Mme Mbụme Ẹtode Mme Andikot

Ẹma ẹnọ ndusụk Mme Ntiense Jehovah utom emi abuanade edibọp mme ufọk ido ukpono. Nso idi ekikere N̄wed Abasi kaban̄a utọ utom oro?

Mme Christian ẹmi ẹnen̄erede ẹyom ndida 1 Timothy 5:8 nsịn ke edinam, emi odoride nsọn̄uyo ke nte edide akpan n̄kpọ owo ndinọ mbonufọk esie n̄kpọ eke obụkidem, ẹkeme ndisobo mbụme emi. Ke adan̄aemi mme Christian ẹnyenede ndinam item oro, emi inọhọ mmọ unen ndinam kpukpru orụk utom idịbi udia ekededi, inamke n̄kpọ m̀mê nso ibuana. Mme Christian ẹfiọk ke oyom ẹkere ẹban̄a mme n̄kpọ en̄wen oro ẹwụtde uduak Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, udọn̄ oro owo enyenede ndin̄wam ubon esie idinamke enye enen ke ndibiat se Bible etịn̄de aban̄a oburobụt ido m̀mê uwotowo. (Men Genesis 39:4-9; Isaiah 2:4; John 17:14, 16 domo.) Edi akpan n̄kpọ n̄ko mme Christian ndinam n̄kpọ ke n̄kemuyo ye ewụhọ oro ẹnọde ẹte ẹwọn̄ọ ke Akwa Babylon, kpa ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono.—Ediyarade 18:4, 5.

Ke ofụri ererimbot, mme asan̄autom Abasi ẹsobo ediwak orụk utom. Ufọn ididụhe, nnyịn inyụn̄ inyeneke unen ndidomo ndisiak kpukpru idaha oro ẹkemede ndidu nnyụn̄ nnam ibet nnọ mmọ. (2 Corinth 1:24) Nte ededi, ẹyak nnyịn idụn̄ọde ndusụk n̄kpọ oro mme Christian ẹkpekerede ẹban̄a ke ndinam mme ọkpọkpọ ubiere mban̄a utom. Ẹma ẹwet mme n̄kpọ ẹmi ibio ibio ke Enyọn̄-Ukpeme eke March 1, 1983, ke ibuotikọ aban̄ade edibọ ufọn nto ubieresịt oro Abasi ọnọde nnyịn. Ekebe odude ama obụp akpan mbụme iba ndien ekem ọnọ udịm udịm akpan n̄kpọ un̄wam efen.

Akpa akpan mbụme edi emi: Ndi Bible obiom utom idịbi udia ke idemesie? Ke etịn̄de aban̄a emi, Enyọn̄-Ukpeme oro ama owụt ete ke Bible obiom ediyịp inọ, edida iyịp nnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄, ye ukpono ndem ikpe. Christian ekpenyene ndifep utom idịbi udia oro esịnde udọn̄ nnennen nnennen ọnọ mme edinam oro Abasi obiomde ikpe, utọ nte mbon oro ẹsụk ẹsiakde mi.

Ọyọhọ mbụme iba edi: Ndi ndinam utom emi ayanam owo edi andibuana ke edinam oro ẹbiomde ikpe? Nte an̄wan̄ade, owo oro ẹdade ke utom ke itie ubre mbre mfọniso, ufọkibọk usion̄o idịbi, m̀mê ufọk akpara eyedi andibuana ke edinam emi mîkemke ye N̄wed Abasi. Idem ọkpọkọm utom esie eke usen ke usen do ekedi sụk ndikwọk isọn̄ m̀mê ndibọrọ ikọ ke urụk ukopikọ, enye eyetịp n̄kpọ esịn ke edinam oro Ikọ Abasi obiomde ikpe.

Ediwak Christian ẹnyenede ndinam mme ubiere mban̄a utom ẹkụt ẹte ke ndikam ndụn̄ọde mme mbụme ẹmi an̄wam mmọ ndisịm ọkpọkpọ ubiere.

