‘Ekọn̄ Emi Enyene Jehovah’

Editịm okụk oro ọkọtọn̄ọ ke 1999 ini ukara France ẹkedọhọde ke ana ikpe tax ke ntak etịbe emi ikọbọde ọtọn̄ọde ke 1993 esịm 1996. Ukara ikenyeneke unen ndibọ tax oro. Ima ika mme esopikpe ke France nditre utọ n̄kpọ oro, edi ibuot ikodụhe. Ke ẹma ẹkebiere ikpe yak etịp nnyịn ke esop usion̄o-ikpe, ukara ẹma ẹsio dollar 6,300,000 ke bank account n̄kọk itie-utom France. ECHR ẹkedi akpatre idotenyịn nnyịn ndifiak mbọ okụk oro. Edi mbemiso ECHR ẹbonode ẹkop se ikemende ika esop oro, mmọ ẹma ẹdọhọ yak nnyịn, owo kiet emi mmọ ẹsiode ẹdọn̄, ye mme ẹkpe-ibet ukara isobo inyụn̄ ise m̀mê imekeme ndibiere ikpe oro owo imenke ika esop.

Ima ikere ke owo emi ECHR ẹsiode ẹdọn̄ do ọmọn̄ edinyịk nnyịn yak inyịme ndikpe ubak okụk oro, edi ima inen̄ede ikụt ke edieke ikpede ọkpọkọm dollar kiet, ke ayatuaha ye se Bible etịn̄de. Nditọ-ete ẹketịp okụk oro ẹda ẹnam utom Abasi, okụk oro ikedịghe okụk ukara. (Matt. 22:21) Kpa ye oro, ke ntak emi ikokponode mbet ECHR, ima idọhọ ke iyodụk mboho oro.

Akpa mboho oro ekedi ke kiet ke otu mme ubet emi esop ECHR ẹsinịmde mme mboho ntre, ubet oro ama eye tutu. Ntọn̄ọ ntọn̄ọ mboho oro ama enyene nte eketiede. Mma emi ẹkesiode ẹdọn̄ ọkọdọho ke imọ ikekere ke akpana Mme Ntiense Jehovah ke France ekpe ubak okụk ke se ukara ẹkedọhọde ẹkpe. Nnyịn ikekemeke ndime, ima ibụp enye, “Ndi ọmọdiọn̄ọ ke se itetie emi, ke ukara France ẹsosio kan̄a dollar 6,300,000 ke bank account nnyịn?”

Mma oro ama okot iso ọdọn̄. Ini mme ẹkpe-ibet ukara France ẹkenyịmede ke ukara ẹma ẹsio okụk oro, mma oro ikesehe ikpe oro aba ke enyịn emi enye ekesede akpa akpa. Enye ama etịn̄ ikọ ayat esịt ye mmọ, mbono asuana uken̄. Idaha-oro ke enyịn akatara mi ke Jehovah ọwọn̄ọde n̄kpọ obon ke usụn̄ emi nnyịn mîkekereke-kere man ikeme ndikan ikpe oro. Ini ikpọn̄de mboho oro, ẹkpesiak nnyịn esịt, ẹsio ndom. Se iketịbede eketie nte idadaba.

Ke June 30, 2011, kpukpru mme ẹbiere-ikpe ke ECHR ẹkebiere uyo kiet, ẹnyụn̄ ẹbiere ẹsịn ke ufọn nnyịn. Mmọ ẹma ẹbiat tax oro efep, ẹdọhọ ukara ẹkpọn̄ okụk emi ẹkesiode ke account nnyịn ẹnọ nnyịn ye udori. Akpan n̄kpọ emi mmọ ẹkebierede do osụk ekpekpeme ikọt Abasi ke France tutu emi. Mbụme kiet emi ikobụpde mma oro do, nnyịn itiehe-tie ikere idem mbụme kan̄a mbemiso ibụpde, ẹketie nte itiat emi ẹketopde enye okodụk Goliath ọkpọ-iso, n̄kpọ etịmede ke ekọn̄ oro. Nso ikanam ikan? Onyụn̄ edi nte David ọkọdọhọde Goliath ete ke ‘ekọn̄ oro ekenyene Jehovah.’ ​—1 Sam. 17:45-47.

