Ẹfehe Mbuba ye Ime

“Ẹyak nnyịn ifehe mbuba eke ẹnịmde nnyịn ke iso ye ime.”​—HEB. 12:1.

1, 2. Apostle Paul ekemen usụn̄ uwem Christian odomo ye nso?

ẸSIFEHE itọk anyan usụn̄ ke ediwak ebiet kpukpru isua. Inua-okot nta itọk emi ẹsifehe mbuba oro ye uduak kiet​—ndikan. Ata ediwak mbon eken oro ẹsifehede isikereke ntre. Se isidide ata akpan n̄kpọ inọ mmọ esidi ndikam mfehe mbuba oro nsịm utịt.

² Ke Bible, ẹmen usụn̄ uwem Christian ẹdomo ye mbuba itọk. Apostle Paul ama eti ekemmọ mme Christian ke Corinth eset n̄kpọ emi ke akpa leta oro enye ekewetde mmọ. Enye ekewet ete: “Nte mbufo ifiọkke ite kpukpru mme efehe itọk ke mbuba ẹfefehe, edi owo kiet kpọt ọbọ utịp? Ẹfehe ke usụn̄ eke mbufo ẹdibọde utịp.”​—1 Cor. 9:24.

3. Ntak emi Paul ọkọdọhọde ke owo kiet kpọt esibọ utịp?

³ Ndi ikọ Paul ọkọwọrọ ke owo kiet kpọt ke otu mme Christian oro edibọ utịp uwem, ndien ke kpukpru mbon eken ẹdifehe ke ikpîkpu? Ke akpanikọ, iwọrọke ntre! Mme andifehe mbuba ẹsinọ idemmọ ukpep ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹsịn ukeme man ẹkpekan. Paul okoyom ekemmọ mme Christian ẹnen̄ede ẹsịn ukeme ntre ke mbuba nsinsi uwem. Ndinam ntre ama anam mmọ ẹkeme ndidori enyịn ndibọ utịp uwem. Ih, ke mbuba Christian, kpukpru mbon oro ẹfehede ẹsịm utịt ẹdibọ utịp.

4. Nso ke oyom ifiọk iban̄a mbuba eke ẹnịmde nnyịn ke iso?

⁴ Ikọ oro esịn udọn̄ ọnọ kpukpru mbon oro ẹfehede mbuba uwem mfịn, onyụn̄ anam mmọ ẹkere n̄kpọ n̄ko. Ntak-a? Koro utịp oro​—edide edi uwem ke heaven m̀mê uwem ke Paradise isọn̄​—inyeneke mbiet. Edi akpanikọ ke mbuba oro ọniọn̄ onyụn̄ enen̄ede ọsọn̄, ndien ediwak n̄kpọ ubiọn̄ọ, se iwọn̄ọrede owo ntịn̄enyịn, ye mme n̄kpọndịk ẹnyụn̄ ẹdu ke usụn̄. (Matt. 7:13, 14) Anam mbọm etieti, sia ndusụk owo ẹtọn̄ọ ndikpọt, ẹkpa mba, m̀mê ẹtre ke usụn̄. Nso idi mme afia ye mme n̄kpọndịk emi ẹdude ke mbuba uwem? Didie ke afo ekeme ndifep mmọ? Nso ke afo akpanam man efehe mbuba oro esịm utịt onyụn̄ akan?

Oyom Ime Man Ikan

5. Nte ẹwetde ke Mme Hebrew 12:1, Paul eketịn̄ nso aban̄a mbuba itọk?

⁵ Ke leta oro Paul ekewetde ọnọ mme Christian emi ẹkedide mme Jew ke Jerusalem ye Judea, enye ama afiak etịn̄ aban̄a mbon oro ẹfehede mbuba itọk. (Kot Mme Hebrew 12:1.) Enye iketịn̄ke iban̄a ntak oro anade ifehe mbuba oro kpọt, edi ama etịn̄ se anade inam man ikan. Mbemiso idụn̄ọde item Paul eke odudu spirit oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew man ikụt se idikpepde, ẹyak ikere iban̄a se ikanamde Paul ewet leta oro ye se enye okodomode ndisịn udọn̄ nnọ mbon oro ẹkekotde leta oro ẹnam.

