Ubọn̄ Iwat
EDIDI n̄kpọ nduaidem didie ntem ndinyene nneme ye iren ye iban anam-akpanikọ eke eset! Kam kere nte enyenede nneme ye utọ iren nte Noah, Abraham, Moses, ye John Andinịm Owo Baptism, ọkọrọ ye utọ iban nte Sarah, Rahab, Ruth, ye Deborah! Nte afo ukpọnọhọ ọyọhọ n̄kpan̄utọn̄ nte mmọ ẹbụkde mme n̄wọrọnda n̄kpọntịbe eke ata anyanini ke edem oro mmọ ẹkekụtde ke enyịn?
Idem mfịn emi, nte afo ukpudarake ndikop mme anam-akpanikọ n̄kani owo ẹbuanade mme ifiọkutom ẹban̄ade nte mmọ ye mmọ en̄wen ẹkemụmde nsọn̄ọnda mmọ ye Abasi ẹkama ke idak idomo, esịnede ukpan, umia ye edisịn ke ufọk-n̄kpọkọbi ke ntak edinen ido? Ke ofụri akpanikọ akpama! Ima oro nnyịn inyenede inọ Abasi ye ukpono inyenede inọ mmọ eyekọri nte mmọ ẹtịn̄de mme ekikere mmọ ẹnọ nnyịn ye akpan akpan esịtekọm ofụri esịt mmọ ke ima ima ukpeme Jehovah.
Ke otu ikọt Abasi, ẹsikpokpono mme anam-akpanikọ mbonusọn̄ iren ye iban kpukpru ini kaban̄a ifiọkutom, mbufiọk, ye ọniọn̄ mmọ. Ke akpanikọ, ewụhọ etienede mi ama esịne ke Ibet oro Abasi ọkọnọde nditọ Israel: “Daha da ke iso owo iwat, nyụn̄ kpono ebiowo iso, nyụn̄ bak Abasi fo: ami ndi Jehovah.” (Leviticus 19:32) Ikọ Hebrew oro adade ọnọ isua emana m̀mê usọn̄ oto orụn̄ ikọ oro ọwọrọde “tịbe iwat” ẹnyụn̄ ẹkabade n̄ko “iwat.” Ntre ẹkedori enyịn nditọ Israel ndidaha nda nte idiọn̄ọ ukpono nnọ mbonusọn̄, ẹnamde ntre ke ukpono uten̄e Abasi.
Nte edu ukpono oro odu mfịn emi? Ke uwụtn̄kpọ, nte n̄kparawa owo ẹsiberede usụn̄ ẹnọ mbonusọn̄ mfọn mfọn? Nte mme uyen m̀mê n̄kparawa owo ẹsinọ mbonusọn̄ itie mmọ ke n̄kpọ umen owo ndọk ufọkenyọn̄ oro mme owo ẹyọhọde? Mîdịghe nte n̄kparawa owo ke ofụri ofụri ẹsikpọn̄ itie mmọ ẹnọ owo usọn̄ ke bọs m̀mê ke tren oro mme owo ẹyọhọde? Ẹkụt edikpu ndinam mme utọ n̄kpọ oro idem ke otu mme Christian.
Nte ededi, man ẹnem Jehovah Abasi esịt, ana mme Christian ẹnam n̄kpọ ke n̄kemuyo ye ekikere esie ẹnyụn̄ ẹfep ekikere, ikọ, ye edinam mbon oro ẹdide ‘mme ama idem, mme ọsọn̄ ibuot ye ete ye eka, mme anana esịtekọm, ẹnyụn̄ ẹsuade se ifọnde.’ (2 Timothy 3:1-5) Nso, ndien, ke Ikọ Abasi etịn̄ aban̄a ini uyen ke ebuana ye iwat?
