Ẹka Iso Ẹnam Edinyan̄a Mbufo Ọwọrọ Usụn̄!
“Ndima, . . . ẹsan̄a ke ndịk ye nnyek-idem ẹnam edinyan̄a mbufo ọwọrọ usụn̄.”—PHILIPPI 2:12.
1, 2. Mme ọwọrọetop ekikere ewe ẹnam ediwak owo ẹkere ke mmimọ inyeneke odudu ke nte uwem mmimọ etiede?
“NDI akamana ntre?” Ke ndondo emi, ẹma ẹwet mbụme oro ke ata ikpọ abisi ke edem ọwọrọetop magazine kiet. Ke idak akamba ibuotikọ, mme ikọ ẹmi ẹma ẹdu: “Ido, edu, mme n̄kpọ akam emekde ke uwem. Mbufa ukpepn̄kpọ ẹwụt ke enye enen̄ede odu ke nsenubon fo.” Mme utọ ikọ oro ẹkeme ndinam ediwak owo ẹkere ke mmimọ inyene esisịt odudu ndikara uwem mmimọ.
2 Ndusụk owo ẹkop ndịk nte ke idiọk ukama ete ye eka mmimọ m̀mê idiọk ukpep ibọde ito mme andikpep mmimọ ke ndusụk usụn̄ ẹnam mmimọ inyene uwem unana inemesịt. Mmọ ẹkeme ndikere ke ẹma ẹbebiere ẹnịm mmimọ ndinam ukem ndudue oro ete ye eka mmimọ ẹkenamde, ndinam n̄kpọ ke ndiọkn̄kan ntụk mmimọ, nditre ndinam akpanikọ nnọ Jehovah—ke nditịn̄ ibio ibio, ndinam ndiọi edimek. Ndi se Bible ekpepde edi oro? Ke nditịm ntịn̄, odu mbon ido ukpono oro ẹsọn̄ọde ẹyịre nte ke Bible ekpep n̄kpọ ebietde oro, ukpepn̄kpọ akan̄a. Nte ekemde ye ukpepn̄kpọ emi, ke anyan ini ko ke edem Abasi ama ebem iso ebiere kpukpru n̄kpọ ke uwem fo.
3. Nso akama-nsịnudọn̄ etop ke Bible ọnọ kaban̄a ukeme nnyịn ndibiom mbiomo kaban̄a ini iso nnyịn?
3 Kpukpru nsio nsio ekikere ẹmi ẹkama ọsọ etop kiet: Afo enyene esisịt n̄kpọ ndimek, esisịt ukeme ndikara uwem fo. Oro edi etop unana nsịnudọn̄, ndi idịghe ntre, ndien unana nsịnudọn̄ adadian n̄kpọ ke mfịna. Mme N̄ke 24:10 ọdọhọ ete: “Esịt ama ọduọ fi ke usen ukụt, odudu fo akabade ekpri.” Nte ededi, imọbọ nsịnudọn̄ ke ndifiọk, nte ekemde ye Bible, nte ke nnyịn imekeme ‘ndinam edinyan̄a nnyịn ọwọrọ usụn̄.’ (Philippi 2:12) Didie ke nnyịn ikeme ndisọn̄ọ mbuọtidem oro nnyịn inyenede ke eti ukpepn̄kpọ N̄wed Abasi emi?
