Idotenyịn Ediset ke N̄kpa—Nso ke Enye Ọwọrọ Ọnọ Fi?
“Afo atat ubọk fo, onyụn̄ ọnọ kpukpru mme andidu uwem se mmọ ẹmade, ẹyụhọ.”—PSALM 145:16.
1-3. Nso idotenyịn ke ndusụk owo ẹnyene ẹban̄a ini iso? Da uwụtn̄kpọ nam an̄wan̄a.
CHRISTOPHER emi ekedide isua usụkkiet akasan̄a ye akpaneka esie, nditọeka eka esie iba, ọkọrọ ye nditọ mmọ iba, ẹkwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk usenubọk kiet, ẹkpere Manchester, ke England. Awake! etịn̄ se iketịbede ke oro ebede, ete: “Uwemeyo usen oro, mmọ ẹma ẹka ndise ndiye ebiet ke Blackpool, kpa itie nduọkodudu mbeninyan̄ emi odude ekpere. Kpukpru mmọ mbitiokiet ẹma ẹkpan̄a ke mbabuat n̄kpọntịbe ubomisọn̄ oro okowotde owo 12, ndien mme bodisi ẹkedọhọ ke emi ekedi ‘enyene-ndịk unọmọ oro owotde akpakịp owo.’”
2 Mbubịteyo oro ekebemde usen n̄kpọ mmọn̄eyet emi iso, ubon oro ama odụk Ukpepn̄kpọ N̄wed Esop emi ẹkenemede ẹban̄a n̄kpa. Ete Christopher ọkọdọhọ ete: “Christopher ekedi eyen emi ekesinen̄erede etie ekere se enye ekpepde. Mbubịteyo oro, enye ama etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ aban̄a obufa ererimbot ye idotenyịn oro enye enyenede aban̄a ini iso. Ekem, nte nneme okosụk akade iso, Christopher ama etịn̄ ke mbuari ete: ‘Ufọn oro inyenede ke ndidi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah edi nte ke idem okposụkedi n̄kpa esikamade ubiak, nnyịn imọfiọk ke usen kiet nnyịn iyafiak ikụt kiet eken.’ Nnyịn ikọfiọkke ke iyaka iso nditi ikọ oro.”a
3 Ediwak isua ke mbemiso, ke 1940, Franz, Ntiense kiet otode Austria, ama ọfiọk ke ẹmọn̄ ẹbịghi imọ ibuot ke ntak isọn̄ọde ida ke n̄kan̄ Jehovah. Franz ama etie ke itie n̄kọbi-ntem ke Berlin ewet eka esie leta emi: “Mmọfiọk ke edieke n̄kpekenyịmede ndidụk ekọn̄, oro ọkpọwọrọ ndinam idiọkn̄kpọ oro odotde n̄kpa. Oro okponyụn̄ ọwọrọ ndikan̄ mbuọtidem. N̄kpesetke ke n̄kpa. . . . Ke emi, edima eka mi ye kpukpru nditọeka mi, mfịn emi ke ẹsian mi ubiereikpe mi, ntre ẹkûyak ndịk anam mbufo, ẹbiere n̄kpa ẹnọ mi, ndien ẹyewot mi usenubọk n̄kpọn̄. Abasi ọnọ mi odudu kpa nte ekesinọde kpukpru ata mme Christian ke eset. . . . Edieke mbufo ẹsọn̄ọde ẹda tutu esịm n̄kpa, nnyịn iyafiak ikụt kiet eken ke ini ediset ke n̄kpa. . . . Ẹtie sụn̄-o tutu nnyịn ifiak isobo.”b
4. Didie ke mme ifiọkutom oro ẹbụkde mi ẹtụk fi, ndien nso ke nnyịn idineme?
4 Idotenyịn ediset ke n̄kpa ekedi ata akpan n̄kpọ ọnọ Christopher ye Franz. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹnịm ke ẹyenam mme akpan̄kpa ẹset. Mbụk emi ẹnen̄ede ẹtụk nnyịn didie ntem! Man inen̄ede iwụt esịtekọm inọ Jehovah inyụn̄ itetịm inyene idotenyịn ke ediset ke n̄kpa, ẹyak nnyịn ineme iban̄a ntak emi ẹdinamde mme akpan̄kpa ẹset ye nte emi ekemede nditụk nnyịn owo kiet kiet.
