IBUOTIKỌ UKPEPN̄KPỌ 39
ỌYỌHỌ IKWỌ 54 ‘Usụn̄ Uwem Edi Emi’
“Mbon Oro Ẹnyenede Eti Esịt” Ẹyenam N̄kpọ Ẹban̄a Se Mmọ Ẹkopde
“Kpukpru mbon oro ẹnyenede eti esịt oro edinamde mmọ ẹnyene nsinsi uwem ẹkabade ẹdi mme andinịm ke akpanikọ.”—UTOM 13:48.
AKPAN N̄KPỌ EMI IDINEMEDE
Idineme iban̄a ini emi ikpọdọhọde mme owo m̀mê mmọ ẹkpema ndinen̄ede ndiọn̄ọ Bible, ye ini emi ikpokotde mmọ mbono esop.
1. Nsio nsio owo ẹsinam n̄kpọ didie ẹma ẹkop eti mbụk? (Utom 13:47, 48; 16:14, 15)
EKEDI ndondo emi ediwak owo ke eyo mme apostle ẹkekopde akpanikọ, mmọ ẹma ẹkabade mme Christian. (Kot Utom 13:47, 48; 16:14, 15.) Esitịbe ntre n̄ko mfịn. Ndusụk owo ẹsinem esịt eti-eti akpa ini emi mmọ ẹkopde eti mbụk. Idem ndusụk mbon emi ẹdide akpa ini emi ẹkwọrọde ikọ ẹnọ mmọ, mmọ inọhọ iso, ẹkeme ndiyịme etop oro nte ini akade. Ima ikụt “mbon oro ẹnyenede eti esịt” ini ikwọrọde ikọ, ikpanam n̄kpọ didie?
2. Didie ke utom ukwọrọ-ikọ nnyịn ebiet se ọtọ-in̄wan̄ esinamde?
2 Kere uwụtn̄kpọ emi ise. Imekeme ndimen utom ukwọrọ-ikọ nnyịn ndomo ye se ọtọ-in̄wan̄ esinamde. Mfri akpadat ke eto kiet, ọtọ-in̄wan̄ ekeme ndiketet mfri oro, kpa ke ukem ini oro, ke akabade isọn̄ mîdịghe ke ọtọ n̄kpọ kpa ke in̄wan̄ esie oro. Ukem ntre, ima ikụt owo emi eben̄ede idem ndinam n̄kpọ mban̄a etop emi ikwọrọde inọ enye, imesiyom ndin̄wam enye ọsọsọp akabade mbet Christ. Kpa ke ukem ini oro, nnyịn ke ika iso in̄wam mbon en̄wen emi ikọkwọrọde inọ, edi emi ẹyomde ẹnọ mmọ ini man mmọ ẹkụt ntak emi ọfọnde mmọ ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ n̄kpọ ẹban̄a se mmọ ẹkekopde oro. (John 4:35, 36) Mbufiọk edin̄wam nnyịn idiọn̄ọ m̀mê owo eben̄e idem ndikabade mbet Christ idaha-oro m̀mê oyom inọ enye ini, onyụn̄ an̄wam nnyịn idiọn̄ọ mfọnn̄kan usụn̄ emi ikemede ndin̄wam enye. Idaha-emi ẹyak ineme se ikemede ndinam akpa ini emi inemede Ikọ Abasi inọ mbon emi ẹben̄ede idem ndinam n̄kpọ mban̄a se ikwọrọde inọ mmọ. Iyeneme n̄ko nte ikemede ndin̄wam utọ mbon oro ẹka iso ẹkpere Jehovah ẹnyụn̄ ẹtuak ibuot ẹnọ enye.