Idịghe isan̄ enye oro kpọt ke ikakan ke ikpe. Kpa ye odudu emi ikpọ owo pọlitiks ye ikpọ owo ufọkabasi ẹsiode ẹnyụn̄ ẹkọbọde ikọt Abasi, n̄kponn̄kan esopikpe ke idụt 70 ye mme esopikpe eken ke nsio nsio idụt ẹma ẹbiere ikpe 1,225 emi ọfọnde ye Mme Ntiense Jehovah. Mme ikpe emi ikande do ẹyak inyene ifụre ye unen emi akpanade nte inyene, utọ nte ukara idụt ndisịn nnyịn enyịn̄ ke n̄wed nte ido ukpono, nnyịn ndinyene ifụre ndikwọrọ ikọ an̄wan̄wa, ndinyene unen nditre ndinam mme edinam ufịtidụt, ndinyụn̄ nnyene unen nditre ndisịn iyịp ke idem.

Akadaha didie yak ami emi n̄kanamde utom ke Ibuot Itie-Utom Mme Ntiense Jehovah ke New York, U.S.A. nditiene n̄ka ikpe ke Europe?

SPIRIT ISỤN̄UTOM AMA EBE MI

Ete mi ekekere George, eka mi ekere Lucille. Mmọ mbiba ẹkedu ke ọyọhọ klas 12 ke ufọkn̄wed Gilead, ẹkekụre, ẹkenọ mmọ ẹka Ethiopia. N̄kamana ke Ethiopia ke 1956. Mmọ ẹkemen mi ẹsio Philip emi ekedide ọkwọrọ-ikọ ke eyo mme apostle. (Utom 21:8) Isua emi eketienede, ukara ẹma ẹkpan ikọt Abasi ndinam n̄kpọ Abasi ke idụt oro. Kpa ye edide n̄kedi ata ekpri eyen ini oro, mmenen̄ede nti nte ubon nnyịn ẹkesidịbede-dịbe ẹnam n̄kpọ Abasi. Ke ibuot eyenọwọn̄ oro, udịbe oro akakam enenem mi! Ke 1960, ikpọ owo ukara ẹma ẹdọhọ ikpọn̄ idụt oro; ikenemke mi.

Ini ubon nnyịn ẹkpọn̄de do ẹdikodu ke Wichita, Kansas, U.S.A., spirit isụn̄utom oro ye ifịk ẹkesụk ẹdodu ete ye eka mi ke idem. Mmọ ẹma ẹnam n̄kpọ Jehovah ke ofụri esịt, ẹnyụn̄ ẹkpep mi, Judy adiaha-ẹka mi, ye Leslie udọ-eka mi emi ẹkenyụn̄ ẹmanade n̄ko ke Ethiopia ndinam ukem oro. N̄kana baptism ini ndide isua 13. Isua ita ekebe, ubon nnyịn ẹma ẹwọrọ ẹkedu ke Arequipa ke Peru emi ẹkeyomde-yom mme ọkwọrọ-ikọ.

Ke 1974, n̄kọk itie-utom Peru ẹma ẹmek mi ye brọda inan̄ en̄wen mme akpan asiakusụn̄. N̄kedi isua 18 kpọt. Akana ikọkwọrọ ikọ ke mme Obot Andes. Ukwọrọ-ikọ ikesịmke n̄kan̄ oro kan̄a. Oro ọkọwọrọ ke iyọkwọrọ ikọ inọ mbon Quechua ye mbon Aymara emi ẹkedide mme amana-ison̄ mme ẹnyene obio oro. Moto emi ikesiwatde inam utom ukwọrọ-ikọ do okonyụn̄ edi ufọk nnyịn. Ikesikot enye Ubom Noah sia ekebiet ubom oro. Esinem mi eti-eti mma nti nte n̄kesidade Bible n̄wụt mme amana-isọn̄ oro ke ibịghike, Jehovah ayanam ubuene, udọn̄ọ, ye n̄kpa ẹtre. (Edi. 21:3, 4) Ediwak mmọ ẹma ẹdituak ibuot ẹnọ Jehovah.

MMA NDIKA N̄KANAM UTOM KE IBUOT ITIE-UTOM

Ini Brọda Albert Schroeder emi ekedide owo Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah ekedide Peru ke 1977, enye ama ọdọhọ mi nsịn n̄wed mben̄e ndinam utom Bethel ke ibuot itie-utom Mme Ntiense Jehovah. Mma nnam ntre. Ikebịghike ke June 17, 1977, mma n̄kọtọn̄o utom Bethel ke Brooklyn. Tọn̄ọ ke usen oro tutu isua inan̄ ebe, n̄kanam utom ke itie-utom emi ẹsinamde Bethel asana ẹnyụn̄ ẹdiọn̄de mme n̄kpọ emi abiarade do.

