Ndi Mme Ntiense Jehovah ke New Zealand Ẹkedi Mbon Emem ye Mbon Emi Ẹsịnde Idem Ẹnam N̄kpọ Abasi?

Ke October 21, 1940, ukara New Zealand ẹma ẹdọhọ ke Mme Ntiense Jehovah ẹdi n̄ka emi ẹbiatde ukara, ke mmọ ẹnyụn̄ ẹkeme ndibiat mme owo. Kpa ye emi ikọ oro akanamde ediwak mfịna ẹsịm Mme Ntiense Jehovah, idem ikememke mmọ. N̄kpọ kiet emi anamde idiọn̄ọ ke idem ikememke mmọ edi ke mmọ ẹma ẹka iso ẹboho kiet ẹtuak ibuot ẹnọ Abasi mmọ kpa ye ẹdiọn̄ọde ke ẹkeme ndidi ndimụm mmimọ.

Andy Clarke ikedịghe Ntiense Jehovah, edi Mary an̄wan esie ama edi. Enye ama okụt ke Mary an̄wan esie okosụk akaka iso odụk mbono esop kpa ye mfịna emi okodude ke isọn̄. Ndịk ama anam enye ke ẹkeme ndimụm n̄wan esie ini n̄wan esie odụkde mbono esop. Enye ikesitieneke n̄wan esie idụk mbono esop akpa, edi n̄kpọ oro ama anam enye ọtọn̄ọ nditiene enye ndụk. Enye ama ọdọhọ n̄wan esie ete: “Mmọ ẹkpeyom ndimụm fi, ọwọrọ ana ẹtiene ẹmụm mi ẹdian.” Tọn̄ọ ke ini oro ke Andy ọkọtọn̄ọ nditiene n̄wan esie ndụk kpukpru mbono esop. Nte ini akakade, enye ama ana baptism onyụn̄ akabade edi Ntiense Jehovah. Kpa ye emi ẹkekọbọde Mme Ntiense Jehovah ke New Zealand ke ini ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba, ediwak mmọ ẹkebiet Mary, mmọ ẹma ẹbiere ndisọn̄ọ nda nnam n̄kpọ Abasi.

Mmọ Ẹma Ẹka Iso Ẹnam N̄kpọ Abasi ke Ufọk-N̄kpọkọbi

Usen kiet, nte John Murray emi ekedide isua 78 okosụk asan̄ade ke ufọk ke ufọk ọkwọrọ ikọ Abasi ọnọ mme owo, mme bodisi ẹma ẹmụm enye. Esop ẹma ẹbiom enye ikpe ẹte ke enye esịne ke n̄ka emi ẹbiatde ukara. Ẹma ẹmụm ediwak Ntiense en̄wen ẹka esop. Ẹma ẹdia ndusụk mmọ isop, ẹnyụn̄ ẹkọbi ndusụk mmọ ẹsịm ọfiọn̄ ita. Ndusụk mmọ ẹma ẹka n̄kpọkọbi ẹbe ini kiet.

Se Mme Ntiense Jehovah oro ẹkekpepde ke Bible ikayakke mmọ ẹnyene esịt ẹdụk ekọn̄. (Isaiah 2:⁠4) Ke ntak oro ikememke inọ mmọ ini ẹkekotde ediwak mmọ ẹdidụk ekọn̄ ke ini ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba oro. Utu ke mmọ ndidụk ekọn̄, n̄kpọ nte Mme Ntiense Jehovah 80 ẹkesịne ke ufọk-n̄kpọkọbi ofụri ini ekọn̄ oro. Kpa ye oro ẹkefiomode mmọ ke ufọk-n̄kpọkọbi, ọkpọsọn̄ etuep ini snow onyụn̄ obụn̄de mmọ, nditọete oro ẹkenenem esịt ẹka iso ẹnam n̄kpọ Jehovah.

Ndondo emi Mme Ntiense Jehovah oro ẹsịmde ufọk-n̄kpọkọbi, mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndinam ndutịm nnọ mbono esop ye ukwọrọikọ. Mmọ ẹkenyụn̄ ẹdu do nte ẹdu ke esop, ẹsidụk mbono esop kpukpru ini, ẹnyụn̄ ẹsikwọrọ ikọ ẹnọ mbon n̄kpọkọbi eken. Ẹma ẹkam ẹyak mmọ ẹnịm n̄kpri mbono mmọ ke ufọk-n̄kpọkọbi oro, edi owo ukpeme ama esidu ese se mmọ ẹnamde. Ndusụk mbon n̄kpọkọbi ẹma ẹkpep Bible ẹnyụn̄ ẹna baptism do ke ufọk-n̄kpọkọbi oro.

Bruce ekperedem eyen erenowo Mary ye Andy emi iketịn̄de iban̄a ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, akada ini emi enye odude ke ufọk-n̄kpọkọbi enen̄ede ekpep n̄kpọ aban̄a Abasi. Enye ọdọhọ ete: “Eketie mi nte n̄ka n̄wed sia mma nsineme nneme etieti ye mme brọda ke ufọk-n̄kpọkọbi oro, emi ẹma ẹkebịghi ke esop, nnyụn̄ n̄kpep n̄kpọ nto kpukpru mmọ.”