NTE IKPAN̄WAMDE MBON EMI ẸBEN̄EDE IDEM NDINAM N̄KPỌ MBAN̄A SE IKỌKWỌRỌDE INỌ MMỌ
3. Ima isobo mbon emi ẹmade ukwọrọ-ikọ nnyịn, ikpanam n̄kpọ didie? (1 Corinth 9:26)
3 Ima isobo mbon emi ẹmade ukwọrọ-ikọ nnyịn, iyom ndisọsọp n̄n̄wam mmọ ẹdiọn̄ọ Jehovah ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndikpere enye. Akpana ibụp mmọ ke ebe oro m̀mê mmọ ẹkpema ndinen̄ede ndiọn̄ọ Bible inyụn̄ ikot mmọ mbono esop.—Kot 1 Corinth 9:26.
4. Nọ uwụtn̄kpọ owo emi ekedide ẹkwọrọ ikọ ẹnọ enye, enye enyịme kpa ke ebe oro ke ikpama ndinen̄ede ndiọn̄ọ Bible.
4 Bụp owo m̀mê enye akpama ndinen̄ede ndiọn̄ọ Bible. Ndusụk owo ẹsidi ima ikwọrọ ikọ inọ mmọ, mmọ ẹnyịme kpa ke ebe oro ke ikpama in̄wam mmọ ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ Bible. Se uwụtn̄kpọ mi. Thursday usen kiet, n̄ka-iferi kiet ke Canada ama aka ebiet emi Mme Ntiense ẹkenịmde ukpatn̄kpọ ẹkwọrọ ikọ ọkọbọ ekpri n̄wed Du Ata Uwem ke Nsinsi! Sista emi okodude ke itie ukpatn̄kpọ oro ama ọdọhọ enye ke ẹkeme n̄ko ndin̄wam enye enen̄ede ọdiọn̄ọ Bible ke mfọn. N̄ka-iferi oro ama enyịme. Enye ama ọnọ sista oro nọmba fon esie onyụn̄ ọbọ eke sista oro. Kpa ke usen oro, enye ama ọnọ sista oro etop obụp m̀mê ini ewe ke mmimọ iditọn̄ọ. Sista oro ama ọdọhọ enye yak edi ke utịturua. N̄ka-iferi oro ama obụp enye ete: “Ndi ekpekeme ndidi n̄kpọn̄? Nyenyene ufan̄.” Mmọ ẹma ẹneme Ikọ Abasi Friday oro. N̄ka-iferi oro ama odụk mbono esop utịturua oro. Akpa ini emi enye okodụkde mbono esop nnyịn ekedi oro. Enye ama onyụn̄ aka iso ndinam se idin̄wamde enye ekpere Jehovah.
5. Nso ke ikpanam edieke ikụtde ite ke owo iben̄eke idem kan̄a ndikpep Bible ye nnyịn? (Se mme ndise n̄ko.)
5 Idịghe kpukpru mbon emi ẹkopde ukwọrọ-ikọ nnyịn ke idori enyịn ke mmọ ẹyedọhọ ke ebe oro ke imoyom ẹn̄wam mmimọ inen̄ede idiọn̄ọ Bible ukem nte n̄ka-iferi oro. Ke eke ndusụk owo, ekeme ndidi se ibemde iso ineme n̄kpọ emi mmọ ẹdimade. Kpa ye oro, edieke inịmde ke usen kiet owo oro ekeme ndiyom ndikpep Bible inyụn̄ ika iso iwụt ke imekere iban̄a enye, ekpri ini do imekeme nditọn̄ọ ndikpep Bible ye enye. Nso ke ikeme nditịn̄ ini ibụpde owo m̀mê enye akpama ndinen̄ede ndiọn̄ọ Bible? Ẹma ẹbụp ndusụk nditọ-ete irenowo ye iban emi mîsisọn̄ke mmọ nditọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible ye owo mbụme oro. Ẹyak ikop se mmọ ẹtịn̄de.
