Akamba mbono ke Indianapolis, Indiana, 1925
1925—Isua Ikie Emi Ekebede
ENYỌN̄-UKPEME January 1, 1925 ọkọdọhọ ete: “Mme Christian ẹnenen̄ede ẹtie ẹbet isua emi.” Edi Enyọn̄-Ukpeme oro ama ọdọhọ n̄ko ete: “Ikpanaha mme Christian ẹsịn ekikere ẹkaha ke se ikemede nditịbe isua emi tutu mmọ inamke se Ọbọn̄ ọdọhọde mmọ ẹnam ye idatesịt.” Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkekere ke nso iditịbe ke 1925? Didie ke mmọ ẹkeka iso ẹsịn idem ẹnam utom Ọbọn̄ kpa ye emi se mmọ ẹkekerede mîketịbeke?
SE MMỌ ẸKEDORIDE ENYỊN IKETỊBEKE ABA
Ke 1925 ediwak Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkedori enyịn ke ẹyenam isọn̄ emi afiak edi Paradise. Nso ikanam mmọ ẹnịm ntre? Brọda Albert Schroeder emi ekedidide Owo Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah ọkọdọhọ ete: “Ini oro ikekere ke nsụhọ mme anditiene Christ emi ẹyetde aran ẹyeka heaven ẹketiene enye ẹkara, ke nti ikọt Abasi ke eset utọ nte Abraham, David, ye mmọ eken ẹyeset ẹdidi mbọn̄ ẹnyụn̄ ẹkara isọn̄ emi edide kpa ubak itie emi Ukara Abasi esịmde.” Nte isua oro okosụk akade ndien se Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkedoride enyịn ndikụt itịbeke, ama abiak ndusụk mmọ. An̄wan̄a nnyịn se ikanamde etie mmọ ntre ke idem.—N̄ke 13:12.
Kpa ye utọ ubiak oro, n̄wakn̄kan Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹma ẹka iso ẹsịn idem ẹkwọrọ ikọ ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹkụt ẹte ke ata akpan utom mmimọ edi mmimọ nditie ntiense nnọ Jehovah. Ẹyak ida utom emi mmọ ẹkenamde man ẹda radio ẹnam Ikọ Abasi esịm kpukpru itụn̄ ye inụk inọ uwụtn̄kpọ.
NDITỌ-ETE ẸMA ẸBỌP MME UFỌKUTOM RADIO EFEN EFEN
Sia Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹma ẹkekụt ibuot ke ufọkutom radio emi ẹkekotde WBBR, emi mmọ ẹketọn̄ọde isua emi ekebede, mmọ ẹma ẹbọp okopodudu ufọkutom radio en̄wen. Isan̄ enye emi, ẹkebọp ẹkpere Chicago, Illinois. Enye oro ekekere WORD m̀mê IKỌ. Ralph Leffler emi ekedide engineer emi eketienede ọbọp ufọkutom radio enye oro ọkọdọhọ ete: “Ke mme mbubreyo ini snow, mme owo ke itụn̄ ye inụk ẹma ẹkop edinam ufọkutom radio oro.” Ke uwụtn̄kpọ, ubon kiet emi edide to ke ebiet emi ufọkutom radio oro okodude sịm ufọk mmọ ke Pilot Station, Alaska, edi kilomita 5,000 ẹma ẹkop mme edinam emi ẹkesinamde ini ẹtọn̄ọde-tọn̄ọ ufọkutom radio oro. Ke mmọ ẹma ẹkekop ẹma, mmọ ẹma ẹwet leta ẹnọ ẹsọk mbon emi ẹkenamde utom ke ufọkutom radio oro, ẹkọm mmọ nte mmọ ẹnamde mmimọ ikop utọ n̄kpọ Ikọ Abasi emi ọkọsọn̄ọde mmimọ idem onyụn̄ an̄wamde mmimọ idiọn̄ọ Abasi ye Bible ikan nte ikọdiọn̄ọde.