6. Nso afanikọn̄ ke mme adaiso ido ukpono ẹkeda ẹtiene mme Christian?

⁶ Mme Christian eyo mme apostle, akpan akpan mbon oro ẹkedụn̄de ke Jerusalem ye Judea, ẹma ẹsobo ediwak idomo ye nsọn̄ọn̄kpọ. Mme adaiso Ido Ukpono Mme Jew emi ẹkesinyịkde mme owo ẹkop uyo ẹnọ mmimọ ẹma ẹsiyom mmọ ẹnam se mmimọ imade. Mbemiso ini oro, mme adaiso ido ukpono emi ẹma ẹnam ẹbiere ikpe n̄kpa ẹnọ Jesus Christ nte owo emi ọsọn̄de ibuot ye ukara ẹnyụn̄ ẹwot enye nte abiatibet. Ndien mmọ iketrekke ubiọn̄ọ mmọ. Ke n̄wed Utom, imokot ediwak mbụk iban̄a ndịghe ye en̄wan emi mmọ ẹken̄wanade ye mme Christian, emi ọkọtọn̄ọde ke ekperede ndidi ke ndondo oro mme utịbe utịbe n̄kpọ oro ẹkedade itie ke Pentecost 33 E.N. ẹma ẹkebe. Ke akpanikọ, emi ama anam n̄kpọ enen̄ede ọsọn̄ ye mbon oro ẹkenamde akpanikọ.​—Utom 4:1-3; 5:17, 18; 6:8-12; 7:59; 8:1, 3.

7. Nso ini afanikọn̄ ikesịm mme Christian emi ẹkewetde leta ọnọ?

⁷ Mme Christian oro ẹkedu uwem n̄ko ke ini oro akayakde esisịt ndisịm utịt editịm n̄kpọ mme Jew. Jesus ama etetịn̄ aban̄a nsobo oro edisịmde idụt mme Jew oro mîkanamke akpanikọ. Enye ama asian mme anditiene enye aban̄a mme n̄kpọ oro ẹdidade itie ata esisịt ini mbemiso utịt, onyụn̄ ọnọ mmọ mme akpan ntọt aban̄a se anade mmọ ẹnam man ẹbọhọ. (Kot Luke 21:20-22.) Do, nso ke akana mmọ ẹnam? Jesus okodụri mmọ utọn̄ ete: “Ẹkpeme idem mbak uyụhọ udia ye ọkpọsọn̄ un̄wọn̄ mmịn ye editịmede esịt uwem emi ẹdinam esịt mbufo ẹkabade ẹdobi, ndien usen oro edibuat mbufo.”​—Luke 21:34.

8. Ekeme ndidi nso ikanam ndusụk Christian ẹkpọt m̀mê ẹkpa mba?

⁸ Ke ini Paul ekewetde leta esie ọnọ ẹsọk mme Hebrew, n̄kpọ nte isua 30 ẹma ẹbe tọn̄ọ Jesus ọkọnọ item oro. Mme Christian ẹkenam n̄kpọ didie ke mme isua oro? Ndusụk mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndidu uwem nte mme Jew eken inyụn̄ inamke n̄kọri eke spirit oro akpakanamde mbuọtidem mmọ ọsọn̄. (Heb. 5:11-14) Etie nte mbon eken ẹkekere ke uwem idisọn̄ke ye mmimọ edieke idude uwem nte ediwak mme Jew eken. Mmọ ẹma ẹkere ke idịghe nte mme Jew oro ẹma ẹkpọn̄ Abasi ofụri ofụri sia mmọ ẹkesụk ẹnenịm ndusụk Ibet esie. Ke adianade do, ndịk ama anam ndusụk owo ke esop ẹtiene mbon emi ẹkedọhọde m̀mê ẹkenyịkde mbon en̄wen ẹte ẹnịm Ibet Moses ẹnyụn̄ ẹtiene mme ido obio. Nso ke Paul eketịn̄ man an̄wam nditọete esie ẹka iso ẹdu ke edidemede ẹnyụn̄ ẹka iso ẹfehe mbuba oro?

9, 10. (a) Nso nsịnudọn̄ ke Paul ọkọnọ ke utịt utịt Mme Hebrew ibuot 10? (b) Ntak emi Paul ekewetde aban̄a mme edinam mbuọtidem mme “ntiense” eset?