Didie ke ikeme ndinam ọdọdọn̄ mme owo emi ndikpep Bible? (Se ikpehe 5-6)a
6. Nso ke ikpetịn̄ ye owo emi amade ukwọrọ-ikọ nnyịn man ikeme ndika iso nneme se idude ke Bible ye enye?
6 Mme asuanetop ye mme asiakusụn̄ emi ẹkebụpde nte ẹkpetọn̄ọde ukpepn̄kpọ Bible ẹkedọhọ ke ndusụk idụt ke ikpoyom nditịn̄ mban̄a ukpepn̄kpọ Bible, ke ọkpọfọn itre nditịn̄ yak etie nte ke ufọkn̄wed ke edi, m̀mê ndidọhọ ke iyom ndikpep owo oro n̄kpọ. Mmọ ẹdọhọ ke se inen̄erede ifọn edi ndidọhọ owo oro ke iyom ndineme Ikọ Abasi ye enye, mîdịghe ke iyom ndin̄wam enye enen̄ede ọdiọn̄ọ Bible esie. Okpoyom owo enyịme yak afiak edi edisineme Ikọ Abasi ye enye, emekeme ndidọhọ enye ete: “Akpa owo idem ndikụt nte mme ibọrọ akpan mbụme emi ẹban̄ade uwem ẹdọn̄ọde ẹyọhọ Bible,” mîdịghe afo ọdọhọ: “Bible idịghe sụk n̄wed ido ukpono kpọt-o, edi n̄wed emi se idọn̄ọde ke esịt ẹkemede ndin̄wam nnyịn ke usen ke usen.” Emekeme ndidian do ete: “Ndineme n̄kpọ mban̄a Bible isidaha ini; minit 10 esịm 15 ekem afo ndikpep ata akpan n̄kpọ.” Emekeme nditịn̄ ikọ oro ntre ama, enye itiehe nte ke afo ye enye ẹmedụk ediomi ẹban̄a n̄kpọ idaha-oro, mîdịghe ke mbufo ẹmenyịme ndisisobo kpukpru urua, koro oro ekeme ndinam etie enye nte ke edi n̄kpọ emi anade imọ inyịme inọ fi, ke ana imọ isidu ke ufọk ke utọ ini oro, imọ imama, imaha-ma.
7. Ini ewe ke ndusụk owo ẹsibem iso ẹkụt akpanikọ emi Bible ekpepde? (1 Corinth 14:23-25)
7 Kot mmọ mbono esop. Ke eyo apostle Paul, etie nte akpa ini emi ndusụk owo ẹkekụtde akpanikọ emi Bible ekpepde ekedi ini mmọ ẹkedụkde mbono esop. (Kot 1 Corinth 14:23-25.) Esiwak nditịbe ntre n̄ko mfịn. Ediwak mbon emi ẹtọn̄ọde-tọn̄ọ ndikpep Bible ye nnyịn ẹsisọsọp ẹkpere Jehovah ndondo oro mmọ ẹtọn̄ọde ndidụk mbono esop nnyịn. Ini ewe ke okpokot mmọ mbono esop? Ke ọyọhọ ukpepn̄kpọ 10 ke n̄wed Du Ata Uwem ke Nsinsi! ẹneme nte ekemede ndikot owo mbono esop, edi ufọn idụhe ndibet tutu mbufo ẹsịm do mbemiso okotde enye. Toto ke akpa ini emi enemede Ikọ Abasi ye owo, emekeme ndikot enye mbono esop utịturua. Emekeme ndidọhọ enye ibuotikọ utịn̄ikọ ofụri owo emi ẹdinọde ke utịturua oro, mîdịghe etịn̄ akpan n̄kpọ emi ẹdikpepde ke Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme urua oro.
