Ibuot 20

Akpakịp Akwa Otuowo

1. Ke ama eketịn̄ aban̄a nte ẹfịkde owo 144,000 oro idiọn̄ọ, ewe otuowo en̄wen ke John okụt?

KE AMA eketịn̄ aban̄a edifịk owo 144,000 idiọn̄ọ, John akaiso ndibụk kiet ke otu ata inem inem ediyarade ke ofụri N̄wed Abasi. Anaedi esịt esie ama ọyọhọ ye idara nte enye ọkọnọde ntọt emi, ọdọhọde ete: “Ke n̄kpọ ẹmi ẹma ẹkebe, n̄kụt, ndien sese, akwa otu owo, eke baba owo kiet mîkemeke ndibat, eke ẹtode ke kpukpru obio ye esien ye idụt ye usem ẹda ke iso ebekpo ye ke iso Eyen-erọn̄, ẹsịne mfia ọfọn̄idem, ẹnyụn̄ ẹkama ndak eyop ke ubọk.” (Ediyarade 7:9) Ih, edimụm ofụm mbinan̄ oro n̄kama anam edinyan̄a odu ọnọ otuowo efen ke adianade ye owo 144,000 ẹmi ẹbuanade ke Israel eke spirit: kpa awak-usem, akwa otuowo eke ofụri ererimbot.a—Ediyarade 7:1.

2. Didie ke mme etịn̄ikọ ẹdide mbon ererimbot ẹnam an̄wan̄a se akwa otuowo ẹdide, ndien didie ke idem Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ke ini edem ẹkese otu emi?

² Mme etịn̄ikọ ẹdide mbon ererimbot ẹma ẹdọhọ ẹte ke akwa otuowo emi edi mbon oro mîdịghe Jew eke obụk, oro ẹkekabarede esịt ẹsịn ke Ido Ukpono Christ m̀mê mme Christian oro ẹkekpade n̄kpa usụn̄ Abasi ẹbe ẹka heaven. Idem Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ke ini edem ko ẹkeda mmọ nte udiana otu eke heaven, nte ẹkewetde ke 1886 ke Eboho I ke Studies in the Scriptures, The Divine Plan of the Ages ẹte: “Mmọ ẹtaba utịp editie ke ebekpo ye edinyene mbiet Abasi, edi ke akpatre ẹyesịm idaha emana nte nditọ spirit oro ẹdude ke idaha eke ekpride akan mbiet Abasi. Okposụkedi ẹnamde mmọemi ẹsana mfọn mfọn, spirit ererimbot amakan mmọ ubọk tutu osịm udomo oro mmọ ẹkpude ndiyak uwem mmọ nnọ ke uwa.” Ndien ke edem edem ko ke 1930, ẹma ẹsio ekikere oro ẹwụt ke n̄wed oro Light, Akpa N̄wed ẹte: “Mbon oro ẹnamde akwa otuowo emi ẹmekpu ndiyere ikot oro ẹnọde mmọ ndikabade ndi ifịk ifịk mme ntiense nnọ Ọbọn̄.” Ẹkedọhọ ke mmọ ẹdi otu mbon oro ẹbatde idem ke edinen, oro ẹkenyenede ifiọk akpanikọ edi mîkanamke n̄kpọ ndomokiet ndikwọrọ enye. Ẹkedọhọ ke mmọ ẹyeka heaven nte udiana otu oro mîdinyeneke udeme ndikara ye Christ.

3. (a) Nso idotenyịn ke ẹkenọ ndusụk mbon eti esịt oro ke ukperedem ẹkekabarede ẹnyene ifịk ke utom ukwọrọikọ? (b) Didie ke Enyọn̄-Ukpeme ke 1923 akanam n̄ke erọn̄ ye ebot an̄wan̄a?