Utom “Edibọp” Oro Nnyịn Inamde ke Idem Nnyịn
4. Okposụkedi 1 Corinth 3:10-15 etịn̄de aban̄a edida n̄kpọutom oro ikan̄ mîkemeke ndita mbọp, nso ke emi mîwọrọke?
4 Kere ban̄a uwụtn̄kpọ apostle Paul oro ẹkụtde ke 1 Corinth 3:10-15. Do, enye etịn̄ aban̄a utom ubọpn̄kpọ Christian, ndien edumbet oro odude ke uwụtn̄kpọ esie ekeme ndinyene ebuana ke utom ukwọrọikọ eke ufọk ye eke an̄wa. Ndi ikọ esie ọwọrọ ete ke edieke mbet ke akpatre emekde ndinam n̄kpọ Jehovah nnyụn̄ n̄ka iso nnam akpanikọ edi mbiomo mbon oro ẹkekpepde ẹnyụn̄ ẹnọde enye ukpep? Baba. Paul ọkọsọn̄ọ etịn̄ nte edide akpan n̄kpọ andikpep ndinam mfọnn̄kan utom edibọp nte ekekeme. Edi nte nnyịn ikekpepde ke ibuotikọ oro ekebemde iso, enye ikọdọhọke ite ke eyen ukpepn̄kpọ m̀mê mbet inyeneke n̄kpọ ndinam ke n̄kpọ oro. Edi akpanikọ, uwụtn̄kpọ Paul owụhọ ke utom oro nnyịn inamde ke idem mbon en̄wen, idịghe ndibọp idem nnyịn. Emi ana in̄wan̄în̄wan̄ koro Paul etịn̄ aban̄a nte ẹbiatde ntaha ntaha utom edibọp ke adan̄aemi ẹnyan̄ade andibọp ke idemesie. Kpa ye oro, ndusụk ini Bible esida ukem ndamban̄a ikọ oro etịn̄ aban̄a utom edibọp oro nnyịn inamde ke idem nnyịn.
5. Mme itien̄wed Abasi ewe ẹwụt ke ana mme Christian ẹnam utom ‘edibọp’ ke idem mmọ?
5 Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a Jude 20, 21: “Ndima, mbufo ẹbọp idem ke enyọn̄ edisana mbuọtidem mbufo ẹkọri, ẹbọn̄ akam ke Edisana Spirit; ntem ke ẹdimụm idem mbufo ẹnịm ke ima Abasi.” Mi Jude ada ukem ikọ Greek oro adade ọnọ “ubọp-ufọk” oro Paul adade ke 1 Corinth ibuot 3, edi etie nte ikọ Jude edi nte yak nnyịn ibọp idem nnyịn idori ke enyọn̄ itiat idakisọn̄ mbuọtidem nnyịn. Luke, ke ndiwet n̄ke Jesus aban̄ade eren oro ọkọbọpde ufọk esie odori ke enyọn̄ itiat, akada ukem ikọ Greek oro adade ọnọ “itiat-ukot-ufọk” oro Paul adade ke uwụtn̄kpọ esie aban̄ade se Christian ọbọpde. (Luke 6:48, 49) N̄ko-n̄ko, Paul akada ndise edidi se ẹbọpde ẹdori ke “itiat-ukot-ufọk” ke ini enye eketemede mme ekemmọ Christian ete ẹnam n̄kọri eke spirit. Ih, Ikọ Abasi ekpep ete inam utom ‘edibọp’ ke idem nnyịn.—Ephesus 3:15-19; Colossae 1:23; 2:7.
6. (a) Nam an̄wan̄a nte Christian mbet kiet kiet edide utịp edidian ubọk mbọp n̄kpọ. (b) Nso mbiomo ke mbet kiet kiet enyene?
6 Nte ndibọp Christian edi utom owo kiet? Ọfọn, kere ke afo oyom ndibọp ufọk. Afo ayaka ebịne ewet mbuwed ufọk kaban̄a mme mbuwed ufọk. Ke adan̄aemi afo oyomde ndinam ekese utom ke idemfo, afo eyekpe owo emi esibọde ufọk ọbọp man anam utom ye afo onyụn̄ eteme fi mme mfọnn̄kan usụn̄. Edieke enye esịnde eti itiat idakisọn̄, an̄wamde fi ọfiọk mme mbuwed ufọk oro, ọnọde ekikere aban̄a mme mfọnn̄kan n̄kpọutom oro anade edep, onyụn̄ akam ekpepde fi ekese aban̄a edibọp ufọk, anaedi afo eyenyịme ke enye amanam eti utom. Edi nso edieke afo okpofụmide item esie, edep mme mmemurua m̀mê ndiọi n̄kpọutom, onyụn̄ akam ọwọn̄ọrede ọkpọn̄ mme mbuwed ewet mbuwed ufọk? Ke akpanikọ afo ukpọduọhọke owo emi esibọde ufọk ọbọp m̀mê ewet mbuwed ufọk edieke ufọk oro owụrede! Ukem ntre, Christian mbet kiet kiet edi utịp edibọp oro ẹdiande-dian ubọk ẹbọp. Jehovah edi akakan ewet mbuwed ufọk. Enye an̄wam anam-akpanikọ Christian emi, nte kiet ke otu “mme anam-utom Abasi,” ekpepde onyụn̄ ọbọpde eyen ukpepn̄kpọ. (1 Corinth 3:9) Edi eyen ukpepn̄kpọ enyene udeme n̄ko. Ke akpatre, enye enyene mbiomo kaban̄a usụn̄ uwem esie. (Rome 14:12) Edieke enye oyomde ndinyene nti edu Christian, ana enye anam utom ọkpọsọn̄ ndinyene mmọ, ndibọp mmọ ke idemesie.—2 Peter 1:5-8.