8. Nso ye nso ke ikeme nditịn̄ mban̄a mbono esop nnyịn ima ikot owo mbono esop? (Isaiah 54:13)
8 Ama okot owo emi akamade ukwọrọ-ikọ fo mbono esop, nam enye okụt nte mbono esop nnyịn okpụhọrede ye nte mbon ido ukpono en̄wen ẹsinịmde ederi mmọ. Akpa ini emi eyenan̄wan kiet emi esikpepde Bible ye Mme Ntiense Jehovah okodụkde mbono esop utịturua, ini ẹnịmde Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme, enye ama obụp sista emi esikpepde enye Bible ete: “Ndi owo emi enịmde ukpepn̄kpọ emi ọdiọn̄ọ enyịn̄ kpukpru owo?” Sista oro ama ọdọhọ enye ke imesidomo ndidiọn̄ọ enyịn̄ kpukpru owo ke esop kpa nte isidiọn̄ọde enyịn̄ mbonubon nnyịn. Eyenan̄wan oro ama okụt ke owo isinamke ntre ke ufọkabasi mmimọ. Se isinamde inịm mbono esop edi n̄kpọ en̄wen emi esinamde mbono esop nnyịn okpụhọde ye mme ederi ufọkabasi. (Kot Isaiah 54:13.) Isisop idem man ituak ibuot inọ Jehovah, ikpep n̄kpọ ito enye, inyụn̄ isọn̄ọ kiet eken idem. (Heb. 2:12; 10:24, 25) Ke ntak oro, isinam n̄kpọ ke nde ke nde ke mbono esop nnyịn inyụn̄ ikpep n̄kpọ emi edin̄wamde nnyịn. Isidịghe se okopde mfịn ke edikop n̄kpọn̄, ke edinyụn̄ okop edem n̄kpọn̄. (1 Cor. 14:40) Mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄ emi isisopde idem ikpono Abasi idịghe mme uwo-uwo ufọk, edi ẹdi ebiet emi owo ekemede nditie n̄kpep Ikọ Abasi enye enem enye ke idem. Nnyịn isinemeke nte n̄ka pọlitiks kiet ọfọnde akan efen sia nnyịn isisịnke ubọk ke pọlitiks. Nnyịn isinyụn̄ itiehe ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ nnyịn ifan̄a n̄kpọ, ifiori n̄kpo; enye emi etetịn̄ esịn, enye eken etetịn̄ osio. Ekeme ndifọn owụt owo emi afo esikpepde Bible ye enye vidio emi, Nso ke Ẹsinam ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄? mbemiso enye edide mbono esop. Oro ayanam enye abak ọdiọn̄ọ nte n̄kpọ editiede enye ama edi.
9-10. Ima ikot owo mbono esop, nso ke ikeme ndinam yak enye okụt ke enye ama edi, ke nnyịn idinyịkke enye etiene esịn uyo ke se inamde mîdịghe etiene anam se inamde? (Se ndise n̄ko.)
9 Se isinamde ndusụk owo mîmaha ndidụk mbono esop edi ke mmọ ẹfehe ke imọn̄ idọhọ mmọ ẹkpọn̄ ufọkabasi mmọ ẹdidi “Ntiense Jehovah.” Nam owo emi afo okotde mbono esop okụt ke esinenem nnyịn nte mbon en̄wen ẹtienede nnyịn ẹdi mbono esop nnyịn, edi ke nnyịn isinyịkke mmọ ẹtiene ẹsịn uyo ke se itịn̄de m̀mê ẹtiene ẹnam se inamde. Imesima mme ubon ẹdi n̄ko, mmọ ẹkpenyene nditọ ẹsan̄a ye nditọ oro ẹdi. Ke mme mbono esop nnyịn, nditọwọn̄ isitiehe isio ikpep Ikọ Abasi, mme ete ye eka ẹtie isio ẹkpep. Utu ke oro, mme ete ye eka ẹsitie ye nditọ mmọ ẹkpep n̄kpọ ọtọkiet. Oro esinam mmọ ẹdiọn̄ọ ebiet emi nditọ mmọ ẹdude ẹnyụn̄ ẹdiọn̄ọ se ẹkpepde mmọ. (Deut. 31:12) Nnyịn isisan̄ake collection, isinyụn̄ inọhọ efọkn̄wed ẹsan̄a ẹkanade yak ẹsịn okụk. Utu ke oro, isinam se Jesus ọkọdọhọde ete: “Mbufo ẹkebọ ke mfọn, ẹnọ ke mfọn.” (Matt. 10:8) Emekeme n̄ko ndidọhọ owo emi afo okokotde mbono esop ete ke idịghe n̄kọ enye esesịne ọsọn̄urua ọfọn̄, n̄kọ enye edi mbono esop nnyịn. Abasi esise esịt, isehe nte owo etiede.—1 Sam. 16:7.