³ Nte ededi, ama odu mbon eken ẹmi ẹkedide nsan̄a ye mme Christian oro ẹyetde aran, oro ke ukperedem ẹkenen̄erede ẹsịn ifịk ke utom ukwọrọikọ. Mmọ ikenyeneke udọn̄ ndomokiet ndika heaven. Ke akpanikọ, idotenyịn mmọ okodu ke n̄kemuyo ye ibuotikọ utịn̄ikọ an̄wa oro ikọt Jehovah ẹkekwọrọde ọtọn̄ọde ke 1918 osịm 1922. Ke akpa, enye ekedi “Ererimbot Omosịm Utịt—Ediwak Miliọn Owo Ẹmi Ẹdude Uwem Idahaemi Idikpaha ke Nsinsi.”b Ibịghike ke oro ebede, magazine Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) eke October 15, 1923, ama anam n̄ke Jesus aban̄ade erọn̄ ye ebot an̄wan̄a (Matthew 25:31-46), ọdọhọde ete: “Erọn̄ ẹda ẹban̄a kpukpru owo ke mme idụt, oro mîdịghe mbon oro ẹbonde ke spirit, edi ẹdide mme andima edinen ido, ẹmi ke ofụri esịt ẹnyịmede Jesus Christ nte Ọbọn̄ ẹnyụn̄ ẹsakde iso ẹse ẹnyụn̄ ẹdoride enyịn ndidu ke mfọnn̄kan ini ke idak ukara esie.”

4. Didie ke un̄wana oro anamde ẹdiọn̄ọ otuowo eke isọn̄ ọkọdọdiọn̄ ayama akan ke 1931? ke 1932? ke 1934?

⁴ Ndusụk isua ke ukperedem, ke 1931, Vindication, Akpa N̄wed, ama eneme aban̄a Ezekiel ibuot 9, anamde ẹdiọn̄ọ mbon oro ẹnịmde idiọn̄ọ ke ọkpọiso ndibọhọ utịt ererimbot nte ẹdide erọn̄ oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke n̄ke eke enyọn̄ emi. Vindication, Ọyọhọ N̄wed Ita, oro ẹkesiode ke 1932, ama eneme aban̄a edu eti esịt oro Jehonadab, kpa owo oro mîkedịghe eyen Israel ekenyenede, emi eketienede Edidem Jehu eke Israel oro ẹkeyetde aran asan̄a ke chariot esie aka ndikụt ufụp oro Jehu okowụtde ke ndiwot mbon nsunsu ido ukpono. (2 Ndidem 10:15-17) N̄wed oro ọkọdọhọ ete: “Jehonadab akada aban̄a otu mbon eti esịt oro ẹdude ke isọn̄ idahaemi ke ini utom Jehu [eke editan̄a ubiereikpe Jehovah] akade iso, oro mînyeneke n̄kpọ ndinam ye esop Satan, oro ẹdade idaha mmọ ke n̄kan̄ edinen ido ẹnyụn̄ ẹdide mbon oro Ọbọn̄ edinịmde uwem ke ini Armageddon, onyụn̄ ada mmọ ebe afanikọn̄ oro, man ọnọ mmọ nsinsi uwem ke isọn̄. Mmọemi ẹdi otu ‘erọn̄’ oro.” Ke 1934, Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) ama anam an̄wan̄a ete ke mme Christian ẹmi ẹnyenede idotenyịn eke isọn̄ mi ẹkpenyene ndiyak idem nnọ Jehovah nnyụn̄ nna baptism. Un̄wana oro aban̄ade otuowo eke isọn̄ emi ama ọdọdiọn̄ ayama.—Mme N̄ke 4:18.

5. (a) Nso n̄kpọ oro ẹdade ẹdiọn̄ọ akwa otuowo ke ẹkenọ ke 1935? (b) Ke ini J. F. Rutherford ke 1935 ọkọdọhọde mbon mbono oro ẹkenyenede idotenyịn edidu nsinsi uwem ke isọn̄ ẹdaha ẹda ke ukot, nso ikotịbe?