Ke 1944, ukara ẹma ẹkere ndision̄o ndusụk Mme Ntiense Jehovah emi ẹkekọbide, edi ikpọ owo ekọn̄ ikenyịmeke sia mmọ ẹma ẹnịm ke edieke ẹsion̄ode Mme Ntiense Jehovah, ke mmọ ẹyeka iso ẹkwọrọ ikọ ẹnọ mme owo. Mmọ ẹkewet ẹte: “Ndika iso nyak utọ mbon emi ẹbiomde-biom n̄kpọ ikọ Abasi ke ibuot ntem ẹsịne ke ufọk-n̄kpọkọbi ayan̄wam nnyịn ikpan mmọ ndusụk n̄kpọ emi mmọ ẹsinamde. Edi mmọ idikpụhọkede tutu amama.”

Mme Ntiense Jehovah Ikabiatke Mme Owo

Ukara ndikakpan utom Mme Ntiense Jehovah ama anam mme owo emi mîkesidọn̄ke enyịn ke se Mme Ntiense Jehovah ẹnamde ẹtọn̄ọ ndidọn̄ enyịn. Ndusụk owo ẹma ẹyom ndinen̄ede ndiọn̄ọ n̄kpọ mban̄a mmọ. Nte ini akakade, ediwak owo ẹma ẹdikụt ke Mme Ntiense Jehovah ibiatke mme owo ke usụn̄ ndomokiet. Mmọ ẹma ẹdikụt n̄ko ke Mme Ntiense Jehovah ẹdi mme Christian, ẹdi mbon emem, inyụn̄ idịghe mbon mfịna. Ke ntak oro, ibat Mme Ntiense Jehovah ke New Zealand ama ọdọk. Ke 1939 mmọ ẹkedi owo 320, edi ke 1945, mmọ ẹkedidi owo 536!

Ndusụk ini, ikpọ owo emi mîsisarike owo ẹma ẹsikụt ke ikenenke nte ẹkekpande Mme Ntiense Jehovah ndinam n̄kpọ Abasi mmọ. Ebiereikpe kiet ama akpan̄ utọn̄ okop se ẹkedade ẹbiom brọda kiet emi ọkọkwọrọde ikọ ikpe, onyụn̄ abiat ikpe oro efep. Enye ọkọdọhọ ete: “Se nnịmde ye se ndiọn̄ọde mban̄a ibet anam enen̄ede edi idiọkn̄kpọ ke enyịn mi ndidọhọ ke owo emi ọnọde owo Bible abiat ibet.”

Ke ekọn̄ ama okokụre, ẹma ẹyak Mme Ntiense Jehovah ẹnyene ifụre ẹnam n̄kpọ Abasi mmọ. Mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹbiere ndin̄wam mme mbọhọidụn̄ mmọ ẹkop n̄kpọ ẹban̄a Obio Ubọn̄ Abasi. Leta emi n̄kọk itieutom ẹkewetde ẹnọ kpukpru esop ke New Zealand ke 1945 ọkọdọhọ ete: “Yak kpukpru nditọete ẹnyene mbufiọk, ẹtie ufan ufan, ẹnyụn̄ ẹfọn ido ye kpukpru owo. Ẹkûtọhọ ye owo, ẹkûnyụn̄ uneni n̄kpọ ye owo. Ẹti ke kpukpru mbon emi isobode ẹnen̄ede ẹnịm se ido ukpono mmọ ẹkpepde ẹnyụn̄ ẹdomo ndinam se ẹkpepde mmọ. . . . Ata ediwak mmọ ẹdi erọn̄ Ọbọn̄, ana in̄wam mmọ ẹdiọn̄ọ Jehovah ye obio ubọn̄ esie.”

Mfịn Mme Ntiense Jehovah ke New Zealand ke ẹkwọrọ ikọ ẹnọ mbọhọidụn̄ mmọ ye mbon emi ẹdide ndise ndiye itie ke idụt mmọ. Usen kiet, Mme Ntiense 4 ke Turangi ẹma ẹkwọrọ ikọ ẹnọ isenowo 67 emi ẹtode nsio nsio idụt 17 ke ufan̄ hour ifan̄ kpọt!

Emi anam ikụt ke mbon New Zealand ẹdiọn̄ọ ke Mme Ntiense Jehovah ẹdi mbon emem, mbon emi ẹsịnde idem ẹnam n̄kpọ Abasi, ye mbon emi mîdaha se Bible ekpepde ibre mbre. Ediwak owo ẹsina baptism kpukpru isua ẹkabade ẹdi Ntiense Jehovah. Ke 2019, ibat Mme Ntiense Jehovah emi ẹnamde n̄kpọ Abasi ke idụt oro ama ebe 14,000.