10 Owo emi okokotde mbono esop okpodụk mbono esop, domo nte ekekeme ndinam enem enye ke idem. Nam mbiowo ye nditọ-ete eken ẹsobo ye enye ẹnyụn̄ ẹkọm enye. Enye ama okụt ke ẹma ẹnyụn̄ ẹkere ẹban̄a imọ, ekeme ndidọn̄ enye ndifiak ndi usen en̄wen. Ini mbono esop osụk akade iso, ekpedi enye ikakamake Bible, buana okwommọ ye enye nyụn̄ n̄wam enye okụt mme itie emi etịn̄ikọ okotde ye mme akpan n̄kpọ emi etịn̄ikọ osiode do ada. Nọ enye mme n̄wed emi ẹkpepde ke mbono esop mîdịghe buana okwo ye enye nyụn̄ n̄wam enye etiene okụt se ẹkpepde.
Owo ama ọsọp ọtọn̄ọ ndidụk mbono esop, enye ọyọsọp ọtọn̄ọ ndikpere Jehovah (Se ikpehe 9-10)
NTE AKPANAMDE N̄KPỌ AMA ỌTỌN̄Ọ NDIKPEP BIBLE YE OWO
11. Didie ke ekeme ndiwụt ke omokpono enyene-ufọk ye ini emi enye ekenịmde ọnọ fi?
11 Ima ika ndikpep Bible ye owo ke ufọk esie, nso ye nso ke ana iti? Ka ke ini emi enyene-ufọk ekenyịmede yak edi, kûnyụn̄ ukpep n̄kpọ ube ini emi enye ọkọnọde fi. Se uwụtn̄kpọ mi. Ekpedi ẹma ẹnịm ini, ka ke ini oro ekpededi mme owo ke edem mbufo isikaha n̄kpọ ke ini. N̄kpọ en̄wen edi ke akpa ini oro, ekeme ndifọn yak ekpep n̄kpọ ekpri ekpri. Ndusụk mme asuanetop emi ẹnen̄erede ẹdiọn̄ọ ndikpep Bible ye owo ẹdọhọ yak esikpep ekpri ekpri ọsọp adaha ada ekpededi owo oro oyom yak aka iso ekpep. Kûtịn̄ ikọ awawak akaha. Nọ enyene-ufọk ifet etịn̄ se enye ekerede ye nte enye adade se enye ekpepde.—N̄ke 10:19.
12. Nso idi akpan n̄kpọ emi iyomde ndinam toto ke ini emi itọn̄ọde ndikpep Bible ye owo?
12 Toto ke ini emi ọtọn̄ọde ndikpep Bible ye owo, se afo oyomde ndinam edi ndin̄wam enye ọdiọn̄ọ Jehovah ye Jesus onyụn̄ ama mmọ. Se idin̄wamde fi anam oro edi ndinam enye okụt ke se Ikọ Abasi etịn̄de edi akpan n̄kpọ, idịghe afo, idịghe ifiọk Ikọ Abasi emi afo enyenede. (Utom 10:25, 26) Apostle Paul ekesidi enye ama ekpep mme owo Ikọ Abasi, enye enen̄ede etịn̄ aban̄a Jesus Christ emi Jehovah ọkọnọde edin̄wam nnyịn idiọn̄ọ Jehovah inyụn̄ ima Enye. (1 Cor. 2:1, 2) Paul ama onyụn̄ anam ẹnen̄ede ẹkụt ke oyom ẹn̄wam mbufa mbet ẹnyene nti edu emi ẹkemede ndimen ndomo ye gold, silver, ye mme ọsọn̄urua itiat. (1 Cor. 3:11-15) Se itịn̄de oro esịne ndinyene mbuọtidem, ọniọn̄, mbufiọk, ndinyụn̄ mbak Jehovah. (Ps. 19:9, 10; N̄ke 3:13-15; 1 Pet. 1:7) Kpebe nte Paul ekesikpepde mme owo Ikọ Abasi. N̄wam mbon emi afo ekpepde Bible ẹnen̄ede ẹbuọt idem ye Jehovah ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹkpere Ete mmọ emi odude ke heaven, emi amade mmọ.—2 Cor. 1:24.