⁵ Un̄wana edinam Ediyarade 7:9-17 an̄wan̄a ke okoyom ndisiaha idahaemi ke ofụri uyama esie! (Psalm 97:11) Magazine Enyọn̄-Ukpeme oro ama owowụt idotenyịn ndien ndien ete ke mbono oro ẹdiomide ndinịm ke May 30 osịm June 3, 1935, ke Washington, D.C., U.S.A., edidi “ata n̄kpọ ndọn̄esịt ye edidiọn̄” ọnọ mbon oro Jehonadab akadade aban̄a. Enye ekedi kpasụk ntre! Ke inem inem utịn̄ikọ ke “Akwa Udịmowo,” oro ọkọnọde mbon mbono ẹkedide n̄kpọ nte owo 20,000, J. F. Rutherford, emi akadade usụn̄ ke utom ukwọrọikọ eke ofụri ererimbot ke ini oro, ama ọnọ uyarade N̄wed Abasi nte ke mme erọn̄ en̄wen eke eyomfịn ẹdi se ẹdiọn̄ọde nte akwa otuowo oro ke Ediyarade 7:9. Ke utịt utịn̄ikọ esie, etịn̄ikọ oro ama obụp ete: “Mbọk nte kpukpru mmọemi ẹnyenede idotenyịn ndidu nsinsi uwem ke isọn̄ ẹyema ndidada ke ukot?” Nte akamba ubak ke otuowo oro ẹkedahade ẹda, etịn̄ikọ ama ọdọhọ ete: “Sese! Akwa udịmowo!” Ndopuyo ama odu, ekem akwa n̄kpo idara ama etiene. Idem akaduai otu John didie ntem—ye otu Jehonadab n̄ko! Ke ndan̄nsiere, mbufa Ntiense 840 ẹma ẹna baptism, ekese mmọ ẹdọhọde ke idi eke akwa otuowo oro.

Ndisọn̄ọ Se Ẹdade Ẹdiọn̄ọ Akwa Otuowo

6. (a) Ntak emi nnyịn ikemede ndifiọk in̄wan̄în̄wan̄ nte ke akwa otuowo edi otu Christian eyomfịn ẹmi ẹyakde idem ẹnọ, oro ẹdoride enyịn ndidu nsinsi uwem ke isọn̄? (b) Nso ke mfia ọfọn̄idem eke akwa otuowo oro ẹda ẹban̄a?

⁶ Nnyịn ikeme didie nditịn̄ nnennen ntre nte ke akwa otuowo oro edi otu Christian eyomfịn ẹmi ẹyakde idem ẹnọ, ẹmi ẹdoride enyịn ndidụn̄ nsinsi ke isọn̄ Abasi? Ke mbemiso, ke n̄kukụt John ama okụt otu eke heaven oro ‘ẹkesiode ke kpukpru esien, ye usem, ye obio, ye idụt, ẹfak mmọ ẹnọ Abasi.’ (Ediyarade 5:9, 10) Akwa otuowo ẹto ukem ebiet, edi ẹka isio isio itie. Utu ke ndibiet Israel Abasi, owo ibemke-bem iso ibiere ibat mmọ. Owo baba kiet ikemeke ndibem iso ntịn̄ m̀mê owo ifan̄ ke mmọ ẹdidi. Ẹyet ọfọn̄idem mmọ ẹnam afia ke iyịp Eyenerọn̄, owụtde ete ke mmọ ẹnyene edinen idaha ke iso Jehovah ke ntak mmọ ẹbuọtde idem ke uwa Jesus. (Ediyarade 7:14) Ndien mmọ ke ẹfụn̄ ndakeyop, ẹdarade Messiah nte Edidem mmọ.

7, 8. (a) Edifụn̄ ndakeyop oro, nte eyịghe mîdụhe, eketi apostle John aban̄a mme n̄kpọntịbe ewe? (b) Mbon akwa otuowo oro ndifụn̄ ndakeyop ọwọrọ nso?

