Ẹtaba Idap Ẹkpeme Idahaemi Ẹkan Nte Akanam Ẹtabade!

“Ẹyak nnyịn ikûde idap, nte mmọ eken, edi ẹyak nnyịn itaba idap ikpeme, imụm idem ikama.”—1 THESSALONICA 5:6.

1, 2. (a) Nso orụk obio ke Pompeii ye Herculaneum ẹkedi? (b) Nso ntọt ke ediwak mme andidụn̄ Pompeii ye Herculaneum ẹkefụmi, ndien nso ikedi utịp?

KE AKPA isua ikie Eyo Nnyịn, Pompeii ye Herculaneum ẹkedi obio uforo iba ke Rome emi ẹkedude ẹkpere Obot Vesuvius. Obio iba emi ẹkedi ọwọrọetop ebiet nduọkodudu ẹnọ mme imọ owo ke Rome. Mme an̄wambre oro ẹkedude ke obio iba emi ẹma ẹsikeme ndidụk se iwakde ibe owo tọsịn kiet, ndien akwa an̄wambre kiet ama odu ke Pompeii emi ekekperede ndidụk ofụri obio. Mme ọdọkisọn̄ ke Pompeii ẹmekụt itie un̄wọn̄ mmịn 118, emi ndusụk ẹkedide n̄ko ufọk ubre mbre mfọniso m̀mê ufọk akpara. Oburobụt ido ye uma-inyene ẹkedi ọsọ n̄kpọ, kpa nte mbuwed ibibene ye mme utak nsụhọ n̄kpọ eken ẹwụtde.

² Ke August 24, 79 E.N., Obot Vesuvius ama ọtọn̄ọ nditop mbomo. Mme ekpepn̄kpọ mban̄a obot nsụn̄ikan̄ ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke akpa edibomo oro, emi akasuande n̄kpri itiat ye ntọn̄ ofụk obio iba emi, ekeme ndidi ikpọkọbiọn̄ọke mme andidụn̄ ndifehe mbọhọ. Ke akpanikọ, etie nte ediwak owo ẹma ẹnam ntre. Nte ededi, mbon efen emi ẹkedade n̄kpọndịk oro ke ekpri n̄kpọ mîdịghe ẹkekam ẹfụmide idiọn̄ọ ntọt oro ẹkenọde ẹma ẹmek ndisụhọ do. Ekem, ke n̄kpọ nte ufọt okoneyo, ọkpọsọn̄ ufiop ufiop ofụm ama ọkpọri n̄kpri itiat, ye ikpọ itiat odudu odudu ẹdifụk Herculaneum, owotde kpukpru mbon obio oro ẹkesụhọde. Ke ndan̄nsiere, ukem unọmọ oro ama owot kpukpru owo ke Pompeii. Nso n̄kpọ mmọn̄eyet ikosụn̄ọ ntem ito unana editiene idiọn̄ọ ntọt oro ẹkenọde!

Utịt Editịm N̄kpọ Mme Jew

3. Nso mbiet idu ke ufọt nsobo Jerusalem ye eke Pompeii ye Herculaneum?

³ Enyene-ndịk nsobo oro ekesịmde Jerusalem isua usụkkiet ke mbemiso, ama okpon akan enyene-ndịk nsobo Pompeii ye Herculaneum, okposụkedi nsobo Jerusalem okotode owo. Ẹdọhọ ke emi ekedi “kiet ke otu enyene-ndịk n̄kan en̄wan ke mbụk,” ẹnyụn̄ ẹtọt ẹte ke se ibede mme Jew miliọn kiet ẹma ẹkpan̄a. Nte ededi, ukem nte nsobo eke Pompeii ye Herculaneum, nsobo ikesịmke Jerusalem ye unana edinọ ntọt.

4. Nso ntịn̄nnịm idiọn̄ọ ke Jesus ọkọnọ ndidụri mme anditiene enye utọn̄ nte ke utịt editịm n̄kpọ mmọ ama ekpere, ndien didie ke oro ekenyene akpa edisu ke akpa isua ikie?

