanamde man ikeme ndinam n̄kpọ nnọ Jehovah. Edi ẹkpeteme nnyịn se idinamde, enye inyụn̄ in̄wan̄ake nnyịn se inamde ẹdọhọ inam enye ntre, idinam didie? Ekeme ndinam n̄kukụre se idikụtde edi utọ mfịna emi n̄kpọ oro ekemede ndida nsọk nnyịn. Imakam ikeme nditọn̄ọ ndisịn ekikere ke mme ndudue nditọ-ete oro ẹketemede nnyịn se idinamde.

14. Nso idin̄wam nnyịn isan̄a ke mbuọtidem ini esop Abasi ẹtemede nnyịn se idinamde? (Mme Hebrew 13:17)

¹⁴ Ima isan̄a ke mbuọtidem, imesinịm ke kpukpru n̄kpọ ẹsịne Jehovah ke ubọk, ke enye ọdiọn̄ọ nte n̄kpọ etiede ye nnyịn. Ke ntak oro, imesisọsọp inam se ẹdọhọde, inyụn̄ inam ke inemesịt. (Kot Mme Hebrew 13:17.) Imọdiọn̄ọ ke ima inam se ẹdọhọde, ke oro ayanam kpukpru nditọ-ete ke esop ẹdiana kiet. (Eph. 4:2, 3) Imenịm ke kpa ye nditọ-ete emi ẹdade usụn̄ mîfọnke ima, ke Jehovah ọyọdiọn̄ nnyịn ima ikop uyo mmọ. (1 Sam. 15:22) Ekpedi enyene se ikwan̄ade emi anade ẹnen̄ede, Jehovah eyenen̄ede n̄kpọ oro ini ama ekem.​—Mic. 7:7.

15-16. Nso ikan̄wam brọda kiet asan̄a ke mbuọtidem kpa ye emi eketiede enye nte ke ndusụk n̄kpọ emi ẹdọhọde ẹnam idinyeneke ibuot? (Se ndise n̄ko.)

¹⁵ Kop uwụtn̄kpọ kiet emi owụtde ufọn emi esidude ima isan̄a ke mbuọtidem. Ke Peru, kpa ye edide Spanish ke ẹsem ẹkan do, ediwak owo ẹnyene mme usem edem mmọ. Kiet ke otu oro edi Quechua. Ke ediwak isua, nditọ-ete irenowo ye iban emi ẹsemde Quechua ẹma ẹsisan̄a ẹyom mbon emi ẹsemde Quechua ke efakutom mmọ. Edi ẹma ẹkpụhọde usụn̄ emi mmọ ẹdisan̄ade iyom mbon Quechua ke ntak se ukara ẹkedọhọde ẹnam. (Rome 13:1) Oro ama anam ndusụk nditọete ẹkere m̀mê obufa usụn̄ emi ẹdọhọde ẹnam utom oro idikam inamke ọsọsọn̄ mmimọ ndikụt mbon emi ẹsemde usem oro ke efakutom mmimọ. Ke ini nditọ-ete ẹkenamde n̄kpọ ke obufa usụn̄ emi ẹkedọhọde ẹnam, Jehovah ama an̄wam mmọ ẹkụt ediwak mbon emi ẹsemde Quechua.

¹⁶ Ebiowo kiet emi ekerede Kevin, emi odude ke esop emi ẹsemde Quechua ekesịne ke otu mbon emi n̄kpọ oro akafịnade. Enye ọdọhọ ete: “Mma n̄kere nte, ‘Idinam didie ikụt mbon emi ẹsemde Quechua idaha-oro?’” Nso ke Kevin akanam? Enye ọdọhọ ete: “Mma n̄kere se idude ke Mme N̄ke 3:5. Mma nnyụn̄ n̄kere mban̄a Moses. Akana Moses emen nditọ Israel ọwọrọ ke Egypt. Ebiet emi ẹkedọhọde enye asan̄a eketie nte mmọ ẹsan̄a ẹkedụk afia yak emem nditọ Egypt utom ndimụm mmọ. Kpa ye oro, Moses ama okop uyo Jehovah, Jehovah ama onyụn̄ ọdiọn̄ enye onyụn̄ anam utịben̄kpọ anyan̄a mmọ.” (Ex. 14:1, 2, 9-11, 21, 22) Kevin ama enyịme ndikpụhọde nte enye ekesikwọrọde ikọ. Utịp ekedi nso? Enye ọdọhọ ete: “Ama akpa mi idem ndikụt nte Jehovah ọkọdiọn̄de nnyịn. Nsonso oro ima isisan̄a eti-eti ke efakutom nnyịn iyom mbon emi ẹsemde Quechua, ndien ndusụk ini ikesikụt owo kiet m̀mê iba kpọt. Idaha-emi, inen̄ede isịn idem ikwọrọ ikọ ke mme efakutom emi mbon emi ẹsemde usem oro ẹwakde. Ke ntak oro, imesikụt ediwak owo ineme Ikọ Abasi, inyene ediwak owo emi ẹmade Ikọ Abasi ẹnyụn̄ ẹdọhọde ifiak idi, inyụn̄ ikpep ediwak owo Bible. Ẹwak ke mbono esop nnyịn idaha-emi ẹkan nte ẹkesidide.” Se idude edi ke Jehovah isitreke ndidiọn̄ nnyịn ima isan̄a ke mbuọtidem.

17. Nso ke ekpep ke ibuotikọ emi?

¹⁷ Imeneme nte ikpakade iso iwụt ke isan̄a ke mbuọtidem ke ikpehe ita emi ẹdide akpan n̄kpọ. Edi ofụri ikpehe uwem nnyịn ke ana ika iso isan̄a ke mbuọtidem, ndien oro esịne se idinamde m̀mê se ididade inem idem esịt, adan̄a nte ikpakade n̄wed iketre, m̀mê nte ikpọbọkde nditọ nnyịn. Se ededi emi anade ibiere, yak okûdi se ikụtde ke enyịn kpọt ke ida ibiere. Yak ikere n̄ko m̀mê n̄kpọ oro ayanam ikpere Jehovah m̀mê edikam idadian̄ade nnyịn ikpọn̄ enye, ikere item esie, ye se enye ọn̄wọn̄ọde ete ke iyese iban̄a nnyịn. Ima inam ntre, iyekeme “[ndisan̄a] ke enyịn̄ Jehovah Abasi nnyịn ke nsinsi nsinsi.”​—Mic. 4:5.