7. Mme n̄kpọ-ata ewe ke ndusụk Christian ẹsobo, ndien nso ikeme ndidọn̄ mmọ esịt?
7 Do, ndi emi ọwọrọ ete ke nsen ubon, n̄kann̄kụk, ye uduot mme andikpep nnyịn inyeneke n̄kpọ ndinam? N̄wan̄ansa-o. Ikọ Abasi owụt kiet kiet ke otu ẹmi nte akpan n̄kpọ ye se inyenede odudu. Ẹdada ediwak etikwo etikwo ye ekikere unam idiọk ẹmana onyụn̄ ekeme ndidi ata ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndin̄wana ye mmọ. (Psalm 51:5; Rome 5:12; 7:21-23) Ukpep oro ete ye eka ẹnọde ye nte ufọk etiede ekeme ndinyene odudu akamba akamba ke idem eyenọwọn̄—kaban̄a eti m̀mê kaban̄a idiọk. (Mme N̄ke 22:6; Colossae 3:21) Jesus ama obiom mme adaiso ido ukpono mme Jew ikpe ke ntak ndiọi utịp oro ukpep mmọ ekenyenede ke idem mbon en̄wen. (Matthew 23:13, 15) Mfịn, mme utọ n̄kpọ oro ẹtụk kpukpru nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk ke otu ikọt Abasi ẹsobo mme n̄kpọ-ata nte utịp n̄kpọsọn̄ idaha ini uyen. Mmọ ẹmi ẹyom mfọnido ye mbọm nnyịn. Mmọ ẹnyụn̄ ẹkeme ndinyene ndọn̄esịt nto etop Bible oro nte ke idịghe nte ke ẹbiere ẹnịm ẹte mmọ ẹtọn̄ọ ntak ẹnam mme ndudue ete ye eka mmọ m̀mê nditre ndinam akpanikọ. Kere ban̄a nte ndusụk ke otu ndidem Judah eke eset ẹkewụtde nte emi edide akpanikọ.
Ndidem Judah—Mmọ Ẹma Ẹnam Mme Edimek Idemmọ
8. Nso idiọk uwụtn̄kpọ ke Jotham okokụt ke idem ete esie, kpa ye oro nso edimek ke enye akanam?
8 Uzziah ekedi edidem Judah ke ini ekedide eyen isua 16 onyụn̄ akara ke isua 52. Ke n̄wakn̄kan ikpehe ini emi, enye ama “anam se inende ke iso Jehovah, kpa nte Amaziah ete esie akanamde kpukpru.” (2 Ndidem 15:3) Jehovah ama ada mme edikan ke ekọn̄ oro akpade owo idem ọdiọn̄ enye. Nte ededi, ke mfụhọ edikụt unen ama ọdọk Uzziah ibuot. Enye ama enyene ọkpọsọn̄ ntan̄idem onyụn̄ ọsọn̄ ibuot ye Jehovah ebe ke ndifọp incense ke itieuwa ke temple, utom oro ekenyenede mme oku. Ẹma ẹsua ẹnọ Uzziah edi enye akanam n̄kpọ ke iyatesịt. Ekem ẹma ẹsuene enye—ẹtọ enye akpamfia ẹnyụn̄ ẹnam enye okodụn̄ ikpọn̄ ke ofụri isua uwem esie oro okosụhọde. (2 Chronicles 26:16-23) Didie ke Jotham eyen esie akanam n̄kpọ aban̄a kpukpru emi? Akparawa emi ekpekekeme ndidi se ete esie akarade mmemmem mmemmem okpokonyụn̄ ekeme ndisịn edinen̄ede otode Jehovah. Ekeme ndidi mme owo ke ofụri ofụri ẹma ẹnyene idiọk odudu sia mmọ ẹkenamde ndiọi edinam ido ukpono. (2 Ndidem 15:4) Edi Jotham ama anam edimek esiemmọ. “Enye onyụn̄ anam se inende ke iso Jehovah.”—2 Chronicles 27:2.