⁴ Jesus Christ ama ebem iso etịn̄ aban̄a nsobo obio oro, enye ama onyụn̄ ebem iso etịn̄ aban̄a mme n̄kpọntibe oro ẹdibemde nsobo emi iso—utọ n̄kpọntịbe oro akamade editịmede esịt nte ekọn̄, unana udia, unyekisọn̄, ye ubiatibet. Mme nsunsu prọfet ẹyedu, edi ẹyekwọrọ gospel Ubọn̄ Abasi ke ofụri ererimbot. (Matthew 24:4-7, 11-14) Ke adan̄aemi mme ikọ Jesus ẹnyenede akpan edisu mfịn, mmọ ẹma ẹnyenyene ekpri edisu ke ini oro. Mbụk etịn̄ aban̄a ọkpọsọn̄ akan̄ oro okodude ke Judea. (Utom 11:28) Ewetmbụk owo Jew oro Josephus etịn̄ aban̄a unyekisọn̄ oro eketịbede ke n̄kann̄kụk Jerusalem esisịt ini mbemiso nsobo obio oro. Nte nsobo Jerusalem akasan̄ade ekpere, edidaha n̄n̄wana ye ukara, ekọn̄ ke ufọt n̄ka ukaraidem mme Jew oro ẹkebaharede ẹda, ye akpakịp uwotowo ke ediwak obio emi mme Jew ye mme Gentile ẹkedụn̄de, ẹma ẹka iso ẹdu. Kpa ye oro, ẹma ẹkwọrọ gospel Obio Ubọn̄ Abasi “ẹnọ kpukpru owo ke idak ikpa-enyọn̄.”—Colossae 1:23.

5, 6. (a) Mme ntịn̄nnịm ikọ Jesus ewe ẹkesu ke 66 E.N.? (b) Ntak emi ibat n̄kpan̄a akawakde ke ini ẹkesobode Jerusalem ke akpatre ke 70 E.N.?

⁵ Ke akpatre, ke 66 E.N., mme Jew ẹma ẹsọn̄ ibuot ye Rome. Ke ini Cestius Gallus akadade udịmekọn̄ edikan Jerusalem okụk, mme anditiene Jesus ẹma ẹti mme ikọ Jesus emi: “Ke adan̄aemi mbufo ẹdikụtde nte mbon-ekọn̄ ẹkande Jerusalem ẹkụk, ẹfiọk ndien ẹte, n̄wụre esie ke ekpere. Ke ini oro yak mmọ eke ẹdude ke Judea ẹfen̄e ẹka ikpọ obot; yak mmọ eke ẹdude ke esịt obio ẹwọn̄ọ ẹnyọn̄; yak mmọ eke ẹdude ke in̄wan̄ ẹkûnyụn̄ ẹdụk obio.” (Luke 21:20, 21) Ini ama edikem ndifehe n̄wọrọ ke Jerusalem—edi didie? Ke unana idotenyịn, Gallus ama afiak ada udịmekọn̄ esie ọnyọn̄, ọnọde mme Christian ke Jerusalem ye Judea ifet ndinam mme ikọ Jesus nnyụn̄ mfehe n̄ka ikpọ obot.—Matthew 24:15, 16.

⁶ Isua inan̄ ke ukperedem, ke ekperede ini Passover, udịmekọn̄ Rome ke idak ndausụn̄ Etubom Titus emi ekebierede nditre nsọn̄ibuot mme Jew, ẹma ẹfiak ẹdi. Udịmekọn̄ esie ẹma ẹkan Jerusalem ẹkụk ẹnyụn̄ ẹbot ‘ibombom ẹkanade enye,’ anamde mme owo ẹkûkeme ndifehe mbọhọ. (Luke 19:43, 44) Kpa ye ndịk ekọn̄ emi, ediwak mme Jew ẹtode kpukpru Obio Ukara Rome ẹma ẹbụn̄ọ ẹdi Jerusalem man ẹdidụk Passover. Idahaemi mmọ ikekemeke aba ndiwọrọ. Nte Josephus ọdọhọde, isenowo emi ẹnyenede ndiọkiso mi, ẹkedi n̄wakn̄kan ke otu mbon unọmọ en̄wan Rome.a Ke ini ẹkekande Jerusalem ke akpatre, n̄kpọ nte mbahade owo kiet ke itie itiaba ke otu kpukpru mme Jew oro ẹkedude ke Obio Ukara Rome ẹma ẹtak. Nsobo Jerusalem ye temple esie ekedi utịt ukara mme Jew ye ndutịm ido ukpono oro ọkọkọn̄ọde ke Ibet Moses.b—Mark 13:1, 2.