Ke June 1978, mma nsobo ye Elizabeth Avallone ke mbono ofụri ererimbot emi ẹkenịmde ke New Orleans ke Louisiana. Ete ye eka esie ẹkenyụn̄ ẹbiet ete ye eka mi. Mmọ ẹma ẹsinam n̄kpọ Jehovah ke ofụri esịt. Ini isobode, Elizabeth ama ededi asiakusụn̄ ofụri ini ke isua inan̄, ama onyụn̄ ebiere ndinam utom ofụri ini nnọ Abasi ke ofụri eyo-uwem esie. Mma nsiwet leta nnọ enye, enye onyụn̄ ewet ọnọ mi. Ikebịghike, ima inen̄ede idiọn̄ọ idem nnyịn inyụn̄ inen̄ede ima kiet eken. Ikanam ndọ ke October 20, 1979, enye onyụn̄ editiene mi odu ke Bethel anam n̄kpọ Abasi.

Akpa esop emi ikodude ekekere Brooklyn Spanish. Mme brọda ye mme sista ke esop oro ẹma ẹma nnyịn eti-eti. Ke ofụri isua emi inamde n̄kpọ Abasi, imodu ke esop ita efen. Nditọ-ete ke mme esop oro ẹma nnyịn ẹnyụn̄ ẹn̄wam nnyịn ikop inem utom emi inamde ke Bethel. Imọkọm mmọ nte ẹken̄wamde nnyịn, imonyụn̄ ikọm n̄ko mme ufan nnyịn ye mbonubon nnyịn emi ẹken̄wamde nnyịn ẹse ẹban̄a ete ye eka nnyịn emi ẹma ẹkesọn̄.

MMA N̄KPEP NDIN̄WAM ESOP ABASI KE N̄KPỌ ABAN̄ADE IKPE

Ke January 1982, ẹma ẹdọhọ ndikanam utom ke Itie-Utom Emi Ẹsede Ẹban̄a Ikpe ke Bethel, ama akpa mi idem. Isua ita ekebe, ẹma ẹdọhọ n̄ka ufọkn̄wed nta-ifiọk n̄kekpep ibet man ndi ekpe-ibet nnyụn̄ nnyene license. Ama akpa mi idem ndidiọn̄ọ nte ke ediwak n̄kpọ emi mme owo ke United States ye ke nsio nsio idụt ke ererimbot ẹnyenede ifụre ndinam ẹnyụn̄ ẹdade ifụre oro efere efere do, okoto ikpe emi Mme Ntiense Jehovah ẹkekande. Ẹma ẹsinen̄ede ẹneme ẹban̄a mme akpan ikpe emi ikọt Abasi ẹkekande do ke klas.

Ke 1986, ẹma ẹmek mi esenyịn Itie-Utom Emi Ẹsede Ẹban̄a Ikpe. N̄kedi isua 30. Se do! Eyenọwọn̄ nte ami nnyụn̄ mmụmke-mụm ibuot utọ akwa utom emi anade ke iso. Edi ama enem mi nte ẹkenọde mi utom oro, mma nnyụn̄ ndiọn̄ọ ke se inade mi ke iso idịghe ekpri utom.

Ke 1988, mma ndi ekpe-ibet. Edi n̄kọdiọn̄ọke adan̄a nte ndika ufọkn̄wed nta-ifiọk akanamde mi n̄kpọ okonyụn̄ adian̄arede mi ọkpọn̄ Jehovah. Ufọkn̄wed nta-ifiọk ekeme ndinam owo oyom ndisio idemesie nnyan, anam owo ekere ke se imọ ikpepde idiọn̄ọ anam imọ idi n̄kpọ ikan mbon emi mîkaha utọ n̄wed emi imọ ikakade. Elizabeth ama anyan̄a mi. Enye ama an̄wam mi mfiak nsịn ekikere ke mme n̄kpọ emi ẹken̄wamde mi nnen̄ede n̄kpere Jehovah mbemiso n̄kọtọn̄ọde ndikpep ibet ke ufọkn̄wed nta-ifiọk. Ama ada ini, edi sụn̄sụn̄ sụn̄sụn̄, mma mfiak ntetịm n̄kpere Jehovah. N̄kọkọn̄ ubọk ke esịt ntịn̄ nte ke idịghe ndinyene ifiọk ufọkn̄wed nta-ifiọk edi akpan n̄kpọ akan ke uwem. Se inen̄erede inam uwem owo enyene ibuot edi owo nditetịm n̄kpere Jehovah, ndinen̄ede mma enye, nnyụn̄ mma ikọt esie.