Ke uwụtn̄kpọ, ọkọn̄ọde ke mbụme iba oro, owo ekeme ndikụt ntak emi ata andituak ibuot mîkpedịghe anamutom nnennen nnennen ke esop ido ukpono, anamde utom ọnọ ufọkabasi ye ke esịt ufọkabasi. Ediyarade 18:4 ọnọ ewụhọ emi: “Mbufo ikọt Mi, ẹwọn̄ọ ke esịt, mbak mbufo ẹdibuana ke idiọk-n̄kpọ esie.” Owo eyedi andibuana ke mme utom ye idiọkn̄kpọ Akwa Babylon edieke enye akpanamde utom ofụri ini ọnọ ido ukpono oro ekekpepde nsunsu utuakibuot. Edide anamutom oro edi ekpeme-in̄wan̄, ekpeme-ufọk, ọdiọn̄-n̄kpọ, m̀mê abatokụk, utom esie ayan̄wam ndisịn udọn̄ nnọ utuakibuot oro atuahade ye ido ukpono akpanikọ. Akan oro, mme owo oro ẹdikụtde anamutom emi anamde utom ndinam ufọkabasi eye, ndidiọn̄ enye, m̀mê anamde mme utom ido ukpono esie ẹyebuan enye nte odotde ye ido ukpono oro.

Nte ededi, nso kaban̄a owo emi mîdịghe anamutom ofụri ini ke ufọkabasi m̀mê esop ido ukpono? Ndusụk ẹkot enye n̄kukụre edinam mbabuat utom edidiọn̄ esan̄ukwak mmọn̄ oro obomode ke idak isọn̄ ufọkabasi. Ndi oro ikpenyeneke ukpụhọde ye ndinyịme ndikama utom, utọ nte ndifụk m̀mê ndidian n̄kpọ ke ọkọm ufọkabasi?

N̄ko-n̄ko, ẹkeme ndikere mban̄a ata ediwak nsio nsio idaha. Ntre ẹyak nnyịn idụn̄ọde n̄kpọ ition efen emi Enyọn̄-Ukpeme oro okowụtde:

1. Ndi utom oro n̄kukụre edi utom edide ke ufọn mme owo, oro ke idemesie mîtuahake ye N̄wed Abasi? Da owo emi esidade leta ọsọk ke uwụtn̄kpọ. Enye ndida leta n̄kọnọ idiwọrọke ke enye esịn udọn̄ ọnọ edinam oro ẹbiomde ikpe edieke ufọk kiet ke ikpehe oro enye akadade leta aka ekedide ufọkabasi m̀mê ufọkibọk usion̄o idịbi. Abasi ọnọ un̄wana utịn emi ayamade odụk window kpukpru ufọk, esịnede ufọkabasi m̀mê utọ ufọkibọk oro. (Utom 14:16, 17) Christian emi edide andida leta nsọk ekeme ndibiere ke imọ inam utom enyenede ufọn ọnọ kpukpru owo, ke usen ke usen. Ukem oro ke ekeme ndidi ye Christian emi anamde n̄kpọ aban̄a mbabuat idaha—esịn-esan̄ukwak mmọn̄ oro ẹkotde nditre mmọn̄ ndifiọrọ ke ufọkabasi m̀mê awat-ubomisọn̄ umen mbon udọn̄ọ emi ẹkotde edimen owo emi osụhọde ke ini edinam ufọkabasi. Enye ekeme ndida emi n̄kukụre nte mbabuat edinọ owo un̄wam.

2. Ke nso udomo ke owo emi enyene odudu ke se enye anamde? Edidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ Christian emi enyenede ufọkurua nditobo nnyụn̄ nnyam ndisọi n̄kpọ, mme n̄kpọ n̄kpemeidem mme spirit, sika, m̀mê ukọkọk unam emi ẹdade iyịp ẹnam. Nte andinyene ufọkurua, enye enyene odudu. Mme owo ẹkeme ndikpak enye anyam sika m̀mê ndisọi n̄kpọ onyụn̄ adia udori, edi enye edinam n̄kpọ nte ekemde ye mme edinịm ke akpanikọ esie ẹkọn̄ọde ke N̄wed Abasi. Ke n̄kan̄ eken, ẹkeme ndidọhọ Christian emi anamde utom ke akamba ufọk unyam udia ese aban̄a n̄wed udian ibatokụk, otụk isọn̄, mîdịghe obon n̄wetnnịm n̄kpọ. Enye inyeneke odudu ke mme n̄kpọ oro ẹtobode ẹnyam, idem ekpededi ibat ibat ke otu oro idotke, utọ nte sika m̀mê mme n̄kpọ ini nduọkodudu ido ukpono.a (Men Luke 7:8; 17:7, 8 domo.) Emi enyene ebuana ye n̄kpọ efen.