7. Ntak emi mme anam-akpanikọ Christian ẹkebọhọde nsobo Jerusalem?

⁷ Ke 70 E.N., ekeme ndidi ẹkpekewot mme Christian ẹdide mme Jew, mîdịghe ẹkpekesịn mmọ ye kpukpru mbon eken oro ẹkedude ke Jerusalem, ke ufịn. Edi nte mbụk ọdọhọde, mmọ ẹma ẹnam item oro Jesus ọkọnọde mmọ isua 37 ke mbemiso. Mmọ ẹma ẹwọrọ ẹkpọn̄ obio oro ikonyụn̄ ifiakke aba idi.

Ekemini Item Ẹtode Mme Apostle

8. Peter okokụt ke oyom ẹnam nso, ndien eyedi mme ikọ Jesus ewe ke enye ekenyene ke ekikere?

⁸ Mfịn, nsobo oro edikponde ikan emi ke edi, enye emi edidade ofụri editịm n̄kpọ emi ikesịm utịt. Isua itiokiet mbemiso nsobo Jerusalem, apostle Peter ama ọnọ ekemini item oro ekedide ata akpan n̄kpọ onyụn̄ enyenede n̄kpọ ndinam akpan akpan ye mme Christian eyo nnyịn ete: Ẹdu ke ukpeme! Peter ama okụt ke oyom mme Christian ẹdemede ‘ediden̄i esịt mmọ’ man mmọ ẹkûfụmi “item Ọbọn̄,” Jesus Christ. (2 Peter 3:1, 2) Ke ndisịn udọn̄ nnọ mme Christian ndidu ke ukpeme, eyedi Peter ekenyene ke ekikere se enye okokopde Jesus etịn̄de ọnọ mme apostle Esie usen ifan̄ mbemiso n̄kpa Esie ete: “Mbufo ẹtịn̄ enyịn ẹse, ẹkpeme, ẹnyụn̄ ẹbọn̄ akam; koro mbufo mîfiọkke edikem ini.”—Mark 13:33.

9. (a) Nso edu oro akamade n̄kpọndịk ke ndusụk owo ẹnyene? (b) Ntak emi eyịghe akamade n̄kpọndịk?

⁹ Mfịn, ndusụk owo ẹsibụp ke nsahi ẹte: “Edidi eke Enye ọkọn̄wọn̄ọde ete iyedi enye?” (2 Peter 3:3, 4) Nte an̄wan̄ade, mme owo emi ẹkere ke n̄kpọ inen̄ekede ikpụhọde edi ẹtie kpasụk nte ẹketiede toto ke editọn̄ọ ererimbot. Utọ eyịghe oro akama n̄kpọndịk. Eyịghe ekeme ndinam nnyịn ikûnyene nte ini edide usọp usọp ke ekikere, anamde nnyịn ikabade isịn idem ke ebeubọk edinam se idọn̄de nnyịn. (Luke 21:34) Akande oro, nte Peter owụtde, utọ mbon nsahi emi ẹsifre Ukwọ eyo Noah, emi okosobode editịm n̄kpọ ofụri ererimbot. Ererimbot ama enen̄ede okpụhọde ini oro!—Genesis 6:13, 17; 2 Peter 3:5, 6.