⁹ Enem etieti ndikụt nte Abasi ọkọnọde Paul odudu spirit ada ọsọn̄ọ mme Christian emi ẹkedide mme Hebrew idem. Paul ama ọdọhọ ke ibuot 10 ke leta esie oro ete ke Ibet ekedi “mbukpọn̄ nti n̄kpọ eke ẹdidide” onyụn̄ enen̄ede owụt ufọn uwa ufak Christ. Ke utịt utịt ibuot 10 oro, Paul ama eteme mme andikot leta esie ete: “Oyom mbufo ẹyọ, man, ke mbufo ẹma ẹkenam uduak Abasi, mbufo ẹkpebọ edisu un̄wọn̄ọ oro. Koro osụk ‘kan̄a ata esisịt ini,’ ndien ‘enye emi edide eyedisịm idinyụn̄ ibịghike.’”​—Heb. 10:1, 36, 37.

¹⁰ Ke Mme Hebrew ibuot 11 Paul, ada usọ etịn̄ se owo ndinyene ata mbuọtidem ke Abasi ọwọrọde. Ndien enye akada ata ata uwụtn̄kpọ iren ye iban mbuọtidem anam emi an̄wan̄a. Ndi oro ekedi edikpọn̄ akpan n̄kpọ n̄ka n̄kpọ en̄wen? Nsa-o! Apostle oro ama ọfiọk ke ama oyom mbon oro ẹketienede imọ ẹtuak ibuot ẹnọ Abasi ẹfiọk ke mbuọtidem oyom ẹda uko ye ime ẹnam n̄kpọ. Ke n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah eset oro ẹyen̄wam mme Hebrew ẹyọ mme idomo ye nsọn̄ọn̄kpọ oro mmọ ẹsobode. Ke ntem, ke Paul ama akasiak mme edinam mbuọtidem mbon oro ẹkesọn̄ọde ẹda ke eset, enye ama ọdọhọ ete: “Sia nnyịn inyenede akwa otu ntiense eke ẹwakde ntem ẹkande nnyịn ẹkụk, ẹyak nnyịn n̄ko ision̄o kpukpru n̄kpọ eke ẹdobide ifep ye idiọkn̄kpọ eke ẹyịrede nnyịn, ẹnyụn̄ ẹyak nnyịn ifehe mbuba eke ẹnịmde nnyịn ke iso ye ime.”​—Heb. 12:1.

“Otu Ntiense”

11. Nso ke ndikere mban̄a “akwa otu ntiense” ekeme ndinam nnọ nnyịn?

¹¹ “Akwa otu ntiense” oro iketiehe nte ikpîkpu mme andida nse, emi ẹkekade ndise mbuba m̀mê man ẹkekụt nte efehe mbuba m̀mê mbon mbuba oro mmọ ẹmade ẹkande ke mbuba. Utu ke oro, mmọ ẹketetiene ẹfehe mbuba emi. Ndien mmọ ẹma ẹfehe mbuba mmọ ẹsịm utịt. Okposụkedi emi mmọ ẹma ẹkekpan̄a, ẹkeme ndida mmọ nte nta itọk emi ẹkemede ndisịn udọn̄ nnọ mbufa mme andifehe mbuba emi. Kere nte ekpetiede efehe itọk ke idem edieke enye ọkpọfiọkde ke ata nta itọk ẹkan imọ ẹkụk m̀mê ke ẹse imọ. Ndi oro ikpanamke enye esịn ofụri ukeme esie m̀mê akam anam ebe ukeme esie? Mme ntiense eset oro ẹkeme ndisọn̄ọ ke ọkpọkọm ndamban̄a mbuba oro ọsọn̄ nte ọsọsọn̄ ke owo ekeme ndikan. Mmọdo, edieke mme Christian emi ẹkedide mme Hebrew ke eyo mme apostle ẹkekerede ẹban̄a uwụtn̄kpọ “otu ntiense” oro, mmọ ẹma ẹkeme ndida uko ‘mfehe mbuba ye ime’​—kpa nte nnyịn ikemede ndida mfehe mfịn.