NDIN̄WANA NNYỤN̄ NDA IBET NNAM ETI MBỤK ỌSỌN̄Ọ ADA

Oyom ẹda ibet ẹkpeme utom emi ẹnamde ke Bethel, ẹkpeme esop Abasi, ẹnyụn̄ ẹnam nnyịn inyene unen ndikwọrọ eti mbụk. Ke mma n̄kokụre ufọkn̄wed, mma ntọn̄ọ ndinen̄ede nsịn idem n̄wam itie-utom nnyịn ẹse ẹban̄a mme n̄kpọ oro. Utom oro ama enem mi, edi ikonyụn̄ imemke-o sia edi ete ibọp enyịn itat n̄kpọ okpụhọde ke esop Abasi. Ke uwụtn̄kpọ ke 1991, ẹma ẹdọhọ Itie-Utom Emi Ẹsede Ẹban̄a Ikpe ẹteme se ẹkpenamde man ẹtre ndisidọhọ mme owo ẹtịp okụk ke mme n̄wed ikọ Abasi emi ẹnọde mmọ. Ẹma ẹnam oro ẹma, Mme Ntiense Jehovah idisibọhọ mme owo okụk ẹma ẹnọ mme owo mme n̄kpọ ikọ Abasi. Emi ama anam utom afiak efere ke Bethel ye ke mme esop. Ndien tutu mfịn, se ẹkenamde oro iyakke inyene mfịna ke n̄kpọ tax. Ndusụk owo ẹkekere ke ẹkpenam ntre ke okụk ayatak esop Abasi eti-eti, ke nnyịn idinyeneke n̄wed inọ mbon emi ikwọrọde ikọ inọ, idinyụn̄ ikemeke ndin̄wam ediwak owo ẹdidiọn̄ọ Jehovah. Edi idịghe se iketịbede edi oro. Utu ke oro, ibat mbon emi ẹnamde n̄kpọ ẹnọ Jehovah toto ke 1990 tutu esịm emi, ọdọk ebe utịm ikaba akan se ekedide mbemiso ini oro, mme owo mfịn ẹnyụn̄ ẹnyene mme n̄kpọ ikọ Abasi ke mfọn. Mmada enyịn mi n̄kụt ke un̄wam Jehovah ye nda-usụn̄ emi enye adade ofụn emi anamde akpanikọ ọnọ anam ukpụhọde enye oro ye ediwak ukpụhọde eken emi ẹnamde ke esop Abasi ẹnyene ibuot.​—Ex. 15:2; Matt. 24:45.

Idịghe ndinyene nti mme ẹkpe-ikpe emi ẹdiọn̄ọde nditịn̄ ikọ ke esop-ikpe edi n̄kukụre n̄kpọ emi an̄wamde yak isikeme ndikan ikpe ke esop. Ediwak ini se isinamde mme ẹbiere-ikpe ye mbon ukara ẹnam n̄kpọ ẹsịn ke ufọn nnyịn edi nti edu emi ikọt Jehovah ẹnyenede. Mma n̄kụt uwụtn̄kpọ kiet ke 1998 ini mbon Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah ita ye iban mmọ ẹkedụkde mbono ke Cuba. Mbono oro ekedi mbono emi owo mîdifreke. Nte mmọ ẹkefọnde ido ye mme owo ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ ukpono ukpono ẹkenen̄ede anam ikpọ owo ukara ẹkụt ke nnyịn isisịnke idem ke n̄kpọ pọlitiks. Enye oro okodụk mmọ enyịn akan se iketịn̄de-tịn̄ ke inua.

Edi ima idomo ndibiere mfịna emem emem ye mme owo ndien ibuot idụhe, imesika esop-ikpe man ‘in̄wana inyụn̄ ida ibet inam eti mbụk ọsọn̄ọ ada.’ (Phil. 1:7) Ke uwụtn̄kpọ, ke ata ediwak isua, ukara Europe ye South Korea ikenyịmeke ke ikọt Jehovah ẹyene unen ndisịn ndidụk ekọn̄. Ntre, ẹma ẹkọbi n̄kpọ nte mme brọda 18,000 ke Europe, ndien ke South Korea, mme brọda emi ẹkekọbide ẹma ẹbe 19,000. Ntak-a? Koro se mmọ ẹkekpepde ke Bible ikayakke mmọ ẹdụk ekọn̄.