10. Mme ikọ ewe ke Peter ada esịn udọn̄ ọnọ mbon oro ẹkemede ndikabade nnana ime?

¹⁰ Peter an̄wam mme andikot n̄wed esie ndikọri edu ime ebe ke nditi mmọ ntak emi Abasi mîsiwakke ndisọsọp nnam n̄kpọ. Akpa, Peter ọdọhọ ete: “Ke enyịn Ọbọn̄ usen kiet etie nte thousand isua, thousand isua ẹnyụn̄ ẹtie nte usen kiet.” (2 Peter 3:8) Sia Jehovah odude ke nsinsi, enye esikere aban̄a kpukpru idaha oro ẹbuanade ke n̄kpọ, esinyụn̄ emek mfọnn̄kan ini ndinam n̄kpọ. Ekem, Peter osio owụt nte ke Jehovah oyom mme owo ke kpukpru ebiet ẹkabade esịt. Ime Abasi ọwọrọ edinyana ọnọ ediwak owo emi ẹkpeketakde edieke enye akpakanamde n̄kpọ ke ibụmede. (1 Timothy 2: 3, 4; 2 Peter 3:9) Nte ededi, ime Jehovah iwọrọke ite ke enye idinamke n̄kpọ tutu amama. Peter ọdọhọ ete: “Usen Ọbọn̄ edibuat nte inọ.”—Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn; 2 Peter 3:10.

11. Nso idin̄wam nnyịn ndidu ke ukpeme ke n̄kan̄ eke spirit, ndien didie ke emi edinam usen Jehovah ‘edi usọp usọp’ yak idọhọ ntre?

¹¹ Odot ẹtịm ẹfiọk edimen ndomo oro Peter anamde mi. Isimemke utom owo ndimụm inọ, edi etie nte owo ukpeme emi atabade idap ofụri okoneyo ọyọsọp okụt inọ akan enye emi eyetde idap ke ini ke ini. Didie ke owo ukpeme ekeme nditaba idap n̄kpeme? Ndisasan̄a anam owo odu ke edidemede ofụri okoneyo akan nditetie. Ukem ntre, ndiyọhọ ye utom eke spirit ayan̄wam nnyịn nte mme Christian nditaba idap n̄kpeme. Ntem, Peter esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ndiyọhọ ye utom “edisana ido ye [eke] uten̄e Abasi.” (2 Peter 3:11) Utọ utom emi ayan̄wam nnyịn ndika iso ‘nsọn̄ọ nnyene edidi usen Jehovah ke ekikere.’ Ẹkeme ndisịn ikọ Greek oro ẹkabarede “ndisọn̄ọ nnyene ke ekikere” ke ata ata usụn̄ nte “ndinam ọsọp.” (2 Peter 3:12; ikọ idakisọn̄, NW) Ke akpanikọ, nnyịn ikemeke ndikpụhọde ubatini Jehovah. Usen esie edidi ke edimek ini esie. Edi ọtọn̄ọde ke ini emi tutu esịm ini oro, eyetie nte ini ebe usọp usọp edieke nnyịn iyọhọde ke utom esie.—1 Corinth 15:58.

12. Didie ke nnyịn nte owo kiet kiet ikeme ndibọ ufọn nto ime Jehovah?

¹² Ntem, ẹsịn udọn̄ ẹnọ owo ekededi oro ekerede ke usen Jehovah ebịghi ndidi ndinam item Peter ke ndibet edimek ini Jehovah ke ime. Ke akpanikọ, nnyịn imekeme ndida ini efen efen emi ime Abasi ayakde odu mi nnam n̄kpọ ke eti usụn̄. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn imekeme ndika iso n̄kọri mme akpan edu Christian inyụn̄ ibuana eti mbụk ye ediwak owo efen efen oro nnyịn mîkpesịmke edieke owo mîkpayakke ini odu. Edieke nnyịn itabade idap ikpeme, nnyịn ‘iyetie ke emem inana ntọi, inyụn̄ inana ndo’ ke enyịn Jehovah ke utịt editịm n̄kpọ emi. (2 Peter 3:14, 15) Nso edidiọn̄ ke emi edidi ntem!