13. Nte isụk in̄wamde mbon emi ẹmade Ikọ Abasi nnyịn, didie ke ikeme ndinyene ime ye mmọ inyụn̄ idiọn̄ọ nte inamde n̄kpọ ye mmọ? (2 Corinth 10:4, 5) (Se ndise n̄ko.)
13 Jesus ama esinyene ime ekpep mme owo Ikọ Abasi onyụn̄ ọdiọn̄ọ nte anamde n̄kpọ ye mmọ; kpebe Jesus ke oro. Kûbụp owo emi ekpepde Bible mbụme emi ekemede ndinam enye bụt. Ekpedi enyene n̄kpọ emi ẹkpepde emi osụk ọsọn̄de ndin̄wan̄a enye, emekeme ndibe kan̄a ọkpọn̄ enye oro, aka ko, afo afiak edi edikpep. Utu ke ndinyịk enye enyịme n̄kpọ emi osụk enyenede nte etiede enye, nọ enye ini ekere n̄kpọ oro yak akpanikọ odụk enye esịt. (John 16:12; Col. 2:6, 7) Bible emen nsunsu ukpepn̄kpọ emi isụk idomode ndikịbe mbọhọ ofụri ofụri odomo ye ọkpọsọn̄ itie ukpeme. (Kot 2 Corinth 10:4, 5; se se ẹwetde ẹban̄a “overturning strongly entrenched things” ke itie Bible oro ke nwtsty.) Utu ke ndiwụri n̄kpọ emi enye adade nte ọkpọsọn̄ itie ukpeme yak ọduọ ọtọ enye, kam n̄wam enye enyene Jehovah nte obufa ọkpọsọn̄ itie ukpeme onyụn̄ ada Jehovah nte Ebiet Ubọhọ.—Ps. 91:9.
Nọ owo emi afo ekpepde Bible ini yak akpanikọ odụk enye esịt (Se ikpehe 13)
NTE AKPANAMDE N̄KPỌ MBUFA OWO ẸMA ẸDỤK MBONO ESOP
14. Ikpanam didie n̄kpọ ye mbufa owo emi ẹdụkde mbono esop nnyịn?
14 Jehovah iyomke isari owo ekededi ke otu mbufa owo emi ẹdụkde mbono esop nnyịn, inamke n̄kpọ m̀mê mmọ ẹto m̀mọ̀n̄, m̀mê ẹdi ubuene, m̀mê ẹdi imọ, m̀mê ẹnam didie n̄kpọ ke edem mmọ. (Jas. 2:1-4, 9) Ntre didie ke ikeme ndiwụt ke imama mbufa owo emi ẹdụkde mbono esop nnyịn?
15-16. Mbufa owo ẹma ẹdụk mbono esop nnyịn, didie ke ikeme ndinam enenem mmọ ke idem?