⁷ Nte enye osụk esede n̄kukụt emi, anaedi ekikere John aka edem edem ke se iwakde ikan isua 60 okosịm akpatre urua oro Jesus okodude ke isọn̄. Ke Nisan 9, 33 E.N., ke ini otuowo ẹkebụn̄ọde ẹka ndidara Jesus nda ndụk Jerusalem, mmọ ẹma “ẹda ndakeyop ẹwọn̄ọ ẹka ẹkesobo ye Enye, ẹnyụn̄ ẹfiori ẹte, Hosanna: itoro enyene Enyeemi edide ke enyịn̄ Jehovah, kpa Edidem Israel.” (John 12:12, 13) Ke ukem usụn̄ oro, edifụn̄ ndakeyop ye mfiori ke n̄kan̄ akwa otuowo owụt idara unana ndopuyo mmọ ke ndinyịme Jesus nte Edidem oro Jehovah emekde.

⁸ Nte eyịghe mîdụhe, mme ndakeyop ye n̄kpo idara n̄ko ẹnam John eti Usọrọ Mme Ataya eset eke nditọ Israel. Kaban̄a usọrọ emi Jehovah ama ọnọ ewụhọ ete: “Ndien ke akpa usen ke mbufo ẹdida n̄kọk ndiye eto, n̄kpabak eyop, ye n̄kọk mfụhọ-mfụhọ eto, ye willow idịm-mmọn̄ ke idem mbufo; ẹnyụn̄ ẹdara ke iso Jehovah Abasi mbufo ke ofụri usen itiaba.” Ẹkesikama ndakeyop nte idiọn̄ọ idara. Mme ataya eke ibio ini ẹkedi n̄kpọ editi nte ke Jehovah ama anyan̄a ikọt esie osio ke Egypt, ndidụn̄ ke mme tent ke wilderness. “Esenowo, ye eyenakpa, ye ebeakpa” ẹma ẹbuana ke usọrọ emi. Ofụri Israel ẹkenyene “ndidat esịt.”—Leviticus 23:40; Deuteronomy 16:13-15.

9. Nso n̄kpo idara ke akwa otuowo ẹtiene ẹfiori?

⁹ Odot, ndien, nte ke akwa otuowo, okposụkedi mîdịghe ubak Israel eke spirit, ẹkpenyene ndifụn̄ ndakeyop, sia mmọ ke idatesịt ye esịtekọm ẹnyịmede ẹte ke edikan ye edinyan̄a ẹnyene Abasi ye Eyenerọn̄, nte John okụtde mi: “Mmọ ẹnyụn̄ ẹfiori ke ọkpọsọn̄ uyo, ẹte, Yak edinyan̄a enyene Abasi nnyịn emi etiede ke ebekpo, onyụn̄ enyene Eyenerọn̄.” (Ediyarade 7:10) Okposụkedi ẹbaharede mmọ ẹsion̄o ke kpukpru ikpehe obio, akwa otuowo ẹfiori n̄kpo ke “ọkpọsọn̄ uyo” kiet oro. Mmọ ẹsan̄a didie ẹnam emi, kpa ye oro mmọ ẹdude ke nsio nsio idụt ye nsio nsio usem?