13. Mme ikọ ewe emi Paul ekewetde ọnọ ẹsọk mme Christian ke Thessalonica ẹdot akpan akpan mfịn?

¹³ Paul n̄ko etịn̄ aban̄a ufọn editaba idap n̄kpeme ke akpa leta oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk mme Christian ke Thessalonica. Enye ọnọ item ete: “Ẹyak nnyịn ikûde idap, nte mmọ eken, edi ẹyak nnyịn itaba idap ikpeme, imụm idem ikama.” (1 Thessalonica 5:2, 6) Mfịn, emi edi akpan n̄kpọ didie ntem nte nsobo ofụri editịm n̄kpọ eke ererimbot emi asan̄ade ekpere! Mme andituak ibuot nnọ Jehovah ẹdụn̄ ke ererimbot emi mme owo ẹnanade udọn̄ ke n̄kpọ eke spirit, ndien emi ekeme nditụk mmọ. Ntem, Paul ọnọ item ete: “Ẹyak nnyịn . . . imụm idem ikama, isịne mbuọtidem ye ima nte n̄kpọ ikpanesịt, inyụn̄ iyara idotenyịn edinyan̄a nte ndụn ibuot.” (1 Thessalonica 5:8) Ndikpep Ikọ Abasi kpukpru ini nnyụn̄ mbuana kpukpru ini ye nditọete nnyịn ke mme mbono esop ẹyen̄wam nnyịn nditiene item Paul onyụn̄ anam nnyịn inyene nte ini edide usọp usọp ke ekikere.—Matthew 16:1-3.

Ediwak Miliọn ke Ẹtaba Idap Ẹkpeme

14. Nso ibat iwụt nte ke ediwak owo mfịn ẹtiene item oro Peter ọkọnọde ete ẹtaba idap ẹkpeme?

¹⁴ Nte ediwak owo ẹdu mfịn emi ẹnamde ikọ nsịnudọn̄ eke odudu spirit oro nditaba idap n̄kpeme? Ih. Ke isua utom 2002, n̄wakn̄kan ibat mme asuanetop 6,304,645—n̄kọri adade mbahade 3.1 eke ikie awak akan eke 2001—ẹma ẹnọ uyarade nte ke mmimọ imodu ke ukpeme ke n̄kan̄ eke spirit ke ndibiat hour 1,202,381,302 ntịn̄ nnọ mbon efen mban̄a Obio Ubọn̄ Abasi. Mmọ emi ikadaha utọ utom emi didie didie. Enye ekedi akpan ubak uwem mmọ. Eduardo ye Noemi ke El Salvador ẹnyene edu ediwak mmọ.

15. Nso ifiọkutom otode El Salvador owụt nte ke ediwak owo ke ẹdu ke ukpeme ke n̄kan̄ eke spirit?

¹⁵ Ke ndusụk isua emi ẹkebede, Eduardo ye Noemi ẹma ẹtịm ẹfiọk mme ikọ Paul emi: “Ido ererimbot emi ke ebebe efep.” (1 Corinth 7:32) Mmọ ẹma ẹdu mmemmem uwem ẹnyụn̄ ẹdụk utom usiakusụn̄ uyọhọ ini. Nte ini akakade, mmọ ẹma ẹbọ edidiọn̄ ke ediwak usụn̄ idem ẹbuanade ke utom circuit ye district. Kpa ye oro ẹkesobode n̄kpọsọn̄ mfịna, Eduardo ye Noemi ẹtịm ẹfiọk ke mmimọ ikanam eti ubiere ke ini ikayakde inem uwem n̄kpọ obụkidem atak man ikeme ndidụk utom usiakusụn̄ uyọhọ ini. Ediwak ke otu mme asuanetop 29,269—esịnede mme asiakusụn̄ 2,454—ke El Salvador ẹmewụt ukem edu n̄waidem oro, ndien emi edi ntak kiet oro idụt emi ekenyenede n̄kọri mbahade 2 eke ikie ke ibat mme asuanetop ke isua oko.

16. Nso edu ke akparawa eyenete kiet ke Côte d’Ivoire okowụt?

¹⁶ Ke Côte d’Ivoire, akparawa Christian kiet ama owụt ukem edu emi onyụn̄ ewet n̄wed ọnọ ẹsọk ọfis n̄kọk itieutom do ete: “Ami nnam utom nte asan̄autom unamutom. Edi n̄kemeke ndidọhọ nditọete ẹnam utom usiakusụn̄ ke adan̄aemi ami ke idemmi mmennịmke eti uwụtn̄kpọ. Ntre mmọkpọn̄ utom emi ẹkesikpede mi uwak okụk ndinyụn̄ nnam utom idemmi idahaemi, ndien emi ọnọ mi ekese ini ndinam utom ukwọrọikọ.” Akparawa emi ama akabade edi kiet ke otu mme asiakusụn̄ 983 oro ẹnamde utom ke Côte d’Ivoire, emi ẹketọtde ibat mme asuanetop 6,701 ke isua oko, kpa n̄kọri mbahade 5 eke ikie.