3. Ke nso udomo ke owo emi enyene ebuana? Ẹyak nnyịn ifiak ika uwụtn̄kpọ ufọkurua. Ekeme ndidi anamutom emi ẹnọde utom ndise mban̄a n̄wed uwet ibatokụk m̀mê ndidọn̄ n̄kpọ ke ufọkurua esise aban̄a sika m̀mê mme n̄kpọ ido ukpono ke ini ke ini kpọt; oro edi ekpri ikpehe eke ofụri utom esie. Nte ededi, oro okpụhọde didie ntem ye anamutom ke ukem ufọkurua oro emi anamde utom ke itie emi ẹbonde un̄wọn̄! Ofụri utom esie, kpukpru usen, edi ndiwụk ekikere ke n̄kpọ oro atuahade ye mme edinịm ke akpanikọ Christian. (2 Corinth 7:1) Emi anam an̄wan̄a ntak emi ẹnyenede ndidụn̄ọde udomo oro owo abuanade m̀mê osobode n̄kpọ ke ndibọrọ mme mbụme ẹban̄ade utom.

4. Okụk utom oto itie ewe mîdịghe ẹnam utom ke m̀mọ̀n̄? Kere ban̄a idaha iba. Man emenede idaha esie ke obio, ufọkibọk usion̄o idịbi ebiere ndikpe owo man anam efak n̄kann̄kụk asana. Okụk utom esie oto ufọkibọk usion̄o idịbi, edi enye inamke utom do, owo ndomokiet inyụn̄ ikwe enye ke ufọkibọk oro ofụri usen. Utu ke oro, mmọ ẹkụt enye anamde utom obio emi ke idemesie mîtuahake ye N̄wed Abasi, inamke n̄kpọ m̀mê anie ekpe okụk. Idahaemi se se idide isio. Ke idụt oro ibet enyịmede usan̄a akpara, itieutom esede aban̄a nsọn̄idem mbio obio esikpe nurse ndinam utom ke mme ufọk akpara, odụn̄ọrede nsọn̄idem mme owo man ẹsụhọde mme udọn̄ọ ẹmende ẹto idan̄ ndisuana. Okposụkedi edide itieutom esede aban̄a nsọn̄idem mbio obio ekpe enye okụk, utom esie ofụri ofụri edi ke ufọk akpara, anamde oburobụt ido okûnen̄ede ọnọ unan, edi se ẹnen̄erede ẹnyịme. Mme uwụtn̄kpọ ẹmi ẹwụt ntak emi ebiet oro okụk utom otode ye itie oro ẹnamde utom ẹdide mme n̄kpọ ndikere mban̄a.

5. Nso idi utịp edinam utom oro; ndi enye ọyọnọ ubieresịt owo oro unan m̀mê ayanam mbon en̄wen ẹtuak ukot ẹduọn̄ọ? Ẹkpenyene ndikere mban̄a ubieresịt, eke nnyịn ye eke mbon en̄wen. Idem edieke utom (esịnede itieutom ye ebiet emi okụk otode) etiede nte se ata ediwak Christian ẹnyịmede, owo ekeme ndikụt ke enye ayafịna ọkpọkpọ ubieresịt imọ. Apostle Paul, emi ekenịmde eti uwụtn̄kpọ, ọkọdọhọ ete: “Nnyịn imobụre ifiọk ite, imenyene esịt emi mîbiomke nnyịn ke baba n̄kpọ kiet, imonyụn̄ iyom ndidu uwem nte ọfọnde ke kpukpru usụn̄.” (Mme Hebrew 13:18) Nnyịn ikpenyene ndifep ndinam utom oro edifịnade nnyịn; edi, nnyịn n̄ko ikpenyeneke ndikụt ndudue nnọ mbon efen oro ubieresịt mmọ edide isio. Ke edide isio, Christian ekeme ndikụt ke imọ ndinam ndusụk utom ituahake ye Bible, edi enye ọfiọk ete ke enye eyenen̄ede afịna ediwak owo ke esop ye ke n̄kann̄kụk. Paul ama owụt nnennen edu ke mme ikọ esie: “Nnyịn inịmke ubiọn̄ọ baba kiet ke afan̄ mbufo, mbak owo editịn̄ n̄kpọ abiat utom eke inamde: edi ke kpukpru usụn̄ imowụt ite idi ata mme asan̄autom Abasi.”—2 Corinth 6:3, 4.