Odudu Uyen
Bible ọdiọn̄ọ aban̄a odudu ini uyen ye mme ufọn esie, ọdọhọde ete: “Mbana n̄kparawa edi odudu mmọ.” (Mme N̄ke 20:29) Ke Israel eset ẹkesida odudu n̄kparawa Levite ẹsịn ke ndinam utom ke temple, ekese ini edide ke ediwak ndodobi utom. Mfịn, n̄kparawa iren ye iban ẹmi ẹnọde odudu ye ukeme mmọ nditat mme ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄ ẹnam ekese utom ke mme ufọk umịn̄n̄wed, ke mme ufọkidụn̄ Bethel, ye ke mme ndutịm ubọpufọk Watch Tower Society. (Matthew 6:33) Ntem mmọ ẹdara nti ifetutom ke utom Abasi.
N̄ke oro ẹkekotde ẹto eberi ye mme ikọ ẹmi, “ndien ubọn̄ n̄kaniren edi iwat.” Ke ini odudu ini uyen adianade ye ifiọkutom ye ọniọn̄ ediwak isua, ata ọsọn̄idem ebuana eyedu.
Ke ndinam an̄wan̄a: Akparawa oro ekpepde utom usọeto oro ẹkedọhọde ọkọn̄ ndusụk mbak eto adian kiet ama odomo ndinam utom emi ye odudu uyen. Akaniren, enyene-ifiọk anam usọeto ama okụt ete ke kpa ye odudu esie, akparawa emi an̄wamde mi ama ọkọn̄ okpukwak ediwak ini mbemiso ekebede odụk. Akani anamutom emi ama eteme ete yak akparawa oro omụm hammer ke etak, utu ke itọn̄ esie. Emi ama anam akparawa emi ekeme ndikọn̄ okpukwak ye ọkpọsọn̄ odudu, ye unana edibiat ini ye ukeme.
Ukem ntre, okopodudu n̄kaiferi ekeme ndikpep nto ndomonse nte ke ẹyebiat ndusụk ọfọn̄ edieke mîyetke mmọ nte ekemde ye ndausụn̄. Nte ededi, enyene-ifiọk an̄wan ọfiọk ufọn edida ini nsat mme ọfọn̄ nnyụn̄ nyet ndusụk ọfọn̄ nsio nsio. Enye n̄ko ama ekpep ete ke imọ imekeme nditre ndikwọhọde ndusụk ọfọn̄ oto ke ndifụt ọfọn̄ nte enye ọkọn̄ọrede mmọ ke urụk m̀mê osion̄ode ke ukwak un̄wan ọfọn̄.
Ndikpep n̄kpọ nto mbon oro ẹnyenede ifiọk ke uwem ekeme ndinam uwem emem akan. Nte ededi, ini odu oro owo oro otịmde enyene ifiọk mîkemeke ndinam ndusụk utom oro enye ekesinamde mmemmem mmemmem ke mme isua ifan̄ ke akpa. Ewetn̄wed kiet ama etịn̄ nte enende ete: “Ọkpọfọn didie edieke n̄kparawa owo ẹkpenyenede ifiọk, ikpọ owo ẹkpenyụn̄ ẹnyenede odudu.” Edi esifọn didie ntem edieke ikpọ owo ẹwụtde esịtekọm ke odudu n̄kparawa owo ẹnyụn̄ ẹbuanade ifiọkutom oro mmọ ẹkenyenede ke uwak isua ye mmọ ke ime—ndien n̄kparawa oro ke nsụhọdeidem ẹnyịme ndibọ mme ekikere! Ke usụn̄ emi, otu emana iba ẹmi ẹbọ ufọn.
Ndinyene Ubọn̄
Isua emana kpọt ikemke. Akparawa oro, Elihu, ọkọdọhọ ete, “Idịghe ikpọ owo ẹdi ọniọn̄: inyụn̄ idịghe mbiowo ẹtịm ẹfiọk ikpe.” (Job 32:9; Ecclesiastes 4:13) Man ẹnen̄ede ẹbat ke akpan n̄kpọ ke ntak iwat, akani owo ekpenyene ndinam ekese n̄kpọ ke uwem esie akan nditie ifu mbiat mme usen esie ke ndise television, ndika mme edinam mbre mbuba, mîdịghe n̄kukụre ke ndinem idem esịt. Ndien idem ke mme ukperedem isua, oyom mbonusọn̄ ẹkaiso ẹkpep n̄kpọ.