17. Didie ke uyen Ntiense kiet ke Belgium okowụt nte ke usua ikanamke imọ ikop ndịk?

¹⁷ Unana ediyọ, usua, ye asari ẹmeka iso ndifịna mme asuanetop Obio Ubọn̄ 24,961 ke Belgium. Kpa ye oro, mmọ ke ẹnam utom ifịk ifịk inyụn̄ ikopke ndịk. Ke ini Ntiense emi ekedide isua 16 ke emana okokopde nte ẹtịn̄de ẹban̄a Mme Ntiense Jehovah nte isio n̄ka ke ini ukpepn̄kpọ ido uwem ke ufọkn̄wed, enye ama eben̄e ete ẹyak imọ itịn̄ se idide akpanikọ. Ke akamade vidio oro Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name ye ediye uduot ekpri n̄wed oro Mme Ntiense Jehovah—Mmanie ke Mmọ Ẹdi?, enye ama ekeme ndinam an̄wan̄a mbon oro Mme Ntiense ẹnen̄erede ẹdi. Ẹma ẹtịm ẹma se enye eketịn̄de, ndien ke urua oro eketienede ẹma ẹnọ nditọ ufọkn̄wed oro udomo emi kpukpru mbụme oro ẹkebụpde mmọ ẹkekọn̄ọde ke ido ukpono Christian eke Mme Ntiense Jehovah.

18. Nso uyarade idu nte ke mfịna ndutịm uforo ikọwọn̄ọkede mme asuanetop ke Argentina ye Mozambique ikpọn̄ edinam n̄kpọ Jehovah?

¹⁸ Ata ediwak Christian ẹsobo n̄kpọsọn̄ mfịna ke ukperedem ini emi. Edi, mmọ ẹdomo nditre ndiyak n̄kpọ ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn mmọ. Kpa ye mme mfịna ndutịm uforo oro ẹtịmde ẹdiọn̄ọ, Argentina ama ọtọt obufa n̄wakn̄kan ibat Mme Ntiense 126,709 ke isua oko. Unana ke osụk ededi ọsọ n̄kpọ ke Mozambique. Kpa ye oro, owo 37,563 ẹma ẹtọt ke mmimọ ima ibuana ke utom edinọ ikọ ntiense, n̄kọri mbahade 4 eke ikie. Uwem ọsọn̄ ye ediwak owo ke Albania, edi idụt emi ama ọtọt akwa n̄kọri mbahade 12 eke ikie, esịmde n̄wakn̄kan ibat mme asuanetop 2,708. Nte an̄wan̄ade, n̄kpọsọn̄ idaha isibiọn̄ọke spirit Jehovah ndinam utom ke ini mme asan̄autom esie ẹnịmde mme ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄ akpa.—Matthew 6:33.

19. (a) Nso uyarade iwụt nte ke osụk ododu ediwak mbon mbieterọn̄ emi ẹyomde akpanikọ Bible? (b) Mme ntọt en̄wen ewe ke ibatutom isua ẹwụt nte ke mme asan̄autom Jehovah ke ẹdu ke ukpeme ke n̄kan̄ eke spirit? (Se chart oro odude ke page 12-15.)