N̄kukụt Aban̄ade Ediset ke N̄kpa eke Isọn̄
5, 6. Nso ke n̄kukụt oro apostle John ekewetde ke Ediyarade 20:12, 13 ayararede?
5 Apostle John ama okụt nte ẹnamde mme akpan̄kpa ẹset ke isọn̄ ke n̄kukụt oro akaban̄ade mme n̄kpọ oro ẹditịbede ke Tọsịn Isua Ukara Christ Jesus. Enye okobụk ete: ‘N̄kụt mme akpan̄kpa, ikpọ ye n̄kpri. Ndien inyan̄ asana mme akpan̄kpa oro ẹdude mmọ ke esịt ayak.’ (Ediyarade 20:12, 13) Inamke n̄kpọ m̀mê mme akpan̄kpa ẹkedi mmanie—“ikpọ” m̀mê “n̄kpri”—Hades (Sheol), kpa udi ofụri ubonowo ayasana kpukpru mme akpan̄kpa oro ẹdude ke esịt esie ayak. Ke ini oro, mme akpan̄kpa oro inyan̄ akadade ẹyefiak ẹdidu uwem. Utịben̄kpọ oro edidade itie mi edi ubak uduak Jehovah.
6 Ke ini Christ ọtọn̄ọde ukara esie eke Tọsịn Isua, enye ọyọkọbi onyụn̄ esịn Satan ke editụn̄ọ ukpe. Sia ẹdikọbide Satan ke editụn̄ọ ukpe ke Tọsịn Isua Ukara Christ, enye idikemeke nditụn mbon oro ẹnamde ẹset usụn̄, idinyụn̄ ikemeke nditụn mbon oro ẹdibọhọde akwa ukụt usụn̄. (Ediyarade 20:1-3) Tọsịn isua ekeme ndiniọn̄ fi ke enyịn, edi ke nditịm ntịn̄, Jehovah abat enye “nte usen kiet.”—2 Peter 3:8.
7. Nso ke ẹdida ẹbiere ikpe ẹnọ mme owo ke Tọsịn Isua Ukara Christ?
7 Nte n̄kukụt oro owụtde, Tọsịn Isua Ukara Christ edidi ini ubiereikpe. Apostle John ekewet ete: “N̄kụt mme akpan̄kpa, ikpọ ye n̄kpri, nte ẹdade ke iso ebekpo, ẹnyụn̄ ẹkûbọde mme n̄wed. Edi ẹkûbọde n̄wed en̄wen; enye edi n̄wed uwem. Ndien ẹda mme n̄kpọ eke ẹwetde ke n̄wed emi ẹkpe ikpe mme akpan̄kpa nte ekemde ye mme edinam mmọ. . . . Ndien ẹkpe ikpe mmọ owo kiet kiet nte ekemde ye mme edinam mmọ.” (Ediyarade 20:12, 13) Tịm fiọk ete ke owo ikpehe ikpe inọ owo itiene se enye akanamde m̀mê se enye mîkanamke mbemiso enye akpade. (Rome 6:7) Utu ke oro, ikpe emi ọkọn̄ọ ke se idude ke “mme n̄wed” oro ẹdikụbọrede ke ini iso. Se owo anamde ke ama ekekpep se isịnede ke mme n̄wed oro edibiere m̀mê odot ẹwet enyịn̄ esie ẹsịn ke “n̄wed uwem.”