9. Nso ikedi ndusụk nti odudu ke idem Ahaz, edi uwem esie eketie didie?
9 Jotham ama akara ke isua 16, anamde akpanikọ ọnọ Jehovah ke ofụri ini emi. Ke ntre, Ahaz eyen esie ama enyene ete oro ekedide ata eti uwụtn̄kpọ edinam akpanikọ. Ahaz ama onyụn̄ enyene nti odudu en̄wen. Enye ama enyene mfọniso ndidu uwem ke ini mme anam-akpanikọ prọfet Isaiah, Hosea, ye Micah ẹketịn̄de prọfesi ifịk ifịk ke idụt oro. Kpa ye oro, enye ama anam idiọk edimek. Enye “[ikanamke] se inende ke iso Jehovah nte David ete esie.” Enye ama anam mme mbiet Baal onyụn̄ atuak ibuot ọnọ mmọ onyụn̄ akam ọfọp ndusụk nditọiren esie ke ikan̄ uwa ọnọ mme nsunsu abasi. Kpa ye ata nti odudu, enye ama okpu ata idiọk idiọk nte edidem ye nte asan̄autom Jehovah.—2 Chronicles 28:1-4.
10. Nso orụk ete ke Ahaz ekedi, edi nso edimek ke Hezekiah eyen esie akanam?
10 Ke idaha edisana utuakibuot, ọsọsọn̄ ndikere mban̄a ete emi ọdiọkde akan Ahaz. Nte ededi, Hezekiah eyen esie ikekemeke ndimek ete nnọ idemesie! Anaedi n̄kpri nditọiren oro Ahaz okowotde ke uwa ọnọ Baal ẹkedi nditọeka Hezekiah. Ndi idiọk idaha emi ama anam Hezekiah odu uwem unana edinam akpanikọ nnọ Jehovah? Ke edide isio, Hezekiah ama akabade edi kiet ke otu ibat ibat ata okopodudu ndidem ke Judah—anam-akpanikọ, enyene-ọniọn̄, ye edima erenowo. “Jehovah odu ye enye.” (2 Ndidem 18:3-7) Ke akpanikọ, ntak odu ndinịm ke akpanikọ nte ke Hezekiah ekedi andiwet Psalm ọyọhọ 119 eke odudu spirit ke adan̄aemi okosụk edide ekpri eyen ọbọn̄. Ke edide ntre, isọn̄ke ndikụt ntak emi enye ekewetde mme ikọ ẹmi: “Ukpọn̄ mi atua eyet ke mfụhọ.” (Psalm 119:28) Kpa ye mme mfụhọ mfụhọ mfịna esie, Hezekiah ama ayak Ikọ Jehovah ada enye usụn̄ ke uwem. Psalm 119:105 ọdọhọ ete: “Ikọ fo edi utuenikan̄ ukot mi, ye un̄wana usụn̄ mi.” Ih, Hezekiah ama anam edimek esie—nnennen edimek.
11. (a) Kpa ye eti odudu ete esie, nsọn̄ibuot Manasseh ye Jehovah okokpon adan̄a didie? (b) Nso edimek ke Manasseh akanam ke ekperede utịt uwem esie, ndien nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto emi?