12. Didie ke mme uwụtn̄kpọ oro Paul akasiakde ẹbehe nnyịn?

¹² Idaha ediwak ke otu mbon mbuọtidem oro Paul eketịn̄de aban̄a ẹketie nte eke nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, Noah okodu uwem ke ini emi ererimbot oro ekebemde Ukwọ iso okoyomde ndibe mfep. Nnyịn idu ke utịt editịm n̄kpọ emi. Ẹma ẹdọhọ Abraham ye Sarah ẹwọrọ ẹkpọn̄ obio emana mmọ man ẹkenam utuakibuot akpanikọ ẹnyụn̄ ẹtie ẹbet un̄wọn̄ọ Jehovah ndisu. Ẹteme nnyịn ẹte ikan̄ idem nnyịn man inyene unyịme Jehovah ye mme edidiọn̄ oro enye edinọde nnyịn. Moses ama asan̄a ke enyene-ndịk wilderness ndibe n̄ka Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Nnyịn isan̄a ke n̄kpakpa editịm n̄kpọ emi ika obufa ererimbot oro ẹn̄wọn̄ọde. Enen̄ede odot ikere iban̄a se iren emi ẹkesobode, oro edi, unen ye edikpu oro mmọ ẹkekụtde, ọkọrọ ye ukeme ye mmeme mmọ.​—Rome 15:4; 1 Cor. 10:11.

Mmọ Ẹma Ẹkan—Didie?

13. Nso n̄kpọ-ata ke Noah okosobo, ndien nso ikan̄wam enye akan mmọ?

¹³ Nso ikan̄wam mme asan̄autom Jehovah emi ẹyọ ẹnyụn̄ ẹkan ke mbuba emi? Kot se Paul ekewetde aban̄a Noah. (Kot Mme Hebrew 11:7.) “Ukwọ mmọn̄ [oro akanade] edep ke isọn̄ osobo kpukpru obụkidem” ekedi n̄kpọ oro akanam Noah “mîkwe kan̄a.” (Gen. 6:17) Ekedi n̄kpọ oro akananam mîtịbeke, n̄kpọ oro mînyeneke mbiet. Kpa ye oro, Noah ikekereke ke etie nte oro iditịbeke m̀mê ke idikam itịbeke. Ntak-a? Koro enye ama enyene mbuọtidem ke se ededi oro Jehovah ọdọhọde, ke Jehovah ayanam. Noah ikekereke ke se ẹkedọhọde imọ inam ama ọsọn̄ akaha. Utu ke oro, enye ama “anam kpa ntre.” (Gen. 6:22) Kere kpukpru se Noah ekenyenede ndinam​—ndikọn̄ ubom, ndiyom mme unam, ndidọn̄ udia ke ubom nnọ owo ye unam, ndikwọrọ se Abasi aduakde ndinam, ye ndinam ubon esie ọsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit​—ikedịghe ifia ubọk kiet ndinam “kpa ntre.” Edi mbuọtidem ye ime Noah ẹma ẹnam enye ye ubon esie ẹnyene uwem ye mme edidiọn̄.

14. Nso idomo ke Abraham ye Sarah ẹkeyọ, ndien nso ke emi ekpep nnyịn?

¹⁴ Abraham ye Sarah ẹdi mbon en̄wen emi Paul akasiakde ke “otu ntiense eke ẹwakde ntem [ẹkan] nnyịn ẹkụk.” Ẹma ẹsio mmọ ẹkpọn̄ inem inem uwem oro mmọ ẹkedude ke Ur, mmọ ikonyụn̄ ifiọkke nte ini iso mmọ editiede. Mmọ ẹkedi uwụtn̄kpọ mbon oro ẹnyenede mbuọtidem oro mîsehekede, ye uwụtn̄kpọ n̄kopuyo ke ini afanikọn̄. Ke ntak ofụri n̄waidem oro Abraham ekenyịmede ndinam ke ntak utuakibuot akpanikọ, ama odot ke ini ẹkekotde enye “ete kpukpru mmọ oro ẹnyenede mbuọtidem.” (Rome 4:11) Paul eketịn̄ aban̄a mme ata akpan n̄kpọ kpọt, sia mme andikot leta esie ẹma ẹmemehe ye n̄kpọ oro ẹban̄ade uwem Abraham. Paul eketịn̄ ntem aban̄a mmọ, ete: “Ke mbuọtidem ke kpukpru mmọ emi [esịnede Abraham ye ubon esie] ẹkekpan̄a, okposụkedi mmọ mîkọbọhọ edisu mme un̄wọn̄ọ oro, edi mmọ ẹda nsannsan ẹkụt ẹnyụn̄ ẹdara mmọ ẹnyụn̄ ẹtan̄a an̄wan̄wa ẹte mmimọ idi isenowo ye mme odudụn̄ ke isọn̄.” (Heb. 11:13) Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke mbuọtidem ye ọkpọkpọ itie ebuana mmọ ye Abasi ẹken̄wam mmọ ẹfehe mbuba emi ye ime.