‘Ediset ke N̄kpa Ndụk Uwem’ m̀mê ‘Ediset ke N̄kpa Ndụk Ikpe’
8. Ewe utịp iba ke mbon oro ẹnamde ẹset ẹdinyene?
8 Ẹtịn̄ ẹban̄a Jesus ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ n̄kukụt John nte enye emi enyenede “ukpọhọde n̄kpa ye Hades.” (Ediyarade 1:18) Enye edi “Akpan Isụn̄utom uwem” oro Jehovah emekde, emi ẹnyụn̄ ẹnọde odudu ndikpe ikpe “mme odu-uwem ye mme akpan̄kpa.” (Utom 3:15; 2 Timothy 4:1) Didie ke enye edinam emi? Ebe ke ndinam mme akpan̄kpa ẹset. Jesus ọkọdọhọ otuowo oro enye ọkọkwọrọde ikọ ọnọ ete: “Ẹkûyak idem akpa mbufo, koro ini ke edi eke kpukpru mme andidu ke udi editi ẹdikopde enye uyo ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọ ẹdi.” Ekem enye ama adian do ete: “Mbon oro ẹkenamde se ifọnde ẹyeset ke n̄kpa ẹdụk uwem, mbon oro ẹkenamde se idiọkde ẹyeset ke n̄kpa ẹdụk ikpe.” (John 5:28-30) Ntre, n̄kpọ editie didie ye mme anam-akpanikọ iren ye iban eke eset ke ini iso?
9. (a) Ke ini ẹdinamde mme akpan̄kpa ẹset, nso ke mmọ ẹdidi ẹdifiọk? (b) Nso akamba utom unọ ukpep ke ẹdinam?
9 Ke ini ẹdinamde mme anam-akpanikọ eke eset emi ẹset, mmọ ẹyedi ẹdikụt ke mme un̄wọn̄ọ oro mmimọ ikọbuọtde idem ẹsu oro. Edidọn̄ mmọ didie ntem ndifiọk enye emi edide Mfri n̄wan Abasi, oro ẹkesiakde ke akpa ntịn̄nnịm ikọ Bible, ke Genesis 3:15! Esịt edinem mmọ didie ntem ndikop ke Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde, kpa Jesus, ama anam akpanikọ tutu esịm n̄kpa, ntem ọnọde uwem esie nte uwa ufak! (Matthew 20:28) Mme owo oro ẹdidarade mbon oro ẹsetde ke n̄kpa mi ẹyenen̄ede ẹkop inemesịt ndin̄wam mmọ ẹfiọk ke ndutịm ufak edi edinam mfọnido ye mbọm Jehovah oro owo mîdotke. Nte eyịghe mîdụhe, mbon oro ẹdinamde ẹset ẹyenen̄ede ẹdat esịt ẹnyụn̄ ẹtoro Jehovah ke ini mmọ ẹdide ẹdifiọk se Obio Ubọn̄ Abasi anamde ke ndisu uduak Jehovah kaban̄a isọn̄. Mmọ ẹyenyene ekese ifet ndinam akpanikọ nnọ edima Ete mmọ eke heaven ye Eyen esie. Kpukpru owo oro ẹdidude uwem ini oro ẹyedat esịt ndibuana ke akamba utom edinọ ediwak biliọn owo oro ẹdinamde ẹset ukpep, emi n̄ko anade ẹnyịme ufak oro Abasi ọnọde.
10, 11. (a) Mme ifet ewe ke kpukpru mme andidụn̄ isọn̄ ẹdinyene ke Tọsịn Isua Ukara Christ? (b) Didie ke emi okpotụk nnyịn?