11 Nte ededi, ke edide isio, kiet ke otu mfọnn̄kan ndidem Judah okoto kiet ke otu ndiọkn̄kan ndidem. Manasseh eyen Hezekiah ama esịn udọn̄ ọnọ ukpono ndem, ubụpekpo, ye akpakịp afai ke udomo oro mîkenyeneke mbiet. Mbụk oro ọdọhọ ete ke “Jehovah ọdọhọ ikọ ye Manasseh ye ikọt esie,” eyedi adade mme prọfet. (2 Chronicles 33:10) Mbụk mme Jew ọdọhọ ete ke Manasseh akanam n̄kpọ aban̄a emi ebe ke ndinam ẹyọk Isaiah ẹsịbe mbio iba. (Men Mme Hebrew 11:37 domo.) Edide oro edi akpanikọ m̀mê idịghe, Manasseh ama okpu ndikop mme ntọt ekededi oro ẹketode Abasi. Ke akpanikọ, enye ama ọfọp ndusụk nditọ esie ye uwem nte uwa, kpa nte ete ete esie Ahaz akanamde. Kpa ye oro, idiọk eren emi, ke osobode n̄kpọsọn̄ idomo ke ukperedem ini ke uwem, ama akabade esịt onyụn̄ okpụhọde mme usụn̄ esie. (2 Chronicles 33:1-6, 11-20) Uwụtn̄kpọ esie ekpep nnyịn ete ke iwọrọke ite ke owo emi akanamde ata ndiọi edimek idịghe se owo mîkemeke ndinyan̄a. Enye ekeme ndikpụhọde.
12. Nso nsio nsio edimek ke Amon ye Josiah eyen esie ẹkenam kaban̄a edinam n̄kpọ nnọ Jehovah?
12 Amon eyen Manasseh ekpekekeme ndikpep ekese nto edikabade esịt ete esie. Edi enye ama anam mme ukwan̄ edimek. Amon ama “ọdọdiọn̄ anam idiọk aka iso” tutu ke akpatre ẹwot enye. Josiah eyen esie ekedi eti ukpụhọde. Nte an̄wan̄ade Josiah ama emek ndikpep n̄kpọ nto se iketịbede inọ ete ete esie. Enye ọkọtọn̄ọ ndikara ke ini ekedide isua itiaita kpọt. Ke ini enye ekedide isua 16 kpọt, enye ama ọtọn̄ọ ndiyom Jehovah ndien ke oro ebede owụt ke ikedi anam-akpanikọ edidem oro enịmde eti uwụtn̄kpọ. (2 Chronicles 33:20–34:5) Enye ama anam edimek—eti edimek.
13. (a) Nso ke nnyịn ikpep ito ndidem Judah oro nnyịn inemede iban̄a? (b) Ukpep ete ye eka ẹnọde edi akpan n̄kpọ adan̄a didie?
13 Ibio ibio edidụn̄ọde ndidem Judah itiaba ẹmi ekpep okopodudu ukpepn̄kpọ. Ke ndusụk idaha, ndiọkn̄kan ndidem ẹkenyene mfọnn̄kan nditọ ndien, ke edide isio, mfọnn̄kan ndidem ẹkenyene ndiọkn̄kan nditọ. (Men Ecclesiastes 2:18-21 domo.) Emi isụhọkede ufọn ukpep ete ye eka ẹnọde. Mme ete ye eka ẹmi ẹnọde nditọ mmọ ukpep nte ekemde ye usụn̄ Jehovah ke akpanikọ ẹnọ nditọ mmọ mfọnn̄kan ifet oro ekemede ndidu ndikabade ndi mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah. (Deuteronomy 6:6, 7) Edi, ndusụk nditọ, kpa ye mme mfọnn̄kan ukeme mme anam-akpanikọ ete ye eka, ẹmek nditiene idiọk usụn̄ uwem. Nditọ eken, kpa ye ndiọkn̄kan odudu ete ye eka, ẹmek ndima nnyụn̄ nnam n̄kpọ Jehovah. Ye edidiọn̄ esie, mmọ ẹkụt unen ke uwem mmọ. Nte afo ndusụk ini emesikere m̀mê ewe ke okwo edidi? Do, kere ban̄a ndusụk ọkpọkpọ un̄wọn̄ọ Jehovah nte ke afo emekeme ndinam nnennen edimek!
Jehovah Enyene Mbuọtidem ke Idemfo!
14. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke Jehovah ọdiọn̄ọ mme unana ukeme nnyịn?