15 Ndusụk owo ẹsidi mbono esop nnyịn man ẹdise m̀mê nso ke ẹsinam do, mîdịghe edi ke owo ọkọdọhọ mmọ, mmọ ẹma ẹdi edem nnyịn yak mmọ ẹdidụk mbono esop do. Ntre ima ikụt mbufa owo, yak isan̄a ibịne mmọ ikọkọm mmọ, edi mbọk yak ikûsịn etiti ke ekọm oro. Dọhọ mmọ ẹditie ye afo. Buana Bible ye n̄wed emi ẹkpepde ke mbono esop usen oro ye mmọ mîdịghe bọ eke mmọ nọ mmọ. N̄kpọ en̄wen emi akpanamde ekpedi ndikere nte etiede mmọ ke idem. Ete kiet emi ekedide Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ama ọdọhọ brọda emi ekedikọmde enye ke afịna imọ nte ọfọn̄ imọ mîyehe nte eke mbon eken do. Brọda oro ama etịn̄ ikọ emi akanamde esịt ana ete oro sụn̄. Enye ọkọdọhọ ete oro yak enye okûfịna idem, ke oro iwọrọke ke Mme Ntiense Jehovah ẹfọn ẹkan enye. Nte ini akakade ete oro ama edina baptism, edi enye ikefreke se brọda oro eketịn̄de yak esịt ana enye sụn̄. Edi mbọk ama etịn̄ ikọ ye mbufa owo emi ẹdide mbono esop nnyịn, edide etịn̄ mbemiso mbono esop ọtọn̄ọde m̀mê ke mbono esop ama akasuana, wụt ke emekere aban̄a mmọ edi kûnam etie nte ododụn̄ọde mmọ.—1 Pet. 4:15.
16 Usụn̄ en̄wen emi ikemede ndinam mbono esop enenem mbufa owo edi ndikpeme se itịn̄de iban̄a mbon emi mîdịghe Mme Ntiense Jehovah m̀mê se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ ini inemede nneme, ini ibọrọde mbụme, ye ini inamde n̄kpọ ke mbot utịn̄ikọ. Ọfọn iwụt ke imokpono mme owo. Kûtịn̄ ikọ emi ekemede ndiyat mmọ m̀mê emi ekemede nditie nte ke ẹsọn̄ọ mmọ enyịn yak edi mmọ ẹkenyọn̄ usen oro, mmọ ẹn̄wọn̄ọ ẹte mmimọ ididịghe aba. Ikponyụn̄ inaha isak se mbon emi mîdịghe Mme Ntiense Jehovah ẹnịmde ke akpanikọ. (Titus 2:8; 3:2; 2 Cor. 6:3) Ke se isụk itịn̄de emi, mme brọda emi ẹsinọde utịn̄ikọ ofụri owo akpana ẹnen̄ede ẹkpeme se ẹtịn̄de. Mmọ ẹma ẹnam mme ikọ m̀mê mme uwụtn̄kpọ emi an̄wan̄ade Mme Ntiense Jehovah kpọt emem onyụn̄ etetịm an̄wan̄a, oro oyowụt n̄ko ke mmọ ẹkere ẹban̄a mbufa owo emi ẹdide mbono esop.
17. Ima isobo “mbon oro ẹnyenede eti esịt” ini ikwọrọde ikọ, iyom ndinam nso?
17 Nte eyo esierede aka, ntre ke oyom inen̄ede isịn idem inam utom ukwọrọ-ikọ nnyịn, inyụn̄ ika iso iyom “mbon oro ẹnyenede eti esịt oro edinamde mmọ ẹnyene nsinsi uwem.” (Utom 13:48) Ima ikụt mmọ, nnyịn idibiatke ini ndidọhọ mmọ m̀mê mmọ ẹkpema in̄wam mmọ ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ Bible m̀mê ndikot mmọ mbono esop. Ima inam ntre, imekeme ndin̄wam mmọ ẹtọn̄ọ ndinam mme n̄kpọ emi ẹdin̄wamde mmọ ẹsan̄a ke usụn̄ “emi adade esịm uwem.”—Matt. 7:14.
ỌYỌHỌ IKWỌ 64 Tiene Nam Utom Idọk ye Idatesịt
a NDISE: Brọda iba ẹneme Ikọ Abasi ye akani owo-ekọn̄ emi etiede ke etehe esie ọduọk odudu; sista iba ke ẹkwọrọ ikọ ekpri ẹnọ eka-eyen emi enyenede ekese ndinam.