Ke emi ẹyak nnyịn ifiak ibịne akpan mbụme eke edinam utom ke ufọkabasi, utọ nte edidọn̄ mbufa window, ndinam ubrin̄kpọ isọn̄ufọk asana, m̀mê ndidiọn̄ itie ubara ikan̄. Didie ke ẹkeme ndibuan mme n̄kpọ eke enyọn̄ emi?

Ti ikpehe aban̄ade edinyene odudu. Ndi Christian edi andinyene m̀mê etubom utom emi ekemede ndibiere m̀mê ikpanam utọ utom oro ke ufọkabasi? Ndi Christian emi enyenede utọ odudu oro oyoyom ndinyene ebuana ye Akwa Babylon ebe ke ndikpe urua utom m̀mê ndidụk ediomi utom ndin̄wam ndusụk ido ukpono emenede nsunsu utuakibuot? Nte oro ikpetiehe nte edibiere ndinyam sika m̀mê ndisọi n̄kpọ ke ọkpọkpọ ufọkurua?—2 Corinth 6:14-16.

Edieke Christian edide anamutom oro mînyeneke uyo ke ndibiere orụk utom oro ẹkpebọde, ẹkpenyene ndikere mban̄a mme n̄kpọ eken, utọ nte itieutom ye udomo ebuana oro ẹdinyenede. Ndi ẹdọhọ anamutom n̄kukụre atan̄ mbufa n̄kpọitie ọsọk m̀mê obon mmọ ke itie ke idaha kiet m̀mê anam utom ofụri owo, utọ nte eke enịme-ikan̄ ndinịme ikan̄ ke ufọkabasi mbemiso enye atarade? Ediwak owo ẹyekụt ke emi okpụhọde ye anamutom emi ẹdade ke mbubehe oro abiatde anyan ini ke ndiyet ndom mbakara ke ufọkabasi m̀mê ndidiọn̄ in̄wan̄ esie kpukpru ini man anam enye eye. Utọ utom ofụri ini m̀mê eke anyan ini emi ekeme ndinen̄ede nnam ediwak owo ẹbat Christian emi ẹnọ ido ukpono oro enye ọdọhọde ke imọ inyịmeke, emi ekemede ndinam mmọ ẹtuak ukot ẹduọn̄ọ.—Matthew 13:41; 18:6, 7.

Nnyịn imọnọ ediwak akpan n̄kpọ ndikere kaban̄a utom. Ẹkebụp mmọ ẹmi ke otu akpan mbụme oro ẹbuanade nsunsu ido ukpono. Edi, ẹkeme ndikere ukem ukem mban̄a mmọ ke ebuana ye mme orụk utom eken. Ke idaha kiet kiet, ẹkpenyene ndinam ndụn̄ọde ke akam, ẹkerede ẹban̄a akpan idaha—ndien iso-ọfọn n̄wọrọnda—mme ikpehe eke idaha oro ẹdude. Mme n̄kpọ ẹnemede ke enyọn̄ emi ẹma ẹn̄wan̄wam ediwak Christian ẹmi ẹnyenede esịt akpanikọ ndinam nti ubiere oro ẹwụtde udọn̄ mmọ ndisan̄a nte odotde nnyụn̄ nnam se inende ke iso Jehovah.—Mme N̄ke 3:5, 6; Isaiah 2:3; Mme Hebrew 12:12-14.

[Ikọ idakisọn̄]