15. Nso ikanam Moses odu uwem nte enye okodude?

¹⁵ Moses edi asan̄autom Jehovah en̄wen ke “otu ntiense” emi ẹkenịmde uwụtn̄kpọ. Moses ama ọkpọn̄ uwem imọ emi akasan̄ade ye akwa ifet, “emek nditiene ikọt Abasi mbiom ukụt.” Nso ikanam enye anam ntre? Paul ama ọbọrọ ete: “Enye [okowụk] enyịn ese utịp eke ẹdinọde. . . . Enye [ọsọn̄ọ] ada nte n̄kpọ eke okụtde Enye emi enyịn owo mîkwe.” (Kot Mme Hebrew 11:24-27.) Moses ikayakke “inemesịt idiọkn̄kpọ ke ibio ini” ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn esie. Abasi ye mme un̄wọn̄ọ esie ẹkedi ata idem n̄kpọ ẹnọ Moses tutu anam enye enyene n̄wọrọnda uko ye ime. Enye esịn ofụri ukeme ada nditọ Israel usụn̄ ọwọrọ ke Egypt aka Isọn̄ Un̄wọn̄ọ.

16. Ntak emi Moses mîkananake idotenyịn ke ini owo mîkayakke enye odụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ?

¹⁶ Ukem nte Abraham, Moses ikekwe nte se Abasi ọkọn̄wọn̄ọde osude. Ke ini nditọ Israel ẹkeben̄ede idem ndidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, ẹma ẹsian Moses ẹte: “Afo edida nsannsan okụt isọn̄ oro, edi ududụkke isọn̄ emi ami nnọde nditọ Israel.” Emi ekedi koro ko ke edem enye ye Aaron “[ẹma ẹsọn̄] ibuot ye [Abasi] ke otu nditọ Israel ke mmọn̄ Meribah” ke ntak emi mme owo ẹkesọn̄de ibuot. (Deut. 32:51, 52) Ndi oro ama anam Moses anana idotenyịn m̀mê ayat esịt? Baba. Enye ama ọdiọn̄ mmọ onyụn̄ ada ikọ esie ekeberi ntem: “O Israel, afo omokop inemesịt! Anie ebiet fi, mbon emi Jehovah anyan̄ade, kpa otuekọn̄ emi an̄wamde fi, emi onyụn̄ edide akwa akan̄kan̄ fo?”​—Deut. 33:29.

Se Nnyịn Ikpepde

17, 18. (a) Nso ke ikeme ndikpep nto “otu ntiense” ke mbuba uwem oro ifehede? (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ oro etienede?

¹⁷ Ke ndidụn̄ọde uwem ndusụk mbon oro ẹnamde “otu ntiense eke ẹwakde ntem [ẹkan] nnyịn ẹkụk,” ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke edieke anade ifehe mbuba nnyịn isịm utịt ke ana inyene ọyọhọ mbuọtidem ke Abasi ye mme un̄wọn̄ọ esie. (Heb. 11:6) Ana mbuọtidem edi ata akpan n̄kpọ ke uwem nnyịn. Mme asan̄autom Jehovah ẹkeme ndida n̄kụt ini iso sia mmọ mîtiehe nte mbon oro mînyeneke mbuọtidem. Nnyịn imekeme ndikụt “Enye emi enyịn owo mîkwe,” ndien ke ntem ikeme ndifehe mbuba ye ime.​—2 Cor. 5:7.

¹⁸ Mbuba emi mme Christian ẹfehede imemke. Kpa ye oro, imekeme ndifehe mbuba emi nsịm utịt uforo uforo. Ke ibuotikọ oro etienede, iyeneme mme un̄wam en̄wen oro inyenede.

Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?

• Ntak emi Paul ekewetde ekese n̄kpọ aban̄a mme anam-akpanikọ “ntiense” eset?

• Didie ke ndida enyịn ikike n̄kụt “otu ntiense eke ẹwakde ntem [ẹkan] nnyịn ẹkụk” ekeme ndisịn udọn̄ nnọ nnyịn ifehe ye ime?

• Nso ke afo ekpep oto ndineme mban̄a utọ mme anam-akpanikọ “ntiense” nte Noah, Abraham, Sarah, ye Moses?

[Ndise ke page 19]

Abraham ye Sarah ẹma ẹnyịme ndikpọn̄ inem inem uwem ke Ur