¹⁹ Ukpepn̄kpọ Bible 5,309,289 emi ẹketọtde isua oko ke ofụri ererimbot ke ẹbaharede ukem ukem ke ọfiọn̄ ke ọfiọn̄ owụt nte ke osụk ododu ediwak mbon mbieterọn̄ oro ẹyomde akpanikọ Bible. Ke otu n̄wakn̄kan ibat owo 15,597,746 emi ẹkedụkde Editi, ata ediwak inamke n̄kpọ Jehovah ifịk ifịk kan̄a. Mmọ ẹkpekam ẹka iso ndikọri ke ifiọk nnyụn̄ mma Jehovah ye itie nditọete. Edi n̄kpọ nduaidem ndikụt nte ke “akwa otu owo” eke “mme erọn̄ en̄wen” ke ẹka iso ndikọri ke ibat nte mmọ ẹnamde n̄kpọ ẹnọ Andibot “uwemeyo ye okoneyo ke temple Esie” ke ebuana ye nditọete mmọ oro ẹyetde aran ke spirit.—Ediyarade 7:9, 15; John 10:16.

Se Ikpepde Ito Lot

20. Nso ke nnyịn ikpep ito uwụtn̄kpọ Lot ye n̄wan esie?

²⁰ Nte ededi, idem mme anam-akpanikọ asan̄autom Abasi ẹkeme nditre ke ibio ini ndinyene nte ini edide usọp usọp ke ekikere. Kere ban̄a Lot eyen eyeneka Abraham. Angel iba emi ẹkedide ẹdise enye ẹma ẹsian enye ẹte ke Abasi ọmọn̄ osobo Sodom ye Gomorrah. Etop oro ikakpaha Lot idem koro enye ama ‘ofụhọ aban̄a mbukpo ido mme anam-idiọk’ oro. (2 Peter 2:7) Edi, ke ini angel iba oro ẹkedide ndida enye n̄wọrọ ke Sodom, enye ama ‘anam ndudụhọ.’ Akayak esisịt mme angel ndidodụri enye ye ubon esie nsion̄o ke obio. Ke oro ebede, n̄wan Lot ama ofụmi item mme angel oro onyụn̄ ese edem. Edu unana ntịn̄enyịn esie ama osụn̄ọ ke n̄kpa esie. (Genesis 19:14-17, 26) Jesus ama odụri owo utọn̄ ete: “Mbufo ẹti n̄wan Lot.”—Luke 17:32.

21. Ntak edide akpan n̄kpọ idahaemi akan nte akanam edide nditaba idap n̄kpeme?

²¹ Nsobo Pompeii ye Herculaneum ye mme n̄kpọntịbe oro ẹkedade ẹkesịm nsobo Jerusalem, ọkọrọ ye uwụtn̄kpọ Ukwọ eyo Noah ye uwụtn̄kpọ Lot, kpukpru ẹnam an̄wan̄a nte edide akpan n̄kpọ ndinam ntọt. Nte mme asan̄autom Jehovah, nnyịn imọfiọk idiọn̄ọ utịt ini. (Matthew 24:3) Nnyịn imọwọrọ ikpọn̄ nsunsu ido ukpono. (Ediyarade 18:4) Ukem nte mme Christian akpa isua ikie, oyom nnyịn ‘isọn̄ọ inyene edidi usen Jehovah ke ekikere.’ (2 Peter 3:12, NW) Ih, idahaemi akan nte akanam edide, ana nnyịn itaba idap ikpeme! Mme usio-ukot ewe ke nnyịn ikpanam, ndien mme edu ewe ke nnyịn ikpọkọri man ikeme nditaba idap n̄kpeme? Ibuotikọ oro etienede eyeneme mme n̄kpọ emi.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

• Nso idaha ikanam mme Christian ẹdide mme Jew ẹbọhọ nsobo Jerusalem?

• Didie ke item oro ẹdude ke uwetn̄kpọ apostle Peter ye Paul ẹn̄wam nnyịn nditaba idap n̄kpeme?

• Mmanie mfịn ẹnọ uyarade nte ke mmimọ imenen̄ede itaba idap ikpeme?

• Nso ke nnyịn ikpep ito mbụk Lot ye n̄wan esie?

[Chart ke page 12-15]

IBATUTOM ISUA UTOM 2002 EKE MME NTIENSE JEHOVAH KE OFỤRI ERERIMBOT

(Se magazine)

[Ndise ke page 9]

Ke 66 E.N., mme Christian ke n̄kann̄kụk Jerusalem ẹma ẹnam item Jesus

[Mme ndise ke page 10]

Ndiyọhọ ye utom an̄wam mme Christian nditaba idap n̄kpeme