Ndusụk owo ẹnam inua ẹban̄a ndinam mme n̄kpọ ke usụn̄ idemmọ, mîdịghe mmọ ẹdọhọ ẹte: “Ifiọk n̄kpọntịbe edi mfọnn̄kan andikpep.” Edi, Ikọ Abasi eteme ete: “Enyene-ibuot owo eyekop, onyụn̄ ọkọrọ ke se ekpepde; asian owo eyenyụn̄ enyene ikike.” (Mme N̄ke 1:5; men 1 Corinth 10:11 domo.) Ifiọk n̄kpọntịbe isidịghe mfọnn̄kan andikpep kpukpru ini, koro nnyịn imekeme ndikpep n̄kpọ nto mme ndudue mmọ efen ye unana edinam mme ukem ndudue oro ke idem nnyịn. Akande oro, Christian ekpenyene ndinyene ke ekikere nte ke “iwat edi anyanya ubọn̄, ke usụn̄ eti ido ke ẹdikụt enye.” (Mme N̄ke 16:31) Uwem oro ẹsịnde ke edinam n̄kpọ Jehovah ke ndinam akpanikọ edi uyai ke n̄kan̄ esie onyụn̄ odot ukpono mmọ en̄wen nte eti uwụtn̄kpọ. Nte ededi, ẹkeme ndibak ntọn̄ọ edikpep mban̄a Abasi ye edinyene ifiọk “ke usụn̄ eti ido” ke uwem ndien ekpenyene ndidi edinam oro mîtreke tutu amama.—Rome 11:33, 34.
Ẹkeme ndinam emi an̄wan̄a ke ifiọkutom abuanade eyeneren isua itiaba ke Sweden. Enye ama obụp esenyịn Ufọkn̄wed Utom Ukara Abasi ke esop ete m̀mê imọ imekeme ndidụk ufọkn̄wed oro. Esenyịn oro ama obụp ete, “Ntak-a?” Ke oro, ekpri eyen emi ama ọbọrọ ete: “Owo ikemeke ndibiat ofụri ini uwem esie!” (Ecclesiastes 12:1) Nso in̄wan̄în̄wan̄ uwụtn̄kpọ ke emi edi ntem ọnọ n̄kpri ye ikpọ ukem ukem!
Ndikpono Iwat
Ntụhọ kiet oro odude ke n̄kaowo mfịn oro mîfọnke edi ndidori akwa nsọn̄uyo ke ukeme ikpọkidem ye ukeme ndibre mbre mbuba nnyụn̄ nse mbonusọn̄ ke usụhọde. Nso ikpedi edu Christian kaban̄a mboniwat ke esop?
Utu ke ndifụmi mme Christian oro ẹsọn̄de, nnyịn ikpenyene ndikere mban̄a mmọ nnyụn̄ mbiat ini ye mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, ke mme mbonoesop Mme Ntiense Jehovah eke urua ke urua ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄, nte afo emesịn ukeme ndisikọm mbonusọn̄? Mmọ ke akpanikọ ẹsidat esịt ẹban̄a ekọm n̄kpri owo ye mmọ eken. Ndien mbonusọn̄ ẹsidat esịt didie ntem ndidu ke mme mboho otuowo eke ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ẹmi ẹdude ke nsio nsio otu isua emana! Okposụkedi n̄kparawa ebe ye n̄wan ẹkemede nditịm n̄kpere mme ọdọndọ eken eke ukem isua emana mmọ, eyekama utịp ndibuan n̄kani owo ke mme utọ mboho inemesịt oro.—1 Thessalonica 3:12; 5:15.