14 Jehovah okụt kpukpru n̄kpọ. Mme N̄ke 15:3 ọdọhọ ete: “Enyịn Jehovah ẹdu ke kpukpru ebiet, ẹse mme idiọk owo ye nti.” Edidem David eketịn̄ aban̄a Jehovah ete: “Enyịn fo ẹkekụt mi ke mîtịmke inam mi ima; ndien ẹkewet mmọ kpukpru ẹsịn ke n̄wed fo, mmọ ẹsiak mi usen, ke ini baba mmọ kiet mîka-idụhe kan̄a.” (Psalm 139:16) Ntre Jehovah ọfiọk ndiọi ntụhọ ekededi oro afo an̄wanade ọbiọn̄ọ—edide afo akadada mmọ amana m̀mê adada mmọ enyene nte utịp mme odudu eken oro afo mûkemeke ndikara. Enye ọfiọk ata nnennen nte mmọ ẹmi ẹtụkde fi. Enye ọfiọk mme unana ukeme fo akan nte afo ke idemfo ọfiọkde. Enye onyụn̄ owụt mbọm. Akananam enye iyomke ekese ito nnyịn ikan nte nnyịn ikemede ndinam.—Psalm 103:13, 14.
15. (a) Nso idi ebiet ndọn̄esịt kiet inọ mbon oro mbon en̄wen ẹkoide-koi ẹnọ unan? (b) Jehovah ọnọ owo nnyịn kiet kiet uku ebe ke ndinọ nnyịn nso mbiomo?
15 Ke n̄kan̄ eken, Jehovah idaha nnyịn nte mbon unọmọ ẹmi mînyeneke un̄wam. Edieke nnyịn ikenyenede ndiọi ifiọk n̄kpọntịbe eyo uwem ke ini edem, nnyịn imekeme ndinyene ndọn̄esịt ke akpanikọ oro nte ke Jehovah asasua kpukpru idiọk edu uwem oro ẹkoide-koi ẹdu. (Psalm 11:5; Rome 12:19) Edi ndi enye ayayak nnyịn ibọhọ edieke nnyịn iwọn̄ọrede inyụn̄ ikoide-koi inam mme idiọk edimek? Ke akpanikọ idiyakke. Ikọ esie ọdọhọ ete: “Owo kiet kiet enyene ndibiom mbiomo idem esie.” (Galatia 6:5) Jehovah ọnọ mme enyene-ifiọk edibotn̄kpọ esie kiet kiet mbiomo edinam se inende nnyụn̄ nnam n̄kpọ esie. Edi nte Moses akasiande idụt Israel: “Mmowụk enyọn̄ ye isọn̄, nte ẹdi ntiense ẹban̄a mbufo mfịn emi; mmada uwem ye n̄kpa, edidiọn̄ ye isụn̄i, nnịm fi ke iso; mek uwem, ndien, man afo ye nditọ fo ẹdu uwem.” (Deuteronomy 30:19) Jehovah enyene mbuọtidem nte ke nnyịn n̄ko imekeme ndinam nnennen edimek. Nnyịn isan̄a didie ifiọk oro?
16. Didie ke nnyịn ikeme ndikụt unen ke ‘ndinam edinyan̄a nnyịn ọwọrọ usụn̄’?
16 Tịm fiọk se apostle Paul ekewetde: “Ntre, ndima mi, . . . ẹsan̄a ke ndịk ye nnyek-idem ẹnam edinyan̄a mbufo ọwọrọ usụn̄; koro edi Abasi esịne mbufo ke idem anam mbufo ẹnyịme ẹnyụn̄ ẹnam, man eti uduak Esie ọwọrọ.” (Philippi 2:12, 13) Akpasarade ikọ Greek oro ẹkabarede ‘ẹnam ọwọrọ usụn̄’ mi owụt edida n̄kpọ nsịm utịt. Ntre idụhe owo nnyịn emi ẹma ẹkebiere ẹnịm ke ana okpu m̀mê akpa mba. Anaedi Jehovah Abasi enyene mbuọtidem nte ke nnyịn imekeme ndinam utom oro enye ọnọde nnyịn ndinam mma—kpa utom oro adade esịm edinyan̄a nnyịn—mîdịghe ntre enye ikpọnọhọ odudu spirit ẹda ẹwet utọ ikọ oro. Edi nnyịn idisan̄a didie ikụt unen? Itoho ke odudu nnyịn. Edieke nnyịn ikpokopde odudu ikem ke idem nnyịn, ufọn ikpodụhe kaban̄a “ndịk ye nnyek-idem.” Utu ke oro, Jehovah ‘esịne nnyịn ke idem anam,’ edisana spirit esie anam utom ke ekikere ye esịt nnyịn, an̄wamde nnyịn ‘inyịme inyụn̄ inam.’ Ye ima ima un̄wam oro, ndi odu ntak ekededi emi nnyịn mîkpanamke nti edimek ke uwem inyụn̄ ida mmọ idu uwem? Baba!—Luke 11:13.