Ufien: Mme tọwa ufọkutom radio emi ekekerede WORD ke Batavia, Illinois, emi ẹkesinamde ẹkop se ẹnamde ke ufọkutom radio oro
Nnasia: Ralph Leffler ke anam utom ke ufọkutom radio oro
Enyọn̄-Ukpeme December 1, 1925, ama etịn̄ se ikanamde ediwak owo ẹkeme ndikop edinam radio oro ntre. Enye ọkọdọhọ ete: “WORD edi ata okopodudu ufọkutom radio ke United States, sia transmitter esie edi watt 5,000. Mbon emi ẹdụn̄de ke mben Inyan̄ibom Atlantic, mben Inyan̄ibom Pacific, Cuba, ye ata edere edere Alaska ẹkop edinam radio emi. Ediwak owo emi ẹdide akananam mmọ ikopke akpanikọ ẹnen̄ede ẹyom ndidiọn̄ọ akpanikọ ke ntak se mmọ ẹkopde ke radio emi.”
George Naish
Kpa ke ukem ini oro, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ke ẹkedomo ndinam yak ẹkeme ndida radio n̄kwọrọ eti mbụk ke Canada. Ke 1924, mmọ ẹma ẹbọp ufọkutom radio emi ẹkekotde CHUC ke Saskatoon, ke Saskatchewan. Enye ekedi kiet ke otu akpa ufọkutom radio emi ido ukpono ẹkenyenede ke Canada. Etisịm 1925, se ẹkebọpde oro ikokponke ikem aba, ntre akana ẹyom itie en̄wen emi okponde se ẹsiode enye ẹka. Watch Tower Society ẹkedinyene ufọkutom radio oro, ntre mmọ ẹma ẹsio enye ẹka akani ufọkmbre ke Saskatoon emi mmọ ẹkedepde ẹdiọn̄ man ẹkeme ndida nnam ufọkutom radio. Ufọkmbre oro ekekere Regent Building.
Mme owo emi ẹkedụn̄de ke Saskatchewan ẹma ẹwak, edi mmọ ẹkedụn̄ ntomo ntomo. Kpa ye oro, ufọkutom radio oro anam ediwak owo do ẹkop eti mbụk. Akpa ini emi mmọ ẹkekopde ekedi oro. Ke uwụtn̄kpọ, ke obio kiet emi odude nsan nsan, n̄wan kiet emi ekekerede Mma Graham ekedi okop edinam radio oro ama, enye ewet ete ẹnọ imọ mme n̄wed Ikọ Abasi. Brọda George Naish emi etide se iketịbede ini oro ọkọdọhọ ete: “Ifịk emi enye akadade ekpe ubọk ete ẹkpep mmimọ Ikọ Abasi ama anam inọ ofụri eboho Studies in the Scriptures ẹsọk enye.” Ikebịghike Mma Graham ama ọtọn̄ọ ndineme etop Obio Ubọn̄ ye mme owo, akam eneme esịm mme ebiet emi oyomde usụn̄ eti-eti ọkpọn̄ edem mmọ.
ẸMA ẸNAM AKPAN N̄KPỌ EMI ẸKENỊMDE ENEN̄EDE AN̄WAN̄A
Akpan ibuotikọ emi ekedide “Emana Idụt” ama odu ke nsiondi Enyọn̄-Ukpeme March 1, 1925. Ntak emi ibuotikọ oro ekedide akpan ibuotikọ? Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹma ẹdọdiọn̄ọ ke ndiọi spirit emi ẹdude ke heaven, nsunsu ido ukpono, ikpọ n̄ka mbubehe, ye pọlitiks ererimbot emi ẹsịne ke esop Satan. Edi “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ama ada ibuotikọ Enyọn̄-Ukpeme oro anam nditọ-ete ẹkụt ke Jehovah n̄ko enyene esop emi edide ata isio ye esop Satan, ke esop oro iberike Satan ye mbon emi ẹtienede enye edem ke usụn̄ ndomokiet. (Matt. 24:45) N̄kpọ en̄wen emi ofụn oro akanamde an̄wan̄a edi ke Obio Ubọn̄ Abasi ama ọtọn̄ọ ukara ke 1914, ndien ke ntak ‘ekọn̄ emi akasiahade ke heaven’ ke isua oro, ke ẹma ẹsio Satan ye mme demon esie ẹduọn̄ọ, ke mmọ ẹdidu ke ikpehe n̄kan̄ isọn̄ emi idaha-emi.—Edi. 12:7-9.
Ama ọsọn̄ ndusụk owo ndinyịme obufa n̄kpọ emi esop Abasi ẹkekpepde do, oro akanam ẹdọhọ ntem kpa ke ibuotikọ oro ẹte: “Ekpedi enyene ndusụk mbon emi ẹsikotde Enyọn̄-Ukpeme emi, emi mîkemeke ndinyịme se ẹwetde mi, se idọhọde mmọ edi yak mmọ ẹtehede idem, ẹnyene ime ẹbet Ọbọn̄, ẹka iso ẹnam n̄kpọ ẹnọ enye ye edisana esịt.”