Edi akpan n̄kpọ didie ntem ndiwụt edikere mban̄a ke ini itịn̄de ikọ ye owo usọn̄! Ke ini akanieren eyenete kiet oro ama akanam utom Jehovah ke isua 40 ekenyenede nneme ye ebiowo efen aban̄a nte ẹkpedade imọ ẹnam n̄kpọ ke esop, enyeoro ekpride akan ke isua emana ama ọdọhọ ete: “Afo enyene ata esisịt nditịp nsịn.” Nso ikọ unana mfọnido! Akanieren eyenete emi inyeneke ukeme aba nte ekenyenede inikiet ko, udeme esie ke utom an̄wautom osụhọde ke ndusụk udomo, ndien nte an̄wan̄ade ifetutom usenyịn ẹma ẹsọn̄ ẹkan mme ukeme esie eke idahaemi; edi, enye ama enyene ekese nditịp nsịn. Enye ama enyene uwak ọniọn̄ ye ifiọkutom eke ediwak isua ke usụn̄ eti ido. Koro utọ mbonusọn̄ oro ẹma ẹnam utom ọkpọsọn̄ nte mme ọkwọrọ Obio Ubọn̄, ẹyọ ukọbọ, ẹbiom ndodobi mbiomo Christian, ẹnyụn̄ ẹnọ mmọ efen ukpep, ikọt Abasi idahaemi ẹdara esop oro ọsọn̄de idem oro spirit esie ọnọde ibetedem. Ke ntre, ẹyak nnyịn iwụt ukpono inọ n̄kani owo ẹmi nte mme enyene-ọniọn̄ ọnọitem, mme ima ima ekpemerọn̄, ye mme andikpep oro ẹnyenede uforo.
Eti ntak odu n̄ko ndikere ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ mban̄a mme ekikere oro n̄kani owo ẹnọde. Ke uwụtn̄kpọ, enyene-ifiọk eyenete ama ọnọ ekikere ete yak owo okûsịn itịm ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ kiet ke n̄kan̄ edem usoputịn ufọk oro. N̄kparawa nditọete oro ẹketịmde ẹkere ẹban̄a uyai ufọk oro iketieneke ekikere esie. Ke ediwak isua ẹma ẹkebe, nte ededi, ẹkenyene ndisio itịm emi nsịn ke itie efen ke ntak emi ọkpọsọn̄ ofụm ye edịm otode edem usoputịn akabiatde enye. Ata ọniọn̄ oro otode ifiọk eyouwem ama okpon akan mme ntak uyai. Edieke n̄kparawa owo ẹkponode n̄kani owo ke ndikpan̄ utọn̄ nnọ mme ekikere ye ata mbufiọk mmọ, emi ekeme nditịm n̄kpan ubiatini ye okụk. Idem edieke owo mîtieneke ekikere akani owo, ẹkeme ndikpono enye ebe ke ndinam enye ọdiọn̄ọ nte ke ẹma ẹkere ẹban̄a ekikere esie, edi mme n̄kpọ en̄wen ẹda ẹkesịm ubiere efen.—Men Mme N̄ke 1:8 domo.
Se Iso Iso, Kûse Edem
Ndusụk n̄kani owo ẹda ekikere emi: “Idụhe ini oro etiede nte ini edem emi ami ye afo ikedide n̄kparawa.” Utu ke ndikere mban̄a mme ini oro ẹkebede, nte ededi, ẹkeme ndisịn udọn̄ nnọ mme utọ mbonusọn̄ oro ndise ini iso tutu ke usen oro mmọ ẹdibọde utịp mmọ eke heaven m̀mê ndifiak nnyene odudu ini uyen mmọ ke idak ukara Obio Ubọn̄ Abasi. Kan̄a kemi, mmọ ẹnyene ndidiọn̄ọ mban̄a unana ukeme mmọ ke ntak isua emana. Edidiọn̄ọ emi ye ata edu mfọnido ẹdi ata nsọn̄urua n̄kpọ ke ini etiede nte ẹfụmi ndinọ akani owo mme ifetutom.