17. Mme ukpụhọde ewe ke nnyịn ikeme ndinam ke idem nnyịn, ndien didie ke Jehovah an̄wam nnyịn ndinam ntre?
17 Nnyịn iyenyene mme n̄kpọ ubiọn̄ọ ndikan—eyedi ndiọi edu ofụri eyouwem ye ndiọi odudu oro ẹkemede ndibiat ekikere nnyịn. Edi, ye un̄wam spirit Jehovah, nnyịn imekeme ndikan mmọ ẹmi! Nte Paul ekewetde ọnọ ẹsọk mme Christian ke Corinth, Ikọ Abasi enyene odudu ekem ndiwụri idem “n̄kpọsọn̄ ebiet.” (2 Corinth 10:4) Ke akpanikọ, Jehovah ekeme ndin̄wam nnyịn inam akpakịp ukpụhọde ke idem nnyịn. Ikọ esie akpak nnyịn ete ‘isio akani owo iduọk’ inyụn̄ ‘imen obufa owo isịne, emi ẹbotde ebiet Abasi ke edinen ido ye edisana ido akpanikọ.’ (Ephesus 4:22-24) Ndi spirit Jehovah ekeme ndinen̄ede n̄n̄wam nnyịn ndinam mme utọ ukpụhọde oro? Edi akpanikọ! Spirit Abasi osion̄o mbun̄wụm ke idem nnyịn—ndiye, nti edu oro kpukpru nnyịn iyomde ndikọri. Akpa ke otu ẹmi edi ima.—Galatia 5:22, 23.
18. Nso edimek ke kpukpru owo ẹmi ẹkerede n̄kpọ ẹnyene ọyọhọ ukeme ndinam, ndien nso ke emi akpan̄wam nnyịn ndibiere?
18 Mi ke ẹkụt akwa akpanikọ emi osiode owo ke ufụn. Jehovah Abasi enyene ukeme oro mînyeneke adan̄a kaban̄a ima, ndien ẹnam nnyịn ke mbiet esie. (Genesis 1:26; 1 John 4:8) Ntre nnyịn imekeme ndimek ndima Jehovah. Ndien ima oro—idịghe akpa usụn̄ uwem nnyịn, idịghe mme ndudue oro idade-da inyene, idịghe ndammana ntụhọ nnyịn ndinam idiọk—edi ukpọhọde ini iso nnyịn. Okoyom Adam ye Eve ẹnyene ima ẹnọ Jehovah Abasi man ẹka iso ẹnam akpanikọ ke Eden. Oyom owo nnyịn kiet kiet enyene utọ ima oro man ibọhọ Armageddon inyụn̄ ibọhọ akpatre udomo ke utịt Tọsịn Isua Ukara Christ. (Ediyarade 7:14; 20:5, 7-10) Owo nnyịn kiet kiet, inamke n̄kpọ m̀mê nso idi idaha nnyịn, ekeme ndikọri orụk ima oro. (Matthew 22:37; 1 Corinth 13:13) Ẹyak nnyịn ibiere ndima Jehovah nnyụn̄ mfori ima oro ke nsinsi nsinsi.
Nso Idi Ekikere Fo?
◻ Mme ọwọrọetop ekikere ewe ẹtuaha ye in̄wan̄în̄wan̄ ukpepn̄kpọ Bible aban̄ade ọkpọkpọ mbiomo owo?
◻ Nso utom edibọp ke ana Christian kiet kiet anam ke idemesie?
◻ Didie ke mme uwụtn̄kpọ ndidem Judah ẹwụt ke owo kiet kiet anam edimek esiemmọ?
◻ Didie ke Jehovah ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn nte ke nnyịn imekeme ndinam ndinen edimek ke uwem, kpa ye ndiọi odudu oro ẹkande nnyịn ẹkụk?
[Ndise ke page 15]
Ndi nsenubon ebiere ini iso fo?
[Ndise ke page 17]
Kpa ye idiọk uwụtn̄kpọ ete esie, Edidem Josiah ama emek ndinam n̄kpọ Abasi