10. Didie ke akwa otuowo ẹkeme ndifiori ye edidianakiet ke “ọkpọsọn̄ uyo” kiet kpa ye oro ẹtode nsio nsio idụt ye usem?

¹⁰ Akwa otuowo emi edi ubak n̄kukụre ata esop uwak idụt oro adianade kiet ke isọn̄ mfịn. Mmọ inyeneke nsio nsio mbet inọ nsio nsio idụt, edi ẹda ndinen edumbet Bible ẹsịn ke edinam ukem ukem ke ebiet ekededi oro mmọ ẹdụn̄de. Mmọ ibuanake ke mme n̄ka en̄wan ukpụhọ ukara eke idụt, edi ke akpanikọ ẹma ẹda ‘ofụt mmọ ẹdom n̄kpọ ufụn̄isọn̄.’ (Isaiah 2:4) Owo ibahakede mmọ idọn̄ ke mme isio n̄ka m̀mê mbuaha ido ukpono, tutu ekpedi se mmọ ẹtan̄ade ndutịme ndutịme m̀mê ata ukpụhọde ukpụhọde etop nte emi mme ido ukpono Christendom ẹnamde; m̀mê mmọ ndikpọn̄ enye nnọ otu mme ọkwọrọ ederi nyom okụk nditan̄a etop emi nnọ mmọ. Mmọ ifiorike ite ke edinyan̄a enyene edisana spirit, sia mmọ mîdịghe mme asan̄autom inọ abasi mme okpono abasi-ita-ke-kiet. Ke n̄kpọ nte idụt 200 ke ofụri isọn̄, mmọ ke esịt kiet ke ẹseme ẹkot enyịn̄ Jehovah nte mmọ ẹsemde edisana usem akpanikọ kiet. (Zephaniah 3:9) Nte odotde, mmọ ẹnyịme an̄wan̄wa ẹte ke edinyan̄a mmimọ oto Jehovah, kpa Abasi edinyan̄a, ebe ke Jesus Christ, Akpan Isụn̄utom Esie kaban̄a edinyan̄a.—Psalm 3:8; Mme Hebrew 2:10.

11. Didie ke ifiọk ubot mbufa n̄kpọ eyomfịn an̄wam mbon akwa otuowo ndinam ọkpọsọn̄ uyo mmọ akam ọdọdiọn̄ ọsọn̄ akan?

¹¹ Ifiọk ubot mbufa n̄kpọ eyomfịn an̄wam ndinam ọkpọsọn̄ uyo akwa otuowo oro ẹdianade kiet mi akam ọdọdiọn̄ ọsọn̄. Otu ido ukpono en̄wen ndomokiet ke isọn̄ ikwe ufọn edimịn̄ mme n̄wed un̄wam ukpep Bible ke usem ẹwakde ẹbe 400, sia mîdụhe otuowo en̄wen oro enyenede udọn̄ ndinam n̄kukụre etop oro adianade kiet mi osịm kpukpru owo ke isọn̄. Nte n̄kaiso un̄wam ke emi, ke ndausụn̄ Otu Ukara eke Mme Ntiense Jehovah oro ẹyetde aran, ẹma ẹdiọn̄ se ẹkotde Multilanguage Electronic Phototypesetting System (MEPS). Ke ini ẹkemịn̄de n̄wed emi, mme itie ẹwakde ẹbe 125 ke ofụri ererimbot ke ẹkekama nsio nsio orụk MEPS ẹnam utom, ndien emi aman̄wam ẹkeme ndimịn̄ magazine oro esiwọrọde edi ikaba ke ọfiọn̄, kpa Enyọn̄-Ukpeme, ke ukemini ke usem ẹwakde ẹbe 130. Ikọt Jehovah n̄ko ẹsimịn̄ mme n̄wed ke ukemini, utọ nte enyeemi, ke ediwak usem. Ntem, Mme Ntiense Jehovah, ẹmi akwa otuowo ẹdide n̄wakn̄kan, ke isua ke isua ẹmekeme ndisuan ediwak miliọn n̄wed ke ofụri usem oro ẹtịmde ẹdiọn̄ọ, anamde akwa udịmowo en̄wen ke kpukpru esien ye usem ẹkeme ndikpep Ikọ Abasi nnyụn̄ ndian uyo mmọ ke ọkpọsọn̄ uyo akwa otuowo oro.—Isaiah 42:10, 12.

Ke Heaven m̀mê ke Isọn̄?

12, 13. Ke nso usụn̄ ke akwa otuowo “ẹda ke iso ebekpo ye ke iso Eyen-erọn̄”?