Ke uwụtn̄kpọ, ekeme ndidi ẹma ẹsida akanieren eyenete ẹnam n̄kpọ ndien ndien ke mme ndutịm mbono district ke ediwak isua ẹmi ẹkebede. Idahaemi ediwak mbiowo oro ẹnyenede ukeme ẹdu ẹnyụn̄ ẹnam ntatara edimek ke otu iren oro ẹnyenede ukeme unọ ukpep. Okposụkedi mînen̄ekede idi n̄kparawa, ndusụk mbiowo ẹmi ẹnyene ifịk ye ukeme oro ẹdomode ẹfiọk, ẹkeme ndikpep owo n̄kpọ mfọn mfọn nnyụn̄ nnọ nti item, ẹnyụn̄ ẹkeme ndisịn udọn̄ nnọ mmọ efen. (1 Thessalonica 5:12, 13; 1 Timothy 5:17) Nte utịp, akanieren eyenete oro mîdụhe ke ndutịm mbono ekeme ndikere ke ẹfụmi imọ onyụn̄ ekeme nditre ndikop inemesịt nte ke ẹmen mme ifetutom ẹnọ mbiowo oro ẹdide n̄kparawa. Edi, ẹkeme ndikan ukwan̄ ekikere oro otode unana mfọnmma eke owo mi. Ke akpanikọ, kpukpru owo ke esop ẹkeme ndin̄wam oto ke ndinam n̄kani owo ẹdiọn̄ọ nte ke ẹyom mmimọ, nte ke ẹma mmimọ ke ntak edinam akpanikọ mmimọ, ye nte ke ẹbat mme ekikere mmimọ ke akpan n̄kpọ.
Nte ededi, oyom akani owo eti nte ke ana ẹkpono ekemmọ mme andituak ibuot ukem nte enye akpamade ẹkpono imọ. (Matthew 7:12; Rome 12:10) Utu ke ndikere nte ke ẹnyenyịk mmimọ ikpọn̄ utom ke ntak isua emana nnyụn̄ nnyene ntụhọ ukwan̄ ekikere, n̄kani owo ẹkpenyene ndidat esịt mban̄a mme isua oro mmọ ẹnamde utom ke edinam akpanikọ. Ndien ke akpanikọ, kpukpru nnyịn ikpenyene ndiwụt esịtekọm nte ke ibat mme esenyịn oro ẹdotde ndibuana mbiomo utom nnyụn̄ mbiom mme mbiomo esop ẹkọri nte utịp edidiọn̄ Jehovah nte akwa otuowo eke “mme erọn̄ en̄wen” ẹdụkde ẹdi esop Christian.—John 10:16; Isaiah 60:8, 22; 2 Timothy 2:2.
Ke ntak mbiakidem, unana nsọn̄idem, m̀mê mme n̄kpọ eken, ndusụk ini mboniwat ẹsikop iyatesịt. Emi oyom mbufiọk ye edikere mban̄a ke n̄kan̄ mme andibuana eken ke ubon m̀mê ke esop. Enye n̄ko oyom ete n̄kani owo ẹnam utom ọkpọsọn̄ ndimụm in̄wan̄în̄wan̄ edu n̄kama, ndinyụn̄ ndi n̄kparawa ke esịt ye ke ekikere. Ke ini akparawa emi ekedide owo ubet andibuana ke Otu Ukara eke Mme Ntiense Jehovah ọkọkpọn̄de Bethel ke ndusụk isua ẹmi ẹkebede, akanieren emi ama ọdọhọ enye ọnọ ekikere ke ndimek eti owo oro edidade itie esie onyụn̄ ọdọhọ ete ke imọ ikpama akparawa eyenete oro ọkọride osịm ọyọhọ idaha ndin̄wam imọ idi akparawa inyụn̄ isọn̄ idem. Akanieren eyenete emi ẹyetde aran mi ikekereke ndikpọn̄ utom m̀mê nditek ubọk, koro utom ama odu ndinam. Nso eti uwụtn̄kpọ edise iso iso nnyụn̄ nnyene in̄wan̄în̄wan̄ ekikere ke emi ekedi ntem!
Ye unana eyịghe, “mbana n̄kparawa edi odudu mmọ: ndien ubọn̄ n̄kaniren edi iwat.” Edi utịbe utịbe n̄kpọ didie ntem ke ini n̄kparawa owo ẹdade odudu mmọ ẹnam n̄kpọ ndien n̄kani owo ẹdade ọniọn̄ mmọ ẹsịn ke ndibịne usụn̄ eti ido! N̄kpri ye ikpọ Christian ukem ukem ẹnyene akwa idatesịt nte mmọ ẹdianade kiet ke ndimenede utuakibuot Jehovah Abasi, kpa “Andisọn̄ọ usen” ke enyọn̄.—Daniel 7:13.
[Ndise ke page 28]
Mme Christian ẹdide mbonusọn̄ ẹnyene ekese ndinọ ke ufọn mbon efen