10 Ke ini ẹdinamde Abraham eset, enye eyenen̄ede okop inemesịt ndidu uwem ke idak ukara “obio” oro enye eketiede ebet. (Mme Hebrew 11:10) Nso inemesịt ke anam-akpanikọ Job eke eset edikop ntem ke ini enye ọfiọkde ke usụn̄ uwem imọ ama ọsọn̄ọ mme asan̄autom Jehovah eken idem, ke ini mmọ ẹkesobode idomo nsọn̄ọnda! Ndien edinen̄ede ọdọn̄ Daniel didie ntem ndifiọk nte mme ntịn̄nnịm ikọ oro enye ekewetde ẹkesude!
11 Ke akpanikọ, kpukpru mbon oro ẹdidude uwem ke edinen obufa ererimbot, edide ebe ke ediset ke n̄kpa m̀mê ke ndibọhọ akwa ukụt, ẹyenyene ekese ndikpep mban̄a uduak Jehovah kaban̄a isọn̄ ye mme andidụn̄ ke esịt. Idotenyịn edidu uwem ke nsinsi nnyụn̄ ntoro Jehovah ke nsinsi nsinsi eyenen̄ede anam utom unọ ukpep eke Tọsịn Isua Ukara Christ etetịm enem. Nte ededi, ata akpan n̄kpọ edidi nte nnyịn owo kiet kiet idinamde n̄kpọ iban̄a se nnyịn ikpepde ke mme n̄wed oro. Ndi nnyịn iyanam se ikpepde? Ndi nnyịn iyetie ikere se ikpepde inyụn̄ inam mme akpan n̄kpọ oro ikpepde, oro ẹdisọn̄ọde nnyịn idem ndibiọn̄ọ akpatre ukeme oro Satan edisịnde ndinam nnyịn ikpọn̄ akpanikọ?
12. Nso idin̄wam kpukpru owo ẹbuana ọyọhọ ọyọhọ ke utom unọ ukpep ye utom edinam isọn̄ akabade edi Paradise?
12 Nnyịn ikpefreke mme utịbe utịbe edidiọn̄ oro idinyenede ke ini ẹdidade uwa ufak Christ ẹnam n̄kpọ. Mbon oro ẹdinamde ẹset ididọn̄ọke udọn̄ọ oro ẹdọn̄ọde mfịn m̀mê ndibiomo ndo oro ẹbiomode mfịn. (Isaiah 33:24) Ediye ikpọkidem ọkọrọ ye idotenyịn edinen̄ede n̄kop nsọn̄idem ẹyenam kpukpru mme andidụn̄ ke obufa ererimbot ẹbuana ọyọhọ ọyọhọ ke utom edinọ ediwak biliọn owo oro ẹdinamde ẹset ukpep, man ẹsan̄a ke usụn̄ oro adade esịm uwem. Mme andidụn̄ ke obufa ererimbot ẹyebuana n̄ko ke n̄kponn̄kan utom oro akanam ẹnamde ke isọn̄—edinam ofụri ekondo akabade edi Paradise onyụn̄ ada itoro ọsọk Jehovah.
13, 14. Ntak emi ẹdisiode Satan ke editụn̄ọ ukpe ke ini akpatre udomo, ndien nso utịp ke emi ekeme ndida nsọk nnyịn owo kiet kiet?
13 Ke ini akpatre udomo oro ẹdisiode Satan ke editụn̄ọ ukpe, enye ọyọtọn̄ọ ntak esịn ukeme nditụn mme owo usụn̄. Ediyarade 20:7-9 ọdọhọ ke ẹyesobo kpukpru “mme idụt,” m̀mê mme owo oro ẹtụnde usụn̄, emi ẹsụkde ibuot ẹnọ idiọk odudu ukara Satan: ‘Ikan̄ oyoto ke enyọn̄ osụhọde edita mmọ.’ Amaedi mbon oro ẹtụnde usụn̄, emi ẹkenamde ẹset ke Tọsịn Isua Ukara Christ, nsobo mmọ ediwụt ke mmọ ẹkeset ẹdụk ikpe nsobo. Ke edide isio, mme anam-akpanikọ oro ẹkenamde ẹset ẹyebọ enọ nsinsi uwem. Ke akpanikọ, eke mmọ edidi ‘ediset ke n̄kpa ndụk uwem.’—John 5:29.