¹² Nnyịn isan̄a didie ifiọk ite ke “[ndida] ke iso ebekpo” iwọrọke ite ke akwa otuowo ẹdu ke heaven? N̄kpọ ntiense oro otịmde an̄wan̄a odu ke akpan n̄kpọ emi. Ke uwụtn̄kpọ, ikọ Greek oro ẹkabarede mi “ke iso” (e·noʹpi·on) ke ata ukem ukem ikọ ọwọrọ “ke enyịn” ndien ẹda enye ẹtịn̄ ikọ ediwak ini ẹban̄a mme owo ke isọn̄ oro ẹdude “ke iso” m̀mê “ke enyịn” Jehovah. (1 Timothy 5:21; 2 Timothy 2:14; Rome 14:22; Galatia 1:20) Ke idaha kiet ke ini nditọ Israel ẹkedude ke wilderness, Moses ama ọdọhọ Aaron ete: “Dọhọ ofụri udịm nditọ Israel, ete, Mbufo ẹsan̄a ẹkpere ke iso Jehovah: koro enye omokop nsụkuyo mbufo.” (Exodus 16:9) Owo ikenyeneke ndimen nditọ Israel n̄ka heaven man mmọ ẹkeda ke iso Jehovah ke idaha oro. (Men Leviticus 24:8 domo.) Utu ke oro, kpasụk do ke wilderness oro ke mmọ ẹkeda ke enyịn Jehovah, ndien enye ama ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn esie ese mmọ.

¹³ Adianade do, nnyịn ikot ite: “Ke ini Eyen Owo edidide ke ubọn̄ Esie . . . ẹyebon kpukpru mme idụt ke iso Esie.”c Ofụri ekpụk ubonowo ididụhe ke heaven ke ini prọfesi emi osude. Ke akpanikọ, mbon oro ẹdọhọde ke “ẹyedaha ẹkedụk ke nsinsi ufen” ididụhe ke heaven. (Matthew 25:31-33, 41, 46) Utu ke oro, ubonowo ẹdu ke isọn̄ ke enyịn Jesus, enye onyụn̄ ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn esie ndibiere ikpe nnọ mmọ. Kpasụk ntre, akwa otuowo ẹda “ke iso ebekpo ye ke iso Eyenerọn̄” sia mmọ ẹdude ke enyịn Jehovah ye Edidem esie, Christ Jesus, oro mmọ ẹbọde utebeikpe.

14. (a) Mmanie ke ẹtịn̄ ẹban̄a nte ẹdade “ẹkan ebekpo oro ẹkụk” ye “ke Obot Zion” eke heaven? (b) Okposụkedi akwa otuowo ẹnamde n̄kpọ Abasi “ke temple Esie,” ntak emi mînamke mmọ ẹdi otu mme oku?

¹⁴ Ẹtịn̄ ẹban̄a mbiowo 24 ye owo 144,000 oro ẹyetde aran nte ẹdade “ẹkan ebekpo [Jehovah] oro ẹkụk” ye “ke Obot Zion” eke heaven. (Ediyarade 4:4; 14:1) Akwa otuowo idịghe otu mme oku inyụn̄ idọkke isịm n̄kokon̄ idaha oro. Edi akpanikọ, ẹtịn̄ ẹban̄a mmọ ke ukperedem ke Ediyarade 7:15 nte ẹnamde n̄kpọ Abasi “ke temple Esie.” Edi temple emi iwụtke esịt esịt itieuwa, kpa Ata Edisana Ebiet. Utu ke oro, enye edi okụre n̄kan̄ isọn̄, kpa temple Abasi eke spirit. Ikọ Greek oro na·osʹ, ẹkabarede “temple” mi esiwak ndinọ ntatara ekikere mban̄a ofụri itie oro ẹbọpde ndida ntuak ibuot nnọ Jehovah. Mfịn, emi edi ndutịm eke n̄kan̄ spirit oro atarade osịm heaven ye isọn̄.—Men Matthew 26:61; 27:5, 39, 40; Mark 15:29, 30; John 2:19-21 domo, New World Translation Reference Bible, ikọ idakisọn̄.

[Ndise ke page 121]