Kpa ye oro n̄kpọ oro eketiede ndusụk owo ntre, Tom Eyre eyen Britain emi ekedide asiakusụn̄ ofụri ini ini oro (emi ẹkesikotde colporteur) ama etịn̄ nte se ẹketịn̄de ke ibuotikọ oro eketiede n̄wakn̄kan Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible. Enye ọkọdọhọ ete: “Nte ẹkedinamde Ediyarade ibuot 12 an̄wan̄a ama enem nditọ-ete. Ke ima ikọdiọn̄ọ ke ukara Obio Ubọn̄ ama ọtọn̄ọ ke heaven, eketie nnyịn urua urua ke idem ndimen etop eti mbụk oro n̄ketịn̄ nnọ mbon en̄wen. Oro ama anam ọdọn̄ nnyịn ndinen̄ede nsịn idem n̄kwọrọ ikọ onyụn̄ anam ikụt ke Jehovah ke ada ikọt esie usụn̄, ndien ke se enye edinamde inọ mmọ ke ini iso ididịghe ekpri.”
IMA IKPEP KE AKANA ITIE NTIENSE IBAN̄A JEHOVAH
Isaiah 43:10 ọdọhọ ete: “Jehovah ọdọhọ ete: ‘Mbufo ẹdi mme ntiense mi, kpa asan̄autom mi emi mmekde.’” Mme Ntiense Jehovah mfịn ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ ikọ itie N̄wed Abasi oro. Mbemiso 1925, owo ikesiwakke ndineme itien̄wed oro ke mme n̄wed nnyịn, edi ikedidịghe ntre aba. Ke 1925, ẹma ẹneme Isaiah 43:10 ye 12 ke nsiondi Enyọn̄-Ukpeme 11!
Ke utịt August 1925, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹma ẹdụk akamba mbono ke Indianapolis ke Indiana. Ke etop emi ẹkewetde ke program mbono ẹkọm mbon emi ẹkedụkde mbono oro, Joseph F. Rutherford ọkọdọhọ ete: “Idi akamba mbono emi man Ọbọn̄ ọnọ nnyịn odudu yak edi ima ifiak inyọn̄ ika, nnyịn ikenen̄ede isịn idem itie ntiense iban̄a enye.” Ke ofụri usen itiaita emi ẹkenịmde akamba mbono oro, ẹma ẹdọhọ mbon emi ẹkedụkde mbono oro ẹda ifet ekededi emi mmọ ẹnyenede ẹtie ntiense ẹban̄a Jehovah.
Ke Saturday, August 29, Brọda Rutherford ama eneme ibuotikọ emi “A Call to Action.” Ke utịn̄ikọ esie oro, enye ama enen̄ede etịn̄ nte nditie ntiense mban̄a Jehovah edide akpan n̄kpọ. Enye ọkọdọhọ ete: “Jehovah ọdọhọ ikọt esie ete . . . : ‘Mbufo edi ntiense mi . . . ami ndi Abasi.’ Ekem enye ọnọ ewụhọ emi ke ọkpọsọn̄ uyo ete: ‘Emenere banner enɔ mbio-obio.’ Idụhe mme owo ndomokiet ke isọn̄ emi, emi ẹdimenerede banner m̀mê idiọn̄ọ ke ebede ikọt esie. Mmọ ẹdi mbon emi ẹnyenede spirit Ọbọn̄, mmọ ẹnyụn̄ ẹdi mme ntiense esie.”—Isa. 43:12; 62:10.
Tract Message of Hope
Ke Brọda Rutherford ama ọkọnọ utịn̄ikọ oro ama, enye ama okot n̄wed kiet emi ibuotikọ ekedide “Message of Hope.” Kpukpru owo ke otu-owo ẹma ẹnyịme se ẹkewetde ke n̄wed oro. Ẹkedọhọ ke n̄wed oro ke Obio Ubọn̄ Abasi edi n̄kukụre n̄kpọ emi edinamde “inyene emem, uforo, nsọn̄idem, uwem, ubọhọ ufụn, ye nsinsi inemesịt.” Nte ini akakade, ẹma ẹkabade se ẹketịn̄de ke n̄wed oro ẹsịn ke nsio nsio usem, ẹnyụn̄ ẹmịn̄ enye nte tract. Ẹma ẹdeme enye ẹnọ n̄kpọ nte owo miliọn 40.