Utịt utịt, ke July 7, 2011, ECHR ẹma ẹno ata akpan ubiere-ikpe ke ikpe emi ẹkekotde Bayatyan v. Armenia. Ke ubiere-ikpe oro, mmọ ẹkedọhọ ke ana kpukpru idụt ke Europe ẹnam yak utom emi mîsan̄ake n̄kpọ ye ekọn̄ odu ọnọ mbon emi mîmaha ndidụk ekọn̄ ke ntak ido ukpono mmọ. Ke June 28, 2018, Akwa Esop Ibet Ukara South Korea ama ebiere mbiet n̄kpọ oro. Ekpedi n̄kparawa nnyịn ikadaha san̄asan̄a, ọkpọkọm ekpekedi ọkpọ owo ifan̄ ẹketre ndida san̄asan̄a, nnyịn ikpekekemeke ndikan ke ikpe oro ke Armenia m̀mê ke South Korea.

Itie-Utom Emi Ẹsede Ẹban̄a Ikpe ke ibuot itie-utom nnyịn ye mme Itie-Utom Emi Ẹsede Ẹban̄a Ikpe ke nsio nsio n̄kọk itie-utom ke ofụri ererimbot ẹnam utom eti-eti man inyene ifụre ndituak ibuot nnọ Jehovah nnyụn̄ n̄kwọrọ mban̄a Obio Ubọn̄ Abasi. Ida ke edi n̄kpọ ukpono nnyịn ndika esop ke ibuot nditọ-ete nnyịn emi mbon ukara ẹkọbọde. M̀mê imakan ke ikpe m̀mê nnyịn ikanke, nnyịn ndimen ikpe n̄ka esop esidi ntiense ọnọ mme andikara, ndidem, ye mme idụt. (Matt. 10:18) Mme ẹbiere-ikpe, mbon ukara, mme ufọkutom ukọ mbụk n̄kpọntịbe, ye mme owo ke obio ana ẹkot ẹnyụn̄ ẹkere ẹban̄a mme itie N̄wed Abasi emi isisịnde ke mme n̄kpọ emi isiwetde ini isịnde ikpe ke esop ye ke ini itịn̄de ikọ ke esop. Ke ntak oro, mme owo emi ẹnyenede eti esịt ẹsidiọn̄ọ mbon emi Mme Ntiense Jehovah ẹdide ye itie emi nnyịn idade se nnyịn inịmde ke akpanikọ ito. Ndusụk mmọ ẹkam ẹkabade ẹdi nditọ-ete nnyịn.

JEHOVAH SỌSỌN̄Ọ!

Ke isua 40 emi ebede mi, mmenyene ubọk ke nsio nsio ikpe ke nsio nsio n̄kọk itie-utom ke ofụri ererimbot. Mmaka ediwak akwa esopikpe, mmonyụn̄ nsobo ye ediwak ikpọ-owo ukara. Mmama mbon emi inamde utom ntre ke Itie-Utom Emi Ẹsede Ẹban̄a Ikpe ke ibuot itie-utom Mme Ntiense Jehovah ye ke ukem itie-utom oro ke nsio nsio n̄kọk itie-utom ke ofụri ererimbot, mmonyụn̄ mma utom emi mmọ ẹnamde. Mme edidiọn̄ emi Jehovah ọdiọn̄de mi ke uwem mi emi idịghe ekpri, se nnyụn̄ ndade uwem mi nnam enem mi tutu onyụn̄ enyene ibuot.

Ke isua 45 emi ebede, Elizabeth ọsọn̄ọ ada ye ami, ama mi, onyụn̄ an̄wam mi, ọfọnde-fọn ye ke ọdiọkde-diọk. Oro anam mma enye koro enye anam oro ọnọ mi kpa ye emi enye ọdọn̄ọde udọn̄ọ emi esinamde idem emem enye onyụn̄ ọbọde enye odudu.

Nnyịn mbiba imada enyịn nnyịn ikụt ke odudu ye edikan itoho ukeme nnyịn. Onyụn̄ edi ukem ukem nte Edidem David ọkọdọhọde ete ke “Jehovah edi odudu ọnọ ikọt esie.” (Ps. 28:8)‘Ekọn̄ enyene Jehovah.’ Ikọ oro edi ata ofụri akpanikọ.