14 Didie ke idotenyịn ediset ke n̄kpa ekeme ndidọn̄ nnyịn esịt idem idahaemi? Ke edide akpan n̄kpọ akan, nso ke ana nnyịn inam man ikụt ite ke imọbọ mme edidiọn̄ ini iso oro asan̄ade ye ediset ke n̄kpa?
Se Nnyịn Ikemede Ndikpep Idahaemi
15. Didie ke ndinịm ke ẹyenam mme akpan̄kpa ẹset ekeme ndin̄wam nnyịn idem idahaemi?
15 Ekeme ndidi owo ima fo akpa ke ndondo emi onyụn̄ ekeme ndidi ke odomo ndiyọ akamba ukpụhọde oro akwa ntakurua emi adade edi. Idotenyịn ediset ke n̄kpa anam ekikere fo ana sụn̄ onyụn̄ ọnọ fi odudu oro mbon emi mîfiọkke akpanikọ mînyeneke. Paul ama ọdọn̄ mbon Thessalonica esịt ete: “Nditọete, nnyịn iyomke mbufo ẹnana ifiọk ẹban̄a mmọ oro ẹdede ke n̄kpa; mbak mbufo ẹdifụhọ kpa nte mmọ eken n̄ko emi mînyeneke idotenyịn.” (1 Thessalonica 4:13) Ndi amada enyịn ikike okụt idemfo ke obufa ererimbot, okụtde nte ẹnamde mme akpan̄kpa ẹset? Ke edide ntre, afo oyokop ndọn̄esịt idahaemi ke etiede ekere nte edifiakde osobo mbonima fo oro ẹma ẹkekpan̄a.
16. Ekere ke editie fi didie ke idem ke ini ẹnamde fi eset?
16 Ekeme ndidi afo ọmọdọn̄ọ ke ntak nsọn̄ibuot Adam. Kûyak ekikere n̄kpa anam fi efre idara idara idotenyịn oro enyenede ke ẹyenam fi eset edidu uwem ke obufa ererimbot, kpa ini oro edifiakde okop nsọn̄idem ye odudu. Ke akpanikọ, afo udutreke ndikọm Abasi mban̄a ima-mfọnido esie, ke ini afo edisetde edikụt mme owo oro ẹkopde inemesịt, emi ẹnen̄erede ẹdat esịt ndidara fi.
17, 18. Akpan n̄kpọ iba ewe ke nnyịn ikpeti?
17 Kan̄a ke emi, kere ban̄a n̄kpọ iba oro nnyịn ikpetide. Akpa edi ufọn edinam utom ofụri ukpọn̄ nnọ Jehovah idahaemi. Ndidu uwem n̄waidem nte Eteufọk nnyịn, Christ Jesus, owụt ke imama Jehovah ye mbọhọidụn̄ nnyịn. Edieke ubiọn̄ọ m̀mê ukọbọ anamde nnyịn itaba se ikpadade idu uwem m̀mê itaba ifụre nnyịn, nnyịn imebiere ndisọn̄ọ nda ke mbuọtidem inamke n̄kpọ m̀mê mme idomo ewe ke nnyịn isobo. Idem edieke mme andibiọn̄ọ ẹdomode ndiwot nnyịn, do idotenyịn ediset ke n̄kpa ọyọdọn̄ nnyịn esịt onyụn̄ ọsọn̄ọ nnyịn idem ndisọn̄ọ nda nnam akpanikọ nnọ Jehovah ye Obio Ubọn̄ esie. Ih, ndisịn ifịk ke utom edikwọrọ Obio Ubọn̄ ye edinam mbet anam nnyịn idori enyịn ndibọ nsinsi edidiọn̄ oro Jehovah enịmde ọnọ ndinen owo.