Ediwak isua ama ebe, edi Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ikokpụhọke enyịn̄ mmọ ikere Mme Ntiense Jehovah. Kpa ye oro, mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹtọn̄ọ ndikụt ke utom mmimọ edi mmimọ nditie ntiense mban̄a Jehovah.
ẸMA ẸTỌN̄Ọ NDIFIAK N̄KESE MBON EMI ẸKEMADE IKỌ ABASI EMI MMỌ ẸKEKOPDE
Nte ibat Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ọkọtọtde ke ofụri ererimbot, ẹma ẹdọhọ mmọ yak mmọ ẹtọn̄ọ ndifiak n̄kese mbon emi ẹkemade eti mbụk emi mmọ ẹkekwọrọde ẹnọ mmọ. Ke ẹma ẹkekụre san̄asan̄a ukwọrọ-ikọ emi ẹkedade ẹsuan tract Message of Hope, Bulletina ọkọdọhọ ete: “Ẹfiak ẹka ufọk mme owo emi mme ọkwọrọ-ikọ mîkọnọhọ mmọ mme n̄wed ikọ Abasi nnyịn, edi emi ẹkenọde mmọ tract Message of Hope.”
Ke Bulletin January 1925, ẹma ẹsịn se brọda kiet emi ekedide Eyen Ukpepn̄kpọ Bible ke Plano ke Texas eketịn̄de. Enye ọkọdọhọ ete: “Akpa nnyịn idem ndikụt ke ndifiak mbịne mbon emi ikọkwọrọde eti mbụk inọ enyene ufọn akan nnyịn ndikọkwọrọ ikọ ke ebiet emi owo mîkwọrọke ikọ akpa. Ẹkwọrọ ikọ ke ekpri obio kiet ke efakutom nnyịn utịm ikotion ke isua duop emi ebede. Ke ndondo emi, Sista Hendrix ye eka mi ẹfiak ẹka ẹkekwọrọ ikọ do ẹnyụn̄ ẹnọ mme owo do n̄wed awak akan se ẹkenọde do akanam.”
Asiakusụn̄ kiet ke idụt emi ẹkotde Panama ekewet ete: “Mbon emi ẹkebịnde mi ke ufọk mmọ akpa ini emi n̄kade ndikwọrọ ikọ nnọ mmọ ẹma ẹkop ọyọhọ ikaba m̀mê ọyọhọ ikata emi n̄kafiakde n̄ka. Se nnen̄erede nnam isua emi edi ndifiak n̄ka mbịne mbon emi n̄kọkwọrọde ikọ nnọ ke ini edem, ndien nte ndusụk mmọ ẹnamde n̄kpọ ẹban̄a etop oro enem mi eti-eti.”
NDITỌ UKPEPN̄KPỌ BIBLE ẸBET NDISE SE INI ISO AKAMADE
Ke leta utịt isua emi Brọda Rutherford ekewetde ọnọ kpukpru mme asiakusụn̄, enye ama etịn̄ se ẹkenamde isua oro onyụn̄ etịn̄ n̄kpọ en̄wen emi mmọ ẹdinamde. Enye ọkọdọhọ ete: “Ke isua emi osụk oyomde ndibe mi, mbufo ẹmedọn̄ ediwak mbon emi ẹfụhọde esịt. Utom emi adat mbufo esịt . . . Ke isua emi osụk edide mi, ẹyenyene nsio nsio ifet nditie ntiense mban̄a Abasi ye obio ubọn̄ esie ndinyụn̄ n̄wụt ke mbufo ẹdi ata mbon emi ẹtuakde ibuot ẹnọ enye. . . . Ẹyak ika iso idian uyo ikwọ itoro Abasi nnyịn ye Edidem nnyịn.”
Ke utịt utịt isua 1925, nditọ-ete ẹma ẹtọn̄ọ ndidiomi ndinam Bethel ke Brooklyn okpon akan se ekedide. Ke isua 1926 ẹyetọn̄ọ ndibọp n̄kpọ ke usụn̄ emi edide tọn̄ọ akananam esop Abasi inamke ntre kan̄a.
Ke ẹbọp n̄kpọ ke Adams Street, Brooklyn, New York, 1926
a Ẹdikot N̄wed Mbono Esop Uwem ye Utom Nnyịn Mme Christian idaha-emi.