18 Ọyọhọ n̄kpọ iba enyene ebuana ye nte nnyịn iyọde mme idomo oro ẹtode mmeme ikpọkidem. Ifiọk oro inyenede iban̄a idotenyịn ediset ke n̄kpa ye esịtekọm oro inyenede iban̄a mfọnido Jehovah oro owo mîdotke ẹsọn̄ọ nnyịn idem ndika iso nsọn̄ọ nda ke mbuọtidem. Apostle John eketeme ete: “Ẹkûma ererimbot m̀mê se idude ke ererimbot. Edieke owo ekededi amade ererimbot, ima Ete idụhe enye ke esịt; koro kpukpru se idude ke ererimbot—mbumek obụkidem ye mbumek enyịn ye n̄wụtidem ke n̄kpọ eke owo adade odu uwem—itọn̄ọke ito Ete, edi ọtọn̄ọ oto ererimbot. N̄ko-n̄ko, ererimbot ke ebebe efep kpasụk ntre n̄ko ye mbumek esie, edi owo eke anamde uduak Abasi ododu ke nsinsi.” (1 John 2:15-17) Mme etabi ererimbot, utọ nte uma-inyene ididọn̄ke nnyịn ke ini imende mmọ idomo ye “ata uwem.” (1 Timothy 6:17-19) Ke ini isobode idomo edinam oburobụt ido, nnyịn imesisọn̄ọ isịn. Nnyịn imọfiọk ke edieke ikade iso ndinam mme n̄kpọ oro ẹyatde Jehovah esịt ndien nnyịn ikpa mbemiso Armageddon, emi ekeme ndinam nnyịn itaba idotenyịn ediset ke n̄kpa.
19. Akwa ifet ewe ke nnyịn mîkpefreke?
19 Ke akande kpukpru n̄kpọ, nnyịn ikpedehede ifre akwa ifet oro inyenede ndidat Jehovah esịt idahaemi ye ke nsinsi. (Mme N̄ke 27:11) Nnyịn ndinam akpanikọ tutu esịm n̄kpa m̀mê ndisọn̄ọ nda tutu esịm utịt idiọk editịm n̄kpọ emi owụt Jehovah ke nnyịn ida ke n̄kan̄ esie ke eneni oro aban̄ade unen oro enye enyenede ndikara ofụri ekondo. Do, nso inemesịt ke edidi ntem ndidụn̄ ke Paradise isọn̄, edide ke ndibọhọ akwa ukụt m̀mê ndinam nnyịn iset ke utịbe utịbe usụn̄!
Ndinọ Se Nnyịn Imade Oyụhọ Nnyịn
20, 21. Nso idin̄wam nnyịn isọn̄ọ ida inam akpanikọ idem ọkpọkọm owo ibọrọke kpukpru mbụme nnyịn ẹban̄ade ediset ke n̄kpa? Nam an̄wan̄a.
20 Se inemede iban̄a ediset ke n̄kpa ibọrọke kpukpru mbụme ẹban̄ade ediset ke n̄kpa. Nso ndutịm ke Jehovah edinam ọnọ mme akpan̄kpa oro ẹma ẹkedọ ndọ? (Luke 20:34, 35) Ndi ẹdinam mme akpan̄kpa ẹset ke ebiet oro mmọ ẹkekpade? Ndi ẹdinam mme akpan̄kpa ẹset ẹkpere ebiet emi ubon mmọ ẹdụn̄de? Ekese mbụme ẹsụk ẹdodu oro owo mîbọrọke iban̄a ediset ke n̄kpa. Kpa ye oro, nnyịn inyene nditi ikọ Jeremiah emi: “Jehovah ọmọfọn ye mmọ eke ẹbetde enye, ọfọn ye ukpọn̄ eke oyomde enye. Ọfọn ndidori enyịn, nnyụn̄ ntie ndop mbet edinyan̄a Jehovah.” (Eseme 3:25, 26) Ke edikem ini Jehovah, ẹyebọrọ kpukpru mbụme nnyịn ke usụn̄ oro idinen̄erede ikop uyụhọ. Ntak emi nnyịn ikemede ndinịm emi ke akpanikọ?
21 Tie kere ikọ oro andiwet psalm akadade odudu spirit ewet mi, ke ini enye ọkọkwọde aban̄a Jehovah ete: “Afo atat ubọk fo, onyụn̄ ọnọ kpukpru mme andidu uwem se mmọ ẹmade, ẹyụhọ.” (Psalm 145:16) Nte nnyịn ikọride ikpon, se nnyịn imade ẹsikpụhọde. Se nnyịn iyomde idahaemi okpụhọde ye se nnyịn ikoyomde ke ini ikedide nditọwọn̄. Se nnyịn isobode ọkọrọ ye se nnyịn idoride enyịn iban̄a ẹsitụk nte nnyịn isede uwem. Kpa ye oro, Jehovah iditreke ndinọ kpukpru nti n̄kpọ oro nnyịn idiyomde ke obufa ererimbot, tutu oyụhọ nnyịn.
22. Ntak emi nnyịn inyenede eti ntak nditoro Jehovah?
22 Se ibehede owo nnyịn kiet kiet idahaemi edi ndinam akpanikọ. Apostle Paul ekewet ete: “Se ẹyomde ẹto mme akama-ukpọhọde edi mmọ ndinam akpanikọ.” (1 Corinth 4:2) Nnyịn idi mme akama-ukpụhọde ubọn̄ ubọn̄ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. Nnyịn ndisịn ifịk ntan̄a eti mbụk emi nnọ kpukpru owo oro isobode an̄wam nnyịn isan̄a ke usụn̄ oro adade esịm uwem. Nnyịn ikpenyene nditi kpukpru ini ite ke “ini ye unọmọ” ẹtetịbe ẹnọ kpukpru nnyịn. (Ecclesiastes 9:11) Ka iso ndibuọt idem ke utịbe utịbe idotenyịn ediset ke n̄kpa, man akan editịmede esịt oro mîdotke emi uwem unana idotenyịn akamade. Idem edieke etiede nte ke afo ayakpa mbemiso Tọsịn Isua Ukara Christ ọtọn̄ọ, afo emekeme ndinen̄ede n̄kop ndọn̄esịt ndifiọk ke ẹyenam fi eset. Ke edikem ini Jehovah, afo eyetiene etịn̄ ikọ emi Job eketịn̄de ye Andibot ete: “Afo okpokot, ndien ami n̄kpeyere fi.” Ekọm enyene Jehovah, sia ọdọn̄de enye ndinam kpukpru mme akpan̄kpa oro enye emekde nditi ẹset!—Job 14:15.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Se Awake! July 8, 1988, page 10, emi Mme Ntiense Jehovah ẹsiode.
b Se Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, page 662, emi Mme Ntiense Jehovah ẹsiode.
Nte Afo Emeti?
• Nso n̄kpọ ke ẹdida ẹbiere ikpe ẹnọ mme owo ke Tọsịn Isua Ukara Christ?
• Ntak emi ndusụk mme akpan̄kpa ‘ẹdisetde ẹdidụk uwem’ ke adan̄aemi mbon eken ‘ẹdisetde ẹdidụk ikpe’?
• Didie ke idotenyịn ediset ke n̄kpa ekeme ndidọn̄ nnyịn esịt idahaemi?
• Didie ke ikọ Psalm 145:16 an̄wam nnyịn ndinam n̄kpọ mban̄a mme mbụme oro owo mîbọrọke iban̄a ediset ke n̄kpa?
[Mme ndise ke page 21]
Didie ke ndinịm ke ẹyenam mme akpan̄kpa ẹset ekeme ndin̄wam